Alþýðublaðið - 19.02.1937, Blaðsíða 4

FÖSTUDAGINN 19. FEBR. JS37.
Frelsisþrá
GÚllfalleg mynd, sem sýn-
ir hrífandi sögu frá tímum
amerfsku borgarastyrjald-
arinnar.
Aðalhlutveirkin leika:
Ma.'rgat'et Siulilvan,
Iiajndalph Scott og
Waltieir Comnoliy.
8/fs m
j ll« jt,@
Eldri dansarnir,
íaugardag 20. febr. kl. 9V2 'síðd.
í Goodtensplarahúsmu.
Áskriftarlisti og aðgöngumiðar
á sama stað frá kl. 1 á laugar-
dag. — Sími 3355.
Pantaðir aðgöngumiðar verða
að sækjast fyrir kl. 9 síðd.
S. G. T. hijómsveitin spilar.
STJÓRNIN
Fiðurhreinsun. Við gufuhreins-
um fiðrið úr sængurfötum yðar
samdægurs. Fiðurhreinsun Is-
lands, sími 4520.
Nýreykt
hangikjot
Nýsviðin svið
Kindabjúgu
Miðdegispylsur
síðast en ekki síst
Odýra kjötið.
Kjötbúð
Reykjavíkur.
Vesturgötu 16, simi 4769.
SÓLHEIMAR 1 GRBfSNESL
(Frh. af 3. síðu.)
töku í hælið fyrir, en hér virðist
stranda á getuleysi einstiaklinga
-og sveitasjóða að grsiða með
börnunum. Sem dæmi um vanskil
á meðlagsgreiðslu má geta þess,
að fyrir árin 1934 og 1935 á
hælið kr. 9000,00 útistandandi.
Stofnun, sem á afkomu sína undir
skilvísi svo ótryggra gjaldenda,
getur auðvitað á engan hátt bor-
ið sig fjárhagslega, hversu óeig-
ingjarnir, sem s.arfsmenn hennar
eru í launakröfum sínum.
■Pað leikur enginn vafi á því,
að Sólheimahælið vinnur stór-
merkilegt lilínarstarf í þágu um-
komulausustu smælingjanna mieð
þjóð vorri. En virðist einhver'j-
um þetta starf ófrjótt, af því
að það veiíl þjóðinm enga þnosk-
aða starfskrafta, þá er sú sknð-
ún aðeins að íitlu leyti rétt, Auð-
vitað er mjög vafasamt, hvort
hælinu tekst að gera nokkurn af
skjólstæðingum sínum heilbrigð-
an og sjálfbjarga síðar í lífinu,
enda gengi það kraftaverki næst,
ef það tækist. En það létíir þungu
og lamandi starfi af foreldrum,
sem hlotnast hefir það böl, að
eignast fávita börn. En um það
er afar mikils vert, því að for-
eldrarnir eru nýíir og starfandi
meðlimir þjóðfélagsins, sem n-eyta
þurfa orku sinnar óháðr-ar í bar-
áttu lífsins. M-enn m-ega eMii
gleyma því, að fávita barn get-
ur átt mörg heilbrigð systkini,,
sem þarfnast óskiftrar umönnun-
DAGSBR0N
Frh. af 1. sfðu.
maður félagsins frumvarþ um
það. ÚtgerQarm-enn h-ér í bænum
ærðust út af þ-essari kröfu og
fyrir þ-eina tilstilli var írumva'ip-
ið fellt. En n-okkru seinna bar
sami formaður félagsi-ns fram til-
lögu í Dagsbrún, þar s-em félags-
mönnum var bannað að vinna frá
kl. 10 að Ikvöldi ti.l kl. 7 að
morgni, og var hún 'samþykkt og
knúð fram m-eð samlökunum.
Þessi samþykkt var b-etur hald-
in en noklkur önnur lög er a,-
þingi h-efir s-ett. Þótt þ-essi sam-
þykt sé einhv-er mannúðlegasta á-
kvörðun ier félagið h-efir tekið, þá
bier þoí -ekki að n-eita, að tekjur
verkamanna minkuðu að mun
vegna h-ennar. I kaupgreiðslu
munu útgerðarmenn haf-a sparað
frá 500 til 1000 krónur við hverja
affermingu á t-ogana eftir salt-
fisktúr, og er -ekki eofsagt, að
þeir muni nú hafa sparað millj-
ónir króna vegna þ-ess, a'ð þ-eir
voru kúgaðir af Dagsbrún til þess
að sýna verkamönnum man-núð,
sem ríkið neitaði þ-eim um.
Kauptaxti Dagsbrúnar er mið-
aður við þurtlarl-aun v-erkamanns,
sem vinnur alla virka daga árs-
ins, en því miður -eru þeir nú
fáir, s-em -eiga því láni að f-agna
að hafa sv-o stöðuga vinnu.
Þelr f-ormgallar hafa v-erið á
taxta félagsins, að kaupið er mið-
að við 10 tíma greiðslu, en 9
tíma vinnu, að kiaup ,sé greitt
fyrlr tvo hálf tíma til kaffi-
dry-kkju. Þessi regla að 1 greiðia
fyrir kaffitíma h-efir v-erið afnum-
in í allri bæjarvinnu, svo og
við Sogsvirkjunina, samkvæmt
sam-ningi við Dagsbrún, og er
tímakaup við þá vinnu '151 Vo
eyrir um tímann, eða 'kr. 13,60
í 9 tíma, á -dag, en kaffitímar ekki
greiddir. En annarsstaðar -er tímia-
kaup 136 aurar um tímann log
greitt fyrir kaffitíma ef unninn-
er h-eill dagur eða siama d-agkaup
og hjá bænum, en ef styttri tími
er unninn, til dæmis 2—4^2 tími,
er kaupið að-eins 136 aurar eða
151/9 eyrir lægra um klukkutím-
ann, en þegar unriinn er h-eill
dagur. Þietta ranglæti þarf að af-
ji-ema, og það v-erður gert m-eð
dagkaupi.
ar foreldra sinna. Undir þvílíkum
ástæðum getur fávitinn valdið
beimilinu ós-egjanl-egu böli iog
leymd. Og yfirleitt má s-egja, að
hjúkrun iog uppeldi fávi'.a s-éu
hverju h-eimili -ofvaxin, n-ema auð-
ur sé fvrir h-endi. Því ættu allir
forel-drar að tilhlutun hins opin-
bera að eiga þess kost, að koma
fávita börnum sínum á Sólheima-
hælið, -enda er slíkt barn heimil-
inu -ekki léttara né hættuminna
en berklaveikisjúklingur.
Forel-drum sjálfum er það ef-
laust fyrir b-eztu, að bera tiltrú
til Sólheimahælisins og fela því
öru-gig hjúkrun og uppeldi þ-eirra
barna, sem þar eiga heima. —
Ég h-el-d, að engum geti verið
það Ijósara en mér, að slík á-
kvörðun verður móðurástinni
þungbær. Það er alkunna, að
móðirin ann oft h-eitast því barni,
siem mesta heíir brestina. Móður-
ástin er fórnfús og óeigingjörn,
af því. un-drumst vér hana og dá-
um. En æðri allri ást er skyld.an,
-og einmitt þar, sem ástin beygir
s.ig fyrir móðurskyldunni, birtíst
hún -oss í göfugastri og fullkomn-
astri myn-d. — Gagnvart þ-eim,
siem á -sama hátt o;g ég kunna
að hafa h-eyrt misjafnar sögur
um fávitahælið að Sólheimum,
vil ég ekki draga dul á skoðun
mína, sem ég byggi á nánari
viðkynningu af hælinu en al-
menningur á kost á. Ég er þess
fullviss, að forstöðukona og ann-
að starfsfólk hælisins verðskuld-
ar að öllu leyti fylsta traust og;
Þótt ekfcert tillit væri nú t-ekið
til þess atvinnul-eysis sem -er hér í
bænum, en eingöngu farið eftir
aukinni dýrtíð, þá verður kaup
að hækka verul-ega frá því, sem
nú er, en það ter alveg óhjá-
kvæmilieg nauðsyn, þ-egar kauþ
verkamanma hér í bænum er á-
kvieðið, að táka tillit til hins stað-
bundna atvinmuleysis, sem staf-
ar að miklu leyti af aðg-erð-arleys-i
meirihiu a bæjarstjórnarinnar í því
að endurreisa tog auka fr-am-
leiðslutækin í bænum, -og nota
til þess sameiginl-egt átak allra
bæjarbúa.
Dagsbrúnarmenn! Nú -eigið þið
að kioma aftúr á skrifstofu fé-
lagsins, og að kjörborðinu og
greiða atkvæði urn það, hv-ort þið
viljið n-ota sameiginl-egt á!ak ykk-
ar allra, samtök ykkar til þess að
fá bætt kjör.
Þá eigið þið við kjörb-oröið að
velja ykikur trúnaðarm-enn, sam-
kvæmt hinum nýju lögum félags-
ins. Stjórn félagsins hefir stung-
ið upp á 87 mönnum er hún
treysti.r jafnt sér, til Jjess að
framkvæma viljia ykkar, í Jjllum
félagsmálum. Þeir, scm vilja
kjósa þá, eiga að .setja X fyrir
framan A á kjörs-eðlinum.
Munio, ao etning er afl!
Guðm. ó. Guðmundsson.
F. U. J.
Frh. af 1. síðu.
ýmist er komið í F. U. J. eða er
að ganga í það.
Til samanburðar m-á geta þess,
að Heimdallur hélt í gærkvelfdi
útbreiðslufund, þar s-em mættir
voru um 150 manns. Og voru
hinir gömlu og útjöskuðu jaxlar
íhaldsins. þar i algerðum meiri-
hluta. Aðalumræðuefnið var það,
hvernig rauðliðarnir færu að því
,að eyðileggja atvinnuvegina og
koma þjóðinni undir Rússa, og
klappaði hv-er fyrir öðrum af
miklum dugnaði!
ísfiisksölur.
Kári sel-di í gær i Ab-erldeen
1388 vættir fyrir 634 sterlings-
pund, Skallagrímur s-eldi í gær í
Hull 1450 vættir fyrir 798 st-er-
lingspund.
tiltrú, og að hælið hefir betri!
skilyrði til að annast og uppala
fávita og hálfvita böra en nokkur
öínnur stofnun á fslandi. Kviksög-
ur þær, sem um hælið ganga,
byggjasit ýmist á fyrirfram rót-
gróinni tortrygni og hl-eypidóm-
um eða á misskilningi og kjark-
lausri viðkvæmni, eða þær eru
gripnar algerlega úr lausu lofti.
Það er ábyrgðarhluti að dreifa
út meðal almennings -ósönnum
orðrómi um slíkt v-elferðarmál,
siem hér um ræðir. Hins gera sér
líkl-ega fæstir lj-ó-sa grein, hve ó-
segjanlega fórnfýsi og hreinan
mannkærleika þarf til þ-ess, að
hel-ga líf sitt slíku starii. Slíkt
gerir enginn í ágóðaskyni! Ástin
til smælingja-nna, sem engan eiga
að, er hin æÖsta, s-em manninum
auðnast að ná. Án slíkrar ástar
hlýtur það að vera hræðileg kvöl
-0g sálarmorð, að starfa að uþp-
el-di fávita. Þetta ættu menin að
hafa hugfast, þ-egar þeir dæma
um starf Sólh-eimahælisins.
Leipzig, jau. 1937.
Matthías Jónasson.
SkSpafréttir.
Gullfoss er í L-eith, Goðafoss
ler í Hamborg, Brúarfoss f-er vest-
ur annað kvöld, Dettifoss fer
v-estur og norður í kvöld kl. 11,
Lagarfoss er í Kaupmannahöfn,
Selfoss er í Antwerpen, Drottn-
ingin fór í gærmorgun kl. 10 frá
Kaupmannahöfn, ísland fór í
gærkveldi kl. 8, Esja fer annað
‘kvöld í hringferð austur um.
t DACL
Næturlæknir er Ha.lldór Stef-
ánss-on, Skólavörðustíg 12, simi
2234.
Næturvörður er í Laugavegs-
0g Ingólfs-apót-eki.
Vieðrið: 1 st. fnost í Reykjavík.
Yfirlit: All-djúp lægð yfir Is-
llandi á hægri hneyfingu n-orð- !
austiur og f-er minnkandi. Otlit:
Stinningskaldi á norðvestan og
n-orðan. Snjóél.
ÚTVARPIÐ:
18,40 Erindi: Um búreikninga
(Guðmundur Jónsson bú-
fræðikennari).
19,10 Veðurfregnir.
19,20 Hljómp.lötur: Létt lög.
19.30 Þingfréttir.
20,00 Fréttir.
20.30 Kvöldvaka: a) Vi.lhj. Þ.
Gísla oni: Úr Islen-dingasög-
um; b) Magnús Jónss-on
pró-f.: Upphaf mormóna á
íslandi, II; c) Jónas Þor-
bergsson útvarpsstj.: Með
,,Goðafossi“ eldra frá New
York í Straumnes.; d) ung-
frú Þórunn Magnúsdóttir:
Saga. — Ennfremur söng-
lög.
Starfsstúlknafélagið „Sókn‘!
heldur árshátíð sina í K.-R.-
húsinu annað kvöld og hefst hún
kl. 9. Til skemtunar verða: ræðu-
höld: frú Aðalbjörg Sigurðar-
dóttir, söngur: kvartett, upp-
lestur: Brynjólfur Jóhannesson,
og að lokum verður stiginn danz.
Gfuðsspekif élagar!
Fundur í Septímu í kvöl-d kl.
81/2.
Alþingi.
Á -dagskrá n-eðri deildar er í
dag frumvarp til laga um breyt-
ingu á lögum um gjald af inn-
lendum tollvörutegundum.
Höfnin.
Gulltoppur kom í gær af veið-
um m-eð 3000 körfur og fór til
Englandsi í gærkvel-di, Hannes
ráðherra kom líka af v-eiðum í
gær með 2600 körfur og fór á-
leiðis til Englan-ds í gærkvelídi,.
Brimir kom í nótt frá Norðfirði,
Venus var væntanlegur í dag
með ufsa.
Námskeið
í matreið'slu byrjar Helga Thor-
Jacius á mánudaginn k-emur í
Kirkju'stræti 12. Náms-keiðið verð-
ur frá kl. 8—11 e. h. Helga verð-
ur framv-egis- til viðtals í Kirkju-
'stræti 12 frá kl. 11 f. h. til k,l>
5 e. h.
F. U. J.
Málfundaflokkurinn h-efir æf-
ingu í kvöl-d kl. 8,30 í Alþýðu-
húsinu við Hverfisgötu. Mætið
stundvíslega.
ENSKI TOGARINN
Frh. af 1. síðu.
Skömmu síðar klifraði hinn
drukkni hás-eti upp í aftursiglu
skipsins. En er hann var kominn :
svo að s-egja efst í sigluna, fat- *
aðist honum og féll hann niður
á þilfarið og lá þar í yfirliði.
Var hann síða-n tekinn og flutt- J
ur í sjúkrabíl á Landakotsspítala. '
Við læknisskoð-un kom í ljós,
að maðurinn var algerlcga- ó-
meiddur, aðein-s ofurlítið hrufl- ;
aður um öklann.
Skipstjóri togarans hafði ætlað
að leggja af stað kl. 8 í gæo-
kveldi og skilja manninn eftir.
En hás-etar neituðu að fara og-
g-engu í land. Hefir það komið
fyrir áður, að skipverjar hafa ó-
hlýðnast boði skipstjórans.
Hins v-egar er það ósatt, að
hásetarnir hafi í gærkvel-di geng-
iið í land til að fara á skemtun.
Þeir gerðu það til að mótmæla
atferli skipstjórans.
Nýtt svín?fcjðt
Nýtt laatallii
Verzluniii
Simar: 3828 og 4764.
Góð -og ódýr matarkaup.
Hestakjöt af ungu í buff 0g
steik. Góð hrossahjúgu 0,85.
Sal-tað hestakjöt 0,55. Kjötfars
0,70. Pönnufiskur 0,50. Fisk-
fars 0,60.
Fiskpylsu- & Mafargerðin.
Laugaveg 58. Simi 3827.
Húsmæður! Daglega nýr fiskur
til að sjóða, í fars eða st-eikja.
Fiskbúðin, Þórsg. 17, sínti 4781.
§§§ «rí §||
Steinruuni
skógurinn.
Óvenjul-eg -0g áhrifamiki!
amerísk talmynd.
Aðalhlutv. leika:
Beíte Davis og
Lcislie Howard.
Aufktamynd:
ORGELHLJÖMLEIKÁR
Mr. -og Mris. Jesse, Craw-
ford leika nokkur lö-g á
tvö sambygð „Kin-o“-ofgeil

Atpýðafræðsla
Guöspekiíélaosins:
Fyrirlestur um
proskaleiðir
Uytnr GRÉTAS FBLIS
næstkomandi sunnudagkl.
9 síðd-egis í Guðspekifé-
lagshúsinu. Aðgöngumi'ðar
fást við innganginn efíir
kl. 8 og kosta 1 kr.
er þjóðfrægt fyrir gæði.

Hér með tilkynnist að ekkjan
Guðrun Jóhanna Jónsdóttir,
v-erður jarðsungin frá Fríkirkjunni laugardaginn 20. febr. Jarð-
arförin hefst m-eð bæn að Stýrimannastíg 6 kl. 3 e. m.
Aðistaindendur.
Kvðldsbemtnn
heldur Kvennakór V. K. F. Framsókn laugardaginn 20. febrúat
í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu klukkan 9. eftir hádegi.
Skemtiafdði: Kóriinn syngnr. Upplesftuv og Sielra.
Harmonikohijóntleibar. Gðmln og aýjn dansarnir.
Aðgöngumiðar á 2 krónur seldir frá klukkan 7 i Alþýðuhúsinu.
Vetmrhjátpln i Beykjavilt.
Fyrirlestnr.
Sunnudaginn 21. febrúar kl. 3 -e. h. flytur prófessor Guð-
brandur Jónsson erindi í Nýja Bíó. Erindi þetta n-efnir hann
„GLIMA VIÐ GLÁM“
Aðgöngumiðar á 1 kr. fást í Bókav-erzlun Sigfús-ar. Eymunds-
s-onar á laugardaginn 0g í Nýja Bíó .frá kl. 1 e. h. á sunnud.
Fyrirlesturinn hefst stundvíslegja. Dyrunum lokiað kl. 3,05.
Alt sem inn k-emur, rennur til V-etrarhjálparinnar.
Dýkoiið.
^-Málarinn. -<
Agætt bogglasmjiir
fjrrirligglandl.
Samband isl. santvifinnfélaga.
Siml 1080«