Helgarpósturinn - 11.06.1982, Qupperneq 5

Helgar---—Föstudagur 11. júni 1982
ZpðsturinrL___________________
leikara.Þaðer bara aðmaö-
ur hefur litinn tima.
— Hlustarðu á sjálfan
Þ«g?
— He he. Ekki er það nú
mikið.
— Hvernig verður þér viö
þegar þú hlustar á gamlar
upptökur með þér?
— mmm
— Varstu góður...?
— Ég var svona efnileg-
ur... Þær eru auðvitaö mis-
jafnar.
(Bankað)
— Hver er þar?
— Jón örnheitiég. (Opn-
ar.)
— Jón minn. Má ég ekki
tala við þig á eftir.
— Jií, jú. Þetta ernú bara
útaf..
— Smámunum?
— Það er útaf tromm-
unni.
— Já trommunni já.
(lokar aftur)
— Hlustaröu eiithvað á
popp?
— Nei, ég geri litið af þvi,
og ef ég kemst hjá þvi þá
læt ég það eiga sig. Ég hef
enga ánægju af þvi. Ég hef
gaman af þessari gömlu
poppmúsik, frá Crosby og
hans tima. Frá þvi ég var
ungur. Sem er náttúrlega
mjög ólik poppinu I dag.
— Purrkur PiIInikk og
Q4U og...
— Já, ég þekki nöfnin á
þessu og búið.
— Söngst þú aldrei dæg-
urlög? Þú komst jú þarna
með eina plötu, en...
— Jájá. Svavar plataði
mig til að dúlla á sinum
tima. Nei, annars var ég
aldrei neitt I þvi.
— Þegar þú varst sem-
sagt mjög ungur maður,
áður en þú fórst I óperu-
sönginn? Aldrei?
— Neinei.
— En þessi plata þarna,
Lax, lax, lax. Hvernig kom
hún til?
— Ég man það eiginlega
ekki. Svavar hafði óskap-
legan áhuga fyrir þessu og
ég lét plata mig I þetta.
— Þetta gerði lukku.
— Jájá, það gerði það.
— Gera óperusöngvarar
svolltið af þessu?
— Nei, það held ég ekki.
En var ekki Placido Dom-
ingo að syngja með ein-
hverjum dúllara?
— Hann hefur fetað I fót-
spor þin.
— Jájá. Hann hefur frétt
af þessu náttúrlega. Það
er ekki að spyrja að þvi.
Ha?
— Hver er svona að þinu
mati mestur eða fremstur
óperusöngvara I dag?
— Þetta er nú ekki mjög
gáfuieg spurning, skal ég
segja þér.
— Nei, er það ekki?
— Það er mjög einfalt að
svara þessu: Hann er ekki
til. Menn eru á misjöfnum
sviðum. Sumir geta eitt og
aörir annað. Þetta er alveg
eins og: hvaða litur er fal-
legastur? Hvaða málari er
bestur? Hann er ekki til.
Það getur verið að einn sé
meira I tisku en annar á
hverjum tima. En það er
enginn bestur, og verður
aldrei.
— Kannski önnur álika
gáfuleg: Eru söngvarar
betri núna en áður, fara
þeir batnandi...?
— Ég veit það ekki. En ég
held að yfirleitt endist þeir
söngvarar sem eitthvað
kveður aö og eru á toppn-
um, sem kallað er, úti
heimi, verr en þeir gerðu
áöur. Og það er vegna þess
að...
— þeir syngja meira?
— Já, það er eðlilegur
hlutur. Nú fljúga þeir á
milli staða. 1 gamla daga
fóru þeir með skipum og
járnbrautum og i róiegheit-
um. Það leið lengri timi
milli þess að þeir voru á
sviði. Nú fljúga þeir heims-
álfanna á milli, með til-
heyrandi timaskekkju á til-
verunni, mcð þeim afieið-
ingum að þeir slitna fyrr.
— Nú er tóbakiö fariö að
koma hér niður i hálsinn á
mér.
— Nú, ja þaöá nú ekki að
fara afturúr. Það er bara
þetta þurra tóbak sem ger-
ir það. Þig vantar fyrir-
stöðuna.
— Nú Listahátiö. Hvernig
likar þér við það fyrirbæri?
— Alveg prýöilega. Við
fáum hingað frábæra lista-
menn sem við fengjum ekki
annars, nema aðilar eins
og Rlki og Borg standi að
kostnaðinum. Og þar eru
gerðir hlutir sem ella væri
tæplega hægt að gera.
— Hefurðu á tilfinning-
unni að þetta sé hátlð fyrir
allan fjöldann, eða fyrir
þessa svokölluöu menning-
armafiu?
— Ég held að þetta hljóti
að vera fyrir allan fjöld-
ann. Sko þetta vekur at-
hygli. Líka þeirra sem
kannski hafa ekki beinan á-
huga og eru ekki mjög
virkir. Fólk fer á leiksýn-
ingar, tónleika, sýningar,
vegna þess hvað þetta er
mikið auglýst og vegna
þess að þetta vekur umtal.
Forvitið fólk fer af stað:
Skyldi þetta nú vera jafn
gott og merkilegt og sagt
er? Jú, ég held að Listahá-
tiðin hljóti að vera mjög
vekjandi.
— Hvað gerir útvarpiö
mikið fyrir Listahátlö?
Flytjiði mikið efni?
— Við reynum að taka
allt sem hægt er að taka
upp á listahátið. Allt scm
hægt er að flytja hér hjá
okkur. Sjónvarpið hefur
lika tekið eitthvaö.
— Þetta hefur verið gert?
— Já# þetta hefur alltaf
verið gert áður, og verður
gert núna, eftir þvi sem tök
eru á.
— Hvernig er það þegar
hingað koma kannski
heimsþekktir söngvarar og
listamenn. Varla getið þið
tekið þá upp eins og ykkur
sýnist?
— Nei nei..
— Flóknir samningar?
— Nei, það er það nú
kannski ekki. Það er ekki
ýkja mikið sem kemur af
þeim, nema tii Sinfóniunn-
ar.Og þaðleiðir jú af sjálfu
sér að við tökum upp og út-
vörpum tónleikum hennar.
Það er alltaf i samningum
að útvarpa einu sinni frá
tónleikum Sinfóniunnar.
Það sem kemur á annarra
vegum er ekki ailt leyfilegt
að taka upp og þá er það
ekki gert.
— Manstu eftir einhverju
sliku?
— Ja. Jú, það var einhver
popphljómsveit á listahátið
sem ekki mátti taka. Þaö
var erlendur umboðsmað-
ur sem bannaði það.
— Svo ég spyrji meira
um útvarpið. Hvernig
verður útvarp Akureyri
þegar fram liða stundir?
— Jónas Jónasson verður
hálfgerður útvarpsstjóri
þarna fyrir norðan. Það
verður reynt að virkja
norðanmenn meira inni
dagskrána en tök hafa ver-
iö á áður. Við fáum áður en
mjög langt um líður mjög
gott hús, sem búið er að
kaupa,og það verðurreynt
að innrétta það eftir þvi
sem peningarnir leyfa.
Vonandi fyrr en seinna.
Þangað til verður útvarpað
frá gamla reykhúsinu.
Þetta nýja hús gefur meiri
möguleika á ýmsu, — leik-
upptökum, einhverjum
hljóðfæraleik og söng.
— En er ekki hugmyndin
að þarna veröi útvarpaö
bara fyrir....
— Akureyri? Nei, það
verður ekki núna. Ekki
nema það sem verður á
dagskránni hvort sem er.
Við höfum ekki nema eina
rás ennþá. Hvað verður
þegar önnur kemur er ann-
að mál. Þá verður vafa-
iaust velt vöngum. Þá
verðum við Ilka væntan-
lega komin i nýtt hús hér
fyrir sunnan.
— Hvað er að frétta af
annarri rás?
— Hún kemur varla til
fyrr en nýja útvarpshúsið
kemur. Það er geysidýrt að
byggja upp aöstöðu fyrir
aðra rás með tækjum og
mannskap úti i bæ. Það
verður aösetja þá fjármuni
sem til eru, I nýtt hús, og
það ætti að komast i notkun
áttatlu og fimm til sex.
— Húsið?
— Já.
— Tekurðu nærri þér
gagnrýni á útvarp Rcykja-
vík?
— Nei.
— Þú situr ekki hér grút-
spældur?
— Nei, nei. Ég veit að
mikið af þessari gagnrýni
er vegna þess að við getum
ekki, og það getur enginn,
gert dagskrá sem höfðar til
allra I einu. En ég held að
það sé eitthvað sem allir
geta fundið sér til hæfis.
— Finnst þér dagskráin
hafa breyst mikið á, hvað
eigum við að segja, — tiu
siðustu árum?
— Það er orðið meira af
samsettuin þáttum, syrpu-
þáttum, músikkynningum.
Jú, breytingar eru alltaf
einhverjar. Þó postulinn
hafi sagt að ekkert sé nýtt
undir sólinni, og það sé
kannski rétt, þá eru ný
nöfn, það eru nýjar raddir,
þó hugmyndir séu kannski
gamlar.
— Og útvarpið orðið
poppaðra en...
— Já, mér leiöist það. En
hinsvegar þykir unga fólk-
inu það vafalaust betra.
Enda þótt það hlusti minna
helduren gamla fólkið yfir-
leitt. Mér finnst að það ætti
aðflytja meira fyrir gamla
fólkið. Þá sem að mlnu viti
eru tryggustu hlustendurn-
ir.
— Já.
— Unglingarnir eru hvort
sem er með græjur, kass-
ettur eða plötur, mun
meira en eldra fólkið.
— Veit útvarpið eitthvaö
um hvernig hlustendahóp-
urinn er samsettur?
— Það hafa verið gerðar
kannanir sem ég veit ekki
hve marktækar eru að visu.
Nú.við vitum að langmest
er hlustaö á fréttir og veð-
urfregnir. Sem eru fréttir
útaf fyrir sig.
— En hvað með þig. Hef-
ur þú tekið miklum breyt-
inguin á siöustu tiu árum?
— Það finnst mér bara
ekki. Maður finnur ekki
einu sinni að maður eldist.
— Er það ekki?
— Nei, nei.
— Stundarðu þá likams-
rækt...?
— Ég syndi þegar ég
mögulega get. Annað ekki.
— Og lifir hófilfi?
— Það má segja það, já.
Svoleiðis. Ég lifi ekkert ó-
hóflegu hóflifi.
(Bankað, og hurðin opn-
uö. (Jtvarpsstjóri gægist
innj
— Blessaður.
(Ctvarpsstjóri kinkar
kolli, en iokar aftur þegar
hann sér að Guðmundur er
upptekinn)
— Svo ég spyrji hátið-
lega: Hvert telur þú af-
drifarikasta augnablik ævi
þinnar?
— Drottinn minn.
— Var það þegar þú byrj-
aðir að syngja?
— Ég veit það ekki. Var
það ekki bara slys?
— Heldurðu það?
— Ætli það ekki.
— Lék aldreineinn vafi á
þvi að þú yröir söngvari,
svona eftir að þú komst til
vits og ára?
— Ég vcit það ckki. Það
er svo langt slðan þetta
gerðist. Það eru fjörutiu ár
I febrúar siðan ég kom
fyrst fram I stóru verki,
Arstiðunum eftir Haydn
með Róbert Abraham
Ottóssyni við stjórn. Þú
sérð að þetta er ekki neinn
smá timi. Það var eftir það
sem ég fór út aö læra.
— Hafa þetta verið góð
ár?
— Jájá, alveg prýðileg.
— Margir vilja meina að
frammistaða þin i Silki-
trommunni sé hápunkt-
urinn á ferlinum. Ertu
sammála þvi?
— Ég veit það ekki.
Þetta er allavegana það
erfiðasta sem ég hef glimt
við. Þaðer alveg klárt mál.
Maður er bara skratti
montinn að geta lært þetta
svona nokkurn veginn á
sjötugs aldri. Þetta er búið
að vera svona... ja, hvaða
islenskt orð er yfir „chall-
enge”? Ég hélt að ég kynni
nú Islensku! Það er gaman
að erfiðleikum sem maður
sigrast á. Þetta er alveg
skratti erfitt. Og Atli hefur
ekki gert það léttara fyrir
manni með hljómsveitinni.
Maður veit ekkert hvað
maður er stundum! Það
vill til að við höfum alveg
frábæran stjórnanda sem
heldur manni á svona
nokkurnveginn réttri llnu.
— Hvað getiði fylgst
mikið með stjórnandanum
á sviöinu?
— Maður þarf ekkert
alltaf að fylgjast með
honum ef verkið er eitthvaö
eins og eftir Verdi, eöa svo-
leiöis, og maður hefur
ákveðið hljóðfall og
ákveöna linu. Það er ekkert
flókið. Maður þarf að læra
það, olræt, en svo er það
bara þarna. Þetta er allt
annað. í þessu heyrir
maður ekki nærri alltaf. Og
stundum getur maður
þakkað guði fyrir að heyra
ekki, þvi það gæti alveg
sett mann útaf laginu!
Þarna er svo litill stuðn-
ingur, þó heildaráhrifin séu
kannski ansi mikil.
— Leikur þú ckki þarna
karakter með þennan svo-
kailaða gráa fiðring?
— Ha? Hann er gamall
gluggapússari...
— Sem verður ástfang-
inn af ungri...
— Jájá. Þetta er svosem
ákaflega galin hugmynd,
þykir mér. Vafalaust er
þetta samt til. Að gamal-
menni verði svo yfir sig
ástfangið af einhverjum
unglingi að það skeri sig á
háls útaf ósköpunum. Það
finnst mér nú einum of
langt gengið! En þetta
virkar eitthvað trúveröug-
lega á fólk.
— Þaö þýðir ekki aö
spyrja þig að þvi hvað þú
gerir við fristundir þessa
dagana?
— Ég spyr þá til baka:
Hvaða fristundir? Þær
hafa ekki veriö miklar
núna i lengri tið.
— Hvernig gengur að
samræma sönginn við
vinnu þlna hér?
— Éghef farið með hluta
af sumarfriinu minu I það
þegar ég hef verið uppi
ieikhúsi.
— En með svona erfitt
hlutverk eins og þú segir.
Er þetta ekki margra mán-
aða yfirseta?
— Ég byrjaði að Iesa
þetta fyrir jól. Inóvember.
Svo fór ég að syngja, fyrst
með sjálfum mér, svo með
höfundunum þegar nær dró
sjálfum æfingunum. Og
þeir voru til sem héldu þvi
fram að það væri ekki
nokkur leið að læra þetta.
Slst af öllu svona gamal-
menni eins og ég. En það er
mesta furða hvað þetta
gekk.
— Hvert er þitt hobbý?
Þegar þú átt fristundir.
— Ég er latur. Þegar ég
þarf að hvila hausinn legg
ég kapal. Það þarf ekkert
að hugsa um hann. Ég
hugsa bara um ekkert.
Ekki nokkurn skapaðan
hlut. Og hvilist.
— Er þaðsami kapallinn
alltaf?
— Já, þessi gamli góði.
Og annar reyndar llka sem
ég gutla við.
— Ganga þeir upp hjá
þér.
— Stundum. Stundum
ekki. En ég svindla aldrei
eins og de Gaulle gerði
þegar hann lagöi kapal.
Viltu ekki aðeins i hina
nösina?
— Nei, ég held ekki.
Þetta fer svo I hálsinn á
mér. Það er greinilega opið
á milli.
— Það vantar stiflugarð-
ana i þig.
— Já. — Nú, með fram-
tiðina? Þú heldur náttúr-
lega áfram að sy...
— Ilvaða framtið á
maður eins og ég, kominn
svona á efri ár?
— Enga?
— Jújú, svosum. Ég á nú
ekkert mjög langt eftir
hérna á útvarpinu. Ég get
hætt hérna eftir tvö og hálft
ár. Ég hef óskaplega
gaman af aðkenna söng, og
hef gcrt það. Það er ansi
mikið álag lika. Tvö kvöld i
viku frá sex til tiu. Dáldið
mikii viðbót yfir vetrar-
mánuðina.
— Já.
— En ég hlakka alltaf til
haustsins þó maður sé feg-
inn á vorin þegar þetta er
búið. Ég hef gaman af þvi
og það er aöalatriöið.
— Þú kannski færir
meira útl að kenna?
— Ég færi þá kannski aö
kenna að degi til, i stað
þess að vera að þessu á
kvöldin.
— Er margt efniiegt
söngfólk hér?
— Það er alltaf eitthvað.
Þú sérð að loksins höfum
við fengið glæsilegan mann
til að taka viö af okkur
Kristni Hallssyni. Viö
voruin farnir að örvænta
um að það kæmi einhver
sem væri reglulega efni-
legur. En hann er sannar-
lega kominn. Kristinn Sig-
munds. Hann er alveg stór-
kostlegur.
— Erlendum mönnum
sem hér koma veröur oft
tiðrætt um það hve hér sé
blómlegt músiklif.
— Það er alveg lygilegt.
i rauninni alveg ótrúlegt.
— Hvað er þetta? Hvað
veldur?
— Ætli við séum ekki
svona óskapiega mikil
hámenningarþjóð, og gáf-
aöasta þjób I heimi og allt
það, eins og allir vita! Ha?
Getum allt nema stjórnað
eða látið að stjórn!
— Hér kemur ein gáfu-
leg, svona að lokum:
Iivernig Ilður þér þegar þú
ert að syngja, cins og t.d. i
þessari óperu. Gleymiröu
þér vib þetta eða...
— Ég er alltaf að hugsa
um það hvað kemur næst!
— Fullur af áhyggjum...
— Nei. Þær hef ég aldrci
haft. Það tekur þvi ekki
skal ég segja þér. Yfirleitt
grciðist úr öllu fyrr eða
siðar. Og rétt á meðan
tekur þvi ekki að hafa
áhyggjur.
— Það er nú kannski
hægara sagt en gert!
— Nei nei. Þaö þýðir
ekki að mikla alla hluti
fyrir sér.