Helgarpósturinn - 18.01.1980, Blaðsíða 8

Föstudagur 18. janúar 1980 holrj^rpn^f, irinn
KRÓNPRINS ALÞÝÐUBANDALAGS-
INS REYNIR STJÓRNARMYNDUN
8
—helgar
pásturínn..
útgefandi: Blaðaútgáfan Vitaðsgjafi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins. en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð
mundsson.
Ritstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaöamenn: Guðjón Arngrímsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Þorgrímur
Gestsson.
Ljósmyndir: Friðþjófur Helgason.
Auglýsingar: Elín Harðardóttir.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Dreifingastjóri: Sigurður Steinarsson
Ritstjórn og auglýsingar eru að Síðu-
múla 11, Reykjavik. Simi 81866. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Símar:
81866, 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
4.500.- á mánuði. Verð i lausasölu er
kr. 300.- eintakið.
A5 blaðra
við sjálfan
sig
Eitt sinn var ég á gangi á
Snorrabrautinni þegar ég mætti
manni á fertugsaldri, grönnum,
þunnhæröum og þreytulegum.
Hann var i rykfrakka og þungum
þönkum. Hétt áöur en viö mætt-
umst, færöi hann stresstöskuna
úr hægri hönd yfir i þá vinstri,
rétti lausu hendina út ogsló henni
til hiiöar. Sagöi um leiö stundar-
hátt: ,,Þetta færöu mig aldrei tii
aö gera”. (Hann stöö i rifrildi i
huganum, lfklega viö yfirmann
sinn, sem gæti hafa veriö skóla-
stjóri).
Hann var ekki fyrr búinn aö
sieppa oröinu en hann kom auga á
mig, og fór rosalega hjá sér. Ég
leit öðru hverju aftur til aö fylgj-
ast meö honum, og sá hann siöast
þegar hann hvarf inn i Rikið.
Maöurinn olli mér heilabrotum,
ég varö forvitinn um hans hagi,
langaöi aö vita viö hvern hann
var aö rífast af hverju, hvaö þaö
var sem hann vildi ekki gera.
Þegar ég horföi á hann hverfa inn
I rfkiö sagöi ég óafvitaö „jahá”,
með sjálfum mér.
Þetta var mjög hlutlaust jahá
manns sem er aö hugsa. En i
þann mund aö ég sieppti orðinu
mætti ég ca. fjórtán ára gamalli
stelpu, og fór f erlega hjá mér. Ég
hlyti aö vera hælismatur I hennar
augum — aö tala viö sjálfan mig
úti á götu.
Þetta varö til þess aö ég komst
að merkri niöurstööu. Ég vissi aö
sjálfsögöu aö ég haföi talað litil-
lega við sjálfan mig áöur, og hef
gert slðan. En eftir aö þetta átti
sér staö hef ég spurt hóp af fólki
hvort það tali nokkurn tima viö
sjálft sig. Niðurstaðan er sú, að
allir tala viö sjálfan sig. Hver ein-
asti maöur.
Bílar eru vinsæll vettvangur
slikrar samræöu, gönguferöir
sömuleiðis, en velfelstar einveru-
stundir eru nothæfar. Þetta er
spurning um aö finna sér um-
ræðugrundvöll á þvi plani sem er
hæfilega hátt fyrir alla aðila.
Aö tala viö sjálfan sig virðist
sem sagt vera ein af þessum
skemmtilegu þverstæöum I sam-
félaginu — eitt af þvi sem allir
gera, en enginn má vita. Guö má
vita hvers vegna. Senniiega er
þetta partur af einkalffinu og
fellur undir friöhelgi þess. Aö
hugsa upphátt. Og hugsununum
verður að halda leyndum fyrir
náunganum.
Afram meö blaöriö!
—GA
Þá er krónprins Alþýðu-
bandalagsins Svavar Gestsson
alþingismaður og fyrrverandi
Þjóðviljaritstjóri búinn að halda
einn stjórnarmyndunarfund i
vonlausri stöðu. Stjórnarmynd-
unartilraunirhans verða liklega
að visu ekki eins vonlausar eins
og þær tilraunir sem Geir
Hallgrimsson stóð fyrir á dög-
unum. Nú er Svavar Gestsson
búinn að horfa upp á tvær lotur i
þessum hring stjórnarmynd-
unar og taka beinan og óbeinan
þátt i þeim báðum. Svavar er
það skynsamur maður að hann
á aö hafa lært af mistökum
þeirra sem stóðu aö þessum
tveimur lotum, og þó ætti hann
sérstaklega ab hafa lært af til-
raun Steingrims Hermannsson-
ar, sem yfirleitt sagöi i blöðun-
um að kvöldi, það sem hann
ætlaði að segja viö stjórnar-
myndunarborðið aö morgni.
Það má ekki gera litið úr hrein-
skilni Steingrims, en hann má
ekki haga sér i slikum viöræð-
um svona rétt eins og hann sé aö
kaupa sér Kók.
Krónprins núna og for-
maður í haust
Það var annars mest gaman
að fylgjast með þvi hver færi nú
i stjórnarmyndunarfötin hjá
Alþýðubandalaginu á miðviku-
daginn og heilsaði upp á forseta
lýðveldisins i gamla fangelsinu
við Lækjartorg. Þaö voru að
visu ekki nema tveir menn sem
virtust koma tilgreina, hvað svo
sem því veldur, Svavar Gests-
son og Ragnar Arnalds. Auðvit-
aö langaði Ragnar til aö fá aö
spreyta sig, en það var margt á
bak viö það sem olli þvi að hann
fékk ekki að heilsa upp á forseta
þarna á miðvikudagseftirmið-
dag.
Ragnar var sem kunnugt er
formaður Alþýðubandalagsins
nokkur kjörtimabil, þangað til
hann gat alls ekki verið það
lengur samkvæmt lögum
Alþýöubandalagsins. Þaö þótti
heppilegt á sinum tima að gera
Ragnar að formanni. Hann var
þá ungur og friskur maður, sem
hann reyndar er enn, þrátt fyrir
nokkur grá hár, sem bara hefur
gert hann svolitið viröulegri. Og
friskleikanum heldur hann meö
þvi að fara i laugarnar svo til á
hverjum degi, að þvi þeir segja
þarna fyrir sunnan. Ragnar hef-
ur heldur aldrei veriö harður
„kommi”, og alls enginn harð-
linumaður, hvorki innan flokks-
ins né utan. Þessvegna tókst um
hann eining i formannssæti
Alþýðubandalagsins, þrátt fyrir
að þar væru þá innanborðs, I
Alþýðubandalaginu og i fullu
fjöri, menn eins og Magnús
Kjartansson og Lúövik Jóseps-
son. í formannsraunum
bandalagsins á siðasta lands-
fundi, var svo reyndar gripið til
þess ráðs að kjósa Lúövik i for-
mannssætið, og fer ekki hjá þvi
að margur hefur nagað sig i
handarbökin fyrir það siðan og
þá einkum nú siðustu vikur,
þegar menn hafa gert sér ljóst
hvert óhagræði er að þvi að hafa
flokksformanninn sitjandi úti i
Þórshamri, og vera utan þing-
flokksins. A miðstjórnarfundi
Alþýðubandalagsins um siöustu
helgi var mikið hvislast á um
nýjan formann i flokknum og
hver ætti nú að veita stjórnar-
myndun forystu. Eins og Hákarl
skýrði frá um siðustu helgi þá
voru stjórnarmyndunaráþreif-
ingatilraunir Geirs Hallgrims-
sonar þá i andaslitrunum og fór
eins og spáð hafði verið að hann
skilaði af sér um eða strax eftir
helgina.
Andstæðingar Svavars i þetta
hlutverk komu að sjálfsögðu
strax auga á það, að ef honum
væri falið að leiða stjórnar-
myndunartilraunir flokksins
væri hann eiginlega sjálfkjörinn
formaður hans i haust, þegar
nýr formaður verður kosinn.
Sumir menn i Alþýðubandalag-
inu vilja gjarnan mikla umræðu
um nýjan formann, en ekki að
þeim sé afhentur hann á gull-
diski eins og raunin varð á
þegar Steingrimur Hermanns-
son varð baráttulaust formaður
Framsóknarflokksins i fyrra, og
varaformaðurinn hvarf siðan til
Kaupmannahafnar.
Frumraun krónprinsins
Þessi frumraun krónprinsins,
þvi krónprins hefur hann ekki
veriö fyrr en nú, á eftir að mis-
takast. Staðan i stjórnarmynd-
unartilraununum er vonlaus
fyrr en allir flokkárnir eru búnir
að reyna þá fyrst verður hægt
aö fara aö takast á við þau
vandamál af þeim sem hafa
kjark, þrautseigju og þor til
þess. Ef Svavar fer ekki út i
samninga við Sjálfstæðisflokk-
inn, semværi óviturlegt, i fyrstu
umferð, þá taka þessar við-
ræöur fljótt af, enda hefur
Svavar lýst þvi yfir að hann ætli
að ganga rösklega til verks.
Meö þvi á hann viö að hann
ætli að afhenda flokknum ekki
aðeins stjórnarmyndunar-
flokknum efnahagstillögur
Alþýöubandalagsins og svo eiga
þeir bara að segja já eða nei viö
þeim. Kannski ekki alveg viö
þeim sem beinagrind I stjórnar
sáttmála, en sem umræðu-
grundvelli.
Gengislækkun
„Halda menn” svo notuö séu
tvöaf uppáhaldsoröum Lúðviks,
að hægt sé að koma i veg fyrir
gengislækkun nú við ákvörðun
fiskverðs eins og gert er ráð
fyrir i tillögum Alþýöubanda-
lagsins. Það er af og frá. Þetta
er hin eilifa Lúðviska. Þaö er
eins og tillöguhöfundur hafi ekki
gert sér grein fyrir afleiðingum
þess ef oliugjaldið verður fellt
niður.
Almenningur i landinu skilur
kannski ekki svona reiknings-
kúnstir, og kannski er hægt að
ljúga þvi upp i opið geðið á þjóð-
inni i kastljósi á föstudagskvöldi
að hægt sé að koma i veg fyrir
allt að 20 prósent gengisfellingu
með þvi að fella niður 9 prósent
oliugjald. Þetta hefur að visu
verið gert, en nú er bara hætta á
að þjóðin sé hætt að láta ljúga i
sig i kastljósi á föstudagskvöldi
og fari á Þorrablót i staðinn, en
þau fara nú eins og eldur i sinu
um landið eftir rúma viku.
hákarl
Eitt fyndnasta atriöið i efna-
hagstillögum þeirra Alþýðu-
bandalagsmanna er nú klausan
um 5-10% lækkun þjónustu-
gjalda ýmissa þjónustustofn-
ana, og siðan á aö leggja veltu-
skatt á þessar stofnanir og
fyrirtæki i ofanálag. Það er
likast þvi sem vasatölvurnar
hjá þeim á miöstjórnarfundin-
um hafi verið rafmagnslausar,
þegar efnahagsnefndin hefur
reiknað þessi dæmi. Þessi nefnd
starfaði undir forystu Svavars
Gestssonar, en ekki Ragnars
Arnalds, takið eftir þvi. Já það á
sem sagt að lækka þjónustu-
gjöld ýmissa þjónustustofna,
bæði opinberra og einstaklinga.
Þessar sömu stofnanir eiga nú,
eða eru að senda inn verð-
hækkunarbeiðnir upp á 20 til 30
prósent, vegna þess hve allt var
skoriö niður hjá þeim fyrir jól
hjá stórn litla krataflokksins
Hvað skyldu annars fulltruar
Alþýðubandalagsins i borgar-
stjórn Reykjavikur segja i
alvöru um þessar lækkunar-
tillögur. Hvernig skyldi þetta nú
koma viö Rafmagnsveituna,
Hitaveituna og allar þessar
stofnanir, að maður tali nú ekki
um Strætó, sem Alþýðubanda-
lagið er alltaf að reyna að eigna
sér
Nei um þessar tillögur ná
vinstri flokkarnir aldrei sam-
komulagi, hvernig svo sem
Svavar reynir. En það verður
samt gaman aö fylgjast með
hvernig verkstjórnin við þessar
viðræður ferst krónprinsinum
úr hendi.
Förumaðurinn
Það varannars góð mynd sem
birtist af aðal „farandverka-
manni” landsins um siðustu
helgi. Hann hefur nú hingaötil
ekki búið við nein farandverka-
fólkskjör, og það var ekki annað
að sjá en hann væri mættur
þarna á fundinum hjá farand-
verkafólkinu i stjórnarmynd-
unarfötunum. ólafur Ragnar
var nefnilega lika tilbúinn til
þess að taka hlutverkið að sér,
en sá sig um hönd og „allieraði”
með Svavari Gestssyni. Eftir að
'krónprinsinn kom til sögunnar
er enn erfiðara en áður að átta
sig á valdaskiptingunni innan
Alþýðubandalagsins. Uppsetn-
ingin er eitthvað á þessa leið:
Krónprins: Svavar Gestsson
Formaður: Lúðvik Jósepsson
Formaöur framkvæmda-
stjórnar: ólafur Ragnar
Grimsson
Formaður miðstjórnar:
Kjartan Ólafsson
Formaður þingflokks:
Ragnar Arnalds
Verður það svo Sighvat-
ur?
Mogginn hefur eitthvað veriö
aö bera það upp á Tómas Arna-
son og Sighvat Björgvinsson að
þeir hafi verið að ræða um
stjórnarmyndun Framsóknar
og Krata. Þeir hafa báðir þver-
tekiö fyrir þetta. En nú er það
bara spurningin hvort Hvati
krefst þess ekki fyrir hönd
Alþýðuflokksins að reyna
stjórnarmyndun, þegar Svavar
skilar umboðinu. Benedikt get-
ur bara farið á einhverja
erlenda ráðstefnu, eins og þegar
ungkratarnirkröfðust kosninga.
Kannski rætist þá frétt Mogga
um Sighvat og Tómas.
Hákarl