Helgarpósturinn - 28.11.1985, Blaðsíða 4

BÍÖIN HALDA VELU
- ENN SEM KOMIÐ ER -
íslendingar fara í kvikmyndahús
10 sinnum á ári, en á Norðurlönd-
um fer fólk adeins tvisvar sinnum í
bíó að meðaltali ár hvert. Þessi sam-
anburður bendir til þess, að kvik-
myndahús á Islandi standi vel aö
vígi ísamkeppninni við t.d. sjónvarp
og myndbandasýningar í heimahús-
um.
En tíðni bíóferða segir ekki alla
söguna um stöðu kvikmyndahús-
anna. Þannig er talið, að þau kvik-
myndahús, sem hafa gengið lengst í
því að fjölga sölum og færa myndir
í minni sali eftir því sem aðsókn dal-
ar, standi mun betur að vígi en hin.
Hér er fyrst og fremst um Bíóhöilina
og Regnbogann að ræða.
Áður en lengra er haldið skulum
við líta á tölur.
HP reiknast til, að fjöldi kvik-
myndahúsagesta í Reykjavík hafi
verið um ein og hálf milljón allt árið
í fyrra, 1984. Þrátt fyrir „mynd-
bandabyltingu“ síðastliðinna ára
hefur bíógestum ekki fækkað að
neinu ráði.
Hjá tollstjóra fengum við þær upp-
lýsingar, að á árinu 1984 hefðu kvik-
myndahúsin í Reykjavík selt alls
1.211.871 miða. Inníþessa töluvant-
ar aðsóknartölur fyrir íslenskar
kvikmyndir og þrjú-bíó barnanna.
Lauslega er óhætt að áætla, að um
300 þúsund manns hafi séð þær ís-
lensku myndir, sem sýndar voru í
fyrra. Þannig er bíógestafjöldinn
alls ein og hálf milljón manna að
minnsta kosti.
Af tölum síðustu ára sést þó, að
bíóferðum Reykvíkinga hefur fækk-
að:
1975 1.549.000
1982 1.373.500
1983 1.319.000
1984 1.211.871
Af þessum tölum einum sést, að
bíóferðunum fækkar hægt og síg-
andi, þótt niðurstaðan hljóti enn að
vera sú, að kvikmyndahúsin haldi
velli.
Ein af ástæðunum fyrir því, að
myndböndin hafa ekki höggvið
stærra skarð í fjölda bíógesta er efa-
laust sú ánægjulega staðreynd, að
nú leggja mörg kvikmyndahús
metnað sinn í að bjóða upp á nýjar
myndir. Hér áður fyrr þótti það tíð-
indum sæta, ef mynd var ekki orðin
a.m.k. eins árs, þegar hún kom loks
til íslands. Flestar voru mun eldri.
En það mun einmitt vera þetta,
sem skilur kvikmyndahúsin að.
Þannig hefur HP heimildir fyrir
því, að rekstur þriggja kvikmynda-
húsa gangi fremur illa núna. Þetta
eru Nýja bíó, Austurbæjarbíó og
Tónabíó.
Nýja bíó er yfirleitt mjög seint á
ferðinni með sínar myndir og segja
kunnugir, að hvað eftir annað gerist
það, að myndir gangi í allt að 4 mán-
uði á myndbandamarkaðnum áður
en þær eru teknar til sýninga í Nýja
bíói. Dæmi um þetta er myndin
„Unfaithfully Yours“.
Sömu sögu mun vera að segja af
Austurbæjarbíói. Þar eru hvað eftir
annað á dagskrá myndir, sem fólk
hefur haft aðgang að á myndbanda-
markaðnum svo mánuðum skiptir.
Þá ku fjárhagur Tónabíós ekki
vera beysinn og kemur þar m.a. til,
að Bíóhöllinni hefur tekist að ná til
sín ýmsum söluvænlegum mynd-
um, sem Tónabíó hafði áður, og
nægir þar að nefna James Bond
myndirnar. Samkeppnin á milli
kvikmyndahúsanna hefur harðnað
og nú er boðið meira í myndir og
sýningarrétt.
Sumir telja, að eigi Tónabíó að
halda velli, verði að bæta við sölum
og þar fyrir utan að bæta myndaval-
ið. Nú þegar liggur reyndar á teikni-
borðinu teikning, sem gerir ráð fyrir
tveimur viðbótarsölum.
Það væri sjónarsviptir að þessum
þremur kvikmyndahúsum, sem hér
hafa verið nefnd. En verði ekki
breyting á, má gera ráð fyrir fækkun
kvikmyndahúsa í Reykjavík í nán-
ustu framtíð.
MYNDBANDALEIGURNAR:
SVÖRT FRAMTÍD BLASIR VID
Fyrir aðeins fjórum árum eða þar
um bil voru aðeins örfáar mynd-
bandaleigur hérlendis og eigend-
urnir nutu þess að sitja örfáir að stór-
um markaði. En brátt sáu aðrir, að
hér væri um gróðavœnlega útgerð
að rœða, gróðinn skjótfenginn auk
þess sem ekki þurfti einu sinni að
afla sér verslunarleyfis til þess að
setja á fót myndbandaleigu.
Upp úr því spruttu myndbanda-
leigur eins og gorkúlur út um ailan
bæ og um allt land. Afleiðingin lét
ekki á sér standa. Kakan stækkaði
lítillega, en alltof margir vildu fá
bita. Gróðinn minnkaði og smátt og
smátt er leigunum farið að fækka.
Samt eru þær að líkindum of marg-
ar ef mið er tekið af markaðnum.
Nú standa mál þannig, að þar sem.
áður var ein leiga eru nú starfræktar
í sama bæjarhverfinu þrjár mynd-
bandaleigur. Hverfin þola ekki
þennan fjölda og því munu flestar
þeirra tapa og raunar hafa margar
lagt upp laupana á þessu ári.
Gífurieg samkeppni ríkir á þess-
um markaði núna og þessi sam-
keppni hefur skilað sér út í verðlag-
ið. Leiguverð á myndbandsspólum
hefur lækkað. Um 20 myndbanda-
leigur bjóða nú tilteknar myndir á
60 krónur, barnaefni á 100 krónur
og nýjustu myndirnar eru leigðar á
150 krónur.
Fyrsta myndbandaleigan, sem
bauð upp á nokkra verðflokka var
Vídeóbankinn að Laugavegi 134.
Þar eru nú í gildi fjórir verðflokkar,
þ.e. 150, 120, 100 og 70 krónur.
Söluturninn, Fláteigsvegi 52, býð-
ur allar sínar spólur á 75 krónur.
Þessi söluturn kemur raunar á
óvcirt, því þar er endumýjað ört og þar
er böðið upp á ný myndbönd, sem
eru textuð hérlendis. Og ekki má
gleyma myndbandaleigunni Vídeó-
gull, Vesturgötu 11, sem leigir spólur
sínar út á 30 og 70 krónur. En það
verður að segjast eins og er, að úrval
myndanna þar er ekki af fyrstu
gráðu. Þá er komin leiga, sem er til
húsa í Skeifunni 8, og leiguverðið
þar er aðeins 50 krónur.
Fylgifiskar hinnar geipilegu sam-
keppni eru alls kyns gylliboð hjá
myndbandaleigunum, sumum
þeirra a.m.k. „Taktu 3 spólur hjá
okkur og þú færð vídeótækið frítt!“
Tvær myndbandaleigur efndu til
getraunar meðal viðskiptavina
sinna og var dregið úr réttum lausn-
um mánaðarlega. í vinning var ut-
anlandsferð til Lundúna. Báðar leig-
urnar hafa hætt þessu.
Af samtölum HP við eigendur
myndbandaleiga mátti merkja að
ýmsir þeirra óttast þá stöðu sem
kemur þegar nýju útvarpslögin taka
gildi. Sumir þeirra spá kollsteypu á
markaðnum. Nýjar sjónvarpsstöðv-
ar nái svo miklum vinsældum, að
verulegur samdráttur verði í leigu á
myndböndum.
Þegar fjallað er um harðnandi
samkeppni á myndbandamarkaðn-
um verður ekki hjá því komist að
nefna sjoppuleigurnar, „fimmaura-
leigurnar". Eigendur þeirra hafa ein-
hvern hagnað af útleigu á mynd-
böndum, þótt ekki geti það verið
mikið. Yfirleitt bjóða þessar sjoppur
upp á gamlar myndir, sem eigend-
urnir hafa keypt hjá myndbanda-
leigum, sem eru að reyna að fá ein-
hverja peninga inn fyrir gamla
draslið sem þær vildu losna við.
Eftir því sem komist verður næst
eru aðeins tveir söluturnar í Reykja-
vík, sem bjóða upp á góðar og ný-
legar myndir. Áður var nefndur
Söluturninn að Háteigsvegi 52, en
hinn er Söluturninn Donald, Hrísa-
teigi 19 (við Sundlaugaveg). Hjá
„Donald" er mikið úrval af textuð-
um og ótextuðum myndum. Þá má
nefna, að þar er hægt að fá 12 spól-
ur sem fjalla um ævi Elvis Presleys,
en þættirnir voru gerðir í tilefni af
50 ára afmæli rokkkóngsins, hefði
hann lifað.
En hvað um það, þá verða mynd-
bandaleigurnar að gera ráð fyrir
erfiðum tímum framundan og þá
lifa af sennilega eingöngu þær leig-
ur, sem hafa sterkust beinin, og svo
e.t.v. „fimmauraleigur" sem hafa lít-
ið úrval en gott.
ÞRJÚ BÖKASÖFN RÍÐA Á VAÐIÐ
MYNDBÖND OG B4KUR Í SÁn OG SAMLYNDI
Aðeins 3 bókasöfn á íslandi bjóða
upp á myndbönd til leigu. Ekkert
bókasafn býður upp á jafn marga
titla eins og bókasafn Kópavogs, eða
ca. 100 titla. Þau bókasöfn sem upp
á þessa þjónustu bjóða eru eftirtalin:
Bókasafn Kópavogs, bókasafn Hafn-
arfjarðar og bókasafn Kjósarsýslu
BÓKASAFN KÓPAVOGS
Bókasafn Kópavogs er til húsa að
Fannborg 3—5 (sími: 45077) og opn-
unartíminn er frá kl. 11—21 alla
virka daga en um helgar er opið frá
kl. 11—14, aðeins á laugardögum.
Bókasafn Kópavogs var fyrsta
bókasafn hérlendis til þess að bjóða
upp á myndbönd (VHS) til leigu svo
heitið getið í einhverju magni. Nú er
safnið komið með ca. 100 titla til
leigu. Safnið býður upp á 3 verð-
flokka: 20 kr. (fræðslumyndir og efni
fyrir börn), 70 kr. (kvikmyndir fyrir
krakka og tónlistarefni), 100 kr. (bíó-
myndir).
„Þessi þjónusta byrjaði hjá okkur
í febrúar, hún fór hægt af stað í
fyrstu, enda vissu ekki margir um
þessa auknu þjónustu. Nú er kom-
inn skriður á útleigustarfsemina og
algengt að fólk taki 2—3 spólur á
leigu í hvert sinn,“ segir Hrafn Harð-
arson forstöðumaður safnsins.
„Það eru ýmis vandamál við það
að verða sér úti um þessar fræðslu-
myndir á myndböndum. Aðalmark-
mið okkar er að vera með sem mest
af fræðslumyndum á boðstólum.
Við stefnum ekki á neina sam-
keppni við videóleigurnar," sagði
Hrafn Harðarson.
HÉRAÐSBÓKASAFN
KJÓSARSÝSLU
Bókasafn Kjósarsýslu er til húsa
að Markholti 2, Mosfellssveit (sími:
666822) og opnunartíminn er frá kl.
13—20 alla virka daga, en lokað er
um helgar.
Bókasafnið býður upp á u.þ.b. 20
myndir í VHS og 2 myndir í BETA
kerfinu (Útlaginn og Land og synir).
Þar er aðeins einn verðflokkur, 100
kr. Bókasafnið ætlar að geta boðið
upp á allar íslensku myndirnar sem
til eru og auk þess fræðslumyndir og
barnaefni sem byggir á góðum bók-
menntaverkum (ekki teiknimyndir).
BÓKASAFN
HAFNARFJARÐAR
Bókasafn Hafnarfjarðar er til húsa
að Mjósundi 12, Hafnarfirði (sími:
50790) og opnunartíminn er frá kl.
14—21 alla virka daga, en lokað er
um helgar.
í bókasafninu er starfandi tónlist-
ardeild og sú deild sér um útleigu á
myndbandsspólum. Tónlistardeild-
in er opin 3 sinnum í viku: Mánu-
daga, miðvikudaga og föstudaga frá
kl. 16-19.
Myndbandaþjónustan byrjaði
snemma í maí, og nú eru til 49 titlar
(VHS) til útleigu.
„Við ætlum að einbeita okkur að
fræðslu- og tónlistarmyndum, barna-
efni og bíómyndum sem gerðar eru
eftir bókmenntaverki eða leikritum.
Við bjóðum upp á tvo verðflokka,
70 kr. og 90 kr„ og við ætlum í ná-
inni framtíð að auka þessa þjónustu
okkar,“ sagði Þorbjörg Björnsdóttir í
samtali við HP.
4 HELGARPÓSTURINN