Bjarki - 21.11.1902, Page 1
Vll, 45.
Eitt biað a vik.u. Verð_ árg. 3 Kr.
borgist fyrir j. júlí, (erlendis \ kr
borgist fyrirfram).
Seyóisfirði, 21.
nóv.
Uppsögn skrifleg, ógild nema komin
sje til útg. fyrir i.okt. og kaupandi
sje þá skuldlaus við blaðið.
1902.
Sala Vestindíaeyjanna
—o—
Ekkert mál hefur nú leingi vakið jafnmikið
stríð í Danmörk og sala vesturheimseyja Dana.
Hin núverandi stjórn fylgir eindregið því, að
selja skuli. Hægrimannaráðaneytin, sem áður
voru við völdin, voru einnig hlynnt sölunni og
byrjuðu samningana um hana. Samningarnir
eru fyrir laungu fullgerðir milli stjórnanna í
Danmörk og Bandaríkjunum. . Fótksþíngið
danska hefur einróma samþykkt söluna. En
landsþíngíð ekki. Við nýu kosníngarnar til
þess í haust var þetta eitt af höfuðatriðunum.
Málið kom fyrir í landsþínginu 15 f• m. Ráða-
neytisformaðurinn, Deuntzer, byrjaðí umræð-
urnar og sagði meðal annars :
»Jeg hef aldrei skílið þær háværu raddir
sem tatið hafa sölu eyjanna niðurlægíng fyr-
ir Danmörk. Á þessu þíngi sitja þrír fyr-
verandi ráðaneytisformenn (Estrup, Reedtz-
Thott og Sehested) sem allir hafa haft með
höndum samninga um söluna, og einginn mun
dirfast að halda því fram, að þessir menn hefðu
sinnt þeim samningum, ef í þeim væri fólgið
nokkuð það er gagnstætt geti heitið föður-
landsást. Það getur á eingan hátt aukið álit
Danmerkur, þótt við höldum eyjunum. Það
styrkir á eingan hátt ríkið. Það eykur gjalda-
byrðina heima fyrir og ábyrgðina út á við.
Það eykur ekki álit Danmerkur, að eyjar, sem
lúta hinni dönsku krúna, smátt og smátt sökkvi
leingra og leingra niður í vesaldóm. Það eyk-
ur sannarlega ekki álit okkar, að verða að
taka á móti ávörpum eins og því sem fjár-
málaráðherrann nýlega fjekk frá yfir 1000 íbú-
um á St. Croix, þar sem meðal annars segir,
að þeir vænti að samníngarnir um sölu eyj-
anna verði sem fyrst til lykta leiddir, en kom-
ist þeir ekki á, þá vofi fjárhagsleg eyðilegg-
ing yfir eynni og íbúum hennar.«
Það er tilgángslaust að eyða miklu fje —
yfir hálfri milljón króna árlega — til lands-
hluta, sem stöðugt er í afturför. Og það er
rángt gagnvart íbúum eynna að við, úr því
að við getum ekki hjálpað þeim, stöndum í
vegi fyrir hagsmunum þeirra og bjartari fram-
tíð í sambandi við hið stóra norðurameríska
lýðveldi.*
Fyrir hönd þeirra sem voru móti sölunni
talaði fyrverandi dómsmálaráðherra Goos.
Hann mynnti þíngmenn á, að þeir væru að-
eins bundnir við sannfæring sína, en hvorki
munnleg nje skrifleg loforð til kjósendanna.
Ahlfeldt Laurvig greifi sagði, að hreifingin
móti sölunni væri eingaungu vakin til þess að
koma Deuntzersráðaneytinu í vandræði, því
. áður hefðu margir úr hægriflokknum. sem nú
væru andvígir sölunni, verið með henni.
22. f. m. fór fram atkvæðagreiðsla í lánds-
þínginu um eyjasöluna. Þíngmenn allir, 66,
voru á fundi og ráðgjafarnir allir viðstaddir.
\
Einginn fuudur var í þjóðþínginu, til þess að
þíngmenn þaðan gætu verið við atkvæðagreiðsl-
una, Áheyrendapallarnir voru troðfullir. Elsti
landsþíngsmaðurinn, Thygeson kammerherra,
er 96 ára gamall og studdi þjónn hans hann
inn í salinn; hinn næst elsti, Raben, er 89
ára. Auðvitað mæta þeir ekki á þíngfundum
nema þegar mikið þykir við liggja, og báðir
voru móti sölunni.
Einginn tók til máls og atkvæðagreiðslan
fór fram með nafnakalli. Málið fjell með jöfn-
um atkvæðum, 32 mót 32. Einn greiddi ekki
atkvæði.
Þetta mál var að nokkru leyti orðið flokks-
mál, þótt hægrimannaráðaneytin þrjú síðustu
hefðu haft málið til meðferðar og byrjað samn-
íngana. Þó greiddu ýmsir vinstrimenn atkvæði
móti sölunni, en ýmsir hægrimenn með henni,
svo sem einn af fyrv. ráðaneytisformönnunum,
Retz-Thott. En Estrup og Sehested á móti.
Ráðgjafafundur var haldinn rjett á eftir og
ákvað ráðaneytið, að segja ekki af sjer og, að
sett skyldi nefnd til að ráða fram úr, hvað
1 gera skyldi til að rjetta við fjárhagsástæður
eyjanna. Sjálfsagt er talið, að þjóðþíngið neiti
um fjárframlög af ríkissjóðs hálfu, en efnt
hefur verið til samskota af þeim sem and-
mælt hafa sölunni, hve mikið sem úr þeim
verður þegar til ’á að taka. Fjárupphæðin,
sem hjer er um að ræða, er áætluð um 20
millj. króna. Hingað til hafa eyjarnar kostað
Dani um t/2 millj. árlega.
Slys í loftbát.
Menn eru stöðugt að finna upp nýtt og nýtt
fyrirkomulag á loftbátum, svo að hægt sje að
ráða við þá og stýra þeim. Austurríkismað-
ur, Bradsky að nafni, bjó í haust ti! loftfar
í Paris með nýu lagi og lagði upp í því um
miðjan fyrri mánuð ásamt öðrum manni. I fyrstu
gekk ferðiu mjög vel og báturinn virtist láta
betur að stjórn, en nokkurt loftfar, sem allt
til þessa hafði sýnt sig þar. Það barst svo
útyfir borgina. En skömmu síðar kom sú
fregn frá landsþorpi einu, að tveir loftfarar
hefðu hrapað þar niður og væru báðir dauð-
ir. Bradský dó strax er niður kom, en hinn
lifði nokkrar mínútur á effir. Slysið vildi
þannig til, að karfan, sem mennirnir sátu í,
slitnaði neðan úr loftbelgnum; hún hrapaði auð-
vitað niður, en hann stje upp. og hefur ekki
sjest síðan.
Esaja spáirsaður.
Nýkomin er út í Khöfn þýðing af Esaja,
eða Jesaja, spámanni, eftir dr. E. Brandes.
Hin nýa biblíuskýring hefur fundið, að sáhluti
gamlatestamentisins sem honum hefur verið
eignaður getur ekki verið eftir nokkurn ein-
stakan mann, þar sem sumt af honum hljóti
að vera ritað um 700 árum fyrír Krist, en
aðrir kaflanir 500 árum f. kr. Dr. Brandes
telur þetta safn af þjóðvísum eftir ýmsa höf-
unda. og samkvæm þeim skilningi er útlegg-
ing hans ; hún er í lausu rími og bregður fyr-
ir ýmsum bragarháttum, en fyrri þýðingunum
hefur verið haldið í sama stíl frá upphafi til
enda, af því að þýðararnir hafa álitið allt eins
manns verk. Þykir mikið koma til þessarar
nýu þýðingar.
Frímerkiasafnarar
frá öllum álfum heims hjeldu nýlega fund
Wienarborg til þess að ræða um atvinnugrein
sína. Þeim var tekið þar með viðhöfn mikilli
og boðið til veislu af borgmeistaranum á opin-
beran kostnað.
Einsiand osr Kína.
I friðarsamningunum, sem gerðir voru í hittl-
fyrra milli Kina og þeirra þjóða sem þátt áttu
í Kínastríðinu, var ákveðið, að verslunarsamn-
íngarnir við Kína, sem eru frá 1862, skyldu
endurskoðast. Þó skyldu ríkin semj a um þetta
við Kínastjórn hvert fyrir sig.
Meir en helmningur allrar Kínaverslunarinn-
ar er í höndum Einglendinga. Þeir sendu strax
mann til Kína í þessum erindum, sirj. Mack-
ay, og hefur hann dvalið þar síðan, og loks
í haust var samníngum lokað milli hans og
stjórnarinnar.
Samníngurinn er í 8 greinum. Sjö hinar
fyrstu eru ekki um nein stórvægileg atriði, en
þykja þó allar miða í rjetta átt og vera til
bóta, En hin áttunda er um þýðingarmikið
atriði, sem sje um tollaálögur á innfluttar og
útfluttar vörur.
Samkvæmt eldri samningum eru milli 30 og
40 hafnir í Kína, sem útlendlendingar hafa
leyfi til að flytja vörur inn á og út frá, mót
því að borga í toll 5pc. af vöruverðinu, bæði
á innfluttum og útfluttum vörum. Auk þess
var iagður á tollur, 2l/tipc. ef flytja þurfti vör-
ur inn í landið frá höfnunum, eða frá landinu
tii hafnanna.
En þennan síðari toll hefur Kínastjórn reynd-
ar allt til þessa margfaldað. Plún hefur sett
upp tolígæsluhús á öllum höfuðvegunum frá
»opnu« höfnunum, og þar hefur verið tekinn
tollur af hverjum farmi sem fram hjá fór, og
það ekki eftir neinum vissum reglum eða mæli-
kvarða, svo að varan var oft orðin tvöfalt dýr-
ari þegar hún kom þángað sem henni var ætl-
að, vegna toilanna, en hún var i höfninni.
T. d. voru sex tollgæslustaðir við skurðinn
milli Shanghai Og Soochow, en sá vegur er
hjerumbil 10 danskar mílur, og var á þeim
hverjum fyrir sig tekinn tollur af hverjum
vörubát og vöruvagni, sem framhjá fór. Stjórn-
in leigði þessar tolitekjur hinum og iiðrum og
þeir höfðu þá leyfi til að leggja tollana á eft-