Alþýðublaðið - 28.12.1926, Page 1

Gefið út af Alþýðuflokknum
Þriðjudaginn 28. dezember,
304. tölublað,
Vatnshlaup og skriða
tekur af tvo bæi í Steinum
uudir Eyjafjollum.
Þar verður ekki byggð framar.
Mannbjörg og skepnu.
Steinar undir Eyjafjöllum hafa
svo lengi, sem menn muna, verið
nafntogaðir fyrir aur- og grjót-
skriður þær, sem þar hafa fallið
við og við. Segir umhverfið eftir
um það, því kringum bæina er
einlæg urð. Steinabæirnir voru til
forna rnargir, en hafa smám sam-
an lagst af nema þrír, en ekki
sýnist skriðuhættan, stöðugt yf-
irvofandi, hafa vakið þá Steina-
bændur af tómlætinu um val á'
nýjum bæjarstæðum, nema hvað
Magnús bóndi Tómasson flutti bæ
sinn austar fyrir nokkrum árum,
þangað, sem hættulaust er. Að
vísu hafa skriður þær, sem hing-
að til hafa hlaupið, ekki verið
ístórhættulegar, en nú er það kom-
ið á daginn, að vart er því treyst-
andi, að ekki komi einhvern tíma
að stórtjóni, þött svo hafi aldrei
verið fyrr. — Alþbl. hefir átt tal
við Magnús bönda Tómasson í
Steinum, þann, er bæ sinn flutti,
og segist honum svo frá:
Á aðfaranótt 2. dags jóla, með-
an fólk var í fasta svefni, kom
hlaup í bæjarlækinn, og flóði
hann yfir. alla bakka, fram um
túnin á efri og neðri Steinum
og um húsin á þessum bæjum
og fylgdi flóðinu aur og grjót.
Urðu menn þess fyrst svo varir,
að vatn fór að fossa inn um
glugga á baðstofunum. Var þetta
á þriðja tímanúm. Fólkið þaut
nú skelft sent vonlegt var upp
úr rúmúm sínum, og er það sá,
hve komið var, flúði það hálf-
nakið upp á þekjurnar, því svo
fylti ört, að ekki vanst tími til
að iatast. Kona bóndans á efri
bænum var rúmfastur sjúklingur.
Gefur að skilja, að það hefir ver-
fð ill aðbúð fyrir hana á þekj-
linni í því veðri, sem var. Svo
um kl. 5 breyttist flóðið og kast-
aði sér vestur fyrir bæina, svo
að fólkið gat nú bjargað sér og
sjúklingnum austur yfir lítinn ál,
sem eftir varð, og komist í húsa-
skjól.
Var nú reynt að bjarga skepn-
um. Var það erfitt verk, en tókst
þó allliðlega með kýrnar. En hest-
arnir voru á sundi í sínu húsi,
og varð að rífa þekjuna og ná
þeim á þann veg. En vanséð er,
að bændur í nágrenninu geti tek-
ið að sér skepnurnar, og þykir
.líklegt, að einhverju af þéim \rerði
að lóga, því heýforði Steinabænda
sjálfra er gerskemdur.
Tjónið er gífurlegt. Öll bæjar-
hús og útihús, er heima við voru,
eru komin undir urð og sér hvergi
stað. Allir kálgarðar og 200 hesta
slægja úr túni gerskemd, og er
fullvíst,’ að efri og neðri Steinar
eru nú að öllu úr sögunni.
Reynt hefir verið að bjarga
munum úr rústunum eftir föng-
um. Voru þrjátíu manns við gröft
jþar í gær og eru 50 i dag, en
vonlítið er, að nokkuð náist ó-
skemt.
Viðar urðu flóð eystra.
Er!@Md simskðytl*
Khöfn, FB., 27. dez.
Kaupmannahafnar - íslendingur
látinn.
Jakob Gunnlögsson, fyrr ver-
andi stórkaupmaður, er dáinn.
Bandarikjaf orseti vill takmarka
herbúnað Norðurálfurikja til
þess að pau geti greitt Banda-
ríkjamönnum striðsskuldirnar.
Frá Lundúnum er símað, að
samkvæmt Washington-fregnum
sé það áform Coolidges forseta
að gangast fyrir því, að haldin
verði ráðstefna til þess að ræða
um frekari takmörkun flota og
herbúnaðar. Álítur forsetinn lækk-
un herkostnaðar nauðsynlegan til
þess að reisa við fjárhag Norð-
urálfuríkjanna, svo að þau geti
greitt skuldir sínar frá ófriðar-
árunum.
Franska auðvaldíð vill stöðva
hækkun frankans.
Frá París er simað, að menn
búist við þvi, að Frakklands-
banki muni reyna að koma i veg
fyrir, að frankinn hækki meir í
bráðina.
Krókur á móti bragði.
Bæjarstjórn Siglufjarðar lætur
ekki „Hinar sameinuðu islenzku
verzlanir" traðka rétti
bæjarfélagsins.
Lesendurnir munu muna eftir
Oddeyrarsölunni, þegar umboðs-
maður „Hinna sameinuðu íslenzku
verzlana“, er eigendurnir vilja láta
nefna svo, gabbaði bæjarfélag Ak-
ureyrar, hélt áfrarn samninga-
makki í orði kveðnu um að selja
bænum eignina, en seldi hana á
meðan einum fulltrúa ihaldsins í
bæjarstjórninni þar, Ragnari Ól-
afssyni kaupmanni. Eftir það kom
i Ijós, að fasteignir verzlunarinn-
ar á Sigiufirði voru með í þeirri
sölu. Eignir þessar voru taldar
beztu fasteignirnar, er félagið átti
íhér á landi, að því er „Verkamað-
urinn“ segir. Hafði það þó náð
undir sig mörgum verðmætum
blettum á ýmsum stöðum á land-
inu. Svæðið er hentugt til að reisa
þarna hafskipabryggju, og lék
bæjarstjórn Siglufjarðar því hug-
ur á að fá eignirnar keyptar
handa bænum. Segir „Verkamað-
urinn“, að hún reyndi að semja
við H. Vestergaard, umboðsmann
félagsins, „en hann viðhafði und-
anbrögð og vöflur þar eins og á
A*kureyri, og bera Siglfirðingar
honum alt annað en glæsilega
söguna.
Þegar kaupin voru gerð heyrin
kunn og bæjarstjórn sá, að eign-
irnar voru dregnar úr höndum
henni, fór hún að rannsaka að-
stöðu „H. S. í. V.“ gagnvart bæn-
um og kom þá í ljós, að mikið af
mannvirkjum félagsins voru reist
í leyfisleysi og á ólöglegan hátt.“
Félagið hafði fengið leyfi til
að reisa síklarbryggjur til bráða-
birgða, þannig, að bafnarnefndin
hafði áskilið sér rétt til að krefj-
ast þess síðar, að þær væru stytt-
ar eða teknar burtu. Síðan bryggj-
ur þessar voru reistar hefir sjór-
inn grynkað þarna. Nú samþykti
hafnarnefndin og síðan bæjar-
stjörnin, að skipa félaginu að
stytta bryggjurnar að mun. Jafn-
framt var því bannað, að láta
reisa bryggjur á allstóru' svæði
þár á tanganum. Þá var því skip-
að að láta rífa síldarþró, sem reist
hafði Verið í óleyfi við vérksmiðj-
una og skyldi því lokið fyrir 5.
þ. m. Ella mætti það búast við
mlisókn. Sami frestur mun því
og hafa veriö settur til bryggju-
rifsins. Jafnframt samþykti bæj-
arstjórnin að láta leggja 12 álna
breiðan veg gegn um mitt land
félagsins, en það telur „Verka-
maðurinn“ sama og að gera þaö
einskis \>irði til atvinnurekstrar-
ins. — Með þessu móti myndu
eignirnar verða miklu Verðminni
en áður.
Nú hefir félagið séð þann kost
vænstan að óska umræðna um
samkomulag við bæjárstjórnina.
Standa samningar nú yfir, og hef-
ir bæjarstjórnin því enn ekki haf-
ið málsókn gegn félaginu. (Aö
mestu eftir símtalsfrétt frá Siglu-
firði í gær.)
„Djarfleg tök duga bezt.“
„Vetlingatök" duga lítt til að
vernda rétt bæjarfélaganna eða
þjóðarinnar gegn gíóðabralli og
lögkrókum einstakra . auðmanna
eða auðfélaga. Vonandi heldur
bæjarstjórn Siglufjarðar vetlinga-
laust á rnáli þessu, svo sem hún
hefir það rösklega upp tekið.
Gin- og klauína-veikin
Ný stjórnarauglýsing hefir nú
verið gefin út hér á landi vegna
gin- og klaufna-veikinnar. Þeir
rnenn, sem hingað koma frá út-
löndum, skulu samkvæmt henni
gefa yfirlýsingu um það að við
lögðum drengskap, hvort þeir hafi
dvalið i héraði, þar sem veikin
hefir verið. Hafi þeir svo verið
síðasta árið, er þeim bannað að
fara í sveit fyrr *en 6 vikur eru
liðnar, síðan þeir létu í haf frá
útlöndum.
Uppreisn í Albaniu
er nú komin eina ferðina enn.
Fór stjórnarliðið að sögn erlendra
blaða halloka í fyrstu, en er nú
búið að kúga uppreistarmenn. Það
hefir og komist í alntæli, að „Oil
Company“, sem vmr svift einka1-
leyfum sínum fyrir skemstu af
stjórhinni, rói undir uppreisninni.
Olíuhringarnir láta ekki alt fyrir
brjósti brenna.
Heilsufarsfréttir.
(Eftir símtali í morgun við land-
lækninn.) Landlæknirinn gerir ráð
fyrir, að um nýjárið verði komið
að fullu í Ijós, hvort það tekst að
stöðva útbreiðslu „kikhóstans" hér
í Reykjavik. — Taugaveikin á
Sauðárkróki er orðin mjög alvar-
leg. Þar í kaupstaðnum eru nú
orðnir 27 sjúklingar. Þar af hafa
25 fengið veikina í mjólk, en 2
á annan hátt. „Kíkhóstinn" í
Blönduósshéraði breiðist hægt út,
en er mjög vægur, segir héraðs-
læknirinn þar. Veikin er komin
á þrjá eða fjóra bæi í Skagafirði.
Að öðru leyti er yfirleitt gott
heilsufar á Norðurlandi og gott
á Vesturlandi. Ófrétt af Austur-
landi.
Þennadag
árið 1630 andaðist Oddur bisk-
up Einarsson, sá er deildi við
Herluf Daa höfuðsmann, faðir
Árna lögmanns.
Togararnir.
„Gylfi“ kom af veiðum í gær-
kveldi með 1400 kassa og fót'
til Englands i nótt með aflann.