Alþýðublaðið - 01.05.1927, Blaðsíða 2

2
1. MAÍ
líö'ega einum áttunda hluta aí
sköttum og tollum. Petta er sá
Wuti skattanna, sem eínamönnun-
am og þeim, sem hálaunaðir exu,
er sérstaklega ætlaö að bera.
Tit sainanburöar skal pess get-
íð, að kaffi- og sykur-tollurinn
einn saman er áætlaður 10 pús.
krónum hærri eða rétt 1 milljón
króna. Hatm á að fást meö pvi aÖ
taka 75 aura af hverju tvípundi af
óbrendu kaffi eða kaffíbæti, 1 kr.
af hverju tvípundi af brendu kaffi
og 19 aura af hverju tvípundi af
sykri. Álagningu kaupmanna á
tollinn er óhætt áð gera minst
20—25°/o, og greiða þá landsmenn
samtals í toll og innheimtulaun
1200—1250 þúsund krónur, þó
að gert sé ráð fyrir, að liðurinn
fari ekki fram út áætlun, sem víst
má telja.
VörutoUur og verðtollur eru tii
samans áætlaÖir 1850 þ<úsund kr.
og tóbakstollurinn 800 þús. kr.
Að álagningu kaupmanna með
teldrt nema tollar þessir minst
um 31-/2 milljón.
Kaffi- og sykur tollur, verð- og
vöru-tollur og tóbakstollurinn
nema þannig einir saman um fer-
faldri þcirri upphæð, sem lögð
er á allan arð og eignir lands-
manna til samans. Sé álagning
kaupmanna á tollinn talin með,
verður upphæðin næstum fimm-
falt hærri en sérskattur efna-
mannanna. Eru þá ótaldÍT allir
aörir tol'ar.
ToIIamir lenda aðallega á þeim,
sem alt þurla að kaupa að og
flesta hafa fram að færa, það
er að seg/a .fátækasta fólkinu,
verkalýðnum.
Þessar tölur tala. Þær segja
okkur, að sköt/unum er ekki
jaínað niður af réttlæti og sann-
gimi; þeir eru ekki lagðir á eftir
gjaldþo'i xhanna og ástæðum,
íieldur í öíugu hlutfalli við þetta
hvort tveggjlí. Þeir eru aðallega
lagðir á þá, sem við Iökust lífs-
kjör búa og berjast við skort og
örbirgð frá vöggu til grarar. Þeir
eru hegning á þá, sem eiga mörg
börn, vilja fæða þau sæmi'ega
og klæða og reyna að koma upp
skýli ylir sig og sína. Geii þ2ii
feigi staðið i ski um, vería sveita-
og bæja-stjómir að leggja þ im
fé til að greiða to’.lana, og eru
þeir þá um Lið settir á bekk með
íábjánum og g'æpamönnum.
Tölurnar reg'a okkur fleira.
Þær segja okkur líka, að þingið
þorir ekl-.i að láta knclsfólkið viía,
hve freklega það er skattlagt.
Fjöldi manna gerir sér enga grein
fyrir því, að í hvert skiíti, sem
það kaupir matarbita, flík, fær
sér kafíi.o; a eða tóbaksögn eða
greioir Miaiegu, þá er það um
leið að greila skatt til ríkissjóðs
óg að auki 20—300/0 ákgningu á
hann. í skjó i þes a athugaleysis
Og fávi ku fólks skákar þing ð,
þegar það bætir tolli á toll ofan.
Hvað myndi sagt um bæjar-
stjóm Reyk avikur, ef hún í stað
þess að jaina niður 1200 þúsund
krónum „eftire fnum og ástæðum"
p.lt í einu tæld upp þá fjármála-
speki að leggja þessa upphæð á
vörurnar, sem til bæjarins flytj-
ast og fólkið kaupir, og léti síð-
an greiða kaupmönnum í viðbót
25—30% fyrir að innheimta
gjaldið?
Manni verður að spyrja: Hvaða
vit er í þessari skattaniðurjöfn-
un þingsins? Hvaða vit er í því
að leggja hærri skatt á fátækan
verkamanu með stóra fjölskyldu
heldur en efnaðan einhleyping?
Hvaða vit er í því að hlífa auð-
mcnnum en íþyngja íátæklingum?
Jú, það er vit í þessu. Það
er íhaldsvit. Því m ira af skatta-
byrðinni«sem lagt er á alþýðu,
þess minna þurla „hinir efnuðu
borgarar" að borga, en þeir eru
máttarstólpar íhaldsins, — stjórn
þess þeirra framkvæmdastjóin.
Þvi er sem er.
En það er ekkert vit í því fyrir
íslenzka alþýðu, íslenzkt verka-
fólk, að þo'a siíka ósvinnu mót-
mælalaust. Það er ekkert vit í þvi
fyrir hana að stuðla að því með
atkvæðum sínum eða sinnuleysi,
að slíkum mönnum verði fa'ið að
setja landsfólkinu lög og jafna
á það sköttum framvegis.
1 dag á alþýðan að mótmæla
ásælni og sérhlífni auðvalds og
íhalds.
Við næstu kosningar á hún að
sýna, að hún muni og meti rétt
gerðir þ: irra.
H. G.
Hvers ber að krefjast?
1 dag ber verka'ýðurinn fram
kröíur sínar. Hvers krefst hann?
Ekki gjaa né meðaumkunar,
heldur réttlætis.
Islen kur verkalýður kreíst þess
að fá að vinna. Hann krefst þess
að íá að skapa og auka verðmæti.
Hann vill auka þjóðarauðinn. En
um leið krefst hann þess, að verð
mæ in, sem hann vinnur úr skauti
jarðarinnar og djúpi hafsins, verði
ekkl bráð íá inna fésjúkra manna.
Hann krefst þess, að fá arðinn af
vinnu sinni. Hann krefst þess að
fá að li a.
Verkalýðu inn skapar verðmæti
fyrir þ óðarbúið. Hann krefst og
xess, að taka þátt í stjóm þjóð-
ar ú ins. Þe. s vegna ge ir h .nn
kröíur um rýmkun lto .ningarétt-
ar og réítiá ara kjörskipu ag.
Verkalýðu.inn leggur líf sitt,
limi og heilbrigði i hættu í bar-
I áttunni við það að skapa verð-
mæti. Hann leggur a't í hættu
til þess að auka auð annara. Þess
vegna krefst hann öryggis og
betri aðbúnaðar. Hann kxafst þess
að fá aö njóta nauðsynlegrar
hvíltíar og svefns. Hann krefst
þess, að komið sé á öflugum
sjúkra- og sly: a tryggingum.
Hann kreíst þess, að líf og hoilsa
hans sé virt,
Verka’ýðu.inn eldlst trm aldur
fram við látlaust starf sitt að
skapa verðmæti. Þess vegna krefst
hann þess að íá að njóta réttlátrar
aðstoðar í ellinni. Hann krefst
fullkominna ellitrygg.'nga. Hann
krefst þess að fá að njóta óskertra
mannréttinda, þótt höndin sé lé-
magna af eilífu erliði og fætumir
iúnir af þrotlausri þrælkun. Hann
' krefst þess að fá að lifa, einnig
í ellinni.
Verðmæti vinnu, látlausrar
vinnu verkalýð„ins, ver'ður til þess
að hægt er að reisa sköla og
launa kennara. Þannig vinnur
verkalýðurinn að viðgangi skóla
| og mentunar. Þess vegna krefst
verkalýðurinn þess að fá að
verða aðnjótandi skóla og ment-
unar. Hann krefst aukinnar ment-
unar sér ti! handa og skóla án
skólagjalda. Hann krefst ekki ein-
göngu alþýðumentunar. Hann
krefst alþjóðarmentunar.
Verkalýðurinn krefst ekkigjafa
né meðaumkunar, heldur réttlæt-
is. Hann krefst réttlæiis og aft-
ur réttlætis. Hann krefst skipu-
lags jalnaðarstefnunnar.
St I Sf.
Fleiri óleyst vandamál biða nú
lausnar fyrir dyrum íslenzku
þjóðarinnar en nokkru sinni fyrr.
íslenzka þjóðin er i mikilli hættu
stödd. Fámennri i stóru, náttúru-
auðugu landi, fátækri að menn-
ingu, en þyrstri x lílslns gæði, er
þjóð vorri mikil hætta búin, ef
hún vaknar eigi bráðlega til
skilnings um, í hverja farvrgi
henni sé heillavænlegast að veita
rás þjóðlífsins á ko'mandi árum.
Á síðustu 20 árum h,efir a!t at-
vinnu- og fjármáía-líf vort ger-
breyzt og það með svo skjótri
■ svipan, að við sjálft lá, að milcil
óhöpp yrðu að, en þau urðu raun-
ar nokkur. Yfir oss dundi stór-
iðnaður eins og togaraútgerðin,
áður en þjóðin var búin að átta
sig á, hverjar afleið ngar þessi
mikJa brey'ing á atv'nnuh/'giim
vorum hefði fyiir þjóðarbúskap-
inii. Ytri athafnir vorar haía vaxið
hraðar þekkingu vor;i, og það.er
því varla jafnmikið undrunarefni
og það hefir oft virzt í fljótu
bragði, hve fjármá am: nnum vor-
um ög landsstjórn hafa orðið tíð
vet ingatökin, t. d. um g ngismál-
ið og bankamá’in. Þekk ngar kort-
urinn var hðiuðmciuið. Eáljiga-
leikur við stundargróðavonir heíir
mjög vilt sýn framtaksmcnnum
vorum um fraintíðarheil! þjóðar-
heildarinnar. Áhugini fyrir jafn-
brennandi mái og húibigður
innlendur iðnaður er orðinn fyiir
þjóðina helir hingáð íil numið
staðar (í flestum tilfelium) við ó-
ví.indalegt eða í bezta lagi hálí-
ví inda'egt iðnaðarkák í skjóli
verndartok'a. Blind trú auöborgar-
anna á fimmtíu ára gamlar, úr-
ejlar samkcppni hugmynciir heíir
orðið til þess að kæla í fæðingu
heiLbrigðar tilraunir til að skrpti-
leggja verzlun vora. Skipulagning
á sjlu afurðavorra hefirhvað eftir
annað mistekist vegna þessarar
sömu firru, sem hér stjórnar
hugum manna, og af þrekleysi.
Stjómmálalíf vort er á margan
hátt óheilbrigt. Ranglát kosninga-
lög og kjördæmaskipun, hvort
tveggja svo úrelt, að slíks finn-
ast hvergi dæmi í siðuðum ná-
grannalöndum, hamlar heilbrigðri
stjómmáLaþátttöku alþýðunnar á
lýðfrjálsum gmndvelli. Þetta smá-
deyfir trúna hjá alþýðunni á þing-
ræðilega lausn vandamálanna.
Þeir stjórnmálaflokkar, sem nú
ráða i 'andinu, eru í stóxum drátt-
um sammála um ágæti nú verandi
ásigkomulags stjómmálanna. Or
þvi, sem aiþýða manna sér þörf
á aö bæta, verður því hennar eig-
in flokkur að bæta. Það, sem
liggur þá fyrir Alþýðuflokknum
að ieysa úr á næstunni, er:
1. Afnám alira hafta á stjóm-
málaþátttöku alþýðunianna.
2. Aflétting hinna óhóflegu
tollaálaga, einkum á fátækara
fólkið.
3. Mentun alþýðu. Alþýðuílokk-
urinn standi sexn forvörður g:gn
íhaldsöflum þeim, sem standa á
móti nægilegri, heiibrigðri, and-
legri og líkamlegri rnentun allra
landsbúa, og fylgi fast eftir end-
urbótum, eins og t. d. finnast í
nýju samskólalögunum.
4. Vísindamentun. Krafa sé gcrð
um tafarlausa stofnun háskóla-
deilda í helztu greinum náttúru-
visinda og fé ekki sparað til
rannsókna hér á landi og styrk-
veitinga mörgum vísindamanna-
efnum til náttúruvísinda- (og
verklegs) náms við beztu, erlcnd-
ar menta"to,'nanir og verksmiðjur.
Sé liJð á þetta sem eiít mesía
sjálfstæðismál vort.
5. Flokkurinn beiti sér sterklega
fyrir hælilegri virkjun orku'inda
vorra til nota innlendum iðnaðí
(vemdartollalausum) og rannsókn
og framkvæmd þjóðnýtingar á
verzlun og framleiðslu.
6. Krefjist tafarláust réttar til
meira o, ínbers eftirlits af liálfu
alþýðu um íjármáiastjórn stærstu
opinber.a fy.iríæka og annara
stærstu atvinnuíyiirtaekja.
Það er vitanlega jafnan hluf-
verk AlþýðuIIokksins að b rja:;t
af fremsta megni fyxir sem hæstu
og hagkvæmustu kaupgjaldi og
vinnukjörum á hverjum tí ra, en;
þáittaka aiþýðu í síjórnmá.um.
má ekki n itt do na, heldur skerp-
ast við þá baráttu. Þess v gna
er 'það, að pólitíska hliðin á
verkalýðsla át.unni skipar engu
minna rú;n I hugurn allra verka-'
manna urn allan heim, er þeir
fy kja sér samin ti! frarxxsóknar
1. maí.
Slgurður J nasson.
Alltýðnmenn, karlin> trg
konnri SaSssist santaaa £
Báruuisi kL 2 í <ðag.