Alþýðublaðið - 19.11.1935, Blaðsíða 4

fcRIÐJUDAGINN 10. n<5v. 1933.
g GAMJLA BlO ■
Æskuár.
Gullfalleg og hrifandi
sænsk talmynd um frelsis-
þrá æskulýðs nútímans og
hið sanna lögmál lífsins,
sem ávalt stendur óhagg-
að. — Aðalhlutverkin leika
hinir góðkunnu s æ n s k u
leikarar:
HAKAN WESTEKGREN.
GEORG BLICKINGBERG
ANNE-MARIE BRUNIUS
annaðUdkl.9
@ í Oddfellowhöllinni.
Kristmann Guð-
mundsson les upp.
Pétur syngur.
Helga og Hermann,
dúett-söng.
Alfreð: Cabarett-
þættir.
Sketch, leikið af
fjórum.
Harmoniku-dúett.
Lárus Ingólfsson:
Konferencier.
Anna Péturs: Við
hljóðfærið.
Eftirhermur.
|Mandolín og gítarspil
o. fl.
Aðeöngum. á 2,00 í
Hljóðfærahúsinu,
sími 3656.
Nýjungar í veiting-
Sum.
H
Keisla.
Tvær lærðar saumakon-
ur óskast til að kenna við
væntanlegt saumanám-
skeið V. K. F. Framtíðin í
Hafnarfirði.
Umsóknir verða að vera
komnar ekki síðar en
fimtudaginn 21. þ. m. í
Lækjargötu 18.
Sveioafélag
HAsgagnasmiða.
Fundur í baðstofu Iðnað-
armanna miðvikud. 20.
nóv. kl. 8 e. h.
Fundarefni:
Urslitatillaga frá
meistarafélaginu.
Mætið allir!
Stjórnin.
VEGGMYNDIR,
Rammar og inuramm-
anir, bezt á
FREYJUGÖTU 11.
Sími 2105.
KOMMUNISTAR
A SEYÐISFIRÐI.
(Frh. af 1. síðu.)
Talaði hann aðallega um hin
alkunnu samfylkingartilboð
kommúnista.
Ræða hans og „samfylking-
ar“-tillögur mættu svo öflugum
andmælum Alþýðuflokksmanna
að kommúnistum mun ekki hafa
þótt árennilegt að bera fram
„samfylkingar“-tillögur sínar.
Atvinnnbótavlnna
stöðug s ðan í sept.
Unnið hefir verið stöðugt í
atvinnubótavinnu hér síðan í
september og vinna nú daglega
25 menn, aðallega að vegagerð
og endurbyggingu á vatnsveitu
bæjarins.
Vinnunni mun verða haldið
áfram meðan fært er og fé er
fyrir hendi.
IHALDSMENN KUSU NAZISTA.
(Frh. af 1. síöu.)
tvo menn kosna, þá Gunnlaug
Pétursson og Odd Ólafsson,
Nazistar fengu 24 atkvæði og
fengu kósinn einn mann, Gutt-
orm Erlendsson.
Síðar kom í ljós, að eitt at-
kvæði nazistanna var ógilt og
kærðu því róttækir stúdentar
kosninguna og var hún úrskurð-
uð ólögmæt. Fóru þá fram
kosningar í gær.
Þá urðu úrslit þessi: Félag
róttækra háskólastúdenta fekk
78 atkvæði og fekk þrjá menn
kosna, þá: Bjöm Sigurðsson,
Benedikt Tómasson og Kjartan
Guðmundsson. Unnu þeir því
glæsilegan sigur.
Ihaldið fekk 51 atkvæði og
tapaði öðra sætinu.
Nazistar fengu 33 atkvæði og
komu inn einum manni, Gutt-
ormi Erlendssyni.
Bersýnilegt er að íhaldið hef-
ir lánað nazistum mörg atkvæði,
því yfirlýstir nazistar í háskól-
anum eru varla yfir tuttugu.
Félag róttækra stúdenta hef-
ir nú hreinan meirihluta í stúd-
entaráðinu, eða 5 af 9.
I deildakjörinu fekk það tvo
fulltrúa kosna, í læknadeild
Friðrik Einarsson og í heim-
spekideild Svein Bergsveinsson.
Ihaldið fekk tvo fulltrúa deilda-
kjöma, Jóhann Havsteen í laga-
deild og Helga Sveinsson í guð-
fræðideild.
Af þessu má sjá, hve óglögg-
ar línur eru milli íhalds og naz-
ista hér sem annars staðar. Þar
sem nazistar hafa veikt fylgi,
styðja íhaldsmenn þá og gagn-
kvæmt.
MENNINGARSJÓÐUR.
(Frh. af 1. síðu.)
brot á áfengislöggjöfinni, verði
bætt það sem á vantar úr ríkis-
sjóði, ef sektiraar nema ekki
nefndri fjárhæð.
Tilgangur Menningarsjóðs er
að styðja almenna mennmgu í
landinu, rannsókn íslenzkrar
náttúru og þróun þjóðlegrar
hstar.
Segir svo í bréfi Mentamála-
ráðs til Alþingis:
„Vér vonum því, að hið háa
Alþingi haldi enn fram hinni
sömu stefnu, sem mörkuð var
með stofnun Menningarsjóðs,
enda þarf ekki orðum að því að
eyða, að sjaldan hefir þess verið
meiri þörf en nú á þessum erf-
iðu krepputímum, að íslenzk
menningarviðleitni njóti styrks
og aðhlynningar ríkisins“.
Undir þetta erindi hafa ritað:
Jónas Jónsson, formaður Menta
málaráðs, Barði Guðmundsson,
ritari, Árni Pálsson og Pálmi
Harmesson.
IIÞfBUBUÐni
fi MG
ÞORMÓÐUR EYJÓLFSSON.
(Frh. af 1. síðu.)
hin nýja síldarverksmiðja, sem
reist var á Siglufirði á síðasta
ári, ætti að standa, reit Júlíus
Havsteen, sýslumaður á Húsa-
vík grein, þar sem hann and-
mælti því eindregið, að Siglu-
fjörður yrði valinn, og færði
þær ástæður, sínu máli til stuðn-
ings,að vinna mundi ekki ganga
eins vel og æskilegt væri þar.
Þessari grein svaraði Þor-
móður í Einherja, blaði Fram-
sóknarmanna á Siglufirði, 5.
jan. 1934. Þar farast honum m.
a. þannig orð: „Eða heldur hann
að verkamenn ríkisverksmiðj-
unnar vinni af minni trúmensku
en verkamenn annars staðar?"
Svo bætir Þormóður því við í
svargrein sinni, að hann viti að
hann (þ. e. J. H.) mundi verða
manna fúsastur til að leiðrétta
þann misskilning, ef hann vildi
koma og horfa stundarkorn á
vinnubrögð verkamannanna.
„Og hvað hafa nú verkaménn |i
unnið sér til óhelgi? Er verið
að víta vélamenn fyrir það að
þeim tókst að gera þær endur-
bætur á verksmiðjunni, að hún
vinnur nú úr nokkur hundruð
fleiri málum á sólarhring en
hún gat fyrst? Eða skrifstofu-
stjóra fyrir þá árlegu sýningu
á niðurstöðum reikninga verk-
smiðjunnar og með sérstaklega
prýðilegu reikningshaldi ? Eða
stjórn verksmiðjunnar og fram-
kvæmdarstjóra fyrir það, að
hagur verksmiðjunnar hefir far-
ið batnandi ár frá ári“.
Á þennan veg ritar Þormóður
Eyjólfsson um starf verksmiðj-
unnar 5. jan. 1934. Og ennþá er
sami skrifstofustjórinn, sami
vélstjóri og sami verkstjóri og
þá var. Og starfsmennirnir, sem
Þormóður talar um, eru undir
stjóm þessa verkstjóra, er Þor-
móður segir nú, að hafi verið
ónothæfur frá byrjun. Það verð-
ur erfitt að sjá af þessari skýr-
ingu, hvemig hægt hefir verið
að gerbreyta starfsháttum verk-
smiðjunnar, a. m. k. til batn-
aðar.
Og nú vil ég aðeins spyrja:
Hvor haldið þið að segi sann-
ara, Þormóður frá 5. jan. 1934
eða Þormóður frá 7. nóv. 1935.
Eða kannske að líta beri á um-
mæli frá 1934 sem svæsna árás
á starfsmennina, fyrst Þormóð-
ur heldur því nú fram, að um-
mælin frá 1935 séu sögð þeim
til heiðurs.
Langt seilst.
. Þar sem Þormóður talar um
að tveir af þeim, sem undir
yfirlýsinguna rita, hafi verið
sektaðir fyrir brot á áfengislög-
gjöfinni, virðist hann seilast
nokkuð langt eftir ágreiningsat-
riðum. Með þessum ummælum
sínum hefir hann að vísu gefiö
ástæðu til málssóknar, þar sem
um enga tvo er þaraa að ræða.
En sökum þess, að drengskapur
hans og sannleiksást stendur á
svo gömlum og traustum grund-
velli, hvað svo sem dómstólarn-
ir um það kunna að segja ,að
enginn sem til þekkir, trúir því,
að hann viljandi halli réttu máli,
má búast við, að honum verði
þetta fyrirgefið. Þessi áfengis-
saga hefir að vísu verið skrif-
uð áður. En það ætti ekkert að
rýra gildi hennar, þó að hún
sé endurtekin hér með þeirri
viðbót, sem snýr að Þormóði
sjálfum.
Veturinn 1932, tveim árum
áður en Þormóður skrifaði lof-
greinina í Einherja, fluttu 4
Næturlæknir er í nótt Þórð-
ur Þórðarson, Eiríksgötu 11.
Sími: 4655.
Næturvörður er í Reykjavík-
ur og Iðunnarapóteki.
Veðrið: Hiti í Reykjavík 5 st.
Yfirlit: Lágþrýstisvæði frá Suð-
ur-Grænlandi til Irlands. Útlit:
Hvass suðaustan og austan.
Sumstaðar dálítil rigning.
ÚTVARPIÐ:
15,00 Veðurfregnir.
19,10 Veðurfregnir.
19,20 Þingfréttir.
19,45 Fréttir.
20,15 Erindi: Hvers vegna er-
um vér bindindismenn ?
(arai Sigurðsson).
20,40 Einleikur á píanó (Carl
Billich): Fr. Chopin:
Scherzo No. 3 í cis-moll;
Ballade No. 2 í F-dúr;
Fr. Liszt-Rossini: Cujus
animam; Verdi: Miserere
úr óp. „Troubadour“.
21,05 Erindi: Úr stjömufræði
(Steinþór Sigurðsson).
21,30 Danzlög til kl. 22,30.
starfsmenn verksmiðjunnar 7
flöskur af áfengi úr skipi, sem
tók lýsi hjá verksmiðjunum
Lögi-eglan tók flöskurnar og
geymdi þær óákveðinn tíma, en
það féll í minn hlut með hlut-
kesti, að svara til saka. Það er
ekki nema eðlilegt, að Þormóði
sé þetta minnisstætt, þó aldrei
sé nema vegna þess, að áður
en flöskurnar voru fluttar úr
skipinu var það ákveðið okkar
á milli, að hann fengi eina
þeirra. Þetta get ég að vísu
ekki sannað með vitnum, en það
er hér sagt með eiðstilboði.
Veðrabrigði.
Bardagaaðferð Þormóðs hefir
breyst. Við, sem fylgst höfum
með þroskaferli hans undanfar-
in ár, erum óvanir því, að hann
hafi sig opinberlega í frammi
við andstöðumenn sína.
Hinar árásirnar hafa gef-
ist svo vel um áratugi, að treg-
gáfuðum mönnum eins og mér
verður erfitt að átta sig á því,
hver hagur honum má vera að
breytingunni. Hann hefir öðru
hvoru verið að reyna að telja
mér trú um, að það væri sér
að þakka, að mér hefði ekki
verið fyrir löngu sagt upp verk-
stjórastarfinu. Jafnframt hefir
hann verið að reyna að skapa
meiri hluta fyrir því í verk-
smiðjustjórninni, að mér yrði
sagt upp. Það lengsta, sem hann
hefir komisl, er það að fá bók-
uð ummæli í gerðabók stjórnar-
innar um það, að framkvæmda-
stjóri hefði leyfi til að segja
mér upp. Slík ósk kom aldrei
frá Ottesen framkvæmdastjóra,
enda var samvinna á milli okk-
ar ávalt hin bezta, og á ég ein-
hversstaðar í fórum mínum á-
gæt meðmæli frá honum. —
Nokkru eftir að þetta uppsagn-
arákvæði var bókfært, héldu
starfsmenn verksmiðjanna sam- j
sæti og buðu þangað hinum ■
ágæta stjóraarformanni. Þar j
hélt hann mikla lofræðu um
mig og störf mín við verksmiðj- !
urnar, en þegar hann hafði sof-
ið úr sér túrinn, símaði hann til i
Lofts Bjarnasonar í Hafnarfirði
sem þá var í verksmiðjustjóm-
inni og vildi fá hann og Hlíð-
dal til þess að samþykkja, að
mér yrði sagt upp. Lofræðan
hefir að líkindum átt að vera
sönnun fyrir því, að hann hefði
ekki komið nærri uppsögninni.
Kafað dýpra.
Að þessu sinni ætla ég ekki
að ræða um vanrækslur þær, er
Þormóður segir, að ég hafi gert
mig sekan um á þessu ári, þar
sem ég hefi fulla ástæðu til að
álíta, að þar sé, auðvitað óvilj-
andi, hallað réttu máli. Á. m. k.
á ég bágt að trúa því, að heim-
ildin sé komin frá framkvæmd-
arstjóra. Eða kannske ummæl-
in eigi að skoðast sem sögð mér
til heiðurs, eins og óstundvísi
og drykkjuskapur frá fyrri ár-
um. Hvort ég hefi rétt til þess
að vera nefndur yfirverkstjóri,
eftirlæt ég Þormóði að ræða um,
m. a. vegna þess, að ég hefi
aldrei nefnt mig því nafni.
Hinar dulbúnu aðdróttanir
Þormóðs um það, að ég eigi sök
á því, að Jóni Gunnarssyni var
sagt upp starfi, eru, vægast
sagt, bjánalegar. Vilji Þormóð-
ur halda þessu fram í alvöru,
þá verður hann einnig að við-
urkenna, að aðstaða mín við
verksmiðjumar sé svo sterk, að
ég ráði gerðum meirihluta verk-
smiðjustjómarinnar. Bezta
sönnunin fyrir því, að Þor-
móður trúir þessu ekki sjálfur
er sú, að hann hefir ekki núið
sér upp við mig neitt að ráði.
En það mundi hann hafa gert,
ef hann hefði álitið að mín að-
staða réði úrslitum. Þetta er
hans gamla og góða herbragð,
sem honum hefir oft heppnast
svo prýðilega.
Sannleikurinn er sá, að ég
látið þetta mál afskiftalaust,
þótt ég hafi fylgst með gangi
þess. En þessi aðdróttun Þor-
móðs á dýpri rætur. Kona mín
og Jón Gunnarsson eru bæði
bræðra- og systrabörn. Fyrir
utan skyldleikann hafa þessar
fjölskyldur ávalt verið tengdar
sterkum vináttuböndum. Það
eru þessi vináttubönd, sem Þor-
móði virðist vera svo ant um
að slíta. Þó að okkur Jóni Gunn-
arsyni hafi ekki að öllu leyti
fallið vel hvorum við annan, þá
er það algerlega mál okkar
tveggja, en ekki fjölskyldna
okkar. Tilraun Þormóðs í þessa
átt er ein sönnun enn fyrir því,
að hann er furðulegur maður.
Jóhann F. Guðmundsson.
Þýzki sendikennarinn,
dr. Walter Iwan, flytur í
kvöid háskólafyrirlestur með
myndasýningu um skóga í
Þýzkalandi. — Fyrirlesturinn
verður fluttur í háskólanum og
hefst kl. 8,05 og er lokið kl.
8,50.
Alþýðuf lokksmenn!
Jafnaðarmannafélagið heldur
sfcemtifund í Jkvöld í Iðnó. Allir
Alþýðuflokksmenn enu velkomnir
meðan húsrúm leyfir.
NYJA BlÓ .
Þeir sera guðir-
nir tortíma.
Stórfengleg og hrífandi
amerisk tal- og tónmynd,
samkvæmt hinni heims-
frægu sögu „Whom The
Godsdestroy" eftir Albert
Dayson Terhune.
Aðalhlutverkin leika:
Walther Conolly
og Doris Kenyon.
Aukamynd:
KAPPRÓÐRAHESTAR.
Skemtileg íþróttamynd.

Leshringur Alþýðuskólans
um þjóðfélagsfræði og marx-
isma kemur saman í húsnæði
skólans, Austurstræti 14, á
fimtudagskvöld kl. 8,15.
Kvöldskemtun jafnaðarmanna
Á kvöldskemtun Jafnaðar-
mannafélags Islands í Iðnó í
kvöld verður sýnd kvikmynd
frá 1. maí í Reykjavík síðast
liðið vor.
F. U . J.-félagar!
I kvöld eiga eldri og yngri
flokksfélagar Alþýðuflokksins að
sfcemta sér samciginlega í Iðnó
þar sem Jafnaðarmannafélagið
heldur kaffikvöld með ýmsum
fjölbreyttum sfcemtiatriðum. Allir
F, U. J. félagar í Iðnó í kvöld.
Stjómin.
Skipafréttir:
Gullfoss fer vestur og norður
annað kvöld. Goðafoss fer frá
Hull í dag til Vestmannaeyja.
Dettifoss kom að vestan og morð-
an kl. 8 í gærkveldi. Brúarfoss
fór frá Grimsby í gærkveldi til
Oslo. Lagarfoss var á Seyðisfirði
í gærkveldi. Selfoss kom til
Stokkhólms í gærmorgun. Drottn-
ingin er væntanleg hingað 21. þ.
m. ísland fór héðan i gærkveldi.
Esja fer í 'kvöld í 'hringferð vest-
ur um. Súðin fór frá Finnlandi
i dag áleiðis hingað.
Gunnar Salómonsson
úr Reykjavík sýndi aflraunir á
Akranesi síðastliðinn laugardag
og sunnudag. Áhorfendur voru
margir, og fanst mönnum mikið
til um afl hans. (FU.)
Isfiskssala:
Karlsefni seldi í Grimsb'y í gær
1029 vættir fyrir 440 sterlings-
pund. Hávarður Isfirðingur seldi
í gær á sama stað 650 vættir fyrir
460 sterlingspund.
I. ©. G. T.
St. Verðandi nr. 9.
Félagar fjölmennið á fundinn
í kvöld. Systurnar komi með
kökur vegna
heimsóknarinnar.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hluttekningu við and-
lát og jarðarför konunnaF minnar og”móðir okkar7
Laufeyjar Guðmundsdóttur.
Símon Bjarnason og börn.

Danzskóli Rigmor Hanson,
byrjar á morgun í K.R.-húsinu uppi, fyrir yngri börn kl. 4—
5y2, mánaðargj. 4 kr., fyrir eldri böm kl. 6—8, mánaðargj.
5 kr. Upplýsingar í síma 3159.
12 epli á 1 krónu.
MT Drífandi Laugav. 63, simi 2393. # #