Plógur - 03.12.1900, Side 3
77
bygggrasi fæst af dagsl, og borgar
fyllilega útsæði og vinnu við ak-
urinn.
Þegar tarið verður að rækta
túnin með grassáðningu, sem ef-
laust verður innan skams, þá verð-
\im vér að meira eða minna leyti
að hafa sáðskitti, þ. e. sá t. d. gras-
fræi í plægða og herfða jörð, sem
sprettur svo árlega upp afrótinni.
Eftir 4—7 ár er þörf á að plægja
jarðveginn aftur, og sá þá í hann
rótarávöxtum nokkur ár, eða höfr-
um og byggi til fóðurs, eða þá
byggi til kornframleiðslu. Þegar
jarðrækt vor er komin á þetta
stig, sem eg hygg að verðnr
Jyrir hádegi 20. aldar, þá er fyrst
að sjá hvort byggræktin getur
ekki víða orðið til nytsemdar. Eg skal
viðurkenna það, að eiits og nú
stendur, í næstum því jarðyrkju-
verkfæralausu landi, eru engar lík-
ur til þess, að það borgaði sig að
rækta bygg, nema á beztu stöð-
um á landinu, Landsmenn verða
fyrst að kaupa plóg og herfi, og
rækta svo jörðina eins og siðaðri
þjóð sæmir. Geta 4—6 bændur
átt verkfærin og sömu plóghest-
ana, þá yrði ekki ærið kostnaðar-
samt, minsta kosti ekki bein út-
gjöld, að plægja upp dagsláttu-
blett á góðum stað, og sá byggi
í. Bóndinfi yrði kominn langt
með að plægja og herfa þennan
blett, á sama tíma og þarf til
þess að flytja matvöru-forðann úr
Laupstaðnum heim að heimilinu,
þar sem í kaupstað er 2—3 dag-
leiðir til og frá.
Kuldaárið x776 fékst x tn. af
iooQ föðm.afbyggiá Bessastöðum,
sama sem 9 tn. af dagsl. Ef við
nú gerum venjulega bygguppskeru
hjá oss 4 tn. eða hálfu minna en
meðal bygguppskera er í Noregi,
þá verður brúttó-arður á dagslátt-
unni þannig: 8co® á 12 aura =
96 krónur, þetta er rniðað viðvenju-
legtkaupstaðarverð móti peningum.
Ræktunarkostnaðurinn á 1 dagsl.
með byggi er ekki eins mikill,
ef bóndinn á plóg og hesta sjálf-
ur, og kostnaðurinn við hirðingu
og heyskap á 1 dagsláttu, sléttri,
sem vaxin er töðugresi. Af töðuvell-
inum fást að líkindum 18 hestar
af góðu bandi, hver hestur met-
inn á 5 kr. = 90 kr. brúttó. En
meiri áburð þarf á byggakurinn
en töðuvöllinn jafnstóran. En
byggstöngin borgar þann mismun
mikills til. Ef ágóðinn af bygg-
ræktinni er reiknaður eftir verð-
inu á byggi erlendis, þá yrði alt
annað upp á teningnum. Bygg
tunnan er meiri en helmingi dýr-
ari seld í kaupstöðum hér, en
bændur erlendis fá fyrir hana, Og
þegar á þetta er litið, og sömu-
leiðis það, að vér eigum eflaust
frjósamari bletti til þess konar
ræktunar, og ódýrari en aðrar þjóð-
ír, er það ljóst, að uppskerumun-
urinn á 1 dagsl. byggakri hjá
oss. og jafn stórum akri erlendis,
má vera mikill tll þess, að bygg-
ræktin hér verði til muna ábata-
minni en í nágrannalöndunum.