Alþýðublaðið - 16.12.1939, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALBEMARSSON
ÚTGEFANÐI: ALÞÝÐUFL0KKU8INN
KX. ÁRQANGUR
LAUGARDAGUR 16. DEZ. 1939.
294. TÖLUBLAÐ
Fjðlmennur ferkalý ðsfnndnr i Iðnð krefst
pess að fá dýrtíðlna að fullu bætta með
kauphækkun og motmælir hðgoorminum.
___— ?
Ályktanir fundarins samþykktar í einu hljóði.
Þjððstjórn elan-
ig í Btoregi upp
lir ðramótHDim?
KHÓFN í gærkveldi. FÚ.
LÍKUR eru taldar til,
að svo kunni að fara
upp úr áramótum, áð Ny-
gaardsvold forsætisráð-
herra Norðmanna j geri
breytingar á stjórn sinni
og myndi samstjórn allra
helztu flokkanna.
Er þegar talað um, að
hin væntanlega þjóð-
stjórn Noregs vérði skip-
uð tveimur hægri mönn-
um, tveimur vinstri mönn-
um og teinum Bændaflokks
manni, en að öðru leyti
Alþýðuflokksmönnum og
verði Nygaardsvold áfram
forsætisráðherra.

Verzlahir
bæjarins ver'ða í dag opnar
einis og venjuléga, en eftir helg-
ima kemur tílkynning frá þeim
um lokunartíma verzlananna fyr-
ir hátíðina.
Happdrætrí V. K. F. Frtamsókn.
Dnegið var hjá lögmanniígær.
EftírtalÍK númer hlutu vinn-
inga: Nr. 1107 Saumavél. 2126
Jsland í myndium. 1627 Leirmunir.
18 Brauð fyrir 40 kr. 156 Stein-
oiiuitunna. 2256 Tauvinda. 999
Leirmunir. 1875 Matvörur fyrir
'40 kr. Muuanma sé vitjað á skrií-
stofu félagsins í Alþýðuhttsinu.
Opið á priðjudiögum og miðviku-
dögum frá kl. 4—6 e. h.
fj AÐ KOM BERLEGA
*^ fram á opinbera fund-
inum, sem Alþýðuflokkurinn
boðaði til í gærkvöldi í Iðnó
hve hörð andstaða er á móti
hinu svokallaða höggorms-
frumvarpi.
Mjög margir menn tóku til
máls og fundarmenn fylgdust af
lifandi íáhugá með cræðum
þeirrá. Ennfremur voru álykt-
anir samþykktar á fundinum,
— og allar í einu hljóði.
Fundurinn var settur af
Ingimar Jónssyni skólastjóra,
varaf ormanni Alþýðuflokksfé-
lags Reykjavíkur, en hann til-
nefndi sem fundarstjóra Einar
Björnsson.
Stefán Jóh. Stefánsson hóf
umræður og talaði eingöngu um
tvö mál, breytingarnar á gengis-
lögunum og höggorminn. Um
fyrra málið kvaðst hann ekki
geta gefið aðrar upplýsingar en
þær, að þingmenn myndu yfir-
leitt skilja það, að kröfur
verkalýðsins um fullar upp-
bætur á kaupi vegna dýrtíðar-
innar, væru sanngjarnar. —
Kvað hann þó ástæðu til fyrir
alla alþýðu manna að fylgjast
vel með í þessu máli og myndi
Alþýðuflokkurinn leggja alla
áherzlu' á að þessar sanngjörnu
kröfur næðu fram að ganga. —
Um höggormsfrumvarpið sagði
hann, að hann vonaði að hin
verstu atriði þess væru úr
sögunni, en frumvarp þetta
væri auk þess að vera frá-
munalega illa úr garði gert og
óþinglegt, mjög afturhalds-
samt og stefndi að því, að af-
nema og draga úr ýmsum þeim
umbótum, sem alþýðan hefði
fengið fram með langri baráttu.
Stefán Jóh. Stefánsson lauk
orðum sínum með því að segja,
að barátta alþýðunnar væri nú,
eins og allt af áður, tvíþætt, að
sækja fram og vinna á og að
verjast. Verkalýðurinn sækti á
ísfisksalan tæp
milljón i 11 f erðum
_.—. ?
Togararnir kaupa fisk í ver*
síöOvMniitBi fyrir 20 aura kg.
—_, »—i
ISFISKSALA TOGARANNA íslenzku og línuveiðaranna
gengur nú jafnvel miklu betur en nokkru sinni áður
síðan stríðið hofst.
í "fyrra gáfu þeir 10—12 aura
fyrir kg.
Hefir þetta orðið til þess, að
Fistómálainefnd fær Mtið af fiski
tál hnaðfrystingar, og hér í
Reykjavík er öll báteútgerð lögð
niður, því xniður.
Hins vegar hefir Fiskimála-
nefnd þegar selt á árinu hrað-
frystan fisk fyrir 2,8 millj. króna,
jsn i ryrra var alls seldur hrað-
frystur fiskur fyrir 1,6 millg'ónir
króna, og hefir nú selzt fyrir
meira ©n helmingi meira. >
Þegar hafa 11 skip selt- afla
sinn í þtessum mánuði fyrir
samtals 35 875 sterlingsupnd
eða alls um 900 000 ísl. krón-
ur.
Meðaisala í túr .hefir verið um
3261 isterlingspund, eða 80000
krénur á skip-
Hins vegar hefir salan verið
aliit frá 1420 stpd. (á bát) iog
Upp í 5718 stpd. (á togara).
Togararnir gera mikið að því
að kaupa fisk í versitöðvUinum
og gefa Þ©.ir 20 aura fyrir kg., en
með kröfum sínum um sanh-
gjarnar breytingar á gengislög-
unum og verðist með andstöðu
sinni gegn höggorminum. „En
því aðeins getur alþýðan vænst
árangurs, að hún standisaman
um sín hagsmunamál."
Sigurjón Á. Ólafsson talaði
aðallega um þær árásir, sem
gerðar eru á sjómannastéttina
með höggormsfrumvarpinu, og
var ræða hans magnþrungin á-
rás á þetta skammarlega frum-
varp og hvöt til verkalýðsins
um samheldni.
Aðrir ræðumenn voru Ingi-
mar Jónsson, Jón Axel Péturs-
son, Sigurbjörn Maríusson,
Felix Guðmundsson, Soffía
Ingvarsdóttir, Einar Magnússon
og Jón S. Jónsson.
Voru allar ræðurnar skarpar
og harðar. Sagði Jón S. Jóns
son, að höggormsfrumvarpið
væri framkomið vegna sundr-
ungarinnar í alþýðusamtökun-
um, og gætu því þeir, sem
stofnað hefðu til þessarar
sundrungar og haldið henni
uppi litið á sig sem aðalflutn-
ingsmenn höggormsfrumvarps-
ins. Svohlj. ályktanir voru
samþykktar á fundinum:
,^Almennur fundur haldinn í
Iðnó 15. des. 1939 skorar á al-
þingi að gera ráðstafanir til
þess, að allir launaþegar fái
bætta upp að fullu þá dýrtíð,
sem orðin er í landinu og ber-
sýnilega mun fara vaxandi, —
þannig, að kaup fari hækkandi
í réttu hlutfalli við aukningu
dýrtíðarinnar."
Var þessi ályktun samþykkt
í einu hlióði.
„Almennur fundur haldinn í
Iðnó 15. des. 1939 skorar á al-
þingi að fella hið svohefnda
höggormsfrumvarp, stem nú
liggur fyrir alþingi, þar sem
fram borið, og rífur auk þess
fram borið, og rífur auk þess
niður, ef að lögum verður, mik-
ið af ýmsum þeim umbótum á
kjörum og mannréttindum
verkalýðsstéttarinnar, sem hún
hefir áunnið sér með baráttu
undanfarinna ára."
Álýktun þessi var einnig
samþykkt í einu hljóði.
Loks var qftirfarandi sam-
þykkt einróma:
„Almennur fundur haldinn
að tilhlutun Alþýðuflokksins
föstudaginn 15. des. í Iðnó mót-
mælir því harðlega við alþingi,
að dregið verði úr tölu siglinga-
fróðra og vélfróðra manna á
hverju skipi, frá því sem nú er
ákveðið í lögum og sérhverri
þeirri tilraun, sem gjörð er til
að draga úr öryggi sjófarenda
eða skerða rétt þeirra. Þakkar
fundurinn sjómannastéttinni
störf hennar, sem alltaf teru hin
mikilverðustu fyrir land og
þjóð og ekki hvað sízt nú á yf-
irstandandi ófriðar og hættu-
tímum."
Bariztlam Wðleyfín.
En bæjarráð hefHF eon
ena ákvðrinn tekið.
S ::¦ ' . . ' ¦ '.'.:.¦¦¦¦
Brennandi strætisvagn, sem varð fyrir rússricskri eldsprengju, á götu í Helsingsfors.
Tanner ávarpaði Molotov i
finnska útvarpinu i gærdag
?----------------
Finnar reiðubúnir til samninga, en verjast til
síðasta blóðdropa, ef Rússar ætla að kúga þá
leyfi
BÆJARRÁÐSFUNDI í gær
lágui fyrir beiðnir um bíó-
frá Háskóla Islands og
Frh. á 4.-síðu.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHOFN í morgun. ?
TANNER, utanríkismálaráðherra Finna og forseti
finnska Alþýðuflokksins, ávarpaði Molotov í útvarps-
ræðu í gær, sem hann hélt á rússnesku eftir að hann hafði
áður flutt hana bæði á finnsku og sænsku.
Hann sagði, að á öðrum vettvangi væri ekki hægt að
ná sambandi við utanríkismálaráðherra sovétstjórnarinn-
ar, þar sem Rússar hefðu hafnað áskorun Þjóðabandalags-
ins um að semja vopnahlé. Hann kvaðst vilja lýsa því yfir,
að Finnar væru reiðubúnir til samkomulags eins og áður.
En væri tilgangur Rússa sá, að leggja undir sig Finnland
og kúga finnsku þjóðina eins og á dögum keisarastjórn-
arinnar, þá myndi hún heldur kjósa að verjast til síðasta
blóðdropa, en að beygja sig fyrir ofbeldinu.
Það er ekki talið líklegt, að
þessi síðasta tilraun Finna til
þess að ná samkomulagi við
Rússa beri mikinn árangur. —
Rússneskur stjórnarembættis-
maður lýsti því yfir í Moskva
í gærkveldi eftir að Tanner
hafði flutt útvarpsræðu sína, að
sovétstjórninni væri ókunnugt
um hana, og það er því ekki
búizt við að Molotov muni
svara henni neinu.
Það er líka kunnugt, að ein-
mitt Tannter, þessum áhrifa-
mikla og vinsæla finnska verka-
lýðsforingja, er kennt um það af
sovétstjórninni, að samninga-
umleitanirnar fóru út um þúf-
ur milli Finna ög Rússa, og ^
enginn Finnlendingur er nú
syívirtur eins á Rússlandi og
hann.
Seinustu árgangar varaliðs
Finna hafa verið kvaddir . til
vopna, p- e. menn á aldrinum
40—60 ára.
Finnska herstjórnin tilkynnír,
að Rússar hafi haldið áfram á-
hlauptum iOg s.tórskotahríð á Kyrj-
álanesi og beðið mikið manntjén.
Rússar misstu 20 skriðdreka og
margir aðrir skemmdust.
'Á austurvígstö'ðvunum, þar sem
Rússar reyna að brjóta sér veg til
Boteueska f'lóans, segjast Finnai
hafa tekið aftur borgina Suomi'
Frh. i á. slðu.
Váinö
Tanner utanríkismála-
ráðherra Finna.
íhaldsmenn kljufa
Bjarma _ Stobksejrri
ln þess að pfa upp nofekra
ástæðu.
Frá fréttaritara Alþýðtíblaði^ns.
STOKKSEYRI i moaguin.
ÍKAU TIÐINDI gerftust í
*^ verkalýðisfélaginu Bjarroa
hér á Stokkseyri í fyrrakvðld á
fuiidi, að 21 maöur sögðu slg. úr
féla&iaiu og stofniuðu í gær faýtt
í&jxr, mm þeir kalla „Sjómanna-
fékg". '
Pað var á fundi i verkalýðs-
fé'lagÍMU Bjarma, sem hinir 21
sögðu sig úr því. Hafði þð ekki
toomið til nieinna átaka á fundin-
um og engar deiiur orðið. Þeir,
sem sög'ðu sig úr, munu vera i-
haidsnnenn, og virðist hér um
nýja 'starfsaðferð að raíða hjá
Sjiálfstæ'ðisfliokknum og ekki al-
iveg í samræmi við orðalag frum-
varps Bjarna Snæbjiörnssonax,
hvað sem um innnæti þess «r
að segja.
Það parf ekki að taka það
fram,, að Bjarmi hefir fasta samív
in,ga við alla atvinnurfikendur i
staðnum.
Mmiral Sraf von Spee skip
að að f ara í r hðfn á morgnn
------------------?
Verður annars kyrsettur í Montevideo
....... ? ............
LONDON í morgun. FÚ.
ST4QRNARVÖLDIN í URUGUAY hafa fyrirskipað, að
þýzka herskipið „Admiral Graf von Spee" skuli fara
frá Montevideo í síðasta lagi kl. 5 e. h. á morgun. Verði
skipið ekki farið, verður það kyrrsett í Uruguay, það sem
eftir er styrjaldarinnar. Frh. á 4, sjðu.