Alþýðublaðið - 24.07.1939, Qupperneq 1

ALÞTÐUBLAÐIÐ
WTSliéBI: F. E. VAUMHBABS&ON
ÚTmWAMtol: AUÍBWL6BSWK
EC. ÁB6AN6IR
MANUDAG 24. JULI 1939
167. TOLUBLAÐ
á find nerræn al-
klikkai 12 i nétt.
Þilsundlr manna Vðgnuðu þeim, Þegar „Dronnlng Jllex-
andrlneu lagðl að uppfyllingunni pétt tramorðið væri.
Magnus Nilssen talar í Rauðhólum í gær. Innihald ræðunnar er
birt á 3. síðu blaðsins í dag.
Handsprenoíu kastað inn i
danssalinn í Valhðll i gærkv.
----«----
ÞJénustustúlka ték sprengjuna
upp9 en hún sprakk í hhndunum
á stálkunni og stérslasaði hana.
----♦----
GÆRKVELDI kastaði
drukkinn maður hand-
sprengju inn í danssalinn í
Valhöll á Þingvöllum. Þjón-
ustustúlka á Þingvöllum, EI-
ín Auðunsdóttir, Suðurgötu
3, tók upp sprengjuna, en
hún sprakk í höndunum á
henni og stórslasaði stúlk-
una.
Þetta skeði klukkan 11,25 í
gærkveldi. Voru margir á Þing-
völlum! í gðEír í góða veðrinu, og
í gærkveldi voru í Valhöll margir
gestir, bæði hótelgestir og aðrir
gestir. Sátu þeir að veitingum í
stofum Valhallar, en í stóia saln-
um var verið að dansa.
Var þá allt í einu kastað
bombu inn í danssalinn. Sprakk
hún ekki alveg strax, en heyrbist
suða í henni og stafaði hún eld-
glæringum. Þjónustustúlkan, sem
áður er getið, var þarna á gangi
og greip upp bombuna. I sama
bili sprakk hún í höndum
bennar og tætti vöðva annarrar
handarinnar og braut þumalfing-
urinn, svo að hann hékk aðeins
idð. Var i þetta kraftmikil
sprengja, vafin snærum og um-
búðum.
Læknir vpr þarna á staðnum,
Einar Guttormsson, lækniríVest-
mannaeyjum, staddur þar af til-
viljun, og gerði hann við meiðsl-
ið til bráðabirigða. Var síðan ek-
ið með stúlkuna sem hraðast á
Landsspítaiann; og fór með henni
hjúktunarkona, sem hafði verið á
Þingvöilum.
Gestgjafinn, Jón Guðmundsson
á Þingvöllum, lét þegar í stað
hringja til sýslumannsins í Ár-
nessýslu og til lögreglunnar í
Reykjavík og lét vita um atburð-
inn. Lét hann loka Valhöll.
Fólkið varð mjög óttaslegið.
Voru þarna fjórir eða fimrn
þýzkir sjóliðar, og héldu menn,
að þeir væru valdir að verkinu.
Lögregian í Reykjavík sendi
þegar í stað þrjá lögregluþjóna
austur, til þess að halda fólkinu
í skefjum, og rétt á eftir ók
Sveinn Sæmundsson, yfirmaður
rannsóknarlögreglunnar, austur.
Rétt áður en lögreglan kom
austur, játaði maður einn, sem
staddur var á Þingvöllum, að
hafa kastað sprengjunni, en það
hafði enginn séð, hver kastaði
henni.
Sá, sem kastaði, , gerir þá
grein fyrir athæfi sínu,
að hann hafi keypt sprengjuna í
Kaupmannahöfn í haust, sem leið.
Ætlaði hann að sprengja hana á
gamlárskvöid, en það fórst fyrir.
Var hann með fleira fólki á
Þingvöllum í gær, en fór seinni-
partinn í gær til Reykjavíkur, til
þess að sækja áfengi. Þegar
hann var korninn hingað, mundi
hann eftir sprengjunni og datt í
hug að taka hana með sér, til
þess að sprengja hana í hraun-
inu, þegar færi að dimma um
kvöldið. Kom hann austur aftur
klukkan hálf ellefu. Klukkan tæp-
lega hálf tólf var hann orðinn
allmikið dmkkinn. Sat hann viÖ
'borð, þar sem hann gat séð inn
í danssalinn. Kastaði hann
sprengjunni í horn, þar sem ekk-
ert fólk var, en eins og áður er
STAUNING, forsætisráðherra Dana, Hedíoft-Hansen,
formaður danska Alþýðuflokksins, Ernst
Berg, ritari danska Alþýðusambandsins, og Axel Strand
gjaldkeri sænska Alþýðusambandsins, komu hingað með
,,Dronning AIexandrine“ klukkan tólf í nótt.
Kemur Stauning hingað í opinherri heimsókn, en hinir
á fulltrúafund hinna norrænu alþýðusamtaka, sem haldinn
verður hér í bænum í þessari viku. Magnus Nilssen, sem
verður fulltrúi norska Alþýðuflokksins og Alþýðusamhands-
ins á fundinum, kom eins og áður hefir verið sagt, með ,,Stav-
angerfjord“ á laugardaginn.
Það hafði verið gert ráð fyrir því, að Lauritz Hansen, forseti
danska Alþýðusamhandsins, myndi mæta af hálfu þess á fulltrúa-
fundinum, en úr því gat ekki orðið, og kemur ritari sambandsins
— Ernst Berg, í hans stað.
Það var bMðalogn, þegar
„Dronning Alexandrine“ lagði
að hafnarbakkanum í gær-
kveldi, og þó að komið væri
fram á miðnætti, voru þús-
undir manna niðri við höfn-
ina til þess að fagna komu
Staunings og hinna norrænu
alþýðufulltrúa. Mátti sjá þar
fjölda eldri og yngri Alþýðu-
flokksmanna, sem biðu þess að
sjá þá stíga á land.
Strax og landgöngubrúin
hafði verið reist, gengu Stefán
Jóh. Stefánsson félagsmálaráö-
herra, Haraldur Guðmundsson
forseti sameinaðs alþingis, Finn-
ur Jónsson alþingismaður, Her-
mann Jónasson forsætisráð-
herra, de la Fontenay sendiherra
Dana og frú hans, og Sveinn
Björnsson sendiherra í Kaup-
mannahöfn, um borð til þess að
bjóða gestina velkomna.
Dynjaodi léfaklapp pegar
Stauning gekk i land
' Eftir nokkra stund stigu gest-
irnir á land og kom Stauning
fyrst í ljos á landgöngubrúnni.
Kvað þá við dynjandi lófaklapp
frá mannfjöldanum, sem beið á
hafnarbakkanum, en Stauning
heilsaði og þakkaði þessar vina-
legu móttökur með því að taka
ofan fyrir mannfjöldanum, en
gestirnir gengu því næst rak-
leiðis til bílanna, sem biðu eftir
þeim.
Strax klukkan átta í morgun
fóru gestirnir, að Stauning und-
anteknum, sem hvílir sig hér í
bænum í dag, austur að Gull-
fossi og Geysi í boði Alþýðu-
flokksins, en á morgun mun
fulltrúafundur alþýðusamtak-
anna verða settur. Annað kvöld
verður svo hinn opinberi fundur
Alþýðuflokksins á Arnarhóls-
túni, eins og áður hefir verið
boðað, og munu fulltrúar
sagt, tók þjónustustúlkan
sprengjuna upp með hinum slysa-
legu afleiðingum.
Óskað er eftir, að nafn manns-
ins, sem kastaði sprengjunni, sé
ekki nefnt.
bræðraflokkanna frá Danmörku,
Noregi og Svíþjóð, halda ræður
þar, ásamt forvígismönnum Al-
þýðuflokksins hér.
Fulltrúarnir munu dvelja hér
alla þessa daga og fara með
„Dronning ' Alexandrine" á
mánudagskvöld, en ekki með
,,Stavangerfjord“, eins og upp-
haflega var gert ráð fyrir.
Stauning mun dvelja hér
lengur eða fram til 6. ágúst.
Filltrúar Norræna fél
*
agsins skoðnðu Þing-
velii í gær.
í dag férn peir austur
aé Gullfossi og Geysi.
FULLTRÚARNIR á fundi
Norræna félag'sins voru
í gær boðnir af deild fé-
lagsins hér austur á Þingvöll og
tóku um sextíu manns þátt í
förinni.
Var farið í þremur stórum
bílum frá Hótel Borg klukkan
9,30 og beina leið austur, og
skýrði Vilhjálmur Þ. Gíslason
skólastjóri sögustaðinn fyrir
gestunum með stuttu en snjöllu
erindi á Lögbergi.
Á eftir var borðaður miðdeg-
Frh. á 4. síðu.
Fulltrúar dönsku og sænsku alþýðusamtakanna, sem komu í nótt,
í hópi íslenzkra flokksbræðra. Fremri röð frá hægri: Ernst Berg,
Hedtoft-Hansen, Stefán Jóh. Stefánsson, frú Berg, Arngrímur
Kristjánsson. Aftari röð frá viristri: Finnur Jónsson, Axel Strand
og Haraldur Guðmundsson. Myndin var tekin í morgun áður en
Iagt var af stað austur. j
! Kveðja frá Staining nni
leið og hann steig ð land.
---------«--------
ALÞÝÐUBLAÐINU hefir borizt eftirfarandi kveðja til ís- ;«
lendinga frá Stauning forsætisráðherra Dana, um leið ;|
Iog hann steig á land hér í gærkveldi: ;|
,,Mér er alltaf sönn ánægja að heimsækja bræðraland ;l
okkar, ísland.
Sem ráðherra fyrir þau sameiginlegu mál, sem eru milli !
íslands og Ðanmerkur, hefi ég tækifæri til þess að fylgjast !;
!: með þróuninni hér, og þekki þar af leiðandi marga af þeim !;
!; erfiðleikum, sem hér hefir verið við að stríða. !;
IEg óska íslandi og íslenzku þjóðinni alls hins bezta í !;
framtíðinni, og það er mér mikil ánægja, að hafa nú enn einu ;
sinni tækifæri til þess, að dvelja í nokkra daga á meðal ís- ;j
lendinga, svo og þeirra Dana, sem lifa hér á landi. ;!
, Th. Stauning.“ !i
Viðtal við Uedtoft- lansen
og Axel Strand i morgun.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ átti stutt
viðtal við Hedtoft-Hansen
form. danska Alþýðuflokksins,
5g A. Strand, gjaldkera sænska
Alþýðusambandsins, snemma í
morgun, áður en þeir lögðu af
stað austur að Gullfossi og Geysi
og fara ummæli þeirra og
kveðjur til íslenzkrar alþýðu
hér á eftir.
Hedtoft-Hansen sagði:
„Danska verkalýðshreyfingin
hefir með gleði og þakklæti tek-
ið hinu vansamlega boði ykkar
um að senda hingað fuíltrúa, til
að kynnast nánar hreyfingu ykk-
ar, þjóð og ykkar fagra landi.
Danska Alþýðusambandið hefir
sent ritara sinn, Ernst Berg, og
danski Alþýðufiokkurinn mig,
sem fulltrúa sína hingað.
Við erum búnir að vera á
fimmta sólarhring á leiðinni til
Reykjavíkur. Það er óneitanlega
lengra ferðalag en við erurn van-
ir að þurfa að fara til þess að
heimsækja bræðraþjóðir okkar á
Norðurlöndum. Og þó vorum við
okkur þess vel meðvitandi; aö við
vorum ekki á leiðinni til neins
„framandi" lands. Árum sarnan
höfum við í samvinnunefnd nor-
rænna alþýðusamtaka haft á-
nægjuna af því, að vera í nánu
sambandi við hinn íslenzka
bræÖraflokk, og það hefir alltaf
veri'ð okkur mikil gleði að hafa
verkalýðshreyfingu íslands sem
áhugasaman og jafnréttháan að-
Sla á meðal okkar. I þessari sam-
vinnu hafa skapazt þý'ðingarmikil
persónuleg sambönd milli trún-
aðarmanna verkalýðshreyfingar-
innar á Norðurlöndum, og við
þekkjum þau vandamál, sem
bræðraflokkarnir og bræðrasam-
böndin eiga úr að leysa.
Takmark verkalýðshreyfingar-
innar er að reyna, í hverju landi
um sig, að upplýsa og skipu-
ieggja hiÖ vinnandi fólk og skapa
því á iýðræðisgrundvelli hlut-
j fdeild í auðæfum þjóðarinnar.
Sú staðreynd, að Alþýðuflokk-
urinn, sem á öllum Norðurlönd-
unum fimm er fulltrúi verkalýðs-
ins á sviði stjómmálanna, er
annað hvort einn í stjórn lands-
íins, eins og í Nioregi, eða í 'sam-
vinnu við aðra lýðræðisflokka,
eins og á íslandi, í Svíþjóð og
í Danmörku, er vottur þess,
hvern styrk og hverja þýðingu
samtök okkar hafa fengiö.
Hin nána samvinna, sem er á
míilí verkalýðshreyfingarinnar á
Frh. á 4. síðu.