Alþýðublaðið - 04.10.1939, Blaðsíða 2

MIÐVnOJDAGUH 4. OKT. 1939.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Svanirnir
Nú opnaði konungurinn lítið herbergi, rétt hjá svefnher-
bergi hennar. Það var búið út alveg eins og gjáin, sem hún
hafði verið í, þegar konungurinn fann hana.
Á gólfinu lá hörinn, sem hún hafði spunnið úr netlunum og niður úr loftinu hékk skyrt-
an, sem hún hafði ofið. Allt þetta hafði einn af veiðimönnunum tekið með sér.
Þegar þú ert hérna, sagði konungurinn, — þá finnst þér þú vera heima hjá þér. Hérna
eru hannyrðir þínar.

UMRÆÐUEFNI
Skrifstofa l. S. I.
í Mjólíkurfélagshúsinu, herbergi
nr. 26, verður opin í vétur á
þriöjudögum o:g fimmtudögum
kl. 8—10 e. m. Skrifstofustjóri
hefir veri'ö ráþinn Brandur Brynj-
ólfsson. Á skrifstofunni geta
menn fengið a'ð sjá og lesa er-
Iend blöð og bækur um íþróttir.
Reykjavíburbréf.
Ég er alltaí hjá Guömundi
Sigurðssyni við Laugarnesveg.
Hann var lengi kapteinn á skút-
um og siðan á gufudömpum,
hnellinn og sterkur eins og ég,
en var og er vinsæll bæði á sjó
og landi, og það er ég líka.
Okkur kemur vel saman og ræð-
um mikið um stjómmál. Hann
heyrir dálítið illa, en ég bæti
jrað upp. Að gefnu tilefni lýsi
é’g því yfir, að ég hefi engin ráð
um fyrrverandi Oddhöfða, sem
nú er algerlega í eyði. Mér firnnst
að það mætti nota húsiÖ fyrir
afdankaða embættismenn. Hest-
urinn minn er bráðum lagstur til
hinnztu hvíldar; verður æviminn-
ing hans lesin í útvarpið eins og
annarra, og jass í B-dúr á eftir.
Oddur Sigurgeirsson hjá Guðm.
Sigurðssyni skipstj. Sundlaugav-
Leikfélagið
sýndr leikritið „Brimhljióið“,
eftir Loft Guðmundsson annað
kvöld kl. 8.
Dagny,
vals eftir Sigfús Halldórsson,
kemur út í dag og verður seld
í hijóðfæraverziunum.
Ármann Kr. Einarsson
kennari hefir samið barnaæfin-
týri, sem heitir „Höllin bak við
hamrana". ÁÖur hafa komið út
tvær bækur eftir þennan höfund.
„Höllin bak við hamrana“ er
skemmtileg fyrir börn.
Einar Markan
.syngur í Gamla Bíó annað
kvöld kl. 7,15. Á söngskránni eru
aðeins lög eftir hann sjálfan'.
Þakkarorð.
Ég þakka mótteknar 10 — tíu
— krónur, er slysavarnasveátinni
„Fiskaklettur“ í Hafnarfirði voru
sendar í nafnlausu bréfi 12. þ.
m. Guð blessi hinn ónafngreinda
gefanda! — Hafnarfirði 22. sept.
1939. F. h. Slysavarnasv. Fiska-
klettur. — Jónas Sveinsson, for-
maður.
V etr arstarfsemi
glímufél. Ármanns hefst nk.
fimmtudag. Allir þeir, sem ætla
að æfa hjá félaginu í vetur, eru
beðnir að láta skrá sig í skrif-
stofu félagsins, íþróttahúsinu
(sími 3356), sem er opin á
hverju kvöldi frá kl. 8—10 síð-
degis.
Einkennileg stríðsráðstöfun:
Pylsusalarnir. Svið seld eftir
vigt og hækka í verði. Vand-
ræði með ílát undir slátur.
Smákaupmaður skrifar um
innflutningsmálin. Bömin
og bíóin. Skömmtunarvör-
urnar og kaupmennirnir.
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
EINKENNILEG stríðsráðstöfun
má það teljast, að banna pylsusöl-
unum við Útvegsbankann að selja
vörur sínar eftir kl. 12, þegar þess
er gætt, að allt, sem þeir selja, er
unnið úr innlenðu efni, nema síg-
arettur.
SVIÐ er farið að selja eftir vigt.
Húsmæður halda því fram, að við
þessa nýju verzlunaraðferð hafi
sviðin hækkað allverulega í verði.
FORSJÁLL SKRIFAR. „Ég rakst
á í kafla þínum í gær, að kona
skrifar um verðmismun á slátri
og einnig nokkuru áður um það,
að menn ættu að birgja sig upp
með innlendar afurðir, svo sem
slátur og kjöt. Ég ásamt fleirum,
sem ég þekki, fór eftir þessum
ráðleggingum, og fékk mér innan
úr 5 kindum og svo var farið að
sjóða þennan uppáhaldsrétt minn,
en ég ásamt öðrum fór að leita
mér að íláti undir það. — Ég
fór í þessi tvö beykisverk-
stæði, sem til eru í bænum,
en þar var ekkert ílát að fá og
hefir ekki verið í 3 daga, og er nú
svo komið, að þessi vetrarforði
okkar er sem næst að verða ónýt-
ur — og höfum við orðið að taorða
slátur í alla mata.“
„ÞAÐ ER VARLA von að þessir
3 starfandi beykirar afkasti allri
tunnusmíði til bæjarbúa á þessum
stutta tíma, en gætu þeir ekki haft
dálitið meiri forsjálni; átt til á
lager, svo að þeir verði ekki uppi-
skroppa svona strax í sláturbyrj-
un. Ég get ekki séð, að það þýði
mikið að vera að selja slátur til
bæjarnotkunar, ef ekki er hægt að
fá neinar tunnur til að geyma það
í yfir veturinn — eða hvað segir
þú um þetta?"
SMÁKAUPMAÐUR segir í bréfi:
„Vildir þú segja mér, hvernig þér
litist á þá ráðstöfun, að innflutn-
ings- og gjaldeyrisnefnd væri lögð
niður, og í hennar stað kæmi ný
löggjöf, þess efnis, að á meðan á
styrjöldinni stendur, væri lagt al-
gert innflutningsbann á vörur
þær, er hægt væri að komast af
án, en innflutningur annarra vara
gerður frjáls. Persónuleg skoðun
mín er sú, að slík löggjöf gæti
aldrei komið til greina, eða væri
lítt framkvæmanleg, þar sem all-
ar þær verzlanir og iðnfyrirtæki,
er tilveru sína byggja á áframhald-
andi innflutningi þeirra vöruteg-
unda, sem ekki eru taldar bráð-
nauðsynlegar, og kæmu undir
væntanlegt vörubann, yrðu neydd
DAGSINS.
til að hætta algerlega »tarfsemi
sinni.“
„ÉG TEL SLÍKAR ráðstafanir
ekki rétta leið út úr erfiðleikun-
um; þær myndu aðeins bæta
hundruðum manna við þann hóp
atvinnuleysingja, sem fyrir er. —
Fljótt á litið, mætti segja, að þjóð-
arheildin krefðist slíkra ráðstaf-
ana, en hvað er þjóðarheildin
annað en ég og þú, og því melr,
sem kostur einstakra atvinnu-
greina er þrengdur, þess meiri
almenn örbyrgð skapast. Ef inn-
flutnings- og gjaldeyrisnefnd á að
leggjast niður, er þá ekki þessum
málum bezt borgið í höndum
bankanna — þeirra aðila, er yfir
gjaldeyrinum ráða, og þá á sama
grundvelli og áður.“
GÍTA SKRIFAR MÉR: „Mig
langar til að biðja þig, Hannes
minn, fyrir þessar línur í dálkum
þínum. Það eru börnin og bíóin,
sem mig langar að minnast á. Ég
var í Nýja Bió í gærkv. (sunnud.)
að sjá frönsku stórmyndina „Höfn
þokunnar.“ í auglýsingu Nýja
Bíós stóð, að myndin væri bönnuð
fyrir börn innan 16 ára aldurs, sem
líka er fyllilega réttmætt, en ég
get ekki lýst undrun minni er ég
sé, að fyrir framan mig sitja tvær
konur, með sitt barnið hvor, ann-
að í mesta lagi 3ja ára og hitt
5—6 ára, og á næsta bekk fyrir
aftan mig situr kona með telpu
10—12 ára. Nú er mér spurn: —
Hvað eiga þessar auglýsingar
kvikmyndahúsanna að þýða, um
að myndir séu bannaðar fyrir börn
innan 16 ára aldurs, þar sem þeim
er ekki betur framfylgt, því
hleypa dyraverðir fólki inn með
börn á svona myndir, þar sem
þeir eru í sínum fulla rétti til að
banna þessu fólki aðgang. Annars
er það stórmerkilegt, að foreldrar
skuli ekki hafa meiri smekk, að
vilja fara með börn sín að sjá
svona myndir. Það voru fleirum
en mér, sem gramdist að sjá fjölda
barna horfa á hina umræddu
mynd. Einhver mun máske segja
sem svo, að þessi börn muni ekki
hafa skilið það, sem fram fór. Það
má vel vera, en þau hafa þó hlot-
ið að sjá það, sem fram fór, og
ætla ég að flestir, sem séð hafa
þessa mynd, séu mér sammála um
að hún sé varlá heppileg fýrir
börn.“
„ÉG HELD að þær mæður, sem
ekki hafa ástæður til að fara í
kvikmyndahús án þess að taka
börnin með, ættu heldur að láta
það á móti sér og vera heima. Er
það ekki óheppilegt, að venja
börnin á að brjóta settar reglur?
Væri ekki réttara að stuðla að því
að þær væru haldnar? I þessu til-
felli eru það bæði foreldrar og
stjórn kvikmyndahúsanria, sem
hlut eiga að máli.“
E. G. SPYR: „Hvað á ég að
gera, ef skömmtunarvörur eru
ekki til í þeirri verzlun, sem ég
hefi skipt við að undanförnu? Eru
aðrar verzlanir, sem vörurnar
hafa, skyldar til að selja mér þær
jafnt og sínum eigin viðsllcipta-
mönnum Vísar Úthlutunarskrif-
stofa bæjarins á það, hvar
skömmtunarvörur eru fáanlegar?“
NEI, Úthlutunarskrifstofan ger-
ir það ekki. Ef kaupmenn naita
því að hafa þær vörur, sem til eru,
er ekki meira hægt að gera. Út-
hlutunarskrifstofan hefir þó lagt
fyrir kaupmenn að selja þær vör-
ur, sem þeir hafa, jafnt til allrá.
Ilannes A horninu.
Dýraveraáiarinn,
5. tbl. yfirsta'ndandi árgangs er
nýkomi'ð út- Efni: Súludrapið í
Eldey, Máttur hugans — eða?
Áhrif söngs og tóna á menn og
dýr, Blakkur, Gimba, Mávar ráð-
ast á öm, Svaðilför.
Á Isafirði
hefir verið stofnað hlutafélag,
er nefnist Brúnkol. Tilgangur fé-
lagsins ©r að vinna brúnkol og
annað eldsneyti úr jörðu vegna
e 1 dsneyúsvandræða þeirra, er nú
standa yfir af völdum striðsins.
Hlutafé félagsins er ákveðið 20
—50 pús- kr., og eru hlutabréfiri
bo'ðiin í nálægum kauptúnum. —
Félagið hyggst fyrsí og fremst
að hefja surtarbrandsnám í Gils-
námu við Bolungavík. FÚ.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!

Þingvalla ferðir
fjérar ferlir f vibu
Simnudaga-Þriðjudaga-FÍHituáaga - Laugar
daga
Til Þingvalla klukkan 11. árdegis
Frá Þingvöllum klukkan 6. síðd.
CjlARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
(Jppreisnin á Boimty.
86. Karl ísfeld ísleuzkaði.
skammt, en þorsti hans var svo sár, að hann bauð McPherson
alla sparipeninga sína fyrir vatnsskammtinn hans. McPher-
son átti í harðri baráttu við sjálfan sig. Auragræðgi hans og
þorsti ógu salt, og þó voru þetta ekki nema tveir eða þrír
gúlsopar af vatni. Við gleymdum eymd okkar og þjáningum,
meðan á þessu stóð. Loks sagði annar stýrimaður: — Gerið
annað hvort og verið fljótur að velja. — Fáið mér pening-
ana, sagði McPherson. En á meðan Thompson var að taka
upp pyngjuna, greip Skotinn glasið og hvolfdi í sig vatninu.
Eldri mennirnir þjáðust rneira en hinir yngri. Liðsforingja-
efni, kornungur pilíur, seldi vatnsskammtinn sinn tvo daga
í röð fyrir brauðskammt. Svo sár var þorstinn orðinn, að
margir drukku sitt eigið þvag. Þeir dóu allir á leiðinni.
Aðfaranótt 5, og 6. september reyndum við aftur að binda
bátana saman. En böndin slitnuðu hvað eftir annað og bát-
arnir rákust á, svo að við hættum við þetta. Edwards hafði
sagt yfirmönnum bátanna nákvæmlega á hvaða breiddargráðu
Timor lægi, ef bátarnir yrðu viðskila. Sem betur fór auðn-
aðist okkur að sigla samflota alla næstu viku. Okkur heppn-
aðist að ná veiðibjöllu og henni var skipt milli fjörutíu
manna. Hún veiddist einmitt á þeirri stund, sem sulturinn var
sárastur.
Að morgni hins þrettánda komum við auga á land. Fyrst
gátum við ekki trúað því, að þetta væri Timor. En þegar leið
á daginn, urðu jafnvel hinir vantrúuðu sannfærðir um, að
þetta væri land, en ekki skýjabakki. Við vorum orðnir svo
langt leiddir, að við gátum ekki hrópað ,,húrra“, þegar Ric-
kards sagði: — Þetta er Timor, piltar, það er enginn vafi á
því.
Ekki bætti það líðan okkar, að byrlaust var, þegar leið á
daginn. Við settumst undir árar og rerum af öllum mætti.
Bátarnir skildu nú og allir reyndu að flýta sér til lands. Sum-
ir eldri mannanna 1 bátnum voru orðnir svo þreyttir, að þeir
gátu ekki setið uppréttir. Þeir lágu í hnipri í bátnum og stundu
og báðu um vatn.
Um hádegi daginn eftir vorum við komnír fast upp að
landi. Hinir bátarnir sáust ekki lengur. Þorstinn var nú orð
inn svo sár, að Edwards ákvað að útbýta því, sem eftir var
af vatni, en það var um hálf flaska á mann. Þetta hressti
okkur mjög, og við héldum áfram fram með ströndinni og
leituðum að lendingarstað.
Ég man lítið eftir landslaginu á Timor. í minningum mín-
um er aðeins hálfmáð mynd af grænum hlíðum og fjarlægum
fjöllum, sveipuðum blárri móður. Allir störðu á landið, sem
lá fyrir framan okkur, það var mikið brimrót og í marga
klukkutíma leituðum við að lendingarstað, án þess að finna
hann. Um sólsetur komum víð að vari og tveir hásetar syntu
í land með fjórar flöskur um hálsinn. Bátarnir fylgdust með
þeim fram með ströndinni, þar til orðið var nærri því dimmt,
án þess að finna nokkurt vatn. Þegar mennirnir voru komnir
aftur um borð í bátinn, héldum við áfram. Við fengum aftur
byr og okkur miðaði vel áleiðis. Morguninn eftir fundum við
lendingarstað, og þar rétt hjá var hið langþráða vatn. Ég
efast um, að allir hefðu hfað þennan dag vatnslausir, því að
við höfðum haft svo nauman skammt undanfarið, að við vor-
um orðnir örþjáðir.
Um klukkan tólf aðfaranótt 15. september vörpuðum viS
akkerum úti fyrir kastalanum í Coupangflóanum. Þetta var
kyrrlát nótt og himininn var stráður stjörnum. Allir sváfu í
nýlendunni. Skip lá við akkeri skammt frá okkur, og enn
fremur fáeinir minni bátar, en í myrkrinu gátum við ekki
séð, hvort nokkrir af hinum bátunum frá Pandora voru
komnir. Á virkisvegg kastalans stóð hundur og gelti dauf-
lega. Það var velkomandafagnaður okkar 1 Coupang. Við
lágum kyrrir í bátnum, þar til birta tók af degi. Við sváfum
í hnipri í bátnum, og sváfum fast.
í stuttu máli get ég skýrt frá því, hvað skeði frá því er
við komum til Coupang og þangað til við fengum að sjá
klettana 1 Englandi. Edwards skipstjóri og menn hans hafa
vafalaust notið hvíldarinnar í Coupang, þar sem þeir voru
gestir hins hollenzka Austur-Indlandsfélags. Fangarnir voru
líka gestir, en á annan hátt. Við vorum strax fluttir í kastal-
ann. Það var ömurlegur staður með steingólfi og tveim litlum
gluggum hátt uppi á vegg. Parkin hafði yfirumsjón með
okkur, og hann sá um það, að okkur liði ekki of vel. Edwards
leit aldrei inn til okkar, en Hamilton læknir gleymdi okkur
ekki. Fyrstu nóttina þurfti hann að hjúkra skipverjunum af
Pandora, en þeir voru flestir veikir og margir þeirra dóu. En
hann heimsótti okkur strax og hann fékk því viðkomið, ásamt
hollenzka lækninum, sem var þár á staðnum. Svo andstyggi-
legt var fangelsi okkar, að það varð að þvo kltfann og okk-