Tíminn - 24.04.1920, Qupperneq 3

TlMINN
G3
hlýðni. Pað tókst fremur vel, og
mega verkfallshótendur að ekki
litlu leyti þakka það höfuðpaur-
um langsara. Gísla, Einari og
Magnúsi Strandamanni. Peir voru
tvöfaldir í roðinu. Annarsvegar
slarfsmenn landsins, sem undir-
bjuggju verkfallið af mikilli alúð,
og hvöttu þar til að spenna bog-
ann sem hæst. Hins vegar voru
þeir alþingismenn, trúnaðarmenn
aiþjóðar og áttu þá »sem sé« að
semja við verkfallsliðið, þ. e. við
sjálfa sig. Þetta var sá leikur sem
báðfuglarnir kölluðu vbaráltuna við
holdiða. Freistingin var mikil og
það verður að játa það, að enginn
syndari i Decameron féll flatari
fvrir tilhneigingum sínum, heldur
en Gísli & Co. i þetta sinn. í stað
þess að leiða málið hjá sér í þing-
inu, eins og hver sæmilegur maður
hefði gert, eins og þarna stóð á,
þá börðust langsarar af öllum
kröftum fyrir verkfallskröfum sin-
um. Annars er helst að sjá svo sem
Gísli hafi samviskubit af þessu.
En í stað þess að iðrast tvöfeldni
sinnar, og gera skaplega yflrbót
býr hann til rakalausar ósanninda-
sögur um að vissir andstæðingar
sinir hafi efnt til verkfalla. Það
sýnir sannleiksást hans, að þó að
hann viti að tveir af fyrirrennur-
um hann við Mbl. Finsen og E.
A. hafi verið stimplaðir margfaldir
ösannindamenn fyrir þá sögugerð,
þá gefur Gfsli lýgina út til að fá
slimpilinn lika. Ómögulégt er að
skilja atferli Gísla i þessu máli
öðruvísi en svo að hann skammist
sín fyrir framkomuna í fyrra. Hann
minnir dálílið á Lady Macheth, er
liún gengur í svefni og reynir að
ná blettunum af höndunum. En
stikir blettir eru líklega nokkuð
fastir. Gísla mun verða að þvf.
Eftirmæli.
Hákon Oddsson frá Kjarlaks-
stöðum i Dalasýslu.
Hann var fæddur á Kjarlaks-
stöðum 2. sept.br. 1891. Foreldrar
hans Oddur Hákonarson óðals-
bóndi á Kjarlaksstöðum og kona
hans Hólmfríður Brynjólfsdóttir,
dáin 27. ág. 1915. Hákon ólst upp
hjá foreldrum sínutn og átti alla
tíð heimili í föðurhúsum til dauða-
dags 17. febr. síðastliðinn. Hann
var að mörgu leyti vel gefinn, vel
greindur, námsmaður góður. Gekk
hann á Akureyrarskólann 1910 og
tók þaðan gott próf vorið 1913.
Hann var stiltur vel, yfirlætislaus,
sérlega háttprúður og vandaður,
Það var aðdáanlegl að sjá hvað
hann smaug vel úr brögðum.
Hann var auk þess fjölhæfari á
brögð en flestir hinna og undir-
bjó úrslitabrögðin oft með af-
brigðum vel. Auk þessa er fram-
koma hans hin glímumannlegasta
í besta skilningi. Hann er fullkom-
lega rólegur, en situr um leið unt
hvert tækifæri sem gefst, að koma
bragði á og fylgir á eftir með fullu
skapi og snerpu. Það kom mest
list fram í glímum hans. En hann
vanlar burði og þol og kom það
sérstaklega í ljós vegna þess, að
margar af glimum hans urðu lang-
ar og um tvær varð hann að glíma
tvisvar. Úr því á hann að geta
bætt með Iíkamsæfingum. Og þar
sem hann kann svo vel um fram
flesta aðra það vandlærðasta, er
ástæöa til að vonast til, að hann
verði með timanum einn af bestu,
skæðustu og glæsilegustu glímu-
mönnum landsins.
Valdimar Sveinbjarnarson bar af
öðrum í léttari ílokknum. Hann
er ættaður austan úr Vopnafirði og
er nú leikfimiskennari við barna-
skólann hér í bænum. Glíma hans
var góð og framkoma sömuleiðis.
Eftirtektavert er það, að nálega
allir glimumennirnir, sem glimur
sýna í Reykjavík, eru úr sveit.
Má af þvi margar ályktanir draga.
En ekki eí rétt að $eyma því þú
Lifebuoy- hveitið
er ein hin allra besta amerískra hveititegunda. Biðjið
ávalt. um þá tegund ef þér viljið fá verulega gott hveiti.
Hveitið Trumpeter er einnig góð tegund þótt
það jafnist ekki að fullu við Lifebuoy. I3að er mjög ódýrt
eftir gæðum.
þar sem alt hveiti hefir nú hækkað i verði er enn brýnni þörf
en ella að ná í notadrýgstu teguntíirnar.
vinfastur og trygglyndur. Yfirleitt
var Hákon sál. sérlega mikill efn-
ismaður, er án efa hefði orðið átt-
högum sinum nýlur maður á marga
lund. Hans er því mjög saknað
af öllum þeim, er þektu hann.
En sérstaklega er sár harmur kveð-
inn að föður hans, er átti ekki
annað barna, en þennan eina son,
sem hann hefir án efa bygt á
margar fagrar vonir. Um leið og
sveitungar og vinir þeirra feðga
sakna einlæglega þessa unga efnis-
manns, samhryggjast þeir hinum
sorgbitna föður, er á svo skömm-
um tíma hefir átt á bak að sjá
áslúðlegri eiginkonu og einkasyiii.
Vinur.
ólafur Guðmnndsson frá Lund-
um.
Hann lést að heimili sínu 30.
jan. s.l. 22 ára gamall.
Foreldrar hans voru bjónin:
Guðmundur bóndi Ólafsson og
Guðlaug Jónsdóttir á Lundum í
Stafholtstungum.
Ólafur dvaldi alla æfi í foreldra-
húsum, að þvi undanskildu, að
hann stundaði nám við Hvítár-
bakkaskólann í tvo vetur. Hann
var innilega elskur að heimiii sínu,
— heimilisrækinn eftir besta skilu-
ingi — enda hafði honum hlolnast
það heimili, sem var fyrirmynd
annara um marga hluti.
Fregnin um andlát þessa mann-
vænlega manns, flutti dapran sökn-
uð út um nágrennið. Allir kunn-
ugir fundu, að hér var horft á bak
einum efnilegasta liðsmauninum úr
flokki hinna yngri manna. — En
heima, þar sem hann lifði og vann,
er missirinn sáraslur — harmur-
inn þyngstur. Nú drjúpir heimilið
hans í sárum. Foreldrar og syst-
ldni horfa tárvotum augum á auða
rúmið.
Eg kyntist Ólafi um tveggja velra
skeið, — í skólanum á Hvítárbakka.
Eg sá hann þar í fyrsta sinni,
meðal anuara uugmenna — flestra
ókunnugra — sem komin voru
hvaðanæfa.
Ósjálfrátt laðist eg meir að hon-
um enn nokkrum hinna. Ekki
vegua þess, að hann væri fljót-
tekinn. Hann var mikið fremnr
tregur að kynnast. Hilt réði meiru,
að hann bar í svip sfnum og Lát-
bragði svo mikið af þvi, sem best
var og ríkast I fari hans.
Hann var fríður sýnum og bjart-
ur yfirlitum. Svipurinn hreinn og
mildur og talandi vottur um dreng-
lyndi og staðiestu. — Hvortveggja
kom líka skýrt fram í kynningunni,
Þar var ekkert, sem mint gat á
óhreint hugarfar. Alt var heilt og
einlægt.
að þeir sem nú eiga mestan heið-
urinn af glímaiðkununum eru
Reykvíkingar, Guðm. Kr. Guð-
mundsson, glímustjórinn á báðum
sýningunum og Ágúst Jóhannesson
bakari. Eru báðir gamlir og góðir
félagar Ungmennafélags Reykja-
víkur, en nú er svo komið, að sá
góði félagsskapur þrífst ekki leng-
ur í höfuðstaðnum.
Hafi þeir allir þölck, íorgöngu-
mennirnir og glímumennirnir. Þeir
hafa allir komið fram með sóma.
Mætti á eitt einstakt atriði minna
enn um báðar þessar glímusýn-
ingar í vetur, svo fjölmennar, að
á hvorugri urðu nokkur teljandi
meiðsli. Það er mikið hrósunar-
efni, því að það ber bæði .vott
um drengskap og kunnáttu.
Loks mætti að því vikja í þessu
sambandi hve lítið hefir selst af
»Glímubókinni«, svo ágætri og
bráð»nauðsynlegri bók fyrir alla
glímumenn.Var upplagið eltki nenia
1000 og um helmingur óseldur.
Er þetta ilt til afspurnar.
Og hvað verður langl þangað
til glíma verður kend í öllum
skólum á íslandi?
Eg veit að þeir, sem kyntust
honum ásamt mér, minnast hins
sama.
Mér er enn minnisstætt hvernig
það lá í loftinu, eins og skýlaust
álit okkar allra, að Ólafur yrði
gæfumaður. Mér finst nú, að sú
sannfæring hafi orðið til af því,
að við vorum viss um það, með
sjálfum okkur, að hann bæri alt
af hreint merki. Yrði alt af jafn
góður og saklaus, hvað sem ann-
ars kynni að mæta honum.
Þegar eg hugsa til þessara horfnu
stunda, þá er Ólafur æfinlega ein-
hversstaðar nálægur, og eg finn
þá og þakka, að þeir dagar voru
fegri hans vegna.
* *
*
Ólafur frá Lunduni fékk að deyja
í blóma lífsins. Með flekklausa
æsku að baki — æsku, sem átti
svo fagurt fyrirheit, svo margar
og göfugar vonspár.
En þær fengu ekki að rætast —
ekki hér; og nú ber hann gnótt
fagurra vona inn yfir landamæri
betra heims.
Umhverfis hann var alt af heið-
ríkt og sólbjart, og í samræmi við
það eru minningarnar, sem hann
lætur eftir meðal vina sinna og
samfylgdarmanna.
í febr. 1920.
Sig. Snorrason.
Verkfærasýning.
Stjórn Búnaðarfélags íslands hef-
ir ákveðið að vorið 1921 verði
haldin sýning á allskonar verkfær-
um og vinnutækjum, sem hafa
verið og liklegt er að séu nothæf
hér, við búnaðarstörf.
Hefir slík sýning tvöfalt verkefni.
Annað víkur að sögu landbún-
aðarins, þar eð gömul verkfæri
eiga og að vera á sýningunni. Væri
það næsla girnilegt efni til rann-
sóknar, hvaða verkfæri hafi verið
notuð hér á landi til sveita, og
ritgerð um slíkt efni myndi gefa
góða mynd af lifnaðarkáttum þjóð-
arinnar. Verður vonandi einhver til
að leysa það verk af hendi áður
en laugt líður.
í sambandi við þennan lið sýn-
ingarinnar væri næsta æskilegt að
lagður væri grundvöllur að safni
á landbúnaðar og búsáhöldum,
sem ælti að vera ein deild í Þjóð-
menjasafninu. /Elti að mega vænta
þess, að á sýninguna bærust ýmsir
gripir sem þar væru best geymdir.
Aðal markmið sýningarinnar er
þó vitanlega hitt, að reyna að
finna ný verkfæri og fá menn til
að nota þau.
Til þess að það tvöfalda mark-
mið náist, þarf bæði að viða miklu
að sýningunni af nýjum verkfær-
um, bæði innanlands og utan, og
bændur utan af landi verða að
koma sem fjölmennastir á sýning-
una, jafnframt því sem Búnaðar-
félagið og blöðin munu telja það
skyldu sina að skýra almenningi
frá því sem þarft er og nylsamlegt
á sýningunni.
Að nú er í fyrsta sinni siofnað
til slíkrar sýningar ber augljósan
volt um það, hve það hefir nú
fengið almenna viðurkenning, að
aukin nolkun verkfœra er eitt aj
Ufsskilyrðunum fyrir hinn íslenska
landbúnað.
Er það yel farið að stjórn Bón«
aðarfélagsins sýnir slikt uú í verk-
inu og er ekki ástæða til annars
en að bera fylsta traust til fram-
kvæmda hennar í þessu efni, enda
á hún að eiga visan stuðning
bændastéltarinnar.
^orgin eilífa
eftir
all @ainc.
Davið Rossí talaði rólega, en
með innleik:
»Manninn, sem gengur beint
framan að kúgara þjóðarinnar,
drepur hann, augliti til auglitis,
bíðnr rólegur, uns hann er hand-
tekinn og segir: »Eg hefi ekki
myrt Bónelli barón, heldur for-
sætisráðherrann, ekki manninn
heldur enibættismanninn, dæinið
mig, hengið mig, skjótið mig, graf-
ið mig lifandi, látið mig í fanga-
klefa, þröngan eins og líkkistu og
látið mig aldrei sjá nokkurn lif-
andi mann, eg tek þessu með jafn-
aðargeði og bíð byltingarinnar« —
þennan mann gelur heimurinn
kallað brjálaðan, ofsamann eða
heimskingja, en það verður að
kalla hann öðru nafni en nafni
morðingjans«.
Ókunni maðurinn var eldrauður
af æsingi. Hann laut yfir borðið
og tók ritinginn.
»Gefið mér þennan. Hann væri
hæfilegur. Eg fel liann i blónivendi,
sem gefa á hinum mikla niauni.
Svarið mér! Má eg taka ríting-
inn?«
»Sá maður, sem tekst slíkt á
hendur«, sagði Davíð Rossí, »verð-
ur að vera viss um það, að hugs-
unin um persónulega hefnd, komi
hvergi nærri«.
Rítingurinn titraði í liendi ó-
kunna mannsins.
»Hann verður ennfremur að láta
sér það skiljast að verkið er gagns-
laust: hepnist það, verður það ein-
göngu hlutverkaskifting, en breytir
ekki innihaldi leilcsins — mis-
hepnist það, verður harðsljórnin
alveg vægðarlaus og herðir á hlekkj-
unum. Meir að segja mun hann
fá þau orð í eyru, frá öllum sönn-
um vinum frelsisins, að sá sem
beitir ofbeldi, sé ekki frelsinu vax-
inn. Andlegu vopnin séu þau einu
sera mönnunum séu sainboðin.
Mennirnir eigi að nota heilann í
baráttunni, en ekki klær og tenn-
ur. Það séu sigrar hjartans og
skinseminnar, sem séu hinir einu
gildu, hinir séu dýrslegir, hversu
miklum ljóma sem menn vilji um
þá varpa«.
Minghellí kastaði rítingnum á
borðið og sagði napurt.
»Eg vissi það, að þér töluðið við
fólkið á þessa leið — en okkar f
milli . . .«
Davíð Rossí stóð upp og sagði
hátignarlega:
»Hr. Minghellí — viðtali okkar
er lokið!«
»Þér viljið þá ekki veita inér j
aðstoð, ekki hafa neitt saman við j
mig að sælda«.
Davíð Rossí hucigði sig án þess j
að mæla orð. Ókunni maðurinn
leit á hann reiðilega:
»Þar sem þér nú vitið hver eg
or, munduð þér strika yfir undir-
skrifi rnínq undir trúaqátning
Bóka og pappirsverslnnia
á Seyðisfírði
er vel birg af þeim ritföngum
öllum, sem mest eru notuð
almeut, — og mun, þrátt fyrir
yfirvofandi verðhækkun á papp-
ír, geta boðið viðskiftamönnum
sínum tiltölulega eins góð kjör
og fyr og að engu lakari en
nokkur önnur pappirsverslun,
:: hér Austanlands. ::
Gamlir viðskiftavinir, athuglð sjálfir!
Virðingarfylst
Pétur Jóliannsson.
ykkar og biðja félagið í London
um að reka mig«.
»Þér hafið gert það sjálfur. Þér
hafið engan rétt til að dveljast vor
á meðal«.
Minghellí stóð í dyrunum og
var æilegur á að líta.
»Það eru menn eins og þér, sem
stöðva framfarir heimsins. Ykkar
vegna geta valdhafarnir borið það
á okkur að við stofnum til djöf-
ullegra athafna og brjótum Guðs
lög og manna. Auk þess er hér
ekki einungis um það að ræða, að
þér séuð á rangri leið í pólitiskum
efnum, því að þér hafið um leið
ætlað að gera upp ' persónulegan
reikning«.
»Það má vel vera að það sé
satt, að mér sé í nöp við forsætis-
ráðherrann. Þér töluðuð í dag um
ástmey hans og áttuð við þá konu
sem gengur hér undir nafninu
Donna Róma Volouna. Hvað segö-
uð þér, ef eg segði yður að hún
sé alls ekki af Volonna-ætt, heldu
stúlka sem ráðherra hirti af götu
í London, sem hann hefir flutt til
Róms og talið ríkrar ætlar, vegna
þess að hanu er lygari og svikari«.
Davíð Rossí hrökk við, eins og
ósýnileg hönd hefði lostið hann.
»Hún heitir að vísu Róma, og
það var eimnitl nafn hennar sem
benti mér ó ráðninguna. Eg var
starfstnaður sendiherrans i Loudon
fyrir 10 árum. Lögreglan leilaði þá
fregna hjá okkur uin ítalska slúlku
sem liafði fundist á Leicester
Square um nótt. Móðir hennar var
dáin og faðirinn í Ítalíu. Faðir
Iieunar hafði komið henni fyrir
hjá fjölskyldu þá er hann fór, Hún
hafði flúið þaðan. Eg fór á lög-
reglustöðina með sendiherranum og
sá stúlkuna. Hún afsakaði sig með
því, að það hefði verið farið illa
með sig. Við trúðum henni ekki
og komura henni aftur fyrir. Mán-
uði síðar heyrðum við að hún
hefði strokið aftur og þá hvarf
hún alveg«.
Davíð Rossi beygðist í baki,
eins og þung byrði hvíldi á honutn.
»Eg sá hana ekki aftur fyr en
rétt nýlega og hvar, haldið þér?«
Davíð Rossí bognaði enn meir
og spurði:
»Hvar?«
»Hér í Róm! Eg lenti í óþæg-
induin hjá sendiherranuin og kom
hingað til þess að bera mál mitl
undir forsætisráðherranu. Mér var
sagt að það yrði að vera fyrir
milligöngu Donnu Rómu, að unt
væri að hafa tal af honum. Einn
af ættingjum mínum kom mér á
fund hennar. Eg þekti hana þegar.
Donna Róma Volonna er cngin
önnur en Róma Rosselli, sem
hvarf af götum Lundúnaborgar«.
Það var eins og Davfð Rossí
hækkaði alt í einu um nokkra
þumlunga.
»Þorpari«, hrópaði liann meö
hásri rödd.
»Hversvegna . . . !«
»Eg þekki hana!«
»Þér þektuð . . .«
»Við vorum ávalt samau, þang-
að lil hún var sjö ára — hún
var eins og systir mín, og faðir
hennar gekk mér í föðurstað . . .
og ef þér dirfist að segja að hún
sé ástmey barónsins — svlvirðilegi
legi rógberi og þorpari! Eg gætí
með einti orði srannað að þt?r