Helgarpósturinn - 28.11.1985, Blaðsíða 27

KVIKMYNDIR
Sjálft lífid
Regnboginn: Love Streams (Ástarstraumar).
★★★
Bandarísk. Árgerd 1984.
Framleiöendur: Menahem Golan og Yoram
Globus.
Leikstjórn: John Cassauetes.
Handrit: Ted Allman og John Cassavetes.
Kvikmyndataka: Al Ruban.
Adalhlutverk: Gena Rowlands, John
Cassavetes, Seymour Cassel, Duahnne
Abbott o.fl.
Aðstandendum Regnbogans skulu hér
með þakkir færðar fyrir framtakið: — Mánu-
dagsmyndir alla daga — sem hleypt var af
stokkunum á dögunum, með frumsýningu
Love Streams meistara Cassavetes. Ef fram-
haldið verður eitthvað í líkingu við upphafið
hvað gæði snertir, þá eiga kvikmyndaunn-
endur höfuðborgarsvæðisins í vændum
einkar öruggt athvarf sér til afþreyingar, á
Viö feöginin
Regnboginn: Dísin og drekinn (Sken-
heden og Udyret): ★★★
Dönsk, árgerd 1983.
Framleiöandi: Per Holst Filmproduktion.
Leikstjórn og handrit: Nils Malmros.
Kvikmyndun: Jan Weincke. Adalleikarar:
Jesper Klein, Line Arlien Soborg, Merte
Voldstedlund, Carsten Jorgensen, Jan
Johansen.
Danska kvikmyndin Dísin og drekinn er
fyrir það fyrsta ákaflega notaleg mynd. Hún
fer öll fram á lágu nótunum. Hér er ekki farið
með látum um tilkomumiklar sviðsetningar,
áhrifin aukin með alskyns yfirgangi effekta
og ofleiks og síst af öllu sagt frá einhverju
nógu óvenjulegu svo áhorfandinn fái undrast
Stóísk ást
Stjörnubíó: Sylvester ★
Bandarísk. Argerð 1985.
Framleiðandi: Martin Jurow.
Leikstjórn: Tim Hunter.
Handrit: Carol Sobieski.
Aðalhlutverk: Melissa Gilbert, Richard
Farnsworth, Michael Schoeffling o.fl.
Eina stjörnu fyrir Melissu... eða öllu held-
ur fyrir að hún skuli vera komin af barns-
aldri, hætt að gráta yfir vonsku heimsins og
þess í stað farin að takast á við vandamálin,
með tiltölulega manneskjulegum tilþrifum.
Melissa er sem sagt vaxin upp úr „Litla
húsinu á sléttunni" og farin að vinna á bú-
köldum síðkvöldum komandi svartnættis-
mánaða.
I ekta Cassavetes-anda er það ekki eigin-
legur söguþráður myndarinnar, sem heillar
aðdáendur hans upp úr skónum. Heldur er
það sjálfur frásagnarstíllinn. Það er fyrst og
fremst þai} sem styrkur þessa ágæta höfund-
ar liggur. I existensíalískum anda Sartre eða
Camus, svamlar hann um í raunveruleikan-
um og bregður upp, eins og af hendingu, at-
burðum og að því er virðist samhengislaus-
um augnablikum úr lífi sögupersónanna. Um
síðir gerir áhorfandinn sér það ljóst, að höf-
undur er ekki að segja sögu. Hann er að fást
við lífið sjálft.
Sara (Gena Rowlands) stendur í hjónaskiln-
aði og hefur hún, að hætti margra kynsystra
sinna af bandarískri millistétt, einvörðungu
helgað líf sitt fjölskyldunni. Þegar í fyrstu
atriðum myndarinnar er okkur gert ljóst, að
og æst. En það er jú uppskriftin að afþrey-
ingabíói þessa árs.
Þvert á móti hefur Nils Malmros tekist að
skrifa sérstaklega nærfærið handrit að efni-
viði sem fáum hefur tekist að koma almenni-
lega til skila á undanförnum árum, allra síst
Bandaríkjamönnum í sínum útjöskuðu ungl-
ingamyndum. Hann setur hér fram samband
feðgina af feikilegri lagni; sambandi sem hef-
ur fram að þessu verið afskaplega náið og
ástúðlegt en tekur nýja stefnu þegar stúlkan
— eins og gengur — fer að líta meira við
strákum á sínu reki en karlinum pabba.
Það sterkasta í þessari mynd, hvað sjálfa
söguna varðar, er hvernig Malmros hefur
tekist að sýna fram á þá dýrslegu afbrýði-
garði herra Fosters, vegna þess að pabbi
hennar var róni og skúrkur, og keyrði fullur
út í skurð og drap sjálfan sig og móður henn-
ar, sem var góð kona og soldið skotin í Foster,
sem er góður maður og soldið skotinn í móð-
ur Melissu, sem var ekki nógu skotin í hon-
um, því hún kenndi í brjósti um föður Mel-
issu, sem var róni og skúrkur og sem. ..
Hvað um það, í myndinni heitir Melissa
Charlene og er kölluð Charlie, af því að hún
er svo dugleg, að hún gæti allt eins verið
strákur. . . stelpustrákur. Hún býr í húsvagni,
keyrir um á gömlum sexgata Chevrolet
skúffubíl og er soldið skotin í Bruce Spring-
eftir Ólaf Angantýsson og Sigmund Erni Rúnarsson
hún getur ekki talist heil á geðsmunum, en
það reynist síðar vera ein meginástæða
hjónaskilnaðarins.
Robert (J. Cassavetes) er mikilsvirtur höf-
undur metsölubóka, sem flestar fjalla um
konur og kynlíf. Við kynnumst honum, þar
sem hann er í ieit að efni í næstu bók og flæk-
ist ýmist dauðadrukkinn um undirheima
skemmtanalífs borgarinnar, eða ranglar
stefnulaust um á íburðarmiklu heimili sínu,
innan um tómar bjórdósir, vínflöskur, krist-
alglös og fáklætt kvenfólk. Einu ritstörfin
sem hann stundar eru stríður straumur
ávísana, er hann sáldrar kringum sig sem
greiðslu til þeirra er um stundarsakir veittu
honum nokkra lífsfyllingu.
Cassavetes bregður á víxl upp myndum úr
lífshlaupi þessara tveggja persóna, gerir ítar-
lega grein fyrir hinum þverstæðukenndu
skapgerðareinkennum þeirra uns hann um
%
f
síðir leiðir þær saman, og reynast þau þá
vera systkini.
Það er athyglisvert að sjá hvernig Cassa-
vetes hefur smám saman snúið baki við
hversdagsraunsæi í myndum eins og Faces
(1968), Husbands (1970) og A Woman Under
the Influence (1974), án þess þó að segja skil-
ið við þá leikstjórnaraðferð sína að iinpróvi-
sera framþróun einstakra atriða eða efnis-
atriða myndarinnar. Sérstaklega skemmti-
legt dæmi um framangreint er draumur
Söru, þar sem hún nær sáttum við fyrrver-
andi eiginmann sinn og dóttur. Þetta atriði er
sett upp á leiksviði, í nokkurskonar blönd-
uðu formi óperu og hins episka leikhúss
Brechts, þar sem textinn er spunninn (sung-
inn) af fingrum fram og nálægðin er svo yfir-
þyrmandi, að svörun áhorfandans er einna
líkust því sem hún gerist best í leikhúsi.
semi sem blundar líkast til í hverjum föður
þegar það gerist að strákur úti í bæ er farinn
að hafa meira að segja í huga stúlkunnar en
sjálfur faðirinn. Þessi þungamiðja sögunnar
er vel undirbyggð, aðfarasenurnar stíga
markvisst upp hver af annarri, skerptar með
einstaklega vel skrifuðum samtölum sem
umfram allt einkennast af daglegu máli.
Svo fyllir leikurinn út í það sem á vantar að
gera verkið eins notalegt og raun ber vitni.
Skemmtikrafturinn Jesper Klein leikur hér í
fyrsta sinn öðruvísi en brosandi mestallan
tímann, og ferst það vel úr hendi. Lina
Arlien Soborg er sömuleiðis trúverðug í hlut-
verki dótturinnar. Mörg hinna veigaminni
hlutverka eru hinsvegar lakar leyst af hendi,
steentýpunni á bensínstöðinni. Hún er að-
eins 16 ára og elur önn fyrir tveimur yngri
bræðrum sínum með vinnu á búgarði hr.
Fosters. Þar kynnist hún „the one and only“
. .. stóra kærleik, sem er gríðarstór og ljótur
stóðhestur, sem hún skírir í hausinn á öðrum
frægum stóðhesti: Sylvester Stallone.
Með þeim takast ástir miklar, og er
skemmst frá því að segja, að Charlie tekst að
temja skepnuna, leika á yfirvöldin, sem vilja
senda bræður hennar á upptökuheimili, og á
annan hátt vinna hug og hjarta allra bæjar-
búa, þannig að hún er styrkt með fjársöfnun
til að fara með hann Sylvester sinn í stóð-
til að mynda virkar Carsten Jorgensen oft
vandræðalega í rullu drekans.
Þó svo að kvikmyndataka Dísarinnar og
drekans sé í flestu tilliti vel leyst af hendi —
til dæmis er afrek út af fyrir sig að hafa beitt
tökuvélinni af jafn mikilli lipurð og gert var
inni í þröngum ranghölum þrílyfts íbúðar-
húss þar sem mestur hluti myndarinnar ger-
ist — þá vantar mikið á að þessi þáttur verks-
ins sé jafn sjarmerandi og aðrir sem upp eru
taldir. Myndskyni Malmros er ábótavant.
Dísina og drekann vantar fyrst og fremst ris-
meiri töku; fleiri, óvæntari og litríkari sjónar-
svið en skotið er á, án þess þó að sýna ein-
hverja stæla. Að öðru leyti: Fínt.
-SER.
hestakeppnina miklu handan við preríuna
og Rocky Mountains blue og allt það. . .
Sem sagt: Hugmynd sem hefði getað orðið
að sómasamlegri kvikmynd í höndum gaml-
ingjanna Elia Kazan eða John Fords, en hef-
ur skolast niður um vaskinn með einkar
klúðurslegri handritsgerð hennar Carólu
Sobieski. Annars er mesta furða hvað Farns-
worth tekst að gera úr hlutverki sínu, en það
er háttur góðra leikara að sýna stillingu og
binda sig af þrjósku við reiðann og standa
þannig uppúr, þegar sýnt er að skútan muni
sökkva.
Ó.A.
POPP
Komið, séð . .
Það hafa skipst á skin og skúrir á tónlistar-
ferli Herberts Guðmundssonar. Fyrir rúmum
tíu árum fórnaði hann sæti sínu í einni virt-
ustu popphljómsveit landsins (Eik) til að taka
við sem aðalsöngvari í þeirri vinsælustu
(Pelican). Þetta gerðist eftir að Pétur Krist-
jánsson hafði verið rekinn úr þeirri síðar-
nefndu. Vinsældir Pelicans dvínuðu all
svakalega við þessi söngvaraskipti. Ekki
vegna Herberts heldur þess, hversu mikið
persónufylgi Pétur hafði á þessum tíma. Her-
bert galt þess sem sagt, að aðrir menn höfðu
ákveðið að skipta um söngvara í hljómsveit-
inni sinni. Einhver varð að vera sökudólgur.
Nokkru eftir að Pelicanævintýrinu lauk
sendi Herbert frá sér sólóplötuna Á strönd-
inni. Hún var hroðvirknislega unnin og þeim
til lítils sóma, sem þar lögðu hönd á plóg.
Hins vegar segir sagan, að aðstandendurnir
hafi skemmt sér vel og lifað hátt meðan á
gerð plötunnar stóð. Á ströndinni er nú flest-
um gleymd.
Eftir þetta og ýmis önnur ævintýri til sjós
og lands flutti Herbert Guðmundsson úr höf-
uðstaðnum. Hann kom að nýju fram á sjón-
arsviðið í fyrra með vestfirsku hljómsveitinni
Kan. Plata hennar, í ræktinni, vakti talsverða
. og sigrað
athygli fyrir lagið Megi sá draumur og fallega
mynd á framhlið umslagsins! Flestir voru
sammála um, að Herbert syngi bara ágæt-
lega ennþá, — jafnvel betur en fyrr. Hann var
því kominn inn á kortið að nýju.
Fyrir nokkrum vikum bætti Herbert um
betur og sendi frá sér aðra sólóplötu sína.
Dawn Of The Human Revolution ber þess
merki, að hvergi hefur verið til sparað við út-
gáfuna. Umslag er vandað, textablað fylgir,
innra umslag er úr þykkum pappa (allt of
þykkum nota bene. Hann rispar plötuna) og
myndband með aðailaginu var tilbúið til sýn-
ingar í sjónvarpi áður en platan kom út. Út-
gáfunni var síðan fagnað með myndarlegri
veislu í Hollywood. Svona myndarlega hefur
tæplega verið staðið að útkomu hljómplötu
síðan í gamla daga meðan enn mátti hagnast
á slíkum uppátækjum. Herbert Guðmunds-
son er því greinilega fullur bjartsýni um
framtíðina. Enda gefur hann plötu sína út
sjálfur, leggur aleiguna undir og kallar fyrir-
tækið Bjartsýni.
Umbúnaður og ytra útlit eru sem sé í prýð-
isgóðu lagi og þá er það innihaldið. Jú, platan
Dawn Of The Human Revolution er áheyri-
leg. Af tíu lögum má með góðri samvisku
flokka fimm sem smelli og varla eru fleiri en
tvö lög hrein uppfylling. Herbert semur öll
lögin sjálfur, svo og flesta texta. Hann semur
á ensku og sleppur sæmilega frá því. í hans
sporum hefði ég þó leitað t.d. til Mike Pol-
locks um yfirlestur og lagfæringar nokkurra
smáatriða. Tónlistin er öllu bitastæðari en
textarnir. Að minnsta kosti eru mörg lög Her-
berts grípandi, þó að ekki risti þau ýkja
djúpt. Flestir ættu þegar að þekkja Can’t
„Tónlistin er öllu bita-
stæðari en textarnir.
Að minnsta kosti eru
mörg lög Herberts
grípandi þó að ekki
risti þau ýkja djúpt..."
segir Ásgeir Tómas-
son ma. um nýút-
komna sólóplötu
Herberts Guðmunds-
sonar, Dawn of the
Human Revolution.
eftir Ásgeir Tómasson
Walk Away. Önnur, sem eyrað grípur fljótt,
eru After The Storm, Better Land og Quick-
sand.
Mikið og frítt lið hljómlistarmanna aðstoð-
ar Herbert við gerð nýju sólóplötunnar. Þar
virðist mér Steingrímur Einarsson hafa verið
góður liðsauki í nokkrum lögum. Af öðrum,
sem eiga góða spretti á plötunni, má nefna
Einar Braga, Þorstein Magnússon og Carol
Nielsson. Magnúsar þáttur Sigmundssonar
er einnig stór. Raddsetningar hans eru gler-
fínar og fagmannlegar. Herbert á eiginlega
mínus skilinn fyrir að láta Magnúsar ekki
getið sem útsetjara á umslagi eða textablaði.
Loks er mér ekki grunlaust um, að hljóð-
blöndun Geoffs Calvers hirðupptökustjóra
Mezzoforte, eigi góðan þátt í því, hversu vel
heppnuð plata Dawn Of The Human Revolu-
tion er. Ekki má svo gleyma Herberti sjáif-
um. Hann syngur einfaldlega miklu betur nú
en áður.
Er fyrri sólóplata Herberts, Á ströndinni,
kom út, fór ég um hana nokkrum orðum í
Dagblaðinu. Fyrirsögn greinarinnar var Fall
er fararheill. Þau orð hafa greinilega ræst. Til
hamingju með plötuna Hebbi, gamli synda-
selur.
HELGARPÓSTURINN 27