Helgarpósturinn - 23.08.1984, Page 21

Aðgerð á hálsi
og andliti.
Myndirnar til
vinstri eru af
konu fyrir að-
gerð en mynd-
irnar til hægri af
sömu konu eftir
aðgerðina.
Aðgerð á and-
litsbeinum, nefi
og höku. Vinstri,
fyrir aðgerð,
hægri, eftir að-
gerð.
Tuttugu og átta
ára kona með
stór, slapandi
brjóst eftir tvær
barnsfæðingar.
Efri myndirnar
eru af henni fyrir
brjóstaminnkun-
araðaerð og
þær neori eftir
aðgerðina.
Útstæð eyru
lagfærð.
breytt. Það er engin allsherjarlausn
á öllum vandamálum. Það getur
jafnvel verið merki um geðveiki á
byrjunarstigi ef lögð er óeðlilega
mikil áhersla á að losna við eitt-
hvert smáræðis lýti.“
— Er það þá meira og minna móð-
ursýki hjá fólki að biðja um fegrun-
araðgerð?
„Nei, síður en svo. Það er oftast
eðlilegt frá sjónarmiði sjúklingsins
en í vissum tilfellum verður læknir-
inn að hafa vara á. Unglingar festa
sig til dæmis oft í minniháttar lýtum
og þá getur verið gott að bíða,
vandamálið getur horfið með aukn-
um þroska. Sjálfshyggjan er oft mik-
il á kynþroskaaldrinum en breytist
með aldrinum."
— Til hvers leita unglingar til þín?
„Algengast hjá ungiingum og
jafnvel börnum er að fá löguð út-
stæð eyru. Unglingar geta liðið mik-
ið fyrir þetta smávægilega lýti,
enda oft strítt með því. Aðgerð við
þessu er með þakkiátustu aðgerð-
um sem við gerum. Flestir vilja vera
eins og aðrir og ekki með nein áber-
andi sérkenni. Breytingar á lifnað-
arháttum geta breytt kröfum eða
óskum um útlit og sólarlandaferðir
og sóldýrkun er dæmi um það.
Kona með slitinn maga eftir barns-
burð kærir sig kollótta um það, sé
hún klædd eftir íslenskri veðráttu.
En klædd (eða óklædd) í bikini á
Mallorca, eða bara í Vesturbæjar-
lauginni, horfir máiið öðruvísi við.
Þá er ekki óeðlilegt þótt hún vilji
láta laga magann ef það er hægt.
Sama gildir raunar um ellimörk,
eða hrukkur. Séu þau meiri en svar-
ar til aldurs er óskin um að laga þau
ekki óeðlileg, sé það hægt. Það er
ekkert skrýtið þótt fólk vilji vera
unglegt eins lengi og hægt er. Við
búum sem betur fer ekki í jafn misk-
unnarlausu samkeppnisþjóðfélagi
og er t.d. í Bandaríkjunum, þar sem
ellimörk geta jafnvel þýtt starfs-
missi. En það er alveg ljóst að fólk
sem farin eru að sjást á ellimörk hef-
ur ekki jafngóða samkeppnisað-
stöðu og hitt sem er unglegra.“
— Eru konur í meirihluta þeirra
sem biðja um fegrunaraðgerðir?
„Já, þær eru í miklum meirihluta.
Það segir þó ekkert endilega um
þörfina."
— Og hvað biðja þær helst um?
„Aðgerðir á brjóstum. Þar af er
brjóstaminnkun algengust. Oftast
er það ekki einungis útlitsins vegna.
Kona sem er með stór og þung
brjóst á við viss vandamál að stríða.
Það er erfitt að bera þennan þunga
og hann getur valdið vöðvagigt og
bakveiki. Það má því segja að
brjóstaminnkun sé alloftast lækning
á sjúkdómsástandi um leið og hún
er íækning á lýti.
Á hverju ári eru tekin 60—70
brjóst vegna krabbameins. Brjósta-
krabbamein hefur færst í vöxt og
færst niður eftir aldursflokkum
þannig að ekki er óalgengt að taka
brjóst af ungum konum. Lækninga-
horfur hafa jafnframt batnað vegna
bættrar greiningar og meðferðar.
Margar konur, sérlega þær yngri,
vilja láta laga brjóstið og það er
hægt að vissu marki.
Svo eru konurnar sem vilja fá
stærri brjóst. Brjóstastækkanir eru
ekkert nýtt fyrirbæri, það eru yfir
tuttugu ár síðan fyrsta brjósta-
stækkunin var gerð hér. Það má
segja að þetta sé hrein fegrunarað-
gerð því lítil brjóst eða engin eru
frekar afbrigði en raunverulegt lýti.
Hinsvegar getur þetta afbrigði ver-
ið svo þungbært að sú sem það ber
telur sig ekki geta lifað eðlilegu lífi.
Lýtalæknar verða oft varir við að
fólk gerir sér mjög rangar hug-
myndir um fegrunarskurðaðgerðir.
Það heldur, að hægt sé að slétta úr
líkamslýtum eins og að strauja
krypplaða flík. En þessar aðgerðir
lúta alveg sömu lögmálum og aðrar
aðgerðir. Það er ekki hægt að skera
nema skilja eftir ör, sem geta orðið
áberandi ef sárin ná ekki að gróa
eðlilega. Svæfing eða deyfing felur
alltaf í sér vissa hættu, einkum fyrir
þá sem farnir eru að eldast, og svo
er ekki endilega víst að útkoman sé
í samræmi við vonir."
— En þú telur semsagt ekki að
það sé bara pjatt hjá fólki að biðja
um fegrunaraðgerðir?
„Nei, það er mikil einföldun. Það
að fordæma skilyrðislaust aðgerðir
sem þessar byggist oftast á þröng-
sýni eða fáfræði, en fáfræði er móð-
ir þröngsýninnar. Reynslan hefur
sýnt að ef aðgerðir heppnast vel
getur það haft mikil áhrif á líf fólks.
Allt frá því að gera það ánægðara
og uppí það að gera það hæft til að
byrja nýtt líf. Við getum ekki sett
okkur inn í sálarlíf annarra. Það
sem okkur finnst lítilfjörlegt lýti á
einhverjum manni getur verið hon-
um sár raun.“
— Eru hreinar fegrunaraðgerðir
inni í tryggingakerfinu?
„Já, þær eru að mestu á vegum al-
mannatrygginga eins og aðrar
læknisaðgerðir (efni til brjósta-
stækkana verða sjúklingar að
greiða sjálfir) og ég tei að svo eigi að
vera. Hinsvegar eru þessar aðgerð-
ir látnar sitja á hakanum og biðtím-
inn getur verið eitt og hálft til tvö ár.
Þær aðgerðir sem gerðar eru í spít-
alanum vega því ekki þungt í heild-
ar aðgerðafjöldanum."
HELGARPÓSTURINN 21