Helgarpósturinn - 28.07.1983, Side 18

18
Fimmtudagur 28. júlí 1983
_Helg<
-PÖ:
sturinn
Frúr á glapstigum
„Fallega spillir frillan skollans
öllu
frúin sú sem þú ert nú að snúa“
kveður Stefán Ólafsson í Valla-
nesi einhverntíma á síðari hluta
sautjándu aldar. Drottningin var
semsé oft kölluð frú áður fyrr og
eimir jafnvel af því enn í dag. Sú
frú sem hér um ræðir er ágætasti
maður skákborðsins eins og allir
vita. Enginn er henni öflugri í
sókn né vörn, en vandfarið er með
slíkan kostagrip, eins og gefur að
skilja.
Hver byrjandi lærir að varast
það að leika frúnni of snemma út
á borðið, þvi að þar getur hún
hæglega orðið skotspónn fyrir
menn andstæðingsins. En stund-
um verður freistingin aganum yf-
irsterkari, jafnvel þótt um reynda
skákmenn sé að ræða.
Lothar Schmid sem margir hér
kannast við frá því að hann var
dómari í heimsmeistaraeinvíginu í
Reykjavík 1972, hefur lengi verið
einn af snjöllustu taflmeisturum
Þjóðverja. Honum tókst að vinna
drottningu af öðrum þýskum
meistara á skemmtilegan hátt:
L. Schmid -
Essen 1948
Sahlmann
Sikileyjarleikur
1. e4-c5
2. Re2-Rc6
3. c4-Rf6
4. Rbc3-g6
5. d4-cxd4
6. Rxd4-d6
7. f3-Dd6?
Svartur stenst ekki freistinguna
að þrýsta að riddaranum og leggja
undir sig skálínuna b6-gl, ef ridd-
arinn hopar, því að biskupinn er
bundinn við að valda b-peðið, eða
hvað...
8. Be3!-Dxb2?
Frúin veit sér ekki búið grand...
9. Ra4-Da3
9. -Db4+ 10. Bd2-Da3 leiðir til
sömu loka.
10. Bcl!
Skák
Gildran lokast! Nú sá svartur
hvað verða vildi: 10. -Db4+ 11.
Bd2-Da3 12. Rb5, og gafst því
upp.
En það eru frægari meistarar en
Sahlmann sem hafa fallið í svip-
aða gildru. Rudolf Spielmann var
einn af fremstu taflmeisturum
heims þegar hann tefldi þessa
skák:
Botvinnik — Spielmann
Moskva 1935
Caro Kann
1. c4-c6
2. e4-d5
3. exd5-cxd5
4. d4-Rf6
5. Rc3-Rc6
6. Bg5-Db6
Varlegra var 6. -eó.Textaleikurinn
er freistandi, en slæmur.
7. cxd5-Dxb2
Svartur er þegar kominn í ógöng-
ur, Rb8 eða Rd8 eru óglæsileg úr-
ræði. Reyna mátti að flækja mál-
in með 7. -Rxd4 8. Be3-e5 9.
dxe6-Bc5, en vísast er ekkert hald
í því heldur. Þá er enn ónefnt 7. -
Rb4, en sá leikur kostar hrókun-
arréttinn: 8. Bxf6 og 9. Bb5 +
8. Hcl!
Hér hefur Spielmann átt von á 8.
Ra4 og ætlað sér að leika 8.
-Db4+ 9. Bd2-Dxd4 10.
dxc6-Re4! 11. Be3-Db4+ 12. Ke2-
bxc6 og svartur hefur betur.
8. ..rRb4?
En nú þurfti hann að tryggja
frúnni undankomuleið með Rb8
eða Rd8.
9. Ra4-Dxa2
10. Bc4-Bg4
11. Rf3
og Spielmann gafst upp, drottn-
ingin sleppur ekki út. Einhver
hefði reynt 11. -Da3 til þess að sjá
hvort hvítur gæti ekki líka fallið í
gildru: 12. Hal?-Dxal 13.
Dxal-Rc2 + . En Botvinnik hefði
áreiðanlega leikið 12. Hc3!
Þessi skák var tefld í fyrstu um-
ferð skákmótsins í Moskvu árið
1935. Rétt er að geta þess Spiel-
manni til hróss, að hann lét þetta
fall ekki draga úr sér kjark heldur
gerði úr því fararheill. Hann tefldi
af miklum móði það sem eftir var
mótsins og tókst að ná í 5. sæti á
þessu mikla móti, einu af öflug-
ustu skákmótum sem haldin hafa
verið.
Stundum kemur þetta feigðar-
flan öðrum í koll en drottning-
unni sjálfri og um það skulum við
skoða eitt dæmi að lokum. Það er
frá öldinni sem leið.
Winawer - Cecil de Vére
Baden-Baden 1870
Franskur leikur
1. e4-e6
2. d4-d5
3. Rc3-Bb4
Saga skákbyrjana er tíðum kát-
brosleg. í frönsku tafli var leikur-
inn 3. -Bb4 talinn heldur lélegur
allt fram til 1921 og reyndar leng-
ur, en er nú vinsælasti leikurinn.
Hann hefur stundum verið
kenndur við Winawer sem fær
hann hér á móti sér og svarar hon-
um rólega. Nú á dögum leika
menn að jafnaði 4. e5
4. Bd3-dxe4
5. Bxe4-c5
6. Re2-cxd4
7. Rxd4-Bxc3 +
8. bxc3-Da5
9. Df3
Þetta er ekki góð áætlun. Með 9.
0-0 gat hvítur tryggt sér ágætt tafl.
9. ..rRf6
10. Bxb7-Bxb7
11. Dxb7-Dxc3 +
12. Ke2-Dxd4
En vitaskuld ekki 12. -Dxal 13.
Ba3 og hvítur hótar máti á e7 og
Hxal.
13. Dxa8-0-0
14. Hbl-Dc4+
15. Kel-Rc6
16. Db7
Þar með er drottningin sloppin út.
Ef til vill hefur hvítur gert sér von-
ir um 16. -Hb8 17. Dxb8 + -Rxb8
18. Hxb8 mát. En nú dynur ógæf-
an yfir úr annarri átt.
16. ..rRd4!
17. Kd2-Rd5!
og nú er úti um kónginn.
Spilaþraut
helgarinnar
Vestur spilar sex hjörtu. Norður
lætur hjarta gosann. Geturðu
unnið slemmuna?
S A-D-3-2
H K-D-6-3
T Á-D
L Á-K-9
S K-G-10-9
H G-10-9
T 3-2
L D-10-8-7
S 5-4
H Á-8-5-2
T 9-8-7-6-5-4
L 6
S 8-7-6
H 7-4
T K-G-10
L G-5-4-3-2
Lausn á bls 11.
Lausn á siðustu krossgátu
Þ S • • ‘fí • S 5 u ■ fí ■ fí • fí ■ 6 •
o P N fí R ■ V 7 N F L 6 5 K u R 7 0
R fí N G 1 • E L V U R • P fí s 5 fí D
K fí /< fí N ■ ö R / K m fí T fl S r s U
• ö F U 6 fí R • S T fí T) fí . K ú S T fí /? R
• F 1 T fí N ■ L fl U N • £ fí r T fí A' fí R •
/? U N fí N • H Ö L L ■ fí r r r fí V fí T fí K
• <5 G ■ <5 O R - T fí S S ■ fí R F) R / r fí D fí
F U /? fí • k fí L / ■ K fí u V 1 N N • r F fí R
• R ft 5 l< fí T> 1 • D O R 6 fí D - / L • fí fí
• • S N U N l N £ U R ■ 6 R 1 P • ‘fí F R fí m
r /? 'fí fí • fí N N fí L fí R • F L fí U r fí R ö
• /? R fí • N fí s fí • Ö L fí F U R • r Ö m /
K R O 5 5 Gr A' T A
M

ll 1 \ ■a/r’N 1 7 1 Lf-JVrpLJ LX T'WmIV Jl \1 fRfíffí GRIRB NJÍt)! TflLft FffíkKfí SloTb fíHP Vfí/ZJ r/SK HOB ifv'V/ 5 Kö/./ VlT' L£YSU VfíNáfí HfíR SfíRÐF KUPP URHfl K DoKK msKR ~<r~ RYmjfí
VPfíUP v Sfl/OST. LfímQ V£&6 fLÝriR
JméG W ' i' AJ 1 / s s hhf'T HEKKfí Lf/Ðfí
rT^—M R/t % TómfíR H£ST HLfíSS Y/SSfí TfíLfl
ynp 6ÍÍIK 8£RQ /H'fíLRF
MfíGl > < Sm'fl ó;GL//? HLfíÞI S£Ffí Rhulrr
Wrfrjf. BIÍTIR ÚTíl/fílP PRjfíL. KÍlPT' uR /
6r Lfíei y TÆP He/ffíSty • SfíLV Rfl
Pfí'of SfírfiHL.
) VLVfJM LfTRfíV VyH/Ð ► UPPHR. ÉTflHD/ STULD
í I3RRKW SZTT/ ’> 6flHG
HRÓ3R VfiRpit)
ftNVl RBlfflflíZ. -T-b ÚRKoMft HRf/H}Hl STfíomf ! , —yt m'fíL- ÆZ)/
HRoki TfíHOfí T vflRPfí
KfNp y fífíNffí T>fí$'D'n RíFSfífí fíRKfl EFSTuR bSfít)/
% 60RTA KW</ Z> VfíTNf •n-'fí T um mftu t
f ÍCoNfí HV/LDt 7V/HL. bnd. B£TL. flÐfl
No K/HD
1 HlEV SLU SJR om 'OSKfí £T- flr/p/ S ft/nsi. BfíR EFL/
éRBBfí KoFF ORT LOCjfl Ð/ /flUNN’ HLuTl