Alþýðublaðið - 28.10.1936, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGINN 28. okt. 1936.
ADÞýSUBL'A&IÐ
Stntt andsvar
Eftir Amgrím Kristjánsson.
t Alpýðublaöinu í dag er birt
ígrein frá Böðvari Péturssyni
kennara, um barnaskólann i
Skiklinganesi, og ér þess getiö í
undirfyrirsögn, að hun eigi aö
vera svar tii raín.
Grein þessi mun þó eiga aö
vera svar við grein í Alþbl., er
út kom 20. þ. m. um skólamál
Sldldinganess og Grímstaðaholts-
byggöar, en í grein þessari var
birt skýrsla mín til skólanefndar
Miðbæjarskólans (nokkuð stytt),
er ég sendi skólanefndinni 15.
þessa mánaðar, um skólann í
Skildinganesi.
Ot af þeim athugasemdum í
grein B. P., er varða skýrslu
mína, vil ég taka fram eftir-
farandi:..
ÖIl atriði, er máli skiftir, smá
og stór, er um getur í skýrslu
minni til skólanefndar, eru hárrétt
og standa óhrakin, þrátt fyrir
„leiðréttingar og skýringar" B. P.
Ég geymi serii heimildir fyrir
skýrslunni stundatöflur barna og
kénnára óg. -yfirlit • yfir deilda-
fjölda, barnáfjölda og notkun
húsnæðisins, eins og það var, er
og tók við stjórn stofnunarinnar i
umboöi skólanefndarinnar. Gögn
þau eru nægileg til sönnunar fyr-
ir réttmæti skýrslunnar, er þau
eru borin saman við skýrslur
þær, er nú liggja fyrir um starfs-
tilhögun í skólanum.
En sá samanburður leiðir eftir-
farandi staðreyndir í ljós:
1. Notkun lélegra skólahús-
húsnæðisins hefir verið minkuð
um 30—40«/o, miðað við það, sem
áður var.
2. Notkun betra húsnæðisins
hefir hins vegar verið aukin að
sama skaþi, og meira þó; því nú
eru við námj í því húsnæði nokk-
uð yfir 100 böm, þaf sem áður
voru rúm 40 börn.
3. Með breyttri starfstilhögun
var hægt að auka barnafjöldann
um n. 1. 40 börn, frá því sem áð-
ur var, og þar með nota meir og
betur sæmilega gott skólahús-
næði og dýrmæta kenslukrafta í
þágu skólans.
(B. P. kendi t. d. 12 ellefu ára
gömlum bömurn í stofu, er rúm-
ar hæglega 24 börn. Pá er 24
börn verða komin í þann bekk,
eykst notagildi að kenslu Böðv-
ars um 100 o/o.
Ég veit, að B. P. skilur þetta,
og gleðst yfir, sjálfs sín vegna,
barnanna vegna og bæjarfélags-
ins vegna. Og þá vona ég einnig,
að hann skynji aukningu barna-
fjöldans! enda þótt að hann gefi
það, í skýn í grein sinni, að hann
hafi ekki tekið eftir því, að hann
kenni nú 19 börnum, þar sem
hann áður kendi 12 bömum.)
4) Þrátt fyrir þennan aukna
barnafjölda, er nemur meira en
heilum bekk, verður samanlagð-
ur stundafjöldi kennara á viku
ekki mieiri en hann hefði orðið án
fjölgunarinnar, að óbreyttu skipu-
lagi B. P., og fær því bærinn
vegna breytingarinnar ókeypis
kenalu fyrir meirn en heilan bekk.
5) Skólahúsnæði, er áður var ó-
sæmilega illa hitað, er nú vel
hitað.
6) Ellefu ára böm, *em hvorki
kunna að lesa né rita sitt
eigið móðurmál, eru nú frelsuð
frá gagnslausum dönskuí.roðn-
ingi, en aukin að þvi skapi ís-
lenzku og skriftar-kensla.
7) Einnig minkað um 100%
dönskunám 12 ára barnanna, eða
úr 4 st. á viku og í 2 stundir.
8) Enn hefir verið minkuð er-
lend málakiensla 13 ára barnanna
um 2/7 parta, eða úr 7 St. í 5
st. á viku, og játa ég að það var
of lítið, en það hefir víst verið
vegna þess, að ég framkvæmdi
þessa ráðstöfun eftir skipun B.
P.(!!), eftir því sem hann sjálfur
hefir skýrt frá.
9) Pá hefir feinnig verið sam-
ræmdur daglegur kenslustunda-
fjöldi hverra aldursflokka, skv.
því, sem gert er ráð fyrir í gild-
andi lögum, þótt þvi verki sé
reyndar ekki fyliilega lokið, m. a.
af ástæðtun, sem B. P. ætti að
vera kunnar, þar sem það atriði
snertir persónulega hagsmuni
hans sjálfs.
Annað eöa mieira óska ég ekki
að taka fram við lesendur Al-
pýðublaðsins út af pessum þönk-
um Böðvars Péturssonar um
starfrækslu Skildinganesskóla.
Reykjavík, 24 10 '36.
Arngrímur Kristjánsson.
Ivar Veimerstrðm
laodshðlðingi
í VernaUidi.
¥ VAR VENNER5TRÖM, fyrver-
andi ráðherra í Sviþjéð, heíir
verið skipaður laiidshöfðingi í
Vermaiandl með aðsetri í Karl-
stad.
Er þetta mikil tignarstaða, því
að landshöfðinginn er æðsti
valdsmaður í hverju héraði.
Eru venjulega skipaðir reyndir
og mikilhæfir stjórnmálamenn.
Enda hefir embættið mikla póli-
tíska þýðingu.
Hafa jafnáðarmenn lagt' mikla
áherzlu á það ,að koma sínum
mönnum í þessi embætti undan-
farið.
Það samrýmist ekki, að sami
maður sé ráðherra og landshöfð-
ingi. Hins vegar geta landshöfö-
ingjar verið þingmenn.
Robinson Krusoe
í íslenzkri þýðingu eftir Stein-
gríin Thorsteinsson, er nýkom-
in út í 3. útgáfu með mörgum
myndum. Útgefandi er Isafoldar-
prentsmiðja.
Jafnaðarmannafélag íslands
heldur SKEMTIFUND, í kvöld miðvikudaginn 28. þ. m.
kl. 8 V2 í alþýðuhúsinu Iðnó.
Dagskrás
Erl. Vilhjálmsson; Störf verkalýðs og jafnaðar-
mannafélaga í Noregi.
Pétur Pétursson: Upplestur.
Kaffidrykkja, söngur og músik.
Allir alþýðuflokksmenn velkomnin
STJÓRNIN.
nýkomin, 3 teg.
Pðntnnarfélag verknmanna
ALÞÝÐUHÚSINU við Hverlisgötu.
Nýjar bækur
Lesbókaútgáfan:
LesKefti I. Síidin. Eftir Árna Friáriksson fiskifræáing. Verð 50 aurar
Leshefti II. Olían. Eftir ]óhann Skaftason sýslumann . — 50 —
Matvælaeftirlit ríkisins:
Lög um eftirlit með matvælum og öðrum neyzlu- og nauðsynjavörum. Almerv
reglur um tilbúning og dreifingu á matvælum og öðrum neyzlu- og nauðsynja
vörum. Lög um varnir gegn óréttmætum verzlunarháttum. . . Verð 50 a r<>r
Reglugerð um aldinsafa og aldinsöft...............
Reglugerð um aldinsultu og aldinmauk ............
’.eglugerð um gosdrykki..........................
Reglugerð um kaffi ............................. .
'eglugerð um kaffibæti og kaffilíki .............
pglugerð um kakaó og kakaóvörur .............. ..
25
25
25
25
25
25
\ðalútsala:
Fásl hjá bóksöiura
Rikisprentsmiðjan Gutenberg
■ “W3SJS!
Hrossakjðt,
Trippakjöt,
Folakjöt
hefi ég á á boðstél-
nni núsanæsta daga.
Gerið pmtaoir strsx!
Verzl. Framtíðia,
Hafnarfirði.
Simi 9091.
Ouðmanður Maguússou.
ani

Laigaveg 19
Símar 1904 og 4035.
Fyrsta hattasaumastofa þessa
lands býður yður nú breytlngar
á gömlum herrahöttiun í kven-
hatta eftir nýjustu geröum, lit-
iaða í knöiguimi litum.. sjaaxir
kvæmt óskum. Munið að nota
yður herrahatta. Sent gegn póst-
kröfú um alt land.
Helga Vilhjálms.
$&lékdáM
er þjóðfrægt fyrir gæði.
Munið 1 krónu
Heitt & Ealt.
máltíðirnar.
um leið og þér greiðið ið-
gjöld yðar til Sjúkrasamlags-
ins, að tilkynna bústaðasklfti.
Borðið sjólaxpylsur og hið á-
gæta fiskfars, aðeins 50 aura y3
kg. Fiskpylsugerðin. Sími 3827.
Oddur sterki 57 ára.
Ég er borinn og barnfæddur
anno 1879 29. október að Páls-
húsum. Ýmislegt man ég úr upp-
vaxtarsögu minni, og gæti það
verið eins fróðlegt að ég segði
frá því útvarpið eins og margt
annað, sem þar er flutt. Gæti það
heitið t. d. Þættir um basl og
menn með guðsfriði aftan í, og
við alþýðu hæfi gæli það verið
ekki síður en sál og mál og því
um líkt fimbulfamb. Ég var t d.
4 ár hjá Birni Gunnlaugssyni á
Holtinu. — Hann var formaður
og druknaði beint undan Odd-
haga; var að sækja hey fyrir
Sigurð fangavörð, með honum
druknaði vinnukona frá Sigurði
og maður sem Guðmundur hét.
Hjá Guðmundi í Ánanaustum var
ég í 6 ár. Ég kom oft í Stein-
húsið til Sigurðar frænda mins.
Hann hafði mikið skegg; náði
það honum í neðri nafla og not-
aði hann það stundum fyrir beisl-
istauma og þótti hentugt. Reyndu
margir að rækta á sér slikt skegg
en það gékk illa, enda reyndu
söðlasmiðir að spilla fyrir þeirri
ræktun; þóttust hafa einkarétt á
að búa til beislistauma — og svp
var ekki nitrophoska uppfundið
þá. Ég hefi víða á sjó veriö, á
róðrabátum, tók þar maigan haín-
ínginn, á skútum og halaði í
þorskinn bæði á sjó og landi, á
mótorbátum og verið svikinn uni
kaup; verið á Austfjörðiun með
Sæmundi slfulla og Stjána bláa;
jLent í jslag við Franzmenn, er þó
lifandi. enn og gæti frá mörgu
pagt í útvarpið, 'Og rödd hefl ég
ekki verri en Gvendur á Sandi.
Ég verð á ferð í bænum á afmæl-
isdaginn minn iog hitti kunningj-
ana. Dagurinn er 29. okt. næst-
koxuandi.
Oddur Slgurgeirs&on,
Oddhöfða við Kleppsveg.
Upp á líf op danða.
Leynilögreglusaga eftir „Seamark44.
annað borö, þá hlut.u þeir að vera búnir að ná honurn
innan 24 klukkutíma.
En þáð eru til leiðir út úr öllum ógönguim, og þegar
Gartery var að enda við að graiða sér, hafði hann
eygt leið til undankomu. Hann bjó út umbúðir um
hvora gimsteinaöskjuna fyrir sig úr- pappír, sem hann
fann í iklæðaskápnum sinum.
Svo fór hann út og lét sjálfur böggiana í póstinn.
Og þegar gimsteinarnir voru einu sinni komnir í póst-
inn, þá voni þeir eins öruggir þar og þó að þeir væru
geymdir í banka.
Seinna þennan sama dag kom annað babb í (bátinn.
Herra Elroyd var týndur. Hann las það í kvöldútgáfu
sama blaðs og hafði flutt fregnina um áfall barónsins.
Læknarnir höfðu skipað herra Elroyd að vera i rúm-
inu og það hafði verið símað eftir hjúkrunarkonu til
þess að stunda hann.
Alt i einu hafði hann risið upp í rúminu, farið fram
úr og byrjað að klæða sig. Hjúkrunarkonan reyndi
að fá hann ofan af þessu uppátæki, en það var ó-
mögulegt. Baróninn hélt áfram að klæða sig.
Hann virtist hafa alleinkennilegan smekk í 'vali klæða
sinna. Skyrtumar virtust ekki nógu marglitar handa
honum, svo að hann fór í náttjakka, sem var purpura-
rauður, grænn, svartur og gulur.
Annað var það, að hann vildi ekki láta reima skóna,
sína. Hann var í röndóttum buxum og tveim vestum.
Hjúkrunarkonan elti hann og var aldrei ineir en
tvö skref á eftir honum. Hann átti dálítið .erfitt með
að rata um sín eigin hús, og gat ekki almennilega
áttað sig á þvi, hvar hann væri niður kominn. Af til-
viljun fann hann útidyrnar og fór út. Hann virtist
ánægður með að ganga hringinn í kring um blómabeð
upp aftur og aftur og hafði gaman af að skoða.
blómin.
I meira en klukkutíma hafði baróninn gengið í kring
um blómin eins og barn. Það hafði verið simað eftir
lækni, og hann sagði þegar í stað, að þetta værii
vonum betra og væri það bezta, sem fyrir hefði getað
komið. Hreyfingin myndi hafa góð áhrif á hann og
það væri bezt að láta hann ganga sig þreyttan. Svo
myndi hann söfna og þegar hann væri vaknaður aftur,
ætluðu læknarnir að reyna við hann aftur.
Þannig gekk baróninn lengi. Hjúkrunarkonan fór
upp í svefnherbergi hans tii þess að laga í herberginu.
Frá glugganum gat hún fylgsjt með hreyfingum sjúk-
ling^ins, sem var á sveimi um blómabeðin.
Það yðasta, sem hún sá til hans, var það, að hann
sat á bekk í garðinum.
Þar sem hún hélt, að hann væri öruggur, þar sem
hann var, hélt hún áfram að laga til í herberginu.
1 um 10 minútur hafði hún ekki litið út um glugg-
ann, en þegar hún leit út aftur, s,á hún hann hvergi.
Hún flýtti sér út og fór að leita xuxihverfis húsið.
Garðurinn umhverfis. Glaire Hall er afar stór og
ar er þéttur skógur, og þegar búið var að ieita í um
tvær klukkus.tundir, þóttist heimilisfólkið þess fullvíst,
að herra Elroyd hefði farið út á veginn.
Yfirþjónninn þóttisf viss um, að baróninn gæti ekki
verið í skógmum. Hann kvaðst þekkja hvert fótmál
þar og alls, staðar hafði verið Leitað.
Lögreglustöðvunum í umhverfinu var óðara tilkynt
hvarf barónsins, og þær sendu þegar i stað út menn
til þe&s að leita.
En um það leyti, er blaðið fór í pressuna, hafði
engin fregn borist um það, að baróninn væri fundinn.
Baróninn var auðþekkjanlegur á klæðnaði sinum.
Lögreglan hafði stöðvað hjólreiðamenn og bílstjóra,
&em þeir mættu á veginum, og spurt þá um baróninn,
en enginn hafði séð hann.
Margir höfðu boðið aðs,toð sína og fjölmenn leit
var hafin um alt umhverfið.
Maðurinn hlaut að vera í mikilli hættu s,taddur,
Jrar eð hann gat ekk ibjargað sér að neinu leyti í
þes.su ástandi, sem hann var.
Gartery lagði frá sér blaðið og varð sem eitt spum-
ingarmerki í framan.
— Jæja, hvað getur nú hafa orðið af honum? taut-
aði hatin.
— Gamli maðurinn getur aldrei hafa farið langt af
sjálfsdáðum. Honum hefir verið rænt, það er alt og
sumt. Og það hefir einhver framið, sem hafði taugar
til að fara inn í garðinn, upp að húsinu og ræna
honum um hábjartan dag. En spumingin er bara,
hver það hefir verið.
XXVII. KAFLI.
Hver var það?
Hann hugsaði sig um og neri hökuna. — Manello?
Hann lagði mikið á sig um nóttina til þess að ná
þessum demöntum. En nú vissi hann, aö baróninn
hafð iekk idemantana lengur.
Manello vissi vel, að Cartery hafði náð demöntun-
um. Hvaða hagur, var Manello þá að þiv, að ræna
Horle? Nei, það gat ekki verið Manello.
— En var það þá einhver annar af glæpamarina-
hópnum. Manello hafð ialt af verið milligöngumaður
milli Horle og glæpatnannanna. En einn eða fleiri
af íoringjunum hlutu að vita, að Horle var- Flicker og
enginn annar.
Og auðvitað hlutu þeir líka að vita um Vantine-
demantana, því að flokkur Slugger Williams haföi
framkvæmt ránið. Enginn af þeim hóp gat vitað, að
það hafði misheppnast að korna þeim i réttar hendur.
Hópur Williams vissi, að Dubois hafði farist. Þeir
vissu að Dimble og Cartery höfðu náð demöntunum
á sitt vald um stund. En svo ivssu þeir líka, að de-
mantarnir höfðu komist til Glaire Hall. Og það var eng-
inn vaf á þvi, að þeir höfðu frétt það, að demantana
vantaöi, þegar öskjumar voru opnaðar ú lögreglustöð-
inni. Að öllu þessu athuguðu var ekki ómögulegt, að
einhver af glæpamönnunu>n hefði lagt saman tvo og
tvo og komist að þeirri inðurstöðu, að demantamir
væru njiðurkomnir á Glaire Hall. Það var því ber-
sýnilega enn þá verið að berjast um þessa demanta.