Alþýðublaðið - 12.10.1938, Síða 3

MIÐVIKUDAG 12. OKX. 1938
ftLÞYÐUELAÐIÐ
9vað mpdn jfðrráð kommúnista og
ihaldsmanna leiða yfir alpýðnsamíðkin?
Mjrndo vtamnlanii eða pðlltfsk réttindi
verkalýðsstétfarlnnar ankast við þao?
-----♦—---—
Ef saismm$gar kommvlnisfa og OsaMsmanna fiolddu
fll pess aH pelr oæðu tHtaiM á samtðkoniiM wærl
eyéilagt aldarf|órðungsstarf werkamannao
-----♦-----
BLAÐ kommúnista gefur í gær skýringu á afstöðu Kom-
múnistaflokksins til kröfu hans og íhaldsmanna um
skiftingu Alþýðusambands íslands. Blaðið segir orðrétt:
,,Það er ekki sama að verkalýðssamband sé óháð pólitísk-
um flokkum og að það sé ópólitískt. Það er óhugsandi ann-
að en að verkalýðssamband . . . sé pólitískt."
Þá eru menn ekki í vafa um afstöðu kommúnista til
þessa máls. Samband verkalýðsfélaganna, ef stofnað yrði
upp úr sundruðu Alþýðusambandi, á að vera pólitískt —
og jafnvei miklu pólitískara en nokkru sinni áður!
Gnðmuiadur Ólafsson
ÞJálfari K. %• i 20 ár.
-----» -. _______
Eftir Þorstein Einarsson.
ALOfDUBUOW
MXKBléBI:
F. B. VAIí®BBUA*SS©N.
AF@BBU>SLA:
alþýðchúsinu
(iBASanFur firá Hverfísgötu).
SÍMAE:
4900: Afgjeiðsla, auglýsingai.
400!: Riisíjörn (Snnfenfiár íréttir),
ÆÖBs Rffefðri.
4Ö03: Vilhj. S.Vilhjálmsson(heima)
4904: F. R. Váláemarsson (Kéfena)
4903: Aiþýðuprentsmiðlan,
4SÖS: Aígreiðsla.
ALÞÝÐUFRENTSmöJAN
t liðsbón hjá
nazistum,
UMRÆÐURNAR á Dagsbrún-
larfiuindiintuin síAast 'liiðína
föstiuidag sýnidiu í óvenjuíega
iskýnui iljósi Jesúdt&jjmuÍ| ( allri
banátta kiomimiúinista og itlofnings-
liöisiins, isiem þeilni fylglr, giegni
A1 þ ý£iuf lokknium.
Árium, saman rieyndiu kommiún-
istar, eftir að pdir foluifu siig út úr
A1 pýöufiokknum, að rægja for-
vigi-smemi hians fyrir verkamönn-
ium með pví :að kalla pá „verka-
lýðssvikíara“, .ysó'síalfaisistia11 og
„hmu'tryðjendlur fasismares", í
sam.ræmi' við slagorðisn, sem ]>á
vom fyrirskipuö af húsbcendmn
pieirra anstur í Moskvia. Og pó
að peim hafi síðar veriö iupp á
ilágt, að tiemja ,sér. apntað og ofur-
itótiö lævisara orðibilagð í sam-
bandi við samfylkingiarbierbrögð-
In, ispm upp á siðkastið hafa pótí
ltóegTi t-il pess að gieta skiapað
(nugliing í röðlum A1 pýðiuflokkisins,
hafa peiir aldriei tiil lengdar getað
teyut síwu sajma hiugarfaJrti: tíi Al-
pýöluflio'kksins s'vo, að ekki væii
öðiPu ltvoru gifipið tiil pessara
gömllú og hatursfuilu dilyrða ium
bTiautryðjiend'as tarfftð, sem Al-
pýðuflokfcuriiam og forivijgismenn
hans vær|u að itnm af bendi hér
á ílandái fyriir fásismairm-
HéðSwn ValdimarssO'n, sem á
snnium tíima fór lekká varhluta af
pessum, rógíbiurðá kommninista,
hefir verið furðn fijótur að læra
'Estirnar af peitm. Hann er ekki
vandarS að vinðilngn siinini ien pað,
að' hamn. hefir nú slðusta vikurnar
iátið blað sitt, Nýtt laind, tyggja
pieninan rógburð lupp leftir komm-
iMistablaðimu, Þjóðviljaarum, og
hfefa forvigismömrum Alpýðu-
btokksins pað á brýn, að' peir
sætu á leynileglum samnimgafu'n'd-
um víið nazista og íhaldsímenu í
Dagsbrún tál pess -að tryggja sér
staðnáng pieiírra i pvi félagi.
En hvað kom í ijós á Dags-
b'núnai'furudlinum á löstudaginn ?
Þar stendur lupp Sigurður Hall-
rlór&son, ftokksibundiiinin uazisti,
siem íhaldslmienn hafa kjörið sér
tiil pess að weifa hiinú nýja ktofn-
imgsfélagi sínU inman Dagsbrúm-
ar, „ÓÖ|ni“, SorstöðU, qg lýsir pví
hispUrtslauist yfir, áð kiommiúmist-
inn Þor&teinm Péturssom bafi
kontiö til sin til pess að feita
stuðnings hjá sér og íha'ldsmömn-
(uim í Dagshrúm víð tillögú Héö-
ins Valdimairsisionar, pesis efnijs,
■að Dagsbrim ikreífbist pess, að
Alpýðlusamíbamdáð væri lagt niðtur
f sihni múverandi myrnd logf í |pe:sts
staðstofnað svokallaið „ópóiitíiskt“
eða „óháð“ verkalýðsisamihamd.
Jafnframt lýsir hanm pví yfir, að
iumtmæli' í Nýjlu landi um pað', áð
hann hafi átt viðræður viið stjórn
Ajþýðiufiókksfélagsáais eða menn
úr heuni, hafi' ekki við ndtt að
styðjast. Og til að taka af öll
tvlmæilli unr sannindi orða s,imma,
driegur nazístimm tiíllagui Héðíns
Valdimarssomar, siarn Þorsteinn
PétUTssiom hefir aflient honum,
upp ú>r vasanum og tilkynmir, að
hatm og ibaldsmjemn í Dagshfún
mtotiS sptoið* he'nmi atkvæði, enda
Það var raunar vitað áður,
að með kröfu sinni, sem nú er
orðin sameiginleg og samnings-
bundin krafa milli kommúnista,
H. V. og nazista með opinber-
um stuðningi íhaldsmanna um
skiftingu Alþýðusambandsins
og stofnun ópólitísks verkalýðs-
sambands, eins og það hefir allt
af verið kallað, var beinlínis
stefnt að því. að slá Alþýðu-
flokkinn, sem skapað hefir
verkamannafélögin með aldar-
fjórðungsstarfi, niður innan al-
þýðusamtakanna, .til þess að
geta náð taki á félögunum og
notað þau síðan í pólitískum
spekulasjónum.
Nýtt land, blað Héðins, held-
ur hinsvegar áfram að tala um
ópólitískt verkalýðssamband —
og er það beinlínis gert til þess
að þóknast íhaldsmönnum í
þeirri baráttu, sem þeir heyja
nú gegn Alþýðuflokknum inn-
an alþýðusamtakanna.
11« óháða V. 8. N.
Kommúnistar stofnuðu eftir
klofninginn 1930 sitt „ópóli-
tíska“ og „óháða“ Verkalýðs-
samband Norðurlands og náðu
svo að segja öllum verkalýðs-
félögum á Norðurlahdi inn í
sambandið. Þetta samband var
alveg eins og deild úr Kommún-
istaflokknum og starfaði í öllum
greinum eins og flokkurinn. —
værii húsn að efni tffl uipphaflega
riumrin frá Sjáil'Es'tæðisftokkniu'm!
Þannig' ©nu kommúnistaír og
hiinn nýi sállufélagl pieiirra, Héði-
inn Valdimarsson, itoná við bein-
lið. I iræðu iog riti ráðast peir á
fo>rvágismieim Alpýðuftokksiins og
kalla pá „veraklýðssvSk'anai" og
„bmutryðjendtUT fasismaius“. En á
hak við tjöldin faira peir á fund
nazista log ihaldsmanna, í Dlags-
brún tál piess að betla um stiuðnr
iag í klof n ingsstarf .seminnl á
móti Alpýðuflokkniutm'.
' Yfirlýsiingar nazistainis á Dags-
brúinarfundinluim, á föstudagSnn,
sem hTOrki Þorsitieinn Pétuusislon
né Héðjinn Valdimarssoin þoirðu
í móti að mæila, sýna, hverjir
muuverufega eru neiðubúnfii' tij
pess að teiða fasiteimaimi tei í
vígá 'verkalýðshreyfingarinnár hér
á laudi og gerast brautryðjendur
harnp;. Og pau sýna iuim leið, á
hve hiei'libitigð]um stioðtum' pað „ó-
pólitíska“ eða „óháða“ vtírka-
lýðssambajnd myndi staarda, sem
’kommúnistar og Héðirm VaMi-
míaírssoin boða verkamö.nruu'm nú
sem fe-UOT á öUlutm p'eirra vanda>
tnálusm.
Verkamennirnir, sem höfðu lát-
ið glepja sér sýn eitt augnablik,
sáu hins vegar fljótt að hverju
stefnt var. Þeir tóku í taumana,
félögin hurfu hvert af öðru úr
þessu sambandi — og nú er
það dautt.
Eins og við klofninginn 1930
gýs nú upp krafan um „ópóli-
tískt“ eða „óháð“ verkalýðs-
samband. Það er eðlilegt. Sjálfir
klofningsmennirnir finna það,
að þeir geta ekkert aðgert ein-
ir. Þeir verða að leita sér lið-
simiis hjá erfðaféndum verka-
lýðssamtakanna, flokki stórat-
vinnurekenda og stórkaup-
manna, flokki kaupkúgaranna,
íhaldinu!
Og enginn skyldi ætla það,
að íhaldið, sem hefir séð allar
vonir sínar — um að eyðileggja
alþýðusamtökin utan frá, bregð-
ast, gleypi ekki við því, þegar
það fær liðsbón innan úr sjálf-
um samtökunum.
Ila fasisveraleis krafa.
Það sem raunverulega er
krafa kommúnista er þetta:
Frjálsar hendur fyrir kommún-
ista, íhaldsmenn og nazista, inn-
an samtakanna'. Inn í stjórn
verkalýðssamtakanna með korn-
múnista, íhaldsmenn og naz-
ista! Burt með Alþýðuflokks-
mennina, sem hafa bygt upp
samtökin! Burt með „leigutól-
in“, „sporhundana" og „svik-
arana“, sem þeir nefna svo:
Sigurjón Á. Ólafsson, Ólaf
Friðriksson. Sigurð Ólafsson,
Sigurð Guðmundsson, Hanni-
bal Valdimarsson, Erling
Friðjónsson, Guðmund Helga-
son í Eyjum, Finn Jóns-
son, Magnús H. Jónsson, Run
ólf Pétursson o. fl. Inn með
Brynjólf Bjarnason, Sigui’ð
Halldórsson, Eggert Claessen og
Þorstein Pétursson!
Hvernig halda verkamenn að
baráttu verkalýðssamtakanna
yrði stjórnað, þegar þing
verkalýðssambandsins væri
skipað slíkum herrum, Alþýðu-
flokksmenn væru í minnihluta,
og samningar yrðu gerðir í öll-
um málum, sem nokkru skifta,
milli kommúnista og íhalds-
manna?
Ætli það yrði ekki lítið úr
baráttunni, ætli að kaupið
fengi ekki að standa í stað —
og réttindin. sem Alþýðuflokk-
urinn hefir aflað verklýðnum,
að fara forgörðum, áður en
langt liði?
Ef verkamönnum verður al-
mennt ekki ljós hin eðlilega af-
leiðing af baráttu kommúnista,
þá fer illa, þá verSa verkalýðs-
samtökin lögð í rústir. — Þá
rnissir verkalýðurinn sína einu
vörn og það tekur annan ald-
arfjórðung að byggja aftur
upp á rústunum ný samtök.
Barátta HtjHns við f#r-
tið sina.
Héðinn Valdimarsson hefir
nú tekið undir þessar kröfur í-
haldsmanna og kommúnista.
Haim breytir þar algerlega
gegn betri vitund. í fjölda mörg
ár hefir hann heimtað það, að
allar tilraunir til að svifta verka
lýðsfélögin áhrifum á stjórn-
málastefnu Alþýðuflokksins
yrðu barðar niður. Hann hefir
manna hatrammlegast barið
niður allar raddir, sem stefnt
hafa að þessu. Hitt er skiljan-
legt, að maðurinn, sem ætlaði
sér að gerast einvaldur í Al-
þýðuflokknum, en finnur það
nú, að hann á engu fylgi að
fagna og að hann hefir þegar
beðið úrslitaósigur, fyllist hatri
og láti reiðina hlaupa með sig
í gönur og gera sig að fífli. En
það verður aðeins til þess að
gera ósigur hans geypilegri. M.
a. fyrir atbeina þessa manns hef
ir ekki tekist á undanförnum
árum að gera nauðsynlegar
breytingar á skipulagi Alþýðu-
sambandsins. Með vexti sam-
takanna eftir 1930 varð skipu-
lagið of þröngt. Þess vegna var
gerð tilraun til að breyta því
nokkuð með skiftingu Alþýðu-
sambandsstjórnarinnar í verka-
málaráð og stjórnmálaráð. —
Átti það að verða upphafið að
meiri skiftingu á stjórn þessara
mála. Héðinn, sem þá var for-
maður í stærsta verkamannafé-
lagi landsins, fékst loks
eftir mikil undanbrögð til
þess að taka sæti í verka-
málaráði, en næsta sinn, sem
átti að kjósa í það, neitaði hann
skilyrðislaust, m. a. með þeirri
röksemd, að það ætti ailt að
vera saman, hann vildi enga
skiftingu, það mátti ekki breyta
skipulaginu, ekki einu sinni að
þessu Iitla leyti!
Nú er tónninn annar í þess-
um manni — og menn þekkja
ástæðuna, svo léleg sem hún
er.
Allir verkamenn, allir sjó-
menn, allir unnendur alþýðu-
samtakanna, allar þær þúsund-
ir, sem barist hafa fyrir því að
skapa alþýðusamtökin, verða
að mynda um þau heilsteyptan
varnarhring.
Hugur íhaldsins og naz-
istanna og samningar þeirra við
kommúnista ætti að vera nóg
lexía fyrir þá.
Slíkir samningar eru gerðir
GEGN alþýðusamtökunum, —
gegn hagsmunum verkalýðsins!
Trúlofunarhringarnir, sem
æfilán fylgir, fást hjá Sigur-
þór, Hafnarstræti 4.
GUÐMUNDUR ÓLAFSSON
hefir nú í haust þjálfað
knattspyrnuflokka KR. í tutt-
ugu ár, og er það mikið og ó-
eigingjarnt starf, sem hann hef-
ir unnið í þágu K.R. og um
leið æsku Reykjavíkurbæjar.
En nú hefir hann sagt okk-
ur, að hann ætlaði sér að hætta
allri knattspyrnuþjálfun, og eru
það slæmar fréttir, því ég á
bágt með að hugsa mér K.R.
án Guðmundar, svo rótgróinn
var samvinnan þar á milli. —
Hann hefir þjálfað alla flokka
K.R. öll þessi ár, að undantekn-
um sex síðustu árunum með III.
flokk og tveimur árum með II.
flokk, að „uppeldissynir hans“
hafa hjálpað honum, þeir Sig-
urjón Pétursson og Sígurður
Halldórsson. Fyrir 20 árum er
Guðmundur, 21 árs gamall, var
beðinn af félögum sínum að
taka að sér að þjálfa K.R. Hefir
víst engum dottið í hug hve
heilladrjúgt spor K.R. var að
stíga í þágu sinnar velgengni.
Guðmundur lék í marki K.R.
1—2 ár, um 1918, en „út á vell-
inum“ hefir hann ekki getað
leikið. Þó hefir hann svo góðan
skilning á stöðu hvers eins, að
ég hefi oft óskað þess, að flokk-
ar okkar gætu leikið eftir til-
sögn hans að fullu.
Guðmundur sá strax, að ef
K.R. ætti að eiga sigursæla
framtíð. þá yrði að byrja á
stofninum — og því lagði hann
mesta áherzluna á III. flokk fé-
lagsins. Enda sást þar fyrst ár-
angur af starf'i Guðmundar, því
með þeim vann hann einn
fyrsta „þjálfarasigur", en hinir
flokkarnir komu brátt á eftir
og eitt árið var K.R. alveg ó-
sigrandi, þeir unnu knattspyrnu
mót ársins. Þeir eru orðnir marg
ir piltarnir, sem G. Ó. hefir haft
undir handleiðslu sinni í K.R.
Þetta eru glæsilegar tölur, en
á bak við þær liggur mörg bar-
áttan hjá þjálfara okkar. Bar-
átta við drengina, unglinginn og
manninn um að halda settu
marki og hvika ekki frá áætlun
sinni, að halda sér við heil-
brigða æskuleiki, eignast hraust
an líkama og hreina sál, svo
menn verði færari í baráttu lífs-
ins. Ég vil fullyrða, að á þessu
sviði, hefir Guðmundur unnið
stórsigra, miklu mikilvægari en
tölurnar sýna að ofan.
Guðmundur hefir einnig ver-
ið í stjórn K.R. í fjölda mörg
ár, um tveggja ára skeið var
hann formaður félagsins og
leysti hann það verk með prýði.
Og að hann skuli nú vera hætt-
ur sem þjálfari K.R. er sá
stærsti ósigur, sem félagið hef-
Oft hefi ég hitt pilta, sem þótti
'það sárast, að þurfa að fara úr
bænum, vegna þess, að þá fóru
þeir frá honum um leið.
Þótt K.R. eitt hafi notið
kennslu Guðmundar, þá skildi
enginn halda, að önnur félög
hefðu ekki notið þar góðs af.
Jú, óbeinlínis hafa þau lært
mjög rnikið, því að keppa alltaf
við sér betri knattspyrnuflokk,
eins og hin félögin áttu kost á,
að minsta kosti frá 1925—1932,
er ómetanlegur lærdómur fyrir
knattspyrnumanninn. Einnig
hefir hann þjálfað öll úrvals-
lið frá ’26—-’37. sem hér hafa
fengið nokkra þjálfun og hafa
þau öll staðið sig prýðilega.
Það er áreiðanlegt, að hefði G.
Ó. þjálfað þau úrvalslið, sem
valin voru á móti Þjóðverjun-
um hér í sumar, hefðu önnur
eins hroða mistök ekki átt sér
stað eins og' raun varð á.
í 20 ár hefir Guðmundur eitt
hverri frístund sinni í þágu
knattspyrnuíþróttarinnar, án
þess að fá eyrisþóknun. Ég veit
ekki til að forráðamenn íþrótt-
arinnar hér, KRR eða ÍSI hafi
á nokkurn hátt sýnt hon-
um þakklætisvott fyrir hið ó-
eigingjarna starf hans, sem
væri þó vel við eigandi. Þegar
maður fer að hugsa um hina
mörgu sigra, sem K.R. hefir
unnið s.l. 20 ár á knattspyrnu-
vellinum, sér maður fljótt að
án G. Ó. hefðu margir þeirra
farið forgörðum. Síðan hann
tók við að þjálfa K.R. má bezt
sjá á þeirri töflu, er ég læt
hér fylgja, hvað knattspyrnufl.
K.R. hafa verið sigursælir und-
ir handleiðslu hans.
Síðan 1919 hafa farið frám
138 knattspyrnumót og hefir
K.R. unnið 72 af þeim.
Hver flokkur hefir unnið sem
hér segir:
ir beðið. Við K.R.-ingar höfum
ákveðið að halda honum sam-
sæti að skilnaði n. k. sunnudag
og væntum við þess, að sem
flestir nemendur hans, gamlir
sem nýir, verði með til að hylla
hann fyrir gæfulíkt starf í þágu
K.R. og knattspyrnumála á Is-
landi.
Þorsteimx Einarsson.
Bókiaútgáfa Gyldienidals f Oslo
lætar þýöa og giefa út i'nnan
skamims tí'u úrvalssögur, 'sæniskar,
ísilienzkiair, danskar og finiskar. tJr
ísitenzkluin bóktmientiu'm hefi’r Saga
Bor]garætt'airin,niar eftrr Gúnciar
Glunn@rtssoin 'oröið fyrir va'lilniu.
F.C.
Samkvæmt íilkynningu frá Smjörlíkisgerðunum í
Reykjavík á síðastliðnu ári, er öllum óheimilt að
selja eða auglýsa smjÖrlíki í Reykjavík og Hafn-
arfirði ódýrara en kr. 1,40 pr. kg. Verð út um
land má vera hærra, sem nemur fragt, umhúðum
og öðrum kostnaði.
Samkvæmt lögum um varnir gegn óréttmætum
verzlunarháttum varða brot alt að 4000 króna
sektum. -:,,v - .
Smjðrlfkisgerðirnar í Resrkjavik.
I. flokkur A. og B 2.2 27 mót og skorað 334 mörk gegn 96
IL — 20 — — — 148 — —-28
m- — 25 — — — 295 — — 33
Samtals 72 — — — 777 __ ____ 157
I. flokkur hefir unnið 105 kappl. 23 jafn. og tapað 39
II. — — — 66 — 21 — — — 20
III. —_______— — 87___— 12 — — —____17
Samtals 258 56 76