Helgarpósturinn - 02.02.1984, Page 17

LISl
Smartmynd
Óþverralýður og óblíð véðrátta
eftir Ingólf Margeirsson
Kvikmynd Hrafns Gunnlaugs-
sonar ,,Hrafninn flýgur" verdur
frumsýnd laugardaginn 4. febrúar
og opnar Kvikmyndahátíö Lista-
hátíöar. Meðal aöalleikara mynd-
arinnar eru þeir Helgi Skúlason og
Flosi Olafsson en þeir fara meö
hlutverk fóstbræöranna Þóröar
og Eiríks. I myndinni segir frá
þeim fóstbrœörum og víking
þeirra þar sem þeir rœna og
brenna bœ einn á Irlandi. Dreng-
ur, Gestur aö nafni, kemst lífs af
og þegar hann fullorönast heldur
hann til Islands til aö leita menn-
ina uppi og hefna fjölskyldu sinn-
ar. ,,Hrafninn flýgur" fjallar um
hefnd Gests og hvernig hann etur
fóstbrœörunum saman. Aö frum-
kvϚi HP komu leikararnir Flosi
Olafsson og Helgi Skúlason sam-
an í vikunni og rœddu sín á milli
um hlutverk sín, og reynslu af
kvikmyndinni.
Helgi Skúlason og
Flosi Ólafsson um
,,Hrafninn flýgur“:
Helgi: Það skemmtilega við per-
sónur þessarar sögulegu myndar
er að hér birtast vikingarnir okkur
ekki sem hetjur, klæddar glæstum
fatnaði með hefðbundin vopn í
hendi, heldur eru persónurnar
fremur skítugir slúbbertar sem
minna á óþverralýðinn í Gerplu
Halldórs Laxness.
Flosi: Ég leik til dæmis slefandi
barbara í býsantísku dressi. . .
Helgi: Já, einmitt. Þessi hug:
mynd er snjöll hjá Hrafni og leik-
búningahöfundi að láta suma
hinna norrænu víkinga klæðast
fötum með austurlensku yfir-
bragði. Sumir þessara manna
voru jú í víking í austurvegi, fóru
niður rússnesku fljótin og að Kon-
stantínópel. Það gefur auga leið
að einhverjir þeirra hafa haft með
sér gripi, klæðnað og muni frá
fjarlægum stöðum.
Flosi: Búningarnir eru líka úr
ekta efni; finasta skinni, leðri og
húðvöru.
Helgi: Manni leið líka svo vél í
þessum fötum, var farinn að venj-
ast þeim eins og skot og fannst eig-
inlega að maður hefði bara alltaf
gengið í þessum klæðnaði. Þar að
auki gáfu búningarnir myndinni
mjög trúverðugan blæ. Ég held að
það hafi farið þrjár hrosshúðir í
kápuna sem ég ber í myndinni.
Það rigndi nú mest allt sumarið og
ég ætla að kápan hafi verið ein
300 kíló þegar hún blotnaði. Þá
var oft erfitt að vippa .sér á bak
hestum. En hitt verð ég að segja
að íslensk sumarveðrátta setti
ansi trúverðugan blæ á mynd-
ina . . .
Flosi: Já, menn voru orðnir ugg-
andi um að íslensk sumarveðrátta
myndi stórskemma myndina. En
hún skyldi nú aldrei eiga eftir að
setja bestu einkennin á hana . . .?
Helgi: Landslagið er til dæmis
aldrei neitt glanskort, ávallt
hrjóstrugt. . .
Flosi: Ég held einmitt að hin ó-
blíða náttúra eigi eftir að koma
myndinni til góða. En hrifnastur
er ég þó af konseptinu; að kasta
gjörsamlega glorífíseringunni á
víkingunum. Hér eru engir
sjampóvíkingar á ferð. Þessi
mynd sækir greinilega hugsunina
í Gerplu eins og þú nefndir, hér er
ekki verið að lýsa neinu glæsilegu
riddaratímabili heldur þeim sterk-
ustu sem komast af. Survival of
the fittest.
Helgi: Það var alla vega
skemmtileg upplifun að taka þátt
í kvikmyndinni.
Flosi: Það var kannski skemmti-
legra svona eftirá en meðan á því
stóð. Ég minnist til dæmis þess
þegar krofið af manni dauðum var
dregið í svaðinu og skítnum í aus-
andi slagviðri í þrjá daga samféllt
og varla spjör á líkinu. Þá getur
náttúrlega gamanið kárnað — auk
þess sem þess háttar senur út-
heimta mikla konsentrasjón í leik
— og minningin verður ljúfari en
sjálf upplifunin. Ég er sérfræðing-
ur í að leika lík og get talað af
reynslu: Það þarf mjög vanan leik-
ara til að leika náinn. Manstu þeg-
ar filma átti senu í 200 metra fjar-
lægð þar sem hópur manna kem-
ur með þrjú lík liggjandi þverbaks
yfir hross? Eitt Iíkanna var leikið
af amatör og eftir nokkrar tilraun-
ir gafst leikstjórinn gjörsamlega
upp og bað um útskrifaðan leikara
til að leika líkið. Þó var senan uppi
í 30 metra kletti og í 200 metra
fjarlægð eins og fyrr segir og
meira að segja breitt yfir líkin.
Helgi: Leikstjórar eru nú að átta
sig á því að það þurfi atvinnuleik-
ara í hlutverk. Én annars fannst
mér rnjög gaman að leika á móti
prófessional mönnum eins og t.d.
þér FIosi. Við eigum allmargar
senur saman.
Flosi: Já, en þú ert bara miklu
lengur á lífi en ég. Eins og vana-
lega.
Helgi: En glæsilegur ertu í bún-
ingnum.
Flosi: Finnst þér það? Ég leik
norskan slordóna klæddan í ara-
bískan purpura og bý í helli. Ann-
ars er þetta alveg óvitlaust hjá
Krumma að hafa alla mína menn
ákveðnar týpur og öil hross skjótt
en þína húskarla dökka mann-
gerð og hrossin svört.
eftir Ingólf Margeirsson
„Þetta er kvikmynd sem kemur
aö innan. Ég hef œtlað að gera
þessa mynd frá því ég var smá-
barn, “ segir Hrafn Gunnlaugsson
um kvikmyndsína „Hrafninn flýg-
ur".
,,Það er hægt að gera kvik-
myndir á tvennan hátt. í fyrsta
lagi eru þeir kvikmyndagerðar-
menn sem finnst gaman að gera
myndir og breyta þá gjarnan bók
í mynd. Þar liggja yfirleitt skilaboð
verksins í öðru listaverki en eru
síðan yfirfærð i nýjan miðii, kvik-
myndina. í öðru lagi er hægt að
tala um kvikmyndagerðarmenn
sem alla tíð hafa ætlað sér að
koma eigin skilaboðum á fram-
Helgi: Já, um leið og maður sér
húskarl veit maður af hvorum
bænum hann er.
Flosi: Alveg eins og í fótbolta-
leik.
Helgi: Ég fánn mig strax í minni
rullu. Eftir að hafa lesið handritið
einu sinni var ég búinn að kveikja
á hlutverkinu.' Við Hrafn sátum
síðan lengi yfir handritinu og þró-
uðum karakterinn saman. Þegar
að upptökum kom vorum við bún-
ir að leysa alla hnökra og gátum
gengið beint að verki. Það kom
fljótlega fram í viðræðum okkar
Hrafns að Þórður þessi er lokaður
og segir ekki svo mikið. Þarafleið-
andi fór mikill tími í að strika út
texta. Þannig varð karakterinn
heillegri; fámáll, strammur og ein-
angraður. A heimili harts ríkir
ekki glaðværð; hann brpsir aðeins
einu sinni lítillega til sonar tsíns.
Flosi: Það er nú-ekki alvegsömu
sögu að segja af mér. Eiríkur er
værukær og glysgjarn munaðar-
seggur sem lætur hverjum degi
nægja sína þjáningu. Hann er allt
annað en slóttugur. Eiginlega er
hann ómerkileg manngerð, það
er satt best að-segja aLveg merki-
legt hve ómerkiiegur hann er.
Helgi: Nú, ef við ræðum um
manngerðir okkar Flosi, þá erum
við fóstbræður ósáttir við kon-
ungsvald Haralds og höldum ein-
huga til íslands. Þú átt aftur á móti
erfiðara með að lifa á fslandi og
hugur þinn reikar oft til hóglífsins
á óðali föður þíns í Noregi.. .
Flosi: Já, með þessa skaphöfn á
færi og fundið farveg í kvikmynd-
inni. Ég tel sjálfan mig í hópi hinna
síðarnefndu og ,,Hrafninn flýgur"
er orðinn til á þann hátt.
Frá því ég var krakki hef ég
þráð að gera kvikmynd sem
byggði á hugarheimi lslendinga-
sagna, en næði jafnframt að vera
sjálfstætt verk. Þar sem persón-
urnar væru af holdi og blóði en
ekki einhverjir skuggasveinar
sem sveifluðu atgeirum sem þú
veist að eru úr plasti.
Ég tel að „Hrafninn flýgur" sé
mitt heilsteyptasta verk til þessa.
Þetta er i fyrsta skipti sem ég hef
fulla stjórn á gerð kvikmyndar
gegnum alla vinnsluna. Ég vissi
nákvæmlega hvað ég vildi gera
og ekkert var háð tilviljunum.
ég erfiðara með að sætta mig við
þetta fábrotna land, Island. Ég er
munaðarseggur og hef sjaldan
færri en þrjár hjábeðjur — ákjós-
anlegt heimilishald það — er ein-
faldur og stíg ekki óhóflega í vitið,
ennfremur ölkær og ruddafeng-
inn. Ég átti sem sagt mjög auðvelt
með að setja mig í spor þessa
manns.
Helgi: Það skemmtilega í eðli
filmunnar er einmitt þetta sem þú
tæptir á; að setja sig í spor persón-
unnar. Maður verður nefnilega að
taka meira af sjálfum sér en á
sviði. 1 leikhúsi leikur þú frá þér en
í kvikmynd inn í þig.
Flosi: Maður tekur úr sjálfum
sér . . .
Helgi: Tekur alveg úr sjálfum
sér, Eg gat fundið karakterinn
alveg úr upphaflegu handriti og
var síðan að nálgast manninn
jafnt og þétt.
Flosi: Það ídeala er að komast
nær og nær sjálfum sér í hlutverk-
inu.
Helgi: Maður er náttúrlega ekki
vanur að bera vopn eða vera í
þessum klæðum en þessi leikur ér
spurning um að fara inn í fyrir-
framgefinn ramma og verða sam
gróinn umhverfi þeirrar sögu sem
verið er að lýsa.
Flosi: Verkfærin eru einnig
þannig, að þau urðu fljótt þjál i
höndunum á manni. Enda voru
þetta engin amboð frá riddaratím-
anum heldur tæki og tól góð til
síns brúks þótt ekki væri alltaf
verið að drepa fólk með þeim.
Handritið var skrifað út í ystu æs-
ar, myndin klippt nákvæmlega
eins og handritið og aldrei tekið
aukaskot eða atriðum bætt inn í.
Þetta er aðalstyrkur myndarinn-
ar. „Hrafninn" er mitt stærsta
verk til þessa. Ég er líkt og rithöf-
undur sem er að skrifa sig inn í sín
stóru verk. „Óðal feðranna" var
eldhúsróman, „Okkar á milli" tæt-
ingslegt verk en þó með sterkum
senum. „Hrafninn“ er samnefnari
af öllu sem ég hef lðert af reynslu
minni sem kvikmyndaleikstjóri.
Og reyndar hef ég lært mikið af
„Hrafninum" einnig: M.a. að því
einfaldari og klárari sem sagan er,
því meiri von um að verkið verði
vel heppnað," segir Hrafn Gunn-
laugsson.
Helgi: Við vorum í búningunum
frá morgni til kvölds svo okkar
eigin föt voru orðin okkur hálf-
framandi. En þetta er nú ekki bara
spurning um búninga og tól; sem
leikarar verðum við einnig að aga
okkur og einbeita.
Flosi: Maður verður alla vega að
álíta það sjálfsagf mál að allt kvik-
myndabatteríið sé fyrir framan
mann þegar maður er að leika.
. Helgi: Það var líka mikill styrkur
hve góður sænski kvikmynda-
tökumaðurinn Tony Forsberg
var. Og ég dáist að þrjóskunni í
Krumma. Það er eldmóður og
kraftur í honum að gefast ekki upp
. heldur koma myndinni heim og
saman. Og samvinna allra aðila
var til fyrirmyndar. Ertu ekki sam-
mála Flosi?
Flosi: Jú, jú.
Helgi: Það var verulega gaman
að glíma við þetta . . .
Flosi: Það var þrælgaman að
vera méð í þessu. Ég tók þátt í
þessu ævintýri vegna. ,þess að
maður sá fyrir sér skémmtilegt
viðfangsefni. Svo á maður alltaf
von á einhverri skemmtilegri
dellu frá Hrafni Gunnlaugssyni.
Eftirá verð ég að segja að þetta
var frekar gaman. Það má segja
að þetta hafi veriö dálítið geggjuð
reynsla. Þarna dundu á miklar
náttúruhamfarir og aörar hamfar-
ir. Samvinnan við Krumma var
mjög góð. Alveg ágæt fyrir menn
eins og mig sem kunna að meta
hæfilega geggjun.
Helgi: Þetta var mjög gaman.
Flosi: Já, myndin hefur þegar
fengið miklar og góðar viðtökur
hjá fulltrúum kvikmyndahátíðar-
innar í Berlín af blaðafregnum að
dæma.
Helgi: Af 650 kvikmyndum sem
sýndar verða á kvikmyndahátíð-
inni í Berlín hafa 25 verið valdar
til sýninga á aðalhátíðinni.
„Hrafninn flýgur" er ein þeirra.
Kvikmyndin hefur líka verið valin
ein af fimm myndum sem sýndar
verða sérstaklega í boði hátíðar-
innar. Þetta er mikill heiður og
það lengsta sem íslensk kvikmynd
hefur komist til þessa. Krummi
sagði sjálfur að þetta væri líkt og
að vera búinn að setja í laxinn en
eiga eftir að landa honum. En ég
tel að þessi kvikmynd hans sé
metnaðarfyllsta verk hans. Og
Hrafn hefur unnið það sem slíkt.
Þess vegna samgleðst ég honum
þegar Þjóðverjar sýna honum
þennan áhuga. Það er vonandi að
myndin eigi eftir að vinna alþjóð-
lega sigra.
Flosi: Þá er heimsfrægðin loks-
ins í höfn.
Hrafn Gunnlaugsson leikstjóri:
Mitt heilsteyptasta verk
HELGARPOSTURINN 17