Alþýðublaðið - 28.11.1939, Qupperneq 1

SÖNGFÉLAGIÐ HARPA.
Öll á æfingu annað kvöld
í Þjóðleikhúsinu kl. 8%
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
ÞRÍÐJUDAGUR 28. NÖV. 1939.
278. TÖLUBLAÐ
\-L!JLEA_
ULEABORG
WASA
TAMMERFORS,
<!!!! 11 VÍBORG
!! 1 i i I i í! i !*i!
Ji HELStNGFORJ*
\LAOOG/
HOGL'AN,
Kalla ekkl lið sitt frá
laaidamærumum ueieia
Kússar geii pað sama.
Finnar neita að verða vi
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
"O INNSKA STJÓRNIN svaraði seint í gærkveldi orð-
sendingu sovétstjórnarinnar út af árekstri þeim, sem
Rússar halda fram, að orðið hafi við landamæri Finnlands
cg Rússlands á Kyrjálanesinu á sunnudaginn.
Finnska stjórnin vísar algerlega á hug þeirri ásökun
sovétstjórnarinnar, að finnskir hermenn hafi skotið á rúss-
neska hermenn og neitar að fallast á þá kröfu hennar, að
fl'ytja hið finnska landvarnarlið á Kyrjálanesinu 20—25
kílómetra frá landamærunum, nema því aðeins að sovét-
stjórnin skuldbindi sig til þess að flytja rússneska herinn
jafnlangt burt frá landámærunum sín megin.
Lýsir finnska stjórnin sig reiðubúna til þess að taka
upp samningaumleitanir við sovétstjórnina um slíka ráð-
stöfun af beggja hálfu.
Úrslitakosíír ?
Það var með öllu ókunnugt
í morgun, hvernig sovétstjórn-
in myndi taka þessu svari
finnsku stjórnarinnar og enginn
veit heldur, hvort skoða beri
kröfur sovétstjórnarinnar sem
úrslitakosti.
í orðsendingu Molotovs var
að minnsta kosti ekki settur
neinn ákveðinn frestur til and-
svars eins og venja er, þegar um
úrslitakosti 'er að ræða, en það
þykir ills viti, að jafnhliða örð-
sendingunni hafa verið hafnar
taumlausar æsingar gegn Finn-
um bæði í útvarpinu í Moskva
og blöðunum á Rússlandi, Finn-
landi bornar árásarfyrirætlanir
gegn Rússlandi á brýn, talað
um að veita Finnum eftirminni-
lega ráðningu, forsætisráðherra
þeirra, Cajander, kallaður lodd-
ari, og þykir allt þetta minna
óhuggulega á æsingar þýzka
útvarpsins og þýzku blaðanna
gegn Póllandi, áður en þýzki
herinn réðst inn yfir landa-
mæri þess um mánaðamótin
ágúst — september.
Það þykir augljóst, að Finnar
h'efðu ekki getað orðið við kröf-
um Rússa nema með því að
gera landið raunverulega varn-
arlaust fyrir rússneskri árás,
því að landamæravíggirðingar
Finna á Kyrjálanesinu eru allar
á því 20—25 kílómetra breiða
svæði, sem Rússar heimtuðu að
Finnar hyrfu burt af með her
sinn.
Það hefði einnig gert Finnum
ómögulegt að veita frekari
kröfum Rússa nokkra mót-
spyrnu, ef samningaumleit-
anir hefðu að því búnu verið
reyndar á ný.
Enginn veit, hvaða viðburðir
kunna. að gerast næstu daga.
Ástandinu þykir réttast lýst
þannig á þessari stundu: Það
er ekki við því að búazt, að
kröfur Rússlands verði teknar
aftur. En þær verða heldur ekki
uppfylltar af Finnum.
V opnaða brezka kaupfarinu
,Rawalpindi‘ sökt við ísland
Þýzka orustaskipið „Deatseklaad“ og annað
pýzkt herskip sðkktu pvf eftir harða orustu
Kaupfarið var 5 klukkustnndir að brenna og
aðeins litlum hluta af skipshöfninni var bjargað
LONDON í morgun. FÚ.
|D REZKA FLOTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ tilkynnti í gær-
kveldi, að hinu vopnaða kaupfari „Rawalpindi“ (sem
sagt var frá í FÚ-skeyti í gær), hefði verið sökkt við strend-
ur íslands.
Var það vasa-orustuskipið „Deutschland“ og annað
þýzkt herskip, sem sökktu „Rawalpindi“, og gerðist þetta
s.l. fimmtudag.
Á skipinu voru 300 menn, og er kunnugt um, að 11
hafi verið bjargað. Ástæða ér þó til að ætla, að annað þýzka
herskipið hafi auk þess bjargað 30 mönnum. Þeir 11, sem
að framan var vikið að, komust í bát, og bjargaði brezkt
beitiskip þeim.
„Sawalpindi“, sem var 16800
smálestir að stærð, var í sigl-
inga'eftirlitsferð, þegar herskip-
in réðust á það, og þrátt fyrir
það, að við ofurefli væri að
etja — vopnað kaupfar öðrum
megin, en tvö herskip hinum
megin og annað þeirra full-
komnasta herskip Þjóðverja —
börðust skipsmenn á „Rawal-
pindi“, þar til „Deutschland“
hafði þaggað niður í fallbyssum
þeirra.
Þá stóð herskipið í ljósum
loga og var að brenna í fimm
klukkustundir þar til það sökk.
1 gær rakst stórt hollenzkt skip
á þýzkt tundurdufl úti fyrir
Thamesárásum og sökk- Þetta
var hafskipið „Spaandam“, 9000
smól. að stærð, eign Hollenzku-
Amieríkulínunnar, og var það á
Ieið frá Ameríku til Rotterdam.
Skipshöfninni allri og eina far-
þeganum, gamalli koniu, sem á eftiriitsskip, sem kom á vettvang,
skipinu var, var bjargað. Það var er bjargaði þeim.
200 brezkir topr-
ar bjóftast til afti
slæfta tDDderdaflli
LONDON í gærkv. FÚ.
ipi REZKA stjórnin hef-
•*“'^ ir skorað á togara-
eigendur að Iána flota-
málaráðuneytinu íogara
sína, til þess að slæða
tundurdufl, og hafa undir-
tektir verið ágætar.
Var b'eðið um 200 togara
og buðust flotamálaráðu-
neytinu fleiri, með öllum
útbúnaði og áhöfnum, —
samtals 2000 sjálfboðalið-
um.
Þýzkur kafbátur hefir sökt
brezka skipinu „Roystan Grange"
á Atlantshafi. Skip þetta var 5000
smálestir að stærð. Áhiöfninni var
bjargað, og var hún sett á land
í dag í hafnarborg á Vestur-
strönd Bretlands.
Vikuna 19.—25. nióviember hafa
Bretar misst 11 skip, samtals
25 767 smálestir, en einmig var
sökkt 4 skipum hlutlausra þjóða,
samtals 23 949 smól. og 2 frönsk-
Um flutningaskipumi, samtals dá-
Iítfð yílr 3000 smálestir.
Þjóðverjar hafa misst þrjú skip
og vioru tvö af þeim flutnimga-
skip, sem tekin voru af brezkum
herskipum, en liið þriðja var eft-
irlitsskip, sem fórst á tundur-
dufli við Langeland í Dan-
mörku. Frh. á 4. síðu.
Friðravinafélagið
helidur fund í kvöld kl. 8V2 í
Oddfellowhúisinu uppi. Sigurður
Einarsson dósent flytur þar er-
indi um deilumál Finna og
Rússa. Ýms önnur félagsmál
verða rædd.
Verkakvennafélagið Framsókn
heldur funíd í kvöld í Alþýðu-
húsinu við Hverfisgötu kl. 8V2.
Lúðvig Guðmundss'on skólastjóri
flytur erindi á undan félagsmál-
um. Myndir frá 25 ára afmælinu
verða til sýnis á fundinum. —•
Mætið allar stundvíslega.
Félag starfsstúlkna
á veitingahúsum var samþykkt
í Alþýðusambandið í gærkveldi.
Félagar í þvi eru nú orðnir 60
að tölu.
Knattspyrniufélagið Fram.
Leikfimi miðvikudaginn 29.
þ. m. kl. 8 e. h. í íþróttaskóla
Garðars, Laugavegi 1C.
Ungbarnavernd Lfknar
opin hvern þriðjudag og fötstiu-
| dag kl. 3—4. Ráðleggingarstöð
s fyrir barnshafandi konur er opin
fyrsta miðvikudag í hverjum
mánuðii frá kl. 3—4. Templara-
sundi 3.
Þýzka orustuskipið „Deutschland.“
Finnskar konur vinna nú nótt og dag að því að húa til gasgrímur fyrir fólkið,
það sé viðbúið hinni yfirvofandi rússnesku árás.
w qá'R
tf,
rvik'
HIRUNA 1
^ 1
MURMA
■ ■■■■ -‘W
xrx
.. $' LENLN&R
___ ^WaLUNN : I' C5
KORT AF FINNLANDI.
Neðarlega á myndinni, til
hægri, Kyrjálanesið, þ. e. eiðið
milli Ladogavatns og Finnska
flóans. Svarta feita línan, þvert
yfir nesið, sýnir landamærin.
Rússar bfða pess að
finBsku vðtnin leegi.
OSLO í gærkveldi FÚ.
Fréttaritari frönsku Havas-
fréttastofunnar 1 Moskva skýr-
ir svo frá, að í rússnesku út-
varpi klukkan 14—15 eftir Mið-
Evrópu tíma hafi verið til-
kynnt að finnska stjórnin yrði
strax að taka til greina boðskap
rússnesku stjórnarinnar.
Sama fréttastofa álítur að
rússneski herinn muni þegar í
stað gera innrás í Finnland,
þegar vötnin í Finnlandi eru
orðin nægilega lögð, til þess að
hægt sé að fara um ísana með
brynvörðum flutningavögnum,
skriðdrekum og öðrum vélbún-
um tækjum.
Reynt að æsa rússneska
v erkamenn geen Finnnm.
LONDON í gærkveldi. FÚ.-
Atburðurinn, sem Rússar segja
Frh. á 4- síðu.
til þess að
|! Stjórimálaféiagið!!
pfja stofnað með
lörgDm féiðgom.
|Það heitir „Vikingur“ i
GÍSLI JÓNSSON vél-
stjóri stofnaði hið t
nýja stjórnmálafélag sitt !|
í gærkveldi í Varðarhús- :
inu, og fengu ekki aðrir að I;
koma þar inn en þeir, s'em !;
fyrirfram lofuðu að ganga J;
í félagið. í stjórn voru J;
kosnir: Formaður Gísli ;>
Jónsson, enn fremur j!
Bjarni Jónsson verkstjóri í $
Hamri og Gunnar A. Páls- ;!
son lögfræðingur, er vinn- !|
ur á skrifstofu lögmanns.
Þá eiga enn fremur að !;
vera í stjórninni „fulltrú- !;
ar frá verkamönnum“ og !;
er búizt við að annar ;'
þeirra verði Sigurður Hall- j;
dórsson. j;
Ákveðið var að félagið ;«
skyldi heiía „Víkingar“ og j!
var húsfyllir á stofnfund- ;l
inum. ![
Gert er ráð fyrir að Ja- !|
kob A. Sigurðsson verði 1;
framkyæmdastjóri félags- !;
ins. 1;