Tíminn - 13.10.1917, Síða 4

124
TI M I N N
stjórninni. »Ef hann þekti banka-
lögin« segir B. Kr., mundi liann
vita það, að sá hlutinn sker úr,
þar sem eldri gæslustjórinn er, sá
fyrr kosni«. En eru ekki tveir á
móti tveimur fyrir það? Eða
hvernig fer B. Kr. að telja? Setjum
svo að B. Kr. og Jón Gunnarsson
vildu veita lán, en M. S. og E. Br.
ekki. Eru þá ekki tveir á móti
tveimur?
En það sem eftir er af ræðunni
er álíka vísdómur og þetta, svo eg
nenni ekki að eltast við hana
meira, en það er óhælt að slá því
föstu, að alt sem B. Kr. ætlaði að
fræða þingið um þessu bankamáli
viðvíkjandi, var öfugt við sannleik-
ann, enda mat þingið fræðsluna
eins og vera bar.
Vöndnðn «þingiuennirnir.
Út af afdrifum bankamálsins i
þinginu m. m. er B. Kr. mjög
reiður út í það, og 21. sept s. 1.
ritar hann »leiðara« í »Landið«
sem heilir: »Eftir þingið«.
»Leiðarinn« er mest skammir til
þingsins fyrir »eiginhagsmuna og
valdapóliiík«. sem hann segir að
sé »fimlega rekin, af mönnum inn-
an þings og utan«.
Síðar kemst hann að því að
y>vönduðusta þingmennirnir einir«
ættu að mynda flokk og »standa
þétt saman, með aukinni þekkingu
á að varast vitin að undanförnu«
svo að »braskaramálum verði
hafnað«.
Sjálfsagt telur B. Kr. sig sjálf-
kjörinn foringja þessa »vandaða«
þingflokks, enda er hann nú orð-
inn flokkslaus. En íinsl nú mönn-
um ekki nokkuð væmið, að sjá
sama mannin vera að tala þetta,
sem lej'fir sér að framkvæma alt
það sem hér hefir verið bent á,
meðal annars það að vitna í fölsk
»dokument« í sjálfum þingsalnum?
Úað yrði dálaglega »vandaður«
þingflokkur þar sem B. Kr. væri
foringinn, ef allir flokksmennirnir
væru þar eftir.
Og mikil ósköp og skelfing er að
heyra B. Kr. vera að brígsla öðrum
um valdafíkn og eiginhagsmunasemi,
sem sjálfur hefir verið einhver
valdasjúkasti maður, sem uppi er
á þessu landi. Ýmsir þingmenn
kunna góðar »skítlur« um það,
hvað B. Iír. hafi beðið sig, að styrkja
sig til ráðherralignar nú í mörg
undanfarin ár, þegar ráðherraskifti
liafa legið fyrir. Á endanum komst
hann i lignina, sér til lítillar sæmd-
ar, sbr. ummæli og álit fjár-
hagsnefndar og fjárveitinganefnda
þingsins um fjár- og fjáraukalögin,
landsreikningana o. fl. t*á er ekki
ósennilegt, að það hafi verið vonin
um völdin við íslandsbanka, sem
studdi að þvi, að B. Kr. á þing-
unum 1901 og 1903 vildi drepa
Landsbankann, og veita íslands-
banka einkalegfi iil seðlaútgáfu hér
á landi Í30 ár. Og að síðustu má
bæta því við, að allar hamfarir
hans gegn bankastjórafjölguninni á
þinginu í sumar, eru ekkert annað
en ótti við það að hann tapi vötd-
um i Landsbankanum. Og það á
hann að gera. Bankastjórar þurfa
að vera liprir menn, óhludrægir,
og friðelskandi, auk þess að vera
fjármálamenn. Og vonandi sér veit-
ingarvaldið um það, að Landsbank-
inn geti orðið /nðarstofnun úr þessu.
Sundrungin og ófriðurinn þar að
undanförnu er búinn að vera hon-
urn nóg til minkunar og hnekkis
þó ekki sé meira að gert.
Þá er það alveg óþolandi, að
heyra B. Kr. vera að brígsla öðr-
nm um eiginhagsmunasemi. Hér er
aðeins eitt dæmi af B. Kr. sem
sýnir hvað hann er frábitinn lienni.
Á þingi 1909 bar meiri hluti pen-
ingamálanefndarinnar fram svo-
hljóðandi tillögu.
»Fari hinn núverandi bankastjóri
(þ. e. Tryggvi Gunnarsson) frá
(Lands)bankanum i lifanda lifi skal
hann fá í eftirlaun Í000 kr. ártega«.
(Leturbreiting mín. Alþ.tíð. 1909
skjalap. bls. 996).
B. Kr. greiddi atkv. gegn þessari
tillögu með nafnakatli. (Alþ.tíð.
1909. B II. hls. 1355). En í sumar
kemur hann með tittögu um það,
»að allir bankastjórar Landsbankans
sem hér eflir láta af bankastjórn,
sökum elli eða heilsubilunar« skuli
fá 4000 kr. i lífegrir (Þingskjal nr.
674, 1917.)
Þegar um það er að ræða, að
Tryggvi Gunnarsson, mjög þjóð-
nýtur maður fái lífeyrir, þá er B.
Kr. á móti, en þegar hann sjálfur
getur búist við að verða hans að-
njótandi, þá er hann með. Getur
eiginhagsmunasemin komið öllu
glöggara í ljós en þetta?
Og svo heldur þessi sami maður
út blaði til að brígsla öðrum um
eiginhagsmunasemi og valdafíkn,
en þykist sjálfur vera drifhvítur
engill, sjálfkjörinn leiðtogi »vand-
aðra manna«.
Að láta annað eins viðgangast ó-
átalið er blátt áfram hættulegt
þjóðlíflnu, og því hefir það verið
gert hér að umtalsefni.
Og sízt ferst ritstj. »Landsins«
að taka undir þessi eiginhagsmuna-
brígslyrði B. Kr. sem sjálfur ætlaði
hvað eftir annað að rifna yfir því
í sumar, þegar neðri deild feldi
niður helminginn af orðabókar-
styrknum, af því að það er vitan-
legt að það er faðir hans sem var
ætlaður sá bitlingur.
B. Itr. í vandræðum.
Af síðasta tbl. »Landsins« má
sjá í hve óskaplegum vandræðum
B. Kr. er, út af greinum þeim sem
hafa birst hér í blaðinu, um banka-
starfsemi hans.
Honum kemur sýnilega óþægi-
lega að sjá sannleikann sagðan
svona blátt áfram og hispurslaust.
í stað þess að regna til að svara,
tekur hann hálfar og heilar setn-
ingar, úr grein minni, og lætur
prenta, allar slitnar meira og minna
út úr réltu samhengi, og hrópar
svo hástöfum: »Auðvitað þurfa
svona skrif ekki frekari skgringar
né andmæla við. Pau skgra sig
sjálf«. (Leturbr. mín.)
Er nú hægt að hugsa sé vesal-
mannlegri vörn? En B. Iír. hefir
gert mér greiða með henni, þó
hann hafi gert sjálfum sér hinn
mesta bjarnargreiða, því það er
eins víst og tveir og tveir eru fjór-
ir að fjöldi af lesendum »Lands-
ins« hans, ná sér í »Tímann« til
að sjá alla greinina i samhengi, og
þá getur svo farið að gróðinn við
það, að birta þessar sundurslitnu
»glepsur« verði nokkuð vafasam-
ur. Einn keypti t. d. 100 eintök
af »Tímanum« með greinunum í.
B. Kr. er hálft í hvoru að tala um
að tala við mig fyrir dómstólunum.
í því væri mér mesta ánægja. í
fyrsta lagi af því, að fá að sanna
fyrir þeim, þann sannleika sem hér
hefir verið sagður, og í öðru lagi
af því, að sjá hvort siðferðis og
velsæmis ástand B. Kr. er á því
stigi, að hann leggi út í máisókn
til að reyna að gera sannindi að
ósannindum.
»Glepsurnar« sem B. Kr. lætur
»Landið« ílytja úr grein minni, eru
liklegá^aðal málshöfðunaráslæðurn-
ar. Ein þeirra er um söluna á
Laugaveg 18 B. til síra V. Br. Er
B. Kr. nú virkilega svo einfaldur
að halda að hann fái algerðan
sýknunardóm, af þeirri húsasölu;
að selja stórt tvílyft hús með porti
og kvistum, kjallara og slórri lóð,
m. m. neðarlega við eina aðal götu
bæjarins sem sennilega væri virt
fyrir 24—25 þús. krónur, á einar
14,500 krónur. Og skömmu síðar
Iánar hann kaupanda út á 1. veð-
rélt í eigninni á eigið nafn, sem er
beint brot á lögum bankans, upp-
hæð sem er nærri því eins há, og
kaupverðið1).
En til þess að sýknudómur B.
Kr. verði sem allra glæsilegastur,
er rélt að bæla því við, að litlu
síðar kórónar hann húsasöluna
með því, að selja einum kunningja
þessa óskabarns síns, húseignir
bankans inn á Grettisgötu, svo ó-
dgrt, að kunninginn græddi á þeim
á örfáum mánuðum margar þús-
undir króna, sem ekki var óeðli-
legt því hús voru einmitt á þeim
tíma (1916) að stíga hér sem ör-
asl í verði.
Alt þetta er sannanlegt lwenœr
sem er, þvi öll skjöl fa/söl og skulda-
bréfj ölluin þessum kanpum, sölum
og lánum viðvikjandi, hafa opin-
berlega verið þinglesin hér á bœjar-
þi'ngi i Regkjavík.
B. Kr. er mjög reiður við Sig-
urð Jónsson ráðherra fyrir það, að
»Tíminiv« liefir flutt þessar greinar
mínar, sem liafa sýnt hann í réttu
Ijósi.
í stað þess að vera nú að ilsk-
ast út af þessu, ætti B. Kr. að
skora á ráðherrann, gfirmann sinn,
að rannsaka hvort efni grein-
anna cr elcki sannleikanum sam-
kvœmt, og fá sig hvítþveginn aj
þeim á þann hátt, ef kostur er, en
þola afleiðingarnar ella. .
Vill B. Kr. fara þessa leið?
1) 7. gr. í lögum bankans frá 12. júli
1909, mælirsvo fyrir: »Eigi mcga banka-
stjórar eða sýslunarmenn bankans, vera
skuldskegltir bankanum, hvorki sknldu-
nautar, né ábggðarmenn annaraa.
Hún ætti að vera honum fær
e/ það sern í greinunum stendur,
er ekkert annað en »ærumeiðandi
árásir«, »óhróður og níð«, eius og
hann lætur »Landið« sitt bera út.
Hitt að hrópa um það, að þelta
megi ekki segja um fyrverandi ráð-
herra »og mann í þýðingarmikilli
trúnaðarstöðu« fær ekki nokkurs
manns eyra.
Valur.
Kréttir.
Tíðin. í viku byrjun brá til hlý-
inda og munu margir hjer syðra
liafa getað notað þá stundina til
þess að ná jarðarávöxtum úr görð-
um. Um miðja viku kólnaði aftur
og gerði snjókomu víðast um land.
Er ekki ólíklegt að þungl segi
mönnum riú hugur um ráðstöfun-
ina að fresta rjeltum. Engar fréttir
hafa þó enn af því borist að fé
hafi fent á fjöllum, en ferðir illar
með slátursfé. — Vélbátar hafa feng-
ið mikla hrakninga, en flestir eru
þeir komnir fram. — Seglskip ný-
keyt frá Færeyjum kom til Fá-
skrúðsfjarðar mjög illa haldið, en
menn allir voru heilir.
Bruni. í Geitavík í Borgarfirði
eystra brunnu nýlega 80 heslar af
af töðu og 30 hestar af útheyi.
Skipaíerðir. » L a g a r f o s s « fór
9. þ. m. til ísafjarðar og Akur-
eyrar með vörur og kemur sömu
leið aftur í næstu viku. — »Ster-
1 i n g« fer sunnan um land til
Akureyrar næstu daga. — » S u n -
nefa« hom til Reykjavíkur 11. þ.
m. Skipið er eign Andrésar Guð-
mundssonar og flytur aðallega kol
sem eiga að fara til Hafarfjarðar.
— »Gullfoss« kom frá Amer-
íku í gær með nokkra farþega. —
» F á 1 k i n n « mun væntanlegur
frá Kaupmannahöfn um miðjan
næsta mánuð og er búist við að
hann fari aftnr þangað í byrjun
desember.
Landsbankinn hefir nú loks á-
kveðið að láta verða úr því að
stofna útibú á Auslfjörðum. Var
því frestað í vor, en nú verður
úr þvi í haust og er Árni Jóhanns-
son ráðinn forstjóri. Deila hefir
verið um það milli Múlasýslnanna
hvar útibúið ælti að slanda. Hafa
Norðmýlingar og Seyðfirðingar
slaðið fast á því að útibúið yrði
á Seyðisfirði, en þar er fyrir úti-
bú íslandsbanka. Auðvitað er það
einungis tímaspursmál hvenær úti-
bú Landsbankans kemur í háðar
sýslurnar, en að þessu sinni er á-
kveðið að það verði á Eskifirði.
Ritstjóri:
Gnðbrnndnr Magnússou.
Hótel ísland 27. •
Sími 367.
Prentsmiðjan Gutenbe'rg.