Alþýðublaðið - 18.01.1939, Blaðsíða 1

B
Dagsbrun
LISTINN- er
okkar listí í
RITSTJÓRI: P. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MIÖVIKUDAG 18. JAN. 193»
14. TÖLUBLAÐ
BtLISTINN
hrindir hinni
Ikomminist-
isku östjórn i
Dagsbrín
Verkamenn og sjamei
elna aö vinna saman
í sameiiiingu hafaþeir unnið sína stærstu sigra.
, _, ?—
Kemmúiiistar hafa slltið Dagsbrúii iir
sambandl vlð SJómannafélag Rvikur og
gert félagið að pölltískn ároðnrstæki.
__—• <»———
¦j Q|~|£5 e* Verkamannafélagið Dagsbrún stofnað. 1915 er Sjómannaféiag Reykja-
X C/\J\J víkur stofnað. Á tímabilinu 1906—1915 voru samtök verkamanna mjög veik
og börðust áfram fet fyrir fet gegn erfiðleikum, sem oft og tíðum virtust óviðráðanlegir
Og tiltöluiega fáir reykvískir verkamenn töldu sér skylt að vera í Dagsbrún.
En með stofnun Sjómannafélagsins 1915, Verka-
kvennafélagsins sama ár, og Alþýöusambands íslands árið
eftir, hefst nýtt tímabil, tímabil stórra átaka og mikilla
sigra.
Fullkomið samstarf ríkti
milli Dagsbrúnar og Sjó-
mannafélagsins, verkamanna
í landi og verkamannanna á
sjónum. Hlið við hlið stóðu
þeir í baráttunni og hlið við
hlið í harðri baráttu við at-
vinnurekendur hófu þeir
samtök sín til vegs og bættu
kjör sín, hækkuðu kaup sitt.
takmörkuðu vinnutíma sinn
og sköpuðu sér öryggi við
vinnuna.
Þetta tímabíl samstarf s
og einingar milli alþýðustétta
Reykjavíkur, milli verkamanna
— verkakvenna og sjómanna
stóð til 1938, þá var samvinnan
ROFIN, samtakaheildin slitin í
sundur, ekk^ íyrir atbeina
verkamanna, verkakvenna og
sjómanna heldur fyrir atbeina
manns, sem verkamenn höfðu
alllengi treyst til að veita sam-
tokum þéirra forystu, þó að
hann ætti engrá sömu hags-
niúna að gæta og þeir — og
fjáhdmanna samtakanna, út-
lendra leiguþýja, kommúnist-
iskra æsingamanna, sem hann
hafði gert bandalag við.
Fyrir atbeina þessa liðs hefir
Dagsbrún verið slitin úr tengsl-
um við hin tvö félögin og ekki
nóg með það, heldur hafa kom
múnístar borið út róg meðal
Dagsbrúnarmanna, sérstaklega
um Sjómannafélagið.
Én um Ieið og Dagsbrún
hefir verið rúin að kröftum, fé
og áliti undir stjórn þessa
kómmúnistaliðs og sundrungin
vaxið svo að nú er hún eins og
orustuvöllur, 'hefir Sjómanna-
félagið vaxið að innri styrk-
leika, festu í félagsmálum og
sjóðseignum. — Á síðastliðnu
ári hafa ;eyðslukrumlur kom-
múnista farið um sjóði Dags-
brúnar til pólitískra funda-
UÞtBQBlABD'
halda, pólitískra blaðaútgáfa og
pólitískra ferðalagá starfsmanns
Olíuverzlunar íslands. En sjóðir
Sjómannafélagsins hafa vaxið
að sama skapi. Vinhudeilusjóð-
ur Sjómannafélagsins einn
nemur nú um 120 þúsundum
króna.
Undanfarið hafa staðið yfir
stjórnarkosningar í Sjómanna-
félaginu og hefir þátttakan
aldrei verið jafn mikil. Allir
vita, að svo stóraukin þátttaka
þýðir ekki vaxandi fylgi kom-
múnista innan félagsins- Það
er auðséð, að sjómennirnir vilja
ekki afhenda þeim yfirráðin
yfir sínu félagi og sínum sjóð-
um. Og það er vert fyrir Dags-
brúnarmenn að veita því at-
hygli, að Sjómannafélagið get-
ur komið fram sem ein heild
gagnvart atvinnurekendum. En
getur Dagsbrún það? Getur
hún, eins og nú er ástatt lagt
út í baráttu heil og óskift?
Trúa Dagsbrúnarverkamenn
því? Hún getur það að minsta
kosti ekki undir stjórn kom-
B-LISTINN sigrar í
kosningunum í Dags-
brún ef allir þeir, sem
greiddu atkvæði gegn
kommúnistum í haust,
greiða atkvæði með hon-
um —¦ og á því er enginn
vafi. Kosningin stendur í
kvöld til kl. 10. Kjósið nú
þegar. f fyrra málið hefst
kosning kl. 9 og stendur til
kl. 10. Kosningunni á að
vera lokið á föstudags-
kvöld.
múnista og með þeim aðferð-
um, sem þeir beita.
Eða halda Dagsbrúnarmenn
að máli þeirra, baráttu þeirra
fyrir kaupi sínu og atvinnu sé
borgið undir stjórn handlang-
ara atvinnurekenda? Verka-
mannalistinn í Dagsbrún getur
unnið kosningarnar. Allir, sem
greiða atkvæði með lista at-
vinnurekenda, en vilja binda
enda á hina kommúnistisku ó-
stjórn, greiða raunverulega
kommúnistum atkvæði sitt.
Allar starfsstéttir Reykja-
Frhv á 4. síötu.
Manmálsgreinin! dag.
Q ÍMON JÓH. AGÚSTSSON rit-
•^ ar neðanmMsgæiinina í bialð'
lið i dag lum hina mýúttoomimiu bók
Alf s AhibergB „Sálkömjniumim". • —•
Bokim, er þýdd af Jómi Magnús-
sýni'fll. fcand., gefin utaf Menn-
ihgarsjóoi. i
Stérf eld mínkun á aU
vinnunótum fyrirhuguð
Kommúnistar og íhaldsmenn flytja sani-
hljóða lillögur, sem hljóta, ef sam-»
þykktar verða, að hafa þessi áhrif.
—' ..... ?-------_--------!
\T OMMÚNISTAR semja tillögur fyrir íhaldið í bæjar-
¦*•*¦ stjórn. Fjárhagsáætlun bæjarins er til 2. umræðu og
afgreiðslu á bæjarstjórnarfundi á morgun.
frá bæniuiro. Gegn pvi koima 150
þús .kr. frá rííkinto.
. En auk þess flytja kiomnm.ttmist-
ar tillögui wm 100 pús. kr. lán
til atvinnlubóita með þvi skilyiiði,
135 rlkið leggi friaim jafna Upp-
hæ>ðt,,
. Þiessa tillögiu flytja Jhaldstnienn
líka alveg ior&réttai.
Nú er það vita^, aÖ elms og
fjárhagsástandi t bæjairims er
bomilð er útitolkað, a5 hægt sé að
f á ilán til atvimaMibóta eims og mú
starida sakir er ekkert úflit fyrir
áð isaimkomulag fái|S|t um jafnt
framlag frá ríkitóu.
Er því tillö'giufliutoimgur koimimr
úriista og ihaldisimamma algerlega
(Frh. á 4. síðu.)

Hafa flokkarnir lagt fram til-
lögur sínar um fjárhagsáætl-
unina og verður skýrt frá til-
lögum Alþýðuflokksins hér í
blaðinu á morgun. En í þeim
eru m. a. tillögur um að bærinn
láti byggja 2 nýtízku togara til
útgerðar hér í bænum og að
bærinn taki þátt í hinu nýstofn-
aða hlutafélagi um togarakaup
með 20 þús. kr. hlutafé.
En það mlum viekja sénstatea at-
hygli vterkamanna, ab tooimimúm-
istar og íhaldsimienn flytja smm
Mjóða tillögiuir uim raunvemiliega)
lækklum á fé til atvimnubó'ta frá
þvi isiem verfö hefir.
Fjárhagsáætltan íhaldsiinis geriir
ráið fyrir; 300 þás. fcr.. frajnllagi
Ensk hernaðarflng-
vél hrapar gegnu
áspak.
Ðaladier forsætisráðherra Frakka og Bonnet utanrikisráðherra,
sem nú eiga úr vöndu að ráða.
Flnsmaðunnn og fternn i hns-
Inn förnst.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
TVEIR menn biSu bana, ee
ein af flugvélum hersins
hrapaði til jarðar í Sussex.
Bakst flugvélin á hús af svo
miklum krafti, að hún svifti af
þakinu og hrapaði svo niður á
neðri hæð hússins.
KviknaiW þegar í fiugvélimaii,
og brátt fóm spnemgiikú'liu'rí œm
i fllugvélimmi voriu, iaíÖ springa'.
Gatais fieiiknaimökikiur upp ar hfe-
itíu og gait slökkviifö, sem komi
á vettvang, ©kki hafið björgumar-
sitarfsemi fyr en þaíð hafði fiemgið
(Frh. á 4. síðu.)
Frðnsk fldntan á Spánl
f il að bjarga Barcelona?
?
Frakkar óttast, að Italir búi um sig viö
snðurlaodamærin, ef Franco vinniir sigur.
' -Ti --------iTi iii •" - lfl|»i ii ¦.......¦.....iimiim
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
T->AÐ eru órólegir og taugaæsandi dagar, sem nú virð-
*^ ast enn einu sinni vera fram undan í Evrópu.
Hínir alvarlegu viðburðir á Spáni vekja, miklar á-
hyggjur og æsingar á Frakklandi. Franskir stjórnmála-
menn eru við því búnir, að Barcelona muni falla í hendur
Franco og óttast að fullnaðarsigur hans í Kataloníu muni
háfa það í för með sér, að ítalir fái frjálsar hendur til þess
að búa um sig við suðurlandamæri Frakklands.
Það eru af þessum ástæðum alvarlegar ráðagerðir uppi
um það í París, að breyta um afstöðu gagnvart borgara-
styrjöldinni á Spáni til þess ,að bjarga Barcelonastjórn-
inni. Miðjarðarhafsfloti Frakka hefir fengið mikinn liðstyrk
frá Brest. frönsku flotahöfninni á Átlantshafsströnd Frakk-
lands, og eru nú samtals 80 frönsk herskip saman komin í
vesturhluta Miðjarðarhafsins. Það er og fullyrt, að franska
herforingjaráðið mæli ákveðið með því, að landamærin
milli Frakklands og Spánar verði opnuð á ný og vopna-
flutningar leyfðir til.Barcelona.
Bretar andvlolr ihlntnn.
Hins vegar þykir líklegt að
franska stjórnin sé treg til að
taka nokkra slíka ákvörðun
nema í samráði við England, og
það er talið fullvíst, að Eng-
land sé slíkum ráðstöfunum af
hálfu Frakklands algerlega
mótfallið og ráði sterklega frá
þeim.
í London eru menn áhyggju-
fullir út af þeim æsingum, sem
viðburðirnir á Spáni hafa vakið
á Frakklandi. Það eru ekki
lengur aðeins jafnaðarmenn og
verkalýðsfélögin, sem nú krefj-
ast þess, að Frakkland hjálpi
hinni löglegu stjórn spánska
lýðveldisins í Barcelona. Sjálf-
ur stjórnarflokkurinn, flokkur
Daladiers, hefir nú einnig gert
þá kröfu að sinni.
Djzkaland hðtar.
Bæði ítalía og Þýxkaland
haf a í hótunum um að grípa til
sinna ráða, ef Frakkland hafi
nokkur afskifti af því, sem
fram ér að fara á Spáni.
Því; var og opinberlega lýst
yfir a£ sendiherra Þjóðverja
í London í gær, að Þýzkaland
liti á þessi mál á sama hátt og
ítalía og myndi skoða þíað sem
brot á hlutleysissamningnum,
ef Frakkland breytti á nokkurn
hátt um afstöðu til borgara-
styrjaldarinnar á Spáni, og
teldi sig þá ekki heldur lengur
bundið af þeim samningi(!)
Það hef ir í bili dregið nokkuð
úr bardögunum í Kataloníu.
Báðir aðilar eru að safna kröft-
um og búa sig undir ný átök.
Það er unnið nótt og dag að
því að víggirða Barcelona.
Stjórnarherinn hefir skyndi-
lega hafið sókn á Suður-Spáni,
á vígstóðvunum fyrir norðan
Granada og orðið nokkuð á-
gengt- Það er barizt í aðeins
18 km. fjarlœgð frá borginni.
Gamelin, forseti franska her-
foringjaráðsins.
Hnefi faslsta er reiddnr,
segja ítðlsku blðiin.
LONDON í tniorgun. EO.
Hkiar áköfni blaSaiárásir lt*liu
& Fmkkiland haifa aftua; verið
tieknar lupp mieð ienn tmeiíi'i akafa
©n, áðlar, ^n á pieim hafði vieríð
hlé, meðfen á beáimisióikin Cham-
tjerlains SoKætísrá&hieirra Bœta
og Halifax lávairðar stóð. Pesaar
¦áiráisir á FraEkkilamd fjailla west
ten móðganrr, siem frönsk blðö
haíi isýnt ítailsfea Keamiuim.
I»liska biaðíð „Gazette del Po-
pok)" siegin-
>fH^efi fasista: er roiddiur, og
hiami er býsna filjétar tál hðggs."
Ifp ornstnshipi Weipt
af stokknnum á Frakk-
landi.
LONDON í gærkWdí. FO.
35 000 smálesta omst'U'skipi var
hleypt. af stokkiuiniuni: I dag í
Bnest á Fxakklaindi,'og valr því
(Frh. á 4. síðu.)