Alþýðublaðið - 13.10.1938, Side 1

Hluíavelta
alþýðufálag-
anna á sunnu-
dag!
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XIX. ÁRGANGUR
FIMTUDAGINN 13. OKT. 1938
237. TÓLUBLAÐ
Bezta hluta-
veltan verð-
ur hlutavelta
alþýðufélag-
anna.
Fiflaleg og tilefnislaus
ðrðs ð sildarðtvegsneM
---- ■—».■■■--
Er tilgangur íhaldsblaðanna að eyði-
leggja alla síldarsolu til Ameriku?
¥ HALDSBLAÐIÐ Vísir
birti í gær flónskuiega
árás á Síldarútvegsnefnd
fyrir síldarsölu til Ameríku,
sem blaðið þóttist fullyrða,
að væri algjörlega farin út
um þúfur. En eins og kunn-
ugt er, samdi Vilhjálmur
Þór um sölu á 30 þúsund
tunaum af matjessíld í vor
og síðar á sumrinu var selt
nokkuð þangað til viðbótar.
Þaö, sem Vísir þykist hafa
fyrir sér í þessari árás er, að
einhverjum ónafngreindum
manni hér í bænum hafi borist
bréf frá New York, þar sem
spurst vár fyrir um mann að
nafni Heny Klapisch, sem var
hér í sumar til þess að taka á
móti síldinni fyrir kaupandann
í Ameríku.
Út af þessu þyrlar blaðið
upp miklu moldviðri, en verður
þó að geta þess um leið að ann-
ar fulltrúi Sjálfstæðisflokksins
í Síldarútvegsnefnd, Sigurður
Kristjánsson, konsúll á Siglu-
firði, hafi ekki viljað gefa því
„neinar sérstakar upplýsingar
þessu viðvíkjandi að svo
komnu máii, en bjóst þó við að
síldin mundi öll seljast á Ame-
ríkiunarkaðinum“ og yrðu
7500 tunnur sendar þangað 17.
þ. m.
Alþýðublaðið hafði í gær tal
af Finni Jónssyni formanni
Síldarútvegsnefndar. Sagði
hann að sannleikurinn í þessu
máli væri sá, að Síldarútvegs-
nefnd hefði enga samninga gert
við Klapisch, þann, sem Vísir
talar um, heldur hefðu samn-
ingarnir, sem að öllu ieyti var
hagað nákvæmlega eins og
undanfarin ár, verið gerðir við
Mr. Stanley Iller, forseta Santa
Cruz Oil Co. í San Francisco,
og hafði Síldarútvegsnefnd þær
upplýsingar um hann, að efna-
hagur hans væri þannig, að
hann væri fullkomlega ábyrgur
fyrir samningaupphæðum og
heiðarlegur maður. M-un hann
varla hafa týnst, en hins vegar
vafamál hver greiði viðskiftum
fsiendinga 1 Ameríku er gerður
með fíflalegum árásum íhalds-
blaða hér á hann að ósekju.
Samkvæmt skejdi Vilhjálms
Þór í gær hefir Mr. Iller lofað
að setja 70 þúsund dollara
tryggingu fyrir greiðslu síldar-
innar og yfirtaka farminn eftir
íslenzku mati.
Er ekki annað vitað en að
síldin seljist öll í Ameríku og
að Síldarútvegsnefnd samþykki
ágreiningslaust og að mestu
leyti óbreyttar þær ráðstafanir,
sem V. Þór heíir nú gert í Am-
eríku um áframhaldandi við-
skifti við Mr. Iller.
Enginn ágreiningur var
heldur i Síldarútvegsnefnd um
samninga þá, sem V. Þór gerði
við hann í vor. Síldin átti að
vera farin 15. þ. m. 4 þús. tn.
af henni eru þegar farnar og
Síldarútvegsnefnd hefir nú á-
kveðið að leigja Heklu og af-
skipa með henni 7 þús tn. næstu
daga.
Samræmið í árásum íhalds-
blaðanna á andstæðinga sína
sést eins og oft áður vel í þessu
máli.
í vor réðust þau á Finn Jóns-
son með venjulegum fúkyrðum
sínum fyrir það, að Vilhj. Þór
hefði tekist að gera svo góða
sölusamninga 1 Ameríku, að það
sýndi hve óhæfir þeir samn-
ingar hefðu verið, sem Finnur
Jónsson hefði gert þar undan-
farin ár, en hann hóf eins og
kunnugt er fyrstur síldarsölu til
Ameríku.
Nú ráðast íhaldsblöðin á Finn
Jónsson fyrir það, að sölusamn-
ingar Vilhj. Þórs frá í vor hafi
reynst „gersamlega gagnslaus-
ir“ og krefjast þess að F. J. og
meirihluti Síldarútvegsnefndar
verði rekinn frá störfum vegna
þeirra(!!).
SimoD Jóh. Agústsson.
ALÞÝÐUSKÓLINN starfar í
vetur með sama hætti og
þrjú undanfarin ár. Kensla í
honum hefst þ. 15. þ. m. Skóla-
stjórinn, Símon Ágústsson, dr.
phil., skýrði blaðinu þannig frá
fyrirkomulagi skólans í vetur.
Aðalnámsgreinar skólans
verða hinar sömu og áður: ís-
lenzka, dansk, enska, reikning-
ur og bókfærsla. Kent er í tveim
ur deildum, byrjendadeild og
framhaldsdeild. Enn fremur
verður haldið námsskeið í
sænsku, ef nægilega margir
þátttakendur fást.
Skólinn starfar eingöngu á
kvöldin kl. 8—10 í Stýrimanna-
skólanum. Kent er á hverju
kvöldi, að undanteknum laugar
dögum. Skólinn stendur yfir 5
mánuði. Kenslugjald fyrir allan
skólatímann verður fyrir eina
námsgrein 15 krónur, fyrir 2
námsgreinar 22 krónur, fyrir 3
námsgreinar 25 krónur, fyrir
fjórar 28 kr. og fyrir allar fimm
námsgreinarnar 30 krónur.
Kennarar skólans verða:
Steingrímur Pálsson í íslenzku,
Ágúst Sigurðsson í dönsku, Jón
A. Gissurarson í ensku, Jónas
Jósteinsson í reikningi og Þor-
leifur Þórðarson í bókfærslu.
Er þetta einvalalið kennara. Af
þessum kennurum er Ágúst Sig-
urðsson magister nýr. Er hann
Kosningar á Sam
bandsgmg.
A-iLSHERJARATKVÆÐA-
GREIÐSLA hefir farið
fram í Verkamannafélaginu
Fram á Seyðisíirði um kosningu
fulltrúa til sambandsþings.
Mun kosningu vera í þann veg-
inn lokið og hafa svo að segja
allir, sem kosningarrétt eiga,
greitt atkvæði. Atkvæðin verða
talin í kvöld.
Sjómannafélagið Jötunn í
Vestmannaeyjum kaus fulltrúa
sína í gærkveldi.
Guðjón Karlsson og
Guðmund Helgason.
Varamenn voru kosnir: Krist-
inn Kristjánsson og Húnbogi
Þorkelsson.
Verkamannafélagið Drífandi
í Vestmannaeyjum kaus og í
gærkveldi þá
Guðlaug Hansson og
Nikulás ívarsson.
Varamenn voru kosnir Ágúst
Benónýsson og Þórður Bene-
diktsson.
Bílstjórafélag Akureyrar hef-
ir kosið Guðmund Snorrason.
Verkamannafélag Vopnafjarð-
ar:
Ólafur Jóhannesson.
Alþýðuflokksfélag ísafjarðar:
(Frh. á 4. síðu.)
hinn eini íslendingur, sem hefir
magisterpróf í dönsku.
í sambandi við skólann starfa
margir fræðsluhringar eða
námsfélög í vetur, og verður
viðfangsefni þeirra bókmentir,
þjóðfélagsfræði, hagfræði, saga
verkalýðshreyfingarinnar, upp-
eldisfræði o. fl.
Alþýðuskólinn er langódýr-
asti kvöldskólinn, sem starfar
hér í bænum í vetur, og til
kenslukrafta hans er mjög vand
að. Námfúsir og duglegir ung-
lingar, sem atvinnu stunda, eiga
þar kost á ódýrri og góðri
kenslu í þeim greinum, sem
gagnlegastar eru og hverjum
manni koma að haldi.
Enn getur skólinn bætt við
sig nemendum. Áríðandi er að
væntanlegir nemendur gefi sig
fram þessa viku við Símon Á-
gústsson kl. 6—7 í Alþýðuhús-
inu (skrifstofa M.F.A.) og í
Stýrimannaskólanum kl. 9—10
á kvöldin.
Eimskip.
Gu'JIíioss er á leiið hánigiai'ð frá
Isiaifíir'ðfl, Goi&afioss kemur til Ha|m-
iþtírgiar kl. 6 í fyifliaimiáJi&, Brúár-
fioss fer hé&aln í kv&lid, Helitifoss
er á Iei;’ð til Vestonainataieyja frá
Kaiupmannah öfn. La|gia)rfio>ss er á
Akú’reyri, Selfioss er hér.
Höfnin.
Þýzkiur togiafli fcom í morgiin
mteð siliaisaÖiain málnin, Hafði hatm
m'ist finffur.
Fræðslnsíarfsemi Alþýðu-
skólans á komandi reíri.
EvHMskóll og frsBðslutarfingar.
Langédýrasta keniBsla í tasenuna.
Viðtal viö skólast|7 dr
Verða pýzku flóttamennirnlr
i Prag sendir tll Þýzkalands?
FJýJa tékkueska st|énilii éMs á að teffa peim
landrlsf af étfa vld fjandskap Pýækalasicls.
Múm leirnllSflreglaii
síarf sifí i
SMeíahémðniinoi.
LONDON í morgun. FÚ.
BLÖÐIN í BERLÍN segja
í dag, að fyrsta hlut-
verkið, sem vinna þurfi í Sú-
detahéruðunum, sé að upp-
ræta alla menn, sem óvin-
veittir séu Þýzkalandi.
Þetta hlutverk segja blöð-
in að hafi verið falið leyni-
lögreglunni, og sé mikið verk
og vandasamt, því hér hafi
lengi verið vagga þýzkrar
andúðar.
Sir Neil Malcolm, sem fór
með yfirborgarstjóra Lundúna
til Prag sem ráðunautur hans
viðvíkjandi því, hvað tiltæki-
legt væri að gera fyrir flótta-
menn í Tékkóslóvakíu, átti við-
tal við blaðamenn um þessi mál
gærkveldi.
Hann sagðist hafa beðið Siro-
vy hershöfðingja að senda ekki
til Þýzkalands þýzka flótta-
menn, sem væru í Prag, en ekk-
ert loforð hefði verið gefið um
þetta.
Tékkar eru mjög ófúsir til
þess, að veita þessum fyrsíu
fióttamönnum landvist, með því
að þeir óttast, að það verði not-
að sem átylla fyrir nýjar minni-
hlutakröfur. Sir Neil sagðist
ekki sjá nokkur ráð til að hjálpa
þessu fólki.
Stjérn Tékba olurseld
náð ob miskun Bitlen.
I fnego frá Pnag segir, aó
stjúrnin þia.r vinni niú fyrst og
frpmst að því a;ð fá laádaimærin
áfeveðiin, og því næst að ým-suim
fjáiiháig|s!m;áliuim, mda sé riikinu
mikiJ þörf á aö niá vií&skiftasimn-
ingi viú Þýzfcaliaaid.
Sválkovsky uitainrflusmálairáð-
hierra, fjármíáilairiá&heriralná, la|nd-
bútnaöairráiöhienriajnin og verzliunair-
mála’rá&herriamn bafföi aliir til Ber-
iin í dag í þiessuim erindluim.
Ef viðrae&ur þeirra vilð þýzka
stjónnnálanienn gaaga aíb. ósik-
uun, euu! 'sumir, sean gera' sér í
hiuigamlluind, aö Þýzkailaind miundi
láta sér iniæg>ja þa|u héruö, sem
þa& hefir þegar fiengiö, og að
þ jóðará.titovæðajgriei'ðis'la vtearíSi látin
niðlur falla.
A'lþjóðialniefindin í Berlín Inefir
finestað fiu'ndium sinum, þainigað til
þessUim viðræðiuim er tokið.
knúamæri Þýzkalands
nú aðeins 30 km.
frá Prag.
Kort yfir hin nýju landaimæri
TékkósJávakíu kom til Loaidon í
gær. Landiamæruimuim ler þair hag-
a& að mestu leytí í sajniræmi' við
Godies'bergkröfur Hitlers og
Þýzkalandi afhent iand laugft um
Mennirnir, sem nú ríkja í Súdetahéruðunum: Heinrich Himml-
er, yfirmaður þýzku leynilögreglunnar, og Konrad Henlein,
landstjóri Hitlers.
fram það, sem fólst í hiinum
enisk-frönsku tillögum.
Ein 'alvarliegasta breytímgjjn,
siern ger’ð hefir veráö finá því,
sem frönsku 'Og brezfcu stjóirn-
inini hafði fcomið samajn uim, er
þa&, a’ð landaimærailíina Þýzka-
latnds er sveigð í áttiína tit Prag
norður af borginni, svo að landa-
mærin eru aðeins 30 kíiófnetra
firá borgiinni.
Á fcorti þessu enu eóamig mörk-
uð þau svæði, sem þjóðairat-
fc\-æóagreiösla ©r ráðgerð' á, og
verðiur því enn að breyta kortinu,
ef hún fer fram.
Flulltrúar Tékka og Slóivaka
giemgu lenn í giærkveldi in;n á
nökifcrar tilslakanir við Ungverja,
en hafa þó letoki ennþá fu'llinægt
öllium ikröfiuun þeifira. Er haldið,
að úx'slitaifiunduir um þessi mál
vierði háðiuir í dag.
Fnegn frá Varsjá hermiir, að í
g'ærfcveldi hafi slegið í óeirðir á
SuðUir-PóilLandi, mfflli Ufcraine-
manna og Pólvierja. Vioru hvorjr-
tveggja í kröfu'göngu, a&rir til
þess að mótmæla innlitmiun Rut-
heníu' í Uþgvierjailand, Hisnir til
þiess að krefjast hennair. í óeirð-
uim þiessum var ieitnn m'aður drep-
inn, en margir særðust.
Japaelr setja
á land noröan
Mð 11»
laattfi.
------*-----
Peiv ætia að stöðva alla hergagna*
flutninga Kinverja þaðan til Hankow.
KALUNDBQRG í gærkv. FÚ.
OEYSIMIKILL japanskur
her hefir verið settur á
land í Suður-Kína, og sýnist
það vera markmiðið að um-
kringja Kanton.
Þegar Japanir hófu að
setja herinn á land, segir í
einni fregn, að fát hafi komið
á hina kínversku strand-
verði, og hafi þeir svo að
segja ekkert viðnám sýnt.
Brezki sendiherrann í Tokio
hefir enn á ný aðvarað jap-
önsku stjórnina um það, að
Bretar mundu ekki láta sér vel
líka, ef járnbrautin milli Kan-
ton og Hongkong yrði eyðilögð,
með því að hún hafi ærna þýð-
ingu fyrir verzlunarviðskifti
Breta í Hongkong.
30 pús. hermenn settir
á land i oærmergun.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Japanir héldu áfram í morg-
un að setja herlið á land í Suð-
ur-Kína, við Bias Bay, um 50
kílómetra fyrir norðan Hong-
kong.
Talið er, að um 30.608 jap-
anskir hermenn hafi verið sett-
ir á land þar snemma í morgun,
og veittu Kínverjar litla mót-
spyrnu í fyrstu, en gera nú allt,
sem í þeirra valdi stendur til
þess að koma í veg fyrir þessi
áform Japana.
Japanir hafa þó getað haldið
áfram að setja herlið á land
þarna í dag, og herlið það, sem
komið er á land, sækir fram í
áttina til Kowioonjárnbrautar-
innar, og er nú aðeins 45 km.
frá landamærum þess svæðis,
sem Bretar hafa á leigu hjá
Kínverjum.
Tilgangurinn með að setja
herlið á land við Bias Bay er
að koma í veg fyrir, að Kínverj-
ar geti notað áfram Kowloon-
járnbrautina til hergagnaflutn-
inga. Braut þessi liggur um
Kowloonskagann, milli Kanton
og Hongkong, og hafa Kínverj-
ar fengið ógrynni af hergögn-
um þessa leið.
Japanskar sprengjuflugvélar
hafa í dag flogið yfir járnbraut-
ina og varpað sprengikúlum á
hana, aðallega á járnbrautar-
brýrnar, og er sagt, að þeim
hafi tekizt að eyðileggja þrjár
þeirr*.