Alþýðublaðið - 18.02.1939, Blaðsíða 2
LAUGARDAG 18. FEBR. 1839
ALÞYÐUBLADIÐ
Um Farfuglahreyfinguna.
---..
FLETTUÐ REIPI UR SANDI
hafa verið leikin 5 sinnum og veitt áhorfendum ósvikið skemti
kvöld, sem ekki gleymist vegna þess, hve leikritið er
haglega gert bæði að hnittnu orðavali og efni. Alvöruþrungið
„lífsviðhorf“ og „siðfræði" er flutt með kæti og lífsfjöri og fyndni.
Jafnvel ungt fólk
eykur vellíðan sína með því að nota
hárvðtn og ihnvðtn.
:■
■
:
■
-
Við framleiðum:
EAU DE PORTUGAL
EAU DE QUININl
EAU DE COLOGNE
BAYRHUM
ÍSVATN
Verðið í smásölu er frá kr. 1,10 til kr.
14,00, eftir stærð. —
Þá höfum við hafið framleiðslu á
ILMVÖTNUM
úr hinum heztu erlendu efnum, og eru
nokkur merki þegar komin á markaðlnn. --
Auk þess höfum við einkainnflutning á erlendum
ilmvötnum og hárvötnum, og snúa verzlanir sér því
til okkar, þegar þær þurfa á þessum vörum að halda.
Loks viljum vér minna húsmæðurnar á bökunar-
dropa þá, sem vér seljum. Þeir eru búnir til með
réttum hætti úr réttum efnum. — Fást alls staðar.
Áfengisverzlun rfldslns.
HÉR ium dagiran var minst á
þiað í blaðmiu, að nokikrir
stúdenitair hefðiu í unldirlbúningi
hér á lanidi stofniun fer'ðafélagft
æskumanna, imieð svipublu sniði
og erliendis, siem þar nefnasit far-
fuglaféliög.
Þessi hiieyfing á upptök sán
í Þýzkalianidi iuim aldamótin.
Fmmkvöðuli hienmar vax lungiuir
etúdent, Gafl Fischer áð nafni.
Honium féll ekki það líf, sem hin
þýzka æska lifði á haras döguim.
Það var sem stirðoiað í þiung-
Iamaleguim1 foirmuim vaina og
sininulauas tilibreytingarleyisiisi.
Klæðabunður unga fólkis'iins var
þvingiandi og takmarkaði mjög
það isVið, sem æskan. giat helg-
að sér og kenmi bair.
Þá var það þessi ungi stiúdent,
sem braut af sér fjötranai, tók
rniejð sér nokkra félaga sína og
fór með þerm' eitthvað út í hina
guðs græpu náttúm, án nokkUrr-
ar sérstakrar áætliunar miemia
þieirrar, að finnia sjálfa náttúm
landsims og sijálfan sig frjálsan
og lifandi i sál hennar. Ungu
meninimir lieituðu gjarnan burt
úr bæjiunum, er rökkva, tók, út í
skógapia eða upp á fjöliin. Þar
kveiiktu þeir bái og siettust íkring
urrt þatð og sunigu jafnvel þar
til moðajði ,af degi.
Þeir, :sem stirðnia,ðir voru oœðn-
ir í vapa gainla tiimians, .snerust
við önidveitðir og ufðu hvort-
tveggja, í sienn .sámeiðír og
hneyfeslaðir yfir þesisu „viilimann
liega“ framferði æskulýðsinis.
En hin þýzka^æska vissi hvað
hún viidi. Þetta, að leita burt frá
þunglapialeika og ónáttúrlieika
borgaflífsins út í líf og tign
sjálfrajr náttúrunnar, vafð brátt
að alþjóðarbreyfingu, sem síðan
hiefir borist víða um' lönd.
Á Norðurlöníduni, elnkUim í
Danmörku, er þátttaka í þess-
ari breyfingu gífurleg. Danska
farfuglafélagið hieitir Dansk Van-
drelaug.
Á Þýzka,labdi befir þetta ,sem
ammaö að visu verið lagt unöir
Hitler-æskuma, en þrátt fyrir það
balda þó farfuglafélögin áfraim
áð vera til og haida uppi siaim-
baindi sínu við erliendu félögin,
jiaifnt siem áðiur.
Hérna á íslandi hafa ferðlallög
æskumaima mjög farið í vöxt á
unidanförnuni áruim, en þó befir
ferðageta þeirra engan veginn
fylgst rneð ferðallönguninni, eink-
um mieðal alþýðu. Flestar ferðix
eru farner í biilum, en bílferðir
kosta mikið fé. Auk þiesis tiil þiesis
a(ð geta dvalið úti á lanidinu,
verða mienn aranað hvort að
kajupa sér gistingu á suima'rhótiel-
wm, eðaj þá að kaupa sér tjald,
hvílupokai, elduniaráhöld og állan
þaran annan útbúnað, er útiilegur
krefjast; en alit það er ,svo mikið
fé, ásamt kostnaði við ferðinnar,
að þaið er aðeins á færi fárra
einna áð eignaist.
1 þriðja. Ilagi kemur svo sú
vafasama hollusta, sem þesisi
ferðalög hafa í fiöir með sér.
Yfirleitt fara mienn í fierðalög
sér til uppléttis frá viðfapgsiefni-
wm og striti hversdagsins.
Ferðajag í bíll veitir ©kki miiklu
mieiri þægindi og er I a|ngt frá
því að vera náttúrliegra en að
bitja í hægindastól heima hjá sér.
Við eigum tiltölulega, fá sumar-
giistihús, og þaii fáu eru flest alls
ékki byggð miéð það fyrir aug-
um a,ð vera suimargistihús, svo
sém skóTamir. Þau em því ©kki
þa,nnig í sveit Isett, siem pau
þyrftu að vera, og láða því ekki
svo hug manna til f jallgangma og
útiyem, isem þaú gætu gert. I
aiman sitalð eru þau lekin mjög
méð hótelsniði úr bæjunum.
Fólk kemiur þangað og dvielur
þalr á staSnum svo og svo lengi,
ef til vill við danz éða annað
slíkt, sem alveg eins ©r hægt að
veita; sér í bæjunum.
Stundum, við eimstök tæki-
færi, skéður það á þiesisum isítöö-
um, sem ©• t. v. gefur allgóða
hugmynd uni, hve niikið tii-
ga,ngsley,si er í tiiorðninjgu þeirra
hvajð víðvíkur afstöðu þeirra til
holira, ferðalaga. Á ég þar við
tækifæri eins og verzlunarmarana-
hátiðina á Þingvöllum.
Það sem þar hiefir gerzt ætti
ekki að Iieyfast að gerðist á slik-
Um sitiað sem Þingviellir era. Það
er siannarliega að saurga hieilaga
jörð.
Þa.nnig eru ferðalögin sem nú
eru farin hér á Lanidi: Baéði alt
of dýr til þesis a,ð almienn.ingur
geti tekið þátt í þieini, og mik-
ilil hhitG af þeim aðeins útþenisla
á bæjiarlífinu — áranigurslauis
ieit a,ð eðlilegri hvíid af fólki,
,sem en'n hefir ekki funidið' leiÖ-
inia, út í sjálfa náttútuna.
Til þesis að rífa sig upp úr
þessu á'Sta|ndi hiefir æskan hér
í Reykjajvik myndaíð með sér
geysifjölnuenn félög sem starfa
a|ð því að hreyta fierðaháttum
fólk's.
Þéssi félög eru fa[rfuglafélög-
in. Fyrir po'kkru héldu nokkrir.
stúdentair fulid m©ð niemendum
mentaiskólahs, skýrðu þar frá
hugmynduim silnurn í samhandi
við stofnum fairfuglafélaga hér.
Fékk þetta þær unidirtiekfir, siem
lienjgi muinu í minnuim halfiðar og
gengu um 150 í félagið er þaið
va,r stofnað eftir nokkra daga.
Fóru s.túdenta.piir ásiamt nokkr-
lun úr mentaisikólapum síiðan
austur að Laugarvatni og HaUkar
dal til þess að kynina hireyfing-
una og fengu hiinair bezitiu uinid-
intektlir, og var þieim á téðuimi
stöiðum aíf forstöíðumöninum sikól-
aninia tekið fojiklunnar, vel. Síðain
Irafa verið sitofniuð félög í Gagn-
fræðalskóla Reykjavíkur (Ingimar)
með hátt á ahnað hundrað mieði-
limum'. í Kennia'raskóilanum mieði
uim 50 og í há'S'kó'Iajnum' *við
geysimikla, þálttöiku. Ætiiast er
til ajð deildimiar í isikóI'Unum:
sitajrfi áfram 'sjálfistætt og hafa
þær 'sínalr eigin sltjórrair.
Formaður Mienttaskó'IadeiMar-
ininair er Krisitín ólafsdóttir, Kenn
airaskóladieildiarininiar Teiltur Þor-
leifsson, Gagmfræðiaskó'!adei'lda*ri-
inna|r Gunnar B-eok.
Ferð'ailög farfuglamna eru að
mjesifcu faírin fótgamgandi eða á
hjóli — þó er aU'ðvitað farið
á bilum, ef la'ngt er aið lamgri
igöraguleið, til a|ð spara timai.
Göngufierðdr eru hdinajr frjálsustu
og boilusitu fierðiir 'sem til eru
fyrir ungt og hraust fólk. Far-
20 ma|n;n's, syngja oftaist og spila
á gönguinni svo ajð erfiðleikaxnir1
gfeymajst, en mienn færaist nær
hver öðrnm og verða góðir
félagar.
Giististalðir verða skólaxni'r úti
uin lalntí, sem fræðslumátestj. hef-
ir lofaið til þieirra hliuta. Einnijg
verðá femgin Ungmieunafélaglsbús
og 'saimiband mun verða haft við
ferðiatfétegið um afinot af sæln
húsunum í óbyggðum. Or þess-
um húsum og svo e. t. v. mokkr-
uim tjöldum fyrst í stajð verlðúir'
byggt upp net ajf gi'stistöðum um
alt land þanmig að ganga megi
í stuttum dagleiðum á milli. Að-
búð í húsuraum verður þalnnig að
dýnur og fceppi verða látin þ*ang-
a|ð, en isvo verða menm að ieggja
sér til þun'naln poka eða lök til
þess a|ð liggja í.
Þapmig niunu farfiuglafélögin
leysa, vandaimáliö með hinar
dýru ónáttúrlegu ferðiir, og fáu
illai settu og dým gististaði eða
atfardýra úthúnað til ferða.
Auk deildain'na ískólunuim mume
verða, stofnaðar deilidir utan
þeirrai í bæjum og siveitum'. Ekki
er enn ráð’ið að hve miklu lieyti
ungmennaifélögf4a í ír.éit'unum
kom,a til með að verða beinn;
þáttta,kandi í félagsiskapnum.
Fóliagsiskapur þessi er, mjög
frjáis og lau's. Til þesis að ganga
í hann kaupa mienin sér skírteini
sem svo gildir að giististöðunuimi.
Þáð 'kostar í byrjum 2—3 kr.
(4 mörk í Þýzkailanidi) eftir
aidri. SkirteiniÖ er svo ©ndur-
nýjað á hverju ári og kostar
þaið sára lítið. Sta'rfsemin á
sUmmm og vorim er áiulðvitað
ferð'alög. Á veturna aftur á móti
eriu halldin kynningailkvöld með
sikuggamyndum og ÖðflU' fh Þair
er ba.ldið uppi sanm sniði og í
fierðnnum, alliir syngja gönguljóð
og gtóðisöngvur óg það er ieinn
merkilegaíSti þátturinn í þesísium'
kvöldum að þannig sikemtjr unga
fólkið' sér sjálft nieð því einu að
veitia, útrási þeirri gfeðS og þeim
lífskratfti, sem í því sjálfu býr.
Auk þesisá verður baidið uppi
n'ámstkieiði í að rata eftir korfci
og :komp;ás, námiskeiðum í að
t'a,ka myndir o. s*. fi*v.
Hin skjóta, úthœiðsla fiarfiugla-
hieyfinga;rin;nar hér isýrnir að ís-
Tenzk æska getur mikið ef hún
vill. Það er heiltevænleg ákvörð-
Un að leita út í skaut náttúrunin-
ar. Þar miunu þeir mörgu æsku-
mienn, siam virðast vera búnir að
týnai sjálfum isér, fi;nna sig aftur
yið baran þeirrar náttúm &em
mótáði þö fieður þeirra og mæð-
ur.
Kielskurðnrino breikk-
aðnr um helmfig
og dýpkaður.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
ITLER hefir í dag fallist á
áætlun um stórfeldar um-
bætur á Kielskurðinum, Verður
skurðurinn samkvæmt þessu
breikkaður til helminga og
dýpkaður.
Þegar þessu er lokið, á
stærstu skipum að vera fært
um skurðinn og meðalstórum
skipum fært að mætast á hon-
um.
Þeir, sem einu sinni kaupa
ódýra bónið í lausri vigt hjá
oltkur, kaupa aldrei annað bón.
BREKKA
Ásvallagötu 1, sími 1678, Berg-
staðastræti 33, sími 2148, og
Njálsgötu 40.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
fugla.mir fara í ismá hópum 5
K R- Haggard:
Kynjalandið.
137
iinni, rainn ofan eftir, lamdist í Leamard um lieið og
hánn fór fram hjá honunn og dró miéð séx hnútóttu
xaiugiina úr kápunni. Dvergurinn hljóðaði hátt Oig
bieyglðist áfrairn, ieins og ha,nin væri að detta. Mieð
hræðilegum' erfiðisimunum tókst honiuinx áð rétta s|g
við aiftur, og han;n hélt fast f ólina, stem yar í (hendi
ha;ns, e;n Leonard, sem' í henni hékk, veifabist firaim
og aftur á ísuuin eins og kl.ukku-dingull.
Svo komiu hræðilegustu alugnabiiíkm af öllu
þteirra, stríði gegn örðugleikunum', sem* bundnir voru
við þtennain miskunarlausa stað. Dvergurinín hélf fast
í ólinaf að ofan og Leanard hætti áð vieifast frlám og
aíftur og lá með útrétta hanidteggi og fætur ofan á
ísnum.
— Nú, Bajas, sagói Otur, vertu nú hugrakkwr og
ryktu þér áfraim, þegar ég toga í.
Hairan togaði, þanga'ð til mjóa ólin tognaöi, en Leo-
naud krafsaði og lamtíist uim á ísnum .með támum,
hnjánum og þetirri hendinni, siem laius var.
Því mi&ur, hér vair en,gin vlðspyrna; haran. hefði
eiras vel getalð reynt að kl'ifra upp eftir hvelfingu úr
rúöugferi.
— Hvíld'u þig ofurlítið, Baas! sagði dverguirinra,
siem dró að isér andanin í stómm gúlsiopum; — húðu;
svo til ofurlítið sp'or í isinn með spjótsblaðinu, og
reyndu að spyrna ofurlítið í það, þegar ég kippi í.
Leonard gerði þegja'nidi eiras og h'Oinum var ságt,
án þess að svana raokkru.
— Nú! sagði dvierguriran, og með því að ýta sér
áfram og brjófast uim, komst Laonard tvö fet upp
eftir hilekkunni. Aftur va,r fiarið eins að, og í þettai
skifti náði haran með virastri heradinnií i lægra sporið,
s©m Otur hafði höggviö nneð hnif siraum, og aftur
Idokuðu þeir viÖ tid þesis að draga að sér aradann.
Þribjai tilraurain var hörðust, og svo vair tekiö hörad-
um saman, og Looniard lá skjálfandi eins og hrætt
bairn fyrir ofan jökulbrúniraa.
Eldrauniin var afisfaðin; hættain var á enda, en hve
mikið hafði þetta ekki kostað! Talugar Leoraards
vöru gersamilega af göflum genjgnar; hainn gait ekki
sitaðið; það blæddi úr aradlitinu á honum; nejglur
háris' vom briotiniar, og hoidið haf'ði nuggast afi
hraénu iran í haiin, — að vér ekki nefnium skrámur
þær, s©m háran hafðii fiengið, þegar haran hafði kasfiaist
af sjtdinimum.
Otri ifeið dálítið betur, en, ólán hafó'i skorisí inin í
hendurraair á horaum; og haran var alveg yfirkolminín
af Sffcriti pg gaðshræringum, sem af óvissunini höfðUi
stafað. Saraniaist að siegja hiafði Júaraa sloppið lángbezt
af þeim þriamur, því að þegar er hún lagði af sltað'
út á brúiná, hafði iiðið yfir hana, og þegar þau köst-
u'ðust aí stéininum, bafði hún dottið ofan á Leonaid,
með því að hún var létfca!ri en hanm; og sfvo háfði
þykka geitarskiraniskápan, sem vafin var utara um haraa,
vemdwð hana gegn öilum miéiiðslum, aö undant.ek.num
fáeiraum lítilfjörlegum sk'uífðlum og rispuim. Hún viteisi
ekkert um hið hræðilega. ástand þieirra, þafgair þ:au,
héngu á spjóbinu, raé aiimd'ð, er gerist hafði, þar á meðal
dauða Sóu; og það vair heppni fyrir bana, þvi að
aranars er óvíst, að hún befði haldið vitinu.
— Ofcur! sa:gði Laonard í hálfum hljóðuim. og með
skjálfaradi rödd; — hefirðu misist breranivínisilátxð?
— Nei, Baas! það er hér óskemt.
— Guði sé lof! sagði hann; — haltu því upp að
vörunum á mér, ©f þú getur.
Dvergurinn ,lyftl því upp með skjálfandi hendi, og
Le(oniard svolgraði í isig mokkuð af þesisum beizka
drykk.
— Mér verður gott afi þiessu, sagði hann. — Súptu
á sjálfur.
— Nei, Baas,! Ég hiefi svarið að smakka aldrei;
neinn áfengan drykk framar, — og leit löniguiraaraug-
'Um. á ílátið; — auk þes,s veitir ykkUT Hjiarðkorauinnii
ekki af þesisU öllu. Ég hefi dálitið af mat, og ég ætla
að fá mér að borða.
— Hvemig fiór fyrir Sóu, Otur?
— Ég s,á það ejkki vel, Baas; ég var of hrædduij
tii þess, miklu hraéddairi heldur en þiegai ég var á
ferðirani á steirainum sjálfur; en ég heid að f,æ.turnir
á herani háfi tpkið heimia vxð ísinin öðrum megl|a við
spruinguna, og þesís vegnJ hafi hún hrapað. Það var
góður dauðdagi handa henini, bætti harin við, og var
ánægjukeimur í 'róiranUm.
— Það lá riærri, að það yrði illur dauðdagi fyrir*
okkur, svairaði Leonard; — en einhvern veginm hefir
Ojkkur tekist að komást út úr þesisu .lifandi. Ekki vildi
ég fara hér yfir úm aftur, þó að allir rofðlaísteLharí
heimsinis værax í hoði.
— Ekfci ég helídur, Baas! Já, Það var voiðaiegt.
Stumdum fór magimn á mér uipp í höfiu'ði'ð á mér, og
stundum fór höfiuðiið á mér raiðrir í ma^garan á mér,
og Jioftið várð raufct og grænt og blátt óg djöflar
voru í þvi og æptu að mér. Já; iog þegiar ég hoim!
að sprungranini, isá ég Vatniabúann vera að bfðia eftir
mér þar með opiran ikjaftinin, til þess að éta milg.
Þáð er drykkuriran, sem hefxr komiið mér til að hugsa
um alt þetta, 'Baaisi; og þies's vegnia hiefi ég svarið,
að bragða hann aldiei framiar. Já; ég sóir þáð, þegar
ég var a,ð filjúgiai í gegn unx loftið og sá Va'traa'búiaran
fyrir raeðan mig. Og nú hefi ég fiengið dálitTa hvíld,
Baus, svo að við skuilunx reyraa rið fara áð vekjia'
Hjáirðkionu'raa og komast af stað.
■— Já, siagði Leonard; — þó að ég viti sanraairlegai
©kki, hvert við eiguim aíð fana. Ég get ekki fairið lamgt,
því aið ég er hér um bil að þrotum' komiran.
Svo skreið hainin þan.gað ,slem Júana. lá mieð káp-
■una vafða utain um sig. Otur fór að hella dálitlu afi
bxieranivíni ofaja í háLsiinln á hemni og Leoinard nuddaði.
á herani h©ndurinair.
Þieasar tilraunir höfðu bráðlega áhrif, því að hún
hrökk upp, og þegair húra sá isinn firam undan sér,