Alþýðublaðið - 26.02.1936, Blaðsíða 1

V. K. F. FRAMSÖKN
heldur fund í kvöld
kl. 8y2 í K.R.-húsinu.
RITSTJÖRI: F. R. VALDEMARSSON
OTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XVII, ARGANGUR
MIÐVIKUDAG 26. .FEBR. 1936
47. TÖLUBLAÐ
Karfaveiðar heffast
1. apríl frá Sólbakka.
Utlit er fyrir að tvær síld-
arverksmiðjur geti byrjað
2-3 mánuðum fyr en áður.
Viðtal við
Jón Sigurðsson
erindreka.
STJÓRN Síldarverksmiðja
ríkisins hefur ákveðið, að
fengnu leyfi atvinnumálaráð-
herra, að byrja karfaveiðar og
karfavinslu í síldarbræðsluverk-
smiðjunni á Sólbakka í byrjun
aprílmánaðar. Eru þrír togar-
ar ráðnir til veiðanna. Einnig
hefir stjóm verksmiðjanna
ákveðið, að láta nýju verksmiðj-
una á Siglufirði byrja karfa-
vinslu um líkt leyti, ef reynsla
verður góð á Sólbakka. Munu
5—6 togarar stunda veiðar
þaðan.
Eins og skýrt var frá hér í
blaðimi fyrir nokkru, kom stjóm
Síldarverksmiöja rlkisins hingaö
til fundahalda, og hiefir hún hald-
ið fundi undanfama daga.
AlþýöUblaöið hefir snúiö sér til
Jóns Sigurðssonar erindreka og
spurt hann um það, sem gerst
heftr á fundum verksmiöjustjórn-
axinnar, og segir hann m. a.:
„Pað, sem ég býst við að þyki
mestu tiðindin af fundum verk-
smiöjustjórnar, er það, að hún
hefir nú ákveðið að hafa verk-
smiðjuna á Sólbakka tilbúna 1.
apríl og byrja þá strax karfa-
vinslu. Ræddi verksmiðjustjórnin
þetta við ríkisstjórnina í gær, og
tel ég fullvíst, að hún fallist á
þetta. Ellefu togarar hafa sótt um
áð fá að veiða til verksmiðjanna,
en við raunum ekki taka til að
byrja meö nema þrjá, og þeii’
byrja allir 1. apríl.
Úr karíanum verður verksmiðj-
an látin vinna bæði lýsi og mjöl,
og hafa nú verið keypt í hana
ný og hetri tæki til vinslunnar, s
s. skilvindur til lýsisvinslumnar og
mjölsafnari hefir eininig verið
fluttur til Sólbakka. Auk þessa
hafa verið fengin til verksmiðj-
unnar fullkomin lifrarbræðslu-
tæki til þess aö vinna lifrina hér
heima, en eins og kunnugt er var
lifrin send fryst til Englands í
haust. Nú er hugmyndin að fara
innan í karfann og taka eins
mikla lifur eins og mögulegt er,
og geri ég ráð fyrir að 170—200
manns komist í vinnu við verk-
smiðjuna, og þegar mennirnir á
togurunum þremur eru taldir
með, þá vinna við þennan at-
vinnurekstur strax 1. apríl hátt á
þriðja hundrað manna.“
Frh. á 4. síðu.
Blóðna herf oringjauppreisn í Japan.
Stfórnarbygglngarna r i Toklo nmkrlngdar af
her nndir forystn æstustn stríósæsingamanna.
Margir ráðherrar ’myrtir.
OKADA,
forsætisráðherra, sem haldið
að hafi vierið myrtur.
er
Fisklfélagið skorar ð al-
plagi að láta byggja 3-4
vélbáta, er annist land-
helglsgæslu og sly savarnir
Maðnr stórslas-
ast i togara, sem
tekinnvaríland-
helgi.
Varðskipið „Ægir“ kom að
brezka togaranum „Leiœster Ci-
ty“ í gær kl. rúmlega 2 i Hafn-
arsjó og taldi að hann væri í
landhelgi-
Varöskipið gaf togar,anum
merki um aö staðnæmaat, en síkip-
stjóri hlýddi því ekki, og skaut
varðskipið þá þnemur viðvöxun-
arskotum.
Skipstjóri togarans neitaði að
bann væri í landhelgi og taldi að
hann væril 1 sjómílu fyrir utan
landhelgina. Skipin ætluðu þá að
Kík á 4. sMS.
FISKIÞINGIÐ hefir undan-
farna daga haft til athug-
unar landhelgismá! og slysa-
varnir og í gær voru samþykt-
ar eftirfarandi tillögur frá sjáv-
arútvegsnefnd í þessum málum:
„Fiskiþingið lýsir ánægju
sinni yfir framkomnum tillög-
mn þeirrar nefndar, er atvinnu-
málaráðherra skipaði með bréfi
dags. 7. júní 1935, um samvinnu
í landhelgisgæslu og björgunar-
starfsemi á sjó. Þannig, að 4—
5 vei útbúnir vélbátar annist
landhelgisgæzlu og slysavarnir
á tilteknum svæðum við strend-
ur landsins, ásamt einu til
tveim stærri varðskipum. Telur
Fiskiþingið að á þennan hátt sé
vel séð fyrir hvorutveggja, án
þess að ofbjóða greiðslugetu
ríkissjóðs.
Skorar því Fiskiþingið á rík-
isstjórn og Alþingi að koma til-
lögum þessum hið allra bráð-
asta í framkvæmd, með því að
láta byggja 3—4 vel útbúna
vélbáta í stað Óðins, verði eitt
skip fyrst bygt til reynslu, en
til bráðabirgða leigð skip til
gæzlunnar."
Sjávarútvegsnefnd, en hana
skipa þeir Finnur Jónsson,
Ólafur B. Bjömsson, Friðrik
Steinsson, Guðmundur Péturs-
son og Jón Ólafsson, lét tillög-
unum fylgja eftirfarandi grein-
argerð. En Jón Ólafsson hafði
skrifað undir hana með fyrir-
vara:
„Það verður ekki um deilt, að
eins og strandgæzlan hefir ver-
ið rekin á síðustu ámm, er hún
alveg óviðunandi.
Þetta sanna m. a. hinar sí-
felt endurteknu' árlegu kvartan-
ir og kröfur úr öllum landsf jórð-
ungum, um vemdun fyrir á-
gangi innlendra og erlendra tog-
ara, sem oft gerast fram úr hófi
nærgöngulir. Ekki aðeins með
því að spilla fiskimiðum, heldur
og í því að eyðileggja veiðarfæri
manna.
Og til þess að sanna, að hér
er ekki farið með neitt fleipur,
má skírskota til bréfs forstjóra
landhelgisgæzlunnar, en hann
segir svo í bréfi til ríkisstjórn-
arinnar 31. júlí 1934:
,,. . . Nú er það vitanlegt, að
gæzlan þessi umgetnu ár, var
mjög ófullkomin, og mun það
vart verða þolað í framtíðinni,
að aðeins eitt skip annist gæzl-
una, meðan tvö liggja aðgerðar-
laus, og veiðiþjófar sópa fiski
og veiðarfærum manna burt úr
landhelginni.“
Enda þótt ekki fari ávalt sam-
an nauðsyn og hagsmunir hvers
landsfjórðungs í strandgæzlu-
málunum, þá er ei að síður
nauðsynlegt að taka þessi mál
til athugunar fyrir landið í
heild, til þess vel sé, og sam-
ræmi fáist.
Forstjóri Skipaútgerðar rík-
isins hefir upplýst, að rekstur
skipanna undanfarandi ár, svari
til þess, að einu þeirra hafi stöð-
ugt verið haldið úti. Þegar þess
er hins vegar gætt, að þrátt
fyrir allan sparnað, hefir þessi
útgerð kostað 655 þúsund kr.
1933, en úthald t. d. Ægis eins
í fullum gangi kostar ekki meira
en 260 þús. kr., þá er auðsætt,
að hin „dauðu skip“ eða óvirku,
hvíla svo þungt á landinu, að
ekki má við svo búið standa.
Það er vafalaust með hliðsjón
hér af, sem það hefir nú verið
ákveðið, að selja eitt varðskip
anna úr landi. Og með tilliti til
þess, sem að framan er sagt,
finst nefndinni það ekki ó-
hyggilega gert. Þó með því skil-
yrði, sem hér segir:
Að öllu andvirði skipsins verði
varið til kaupa á smærri skip
um til strandgæzlu. Og að þeim
skipum verði hverju fyrir sig
fengið ákveðið svæði til gæzlu
þannig, að þau fái og finni
skyldu sína í því, að skoða það
sem sinn sérstaka verkahring.
Með þessari breytingu á að
LONDON, 26. fiebr. (FÚ.)
* EÍNT í GÆRKVELDI
* bárust þær alvar-
legu freguir frá Japan,
að nokkur hluti hers-
ins hefði í dögun (eft-
ir Austurlanda tíma) um-
kringt stjórnarskrifstof-
urnar, iögreglustöð höfuð-
borgarinnar, innanríkis-
ráðuneytið, bústað forsæt-
isráðherrans og bústað
innanríkisráðherrans, og
að forsætisráðherrann,
Okada aðmíráll hef ði verið
myrtur, ásamt Takahashi
f jármálaráðherra og Saito
aðmírál, fyrverandi for-
sætisráðherra. Einnig, að
alt japanska ríkið hefði
verið lýst í hernaðar-
ástand.
Um alt þetta er vitað nokk-
urnveginn með vissu, þar sem
fréttariturum tókst að koma
aðalfregnunum út úr landinu
áður en uppreistarmennirnir
slitu símasambandinu milli To-
ltio eg meginlandsins, eða gátu
komið í framkvæmd ritskoðun.
Til Evrópu báiust fréttirnar frá
Shanghai.
Dppreisoafmeni
Dija leggja Kína
nndir Japan og
fara í stríð við
Bðssland.
Að uppreisninni standa
yngri menn í hernum, þ. e.,
sá hluti hans, sem vill
hrinda sem fyrst í fram-
kvæmd valdatöku Japana
í Norður Kína, og í Kína
óttast menn, að þessir við-
burðir muni leiða tii stríðs
í nálægri framtíð, að
minsta kosti í norðurlduta
vinnast tvent: Aukin staðbund-
in gæzla, og Mikill sparnaður í
úthaldi skipanna.
Þessi skip eru hugsuð 60—80
smál., með ca. 11 mílna hraða
á vöku. Á árlegur rekstur þeirra
ekki að þurfa að fara fram úr
60—70 þúsundum króna fyrir
hvert þeirra.
Nefndinni er ljós þörfin á
aukinni landhelgisgæzlu. Og það
sýnir þörfina betur en nokkuð
annað, hve kröfumar em tíðar
og miklar úr öllum áttum, enda
þótt ekki verði fullkomlega
hægt að sinna þeim í náinni
framtíö.
(Frh. á 3. síöu.)
Kínaveldis, og ef til vill í
Síbiríu milli Japana og
Rússa, nema að svo fari,
að uppreisnarmennirnir
verði yfirbugaðir.
Takahashi, fjármáiaráðherxiann,
og einn hiinna myrtu manna, var
talinn með frjálslyndustu stjórn-
málamönnum þjóðarinnar. Hann
var af lágum stigum og hafði á
æfiinni ratað í margs koiniar raun-
ir og æfintýri. M. a. var hann einu
sinni seldur sem þræll. Hann
hafði' heitt sér gegn hinini stór-
kostlegu hækkun útgjalda til
hernaðarmála, sem farið hiafði
veriö fram á, og var framarlega í
flokki þeirra manna, sem horfið'
höfðu frá hinni japöinsku þjóðtrú,
að keisarinn væri af guði kjöriinn.
Þessi uppreisn er talin afleið-
ing af æsingum þeim, sem áttu-
sér stað í Japan í kosningunum,
sem nýlega eru um garð gengn-
ar, en við þær kosningar vann
frjálslyndi flokkurinn, og
stuðningsmenn stjórnarinnar,
algeran sigur.
í frétt frá Berlín er því bætt
við, að stjórnin hafi kvatt her-
lið á vettvang til að bæla niður
byltingartilraunina.
S f ma samb a ndi
¥id Japan er
slifið í bill. .
Samkvæmt símfregnum til
United Press frá Shaiighai er
Okada forsætisráðherra sagður
hafa særst mjög alvarlega, en
Takahashi f jármálaráðherra og
þrír aðrir háttsettir embættis-
menn verið myrtir
Herlög eru og sögð í gildi í
Tokio og strangt eftirlit með
allri blaðaútgáfu, en símasam-
bandinu við önnur lönd hefir
verið slitið í bili.
Fregnir þessar hafa ekki ver-
ið staðfestar opinberlega, en
þær eru sagðar kornnar frá á-
reiðanlegum heimildum. (United
Press).
Stórkostlegt mntnmál
ifhjipai f Þýzkalandi.
KolaBBámneigendurisii* i Westfaien
banpa innflutnings* og gfaldeyris*
leyfi af embættismðnnnm Hitlers*
stlórnarinnar.
Þýzku blöðunum bannað að
minnast einu orði á málið.
ElNKASKBYTl TIL
ALPÝÐU BLAÐSINS.
KAUPM.HÖFN í morgun.
IÞÝZKALANDI hefir nýlega
verið fíett ofan af stórkost-
legu mútmnáli, sem fjölda
margir embættismenn, þar á
meðal háttstandandi foringjar í
hinni pólitísku leynilögreglu
Nazistastjórnarinnar eru flæltt-
ir í.
Málið er þannig vaxið, að
sölusamband kolanámueigenda
í Westfalen, „Das Reinisch-
Westfalische KohIen-Syndikat“,
hefir mútað einstökum embætt-
ismönnum, til þess að veita því
ólögleg útflutnhigsleyfi á kol-
um og undanþágur frá gjald-
eyrislögunum.
Sextán hátt standandi meim
í sölusambandinu hafa verið
teltnir fastir.
Orðrómur gengur um það, að
Hugo Stinnes yngri, sonur hins
heimsfræga miljónamærings
með sama nafni, sé flæktur í
þetta mútumál. En víst er um
það, að hann er þó ekki á meðal.
þeirra, sem hafa verið teknir
fastir.
Nazistastjórnin hefir bannað
þýzku blöðunum, að birta eitt
einasta orð um þetta mál
STAM"E'N
Konungshjónin
og Ingrid ferén-
prlnzessa koma
til Islands í júní
lilNKASKEYTl TYL
ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPM.HÖFN í morgun.
AÐ er nú talið fullráðið,
að Ki’istján konungur tí-
undi, Alexandrine drottning og
Ingrid krónprinsessa fari í
heimsókn til íslands á komandi
sumri.
Konungshjónin og krónprins-
essan munu fara þessa ferð á
konungsskipinu „Dannebrog“,
en í fylgd með því verður varð-
skipið „IngoIf“.
Ráðgert er, að farið verði af
stað frá Kaupmannahöfn þ. 8.
júní, og komið aftur þangað þ.
30. sama mánaðar.
STAMPEN.