Alþýðublaðið - 28.02.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
j MIbÝöUSLÍIl®!© :
; kemur út á hverjum virkum degi. >
; Aígreiðsla í Alpýðuhúsinu við :
; Hver'isgötu 8 opin írá kl, 9 árd.
; til kl. 7 síðd. •
• Skriístofa á sama stað opin kl. ;
l 9V2— lO'/a árd. og kl. 8—9 síðd. :
; Simar: 988 (aigreiðslan) og 1294 >
(skrifstoian). :
; Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ;
I mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
J hver mm. eindálka. ;
I Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan :
; (i sama húsi, sömu simar). ;
SCrUfiiir alþýðu
í He^kfavik*
Ályktanir Alpýðuflokksfundarins.
Á fjölmennum AJþý'ðuflokks-
fundi, -er haldinn var í Bárubúð
föstudaginn 25. febrúar 1927, voru
samþyktar eftir farandi tillögur,
allar í einu hljóði:
1. Fjölmennur Alþýðuílokks-
fundur, haklinn í Bárubúð föstu-
daginn 25. febrúar 1927, mótmælir
eindregið frumvarpi þvíumfærslu
kjördags, sem nú liggur fyrir al-
þingi, og telur, að breytingin, ef
hún nær fram að ganga, hafi í för
með sér minni þátttöku verka-
lýðsins , í kosningum og verði
þannig til þess að auka hið stór-
felda ranglæti, er af kjördæma-
skiftingunni leiðir.
2. Fundurinn telur, að hið stöð-
uga og árlega atvinnuleysi, sem
leiðir af skipulagsleysi atvinnu-
veganna, sé stór-hættulegt fjár-
hagslegri afkomu einstaklinganna,
og skorar því á alþingi að veita
riflegan styrk til atvinnubóta og
verklegra framkvæmda, er bætt
geti úr atvinnuleysinu.
3. Fundurinn skorar á alþingi
að skipa milliþinganefnd til þess
að rannsaka stjórn, rekstur og
fyrirkomulag helztu atvinnuvega
landsins og koma fram með til-
lögur um breytt og bætt skipu-
lag með hag alþjóðar fyrir aug-
um.
4. Fundurinn skorar á alþingi
að feila frumvörp þau frá ríkis-
stjórninni, sem fram eru komin
um laun og starfstilhögun skip-
verja á varðeimskipum ríkisins,
og mótmælir hvers konar tilraun-
um, sem fara í þá átt að gera
þessa menn að hermönnum eða
ríkislögreglu.
5. Fundurinn skorar á ríkis-
stjórnina að halda áfram þeim at-
vinnubótum, sem nú eru.
6. Fundurinn skorar á alþingi
að rannsaka, hvað mikið fé bank-
arnir hafa gefið eftir einstökum
mönnum og félöguin og hvað lík-
legt sé að eftir verði að gefa.
Árangur rannsóknarinnar verði
birtur almenningi.
7. Fundurinn skorar á borgar-
stjóra og bæjarstjórn Reykjavík-
ut að hlutast til um, að atvinnu-
bótavinna sú, sem haldið hefir
verið uppi í vetur af bæjarins
hálfu, verði ekki minkuð frá því,
sem nú er, fyrst um sinn.
NeðffH deUd.
Þar var á laugardaginn frv. um
atvinnúrétt erlenja manna á ís-
landi vísað t il 2. umr. og sjávar-
útv.n. eins og það kom frá e. d.
Skattar.
Jakob Möller flytur frv. um, að
skemtanaskatturinn nái til allra
kaupstaða og kauptúna, sem hafa
500 íbúa eða fleiri, og er frv.
eins og það var samþ. í n. d.
í fyrra, en þá dagaði það uppi í
e. d. Samkvæmt því verða og all-
ar danzsamkomur sfcittskyldar,
néma einkadanzleikir skóla, sem
ifara fram í herhergjum skólans;
en af sjónleikjum, sem ekki njóta
opinbers styrks, sé eigi greidd-
ur hærrí skattur enf, af þeim, er
hans njóta (10«>/o:, í stað 20»/o nú).
Frv. þetta var til 1. umr. í
n. d. og var því vísað til 2. umr.
og allsh.n.
Halldór Stef. og Jör. Br. fluttu
þingsál.-till. um, að sameinað al-
þirigi kysi 5 manna milliþinga-
neínd til að athuga tolla- og
skatta-löggjöfina. Var verkefni
hennar ætlað mjög að blendingi,
og var í einurn liðnum bent í
áttina til vemdartolla, en í öðr-
um til „einkasölu á nokkrum há-
tolluðum vörum eða öðrum þeim
vörum, sem hentugar eru til
cinkasölu". Svo sagði í grcinar-
gerðinni, að til þess væri ætlast,
a'ð samkomulag gæti orðið fyrir-
frarn á milli stjórnmálaflokkanna
um skipun manna í nefndina. —
Á föstudaginn voru ákveðnar
tvær umræður í n. d. um tillögu
þessa, en til þeirrar síðari kom
ekki. Sú fyrri var á laugardag-
’inn. Jörundur sagði ekki orð, en
Halldór talaði fyrir tiliögunni. Var
•flutningurinn í sama stíl og til-
>agan, „kóketterað" við merkileg
mál, án þess að leitast við að
fylgja þeim fram til sigurs. Þann-
ig benti Halld. á, að allur fá-
tækrastyrkur ætti að réttu lagi
að greiðast úr ríkissjóði og land-
ið að vera eitt fátækrahérað.
Sagði hann, sem satt er, að fá-
tækraframfærið kemur mjög mis-
jaint niður á héruðirt og einstaka
hreppa, og að skiftingu þessari,
sem nú er, fylgir mikil skriffinska,
þref og málaferli. En svo bætti
hann við, að það væri ekki tillaga
frá sér að þessu yrði kipt í lag,
svo sem hann sá þó að bezt fór
ú. Eftir það mintist Halld. á, að
fjafna mætti útgjöld einstakra
hreppa með því, að bæta þeim,
sem verst verða úti, úr ríkissjóði,
en leggja þau útgjöld aftur á .þá
hreppa, sem rriinst greiða til fá-
tækra að tiltölu. Þetta er líka
rétt, þótt fyrra ráðið sé niiklu
betra og áhrifaríkara; en ilt er
til þess að vita þegar þingmaður
Veit þvílíkt bjargráð, en lætur ljós
sitt undir mæliker og kemur. ekld
fram með það sem sitt frv. En
skyldi Halldór taka sig á og gera
það, þá ætti hann stórþakkir skil-
ið, en ella hið gagnstæða. Hitt
var að eðlilegum hætti, að Jóni
Þorlákssyni þótti leiðinlegt að
heyra, að Halldór hafði orðásvo
merkilegri réttarbót sem þeirri, að
gera landið alt að einu fátækra-
héraði. Af honum var ekki við
betra að búast. Hitt er vafamál,
hvört hálfvelgja er betri en ber
ffjandskapur við slíkar réttarbæt-
ur. Hann dregur þó frjálshuga
kjósendur ekki á tálar. — Þeir
Halld. og J. Þorl. deildu nokk-
uð um verndartolla. Var Halldór
með þeim hér á landi, úr því
að aðrar þjóðir hafi þá, og virti
slíkt krók móti bragði. J. Þorl.
kvað þá aðferð hættulega, því að,
feagði hann, „stefnan, sem ræður
í heiminum, er þessi: Ef þú gerir
eitthvað fyrir mig, þá geri ég
eitíhvað fyrir þig.“ — Héðinn
Valdimarsson kvaðst ætla, að
þekkinguna á því, hvernig skatta-
Iöggjöf eigi að vera, væri ekki
það, sem vantaði, né heldur væri
hitt, að flokkarnir, hver um sig,
viti ekki hvað þeir vilja, en bót
fengist ekki ráðin á löggjöfinni
á meðan sú landsstjórn situr, sem
nú er. Eina leiðin til leiðréttingar
væri að steypa stjórninni, því að
sama skattamálastefna ríkti áfram
svo lengi, sem hún hsfði forust-
una. Þingsál.-tillagan væri upp-
gjöf ein og leikaraskapur, gerð
til þess að svæfa málið fram yfir
næstú kosningar, í slað þess að
ganga hreint að verki. Kannaðist
J. Þorl. við, að það væri rétt, að
stjórnin væri andstæð róttækum
breyíingum á skattalöggjöfinni.
Héðinn benti enn fremur á, að ef
kosningar yrðu látnar fara fram
1. júlí í sumar, eins og sér virt-
ist meiri hluti „Framsóknar"-
flokksins hafa hug á að koma í
kring, þá myndi síður en svo
verða kominn sá skriður á skatta-
rnálin í höndum þessarar nefnd-
hr, að þar af yrði vakning meðal
landsmanna, svo að einnig á því
sviði væri tillagan kák. Sam-
kvæmt henni virtist til þess ætl-
ast, að bræðingur yrði í nefnd-
inni um stefnu beggja íhaldanna
i þinginu, og væri henni ætlað að
vera sá grautarpottur, sem þær
ýrðu soðnar saman í. — Að lok-
Imii umræðunni var tillagan feld
með 14 atkv. gegn 13 að viðhöfðu
nafnakalli. Voru „Framsóknar“-
flokksmenn með 1 hcnni, Ben. Sv.
og M. T., en Héðinn og Jakob á
móti og 12 íhaldsmenn, en ÓI.
Th. var ekki viðstaddur. „Sjálf-
stæðis“-flokkurinn sálugi var klof-
inn, ei^ og vant er.
ESri desM.
Þat var sveitarstjórnarlagafrv.
stjórnarinnar til 2. umr. Hafði
allsherjarneínd haft frv. til með-
ferðar. Mælti hún fram með því
með óverulegum breytingum, og
hafði Guðm. Ól. orð fyrir henni.
Atvinnumálaráðherra kvaðst geta
felt sig við braytingar nefndar-
innar. Ingvar Pálmason mæltist til
þess, að nefndin flytti til 3. umr.
nokkrar breytingar, sem hann lýstf
nánar (lenging á reikningsgerð-
arfresti hreppa og kaupgreiðslu-
heimild fyrir endurskoðun þeirra)
og sáralitlu máli virðast skifta.
Spunnust þó út úr því nokkrar.
umræður. Andvigir breytingum
þeim voru Guðm. Ól. og atvinnu-
málarh., en meðmæltur þeim að
nokkru var Einar Árnason. Fórit
svo leikar, að allar tillögur nefnd-
arinnar voru samþyktar og frv.
vísað til 3. umr.
Ný frumvörp.
Ingvar Pálmason flytur frv. um
breytingu á végalögúnum. Vilí
hann láta leggja veg frá Eyvind-
arárbrú að Eiðum, en sá vegar-
spotti er auðvitað í kjördæml
þingmannsins.
J. Baldv. flytur frv. um skyldu
útgerðarmanna til að tryggja fatn-
ad og muni lögskraðs skipverja.
Þetta frv. bar J. Baldv. fram í
‘fyrra í n. d. og var því þá visað
til stjórnarinnar, en svo sjálfsagt
og eðlilegt, sem frv. er, hefir
stjórnin þó ekki sýnt lit á að
flytja málið nú. Það er harla ó-
líklegt, að þingið vísi frv. til
stjórnarinnar aftur, og því ólík-
legra, að hún felli það.
Frv. um viðbót við lögi’n frá í.
fyrra um notkun bifreíða flytja
þeir Héðinn Valdimarsson, M. T.,
Jör. Br. og Árni J. Skulu vera þrír
löggiltir skoðunarmenn bifreiða
fyrir Reyk avík, GuIIbringu-, Kjós-
ar-, Árness- og Rangárvalla-sýsl-
ur, og sé heimilt að hafa einn
löggiltan skoðunarmann í hverju
öðru héraði, þar sem bifreiðar
ganga. Skoðunarmenn séu reyndir
og fullgildir, starfandi bifreiðar-
stjórar. Þeim skal skylt að skoða
öðru hverju allar bifreiðar í um-
dæminu fyrirvarálaust og athuga
ökuskírteini bifreiðarstjóra, og
eigi sjaldnar en á hverjum árs-
fjórðungi. Skdðunarvottorð bif-
reiðar skal fest upp í henni, og
áritar skoðunarmaður það eftir
hverja skoðun. Skulu skoðunar-
menn gera lögreglustjóra aðvart,
ef bifreiðar eða ökuskírteini full-
nægja ekki þeim lögum og regl-
um, sem þar um eru sett. Árlega
greiði eigandi 10 kr. af hverri
bifreið, og fari það fé til að launa
skoðunarmönnunum starf þeirra.
— „Frv. þetta er fram komið
vegna áskorana Bifreiðastjórafé-
iagc íslands og almennra óska bif-
reiðastjóra á Suðurlandi." Er
þetta gert til að tryggja öryggi
farþega, bifreiðarnar sjálfar gegn
alvarlegum skemdum, og verður
jafnframt til að tryggja gott álit
hifreiðastjórastéttarinnar.
Sigurjón Jónss. flytur frv. um
smábreytingar á berklavarnalög-
unum. Er aðalbreytingin sú, að
ríkissjóður greiði jafnan þegar
það fé, sem honum ber samkvæmt
lögunum, en ekki eftir á, svo að
sýslu- og bæjar-félög losni við
að leggja féð fram til bráða-
birgða.
Bernharð og séra Jón Guðna-