Tíminn - 23.01.1932, Page 4

TÍMINN
ia
Munið
að ÞORS - MALTÖL er
uú bragðbesta en
annað maltöl, nær-
ingarríkara en
annað maltöl og því
ódýrara en annað
maltöl. Biðjið ávalt um
Þ ót s-maltöl.
Stefán Egilsson
márari
Síðast í nóvember var ég staddur
austur í Honiafirði. Kvöld eitt flutti
útvarpið þá frétt að Stefán Egilsson
múrari, gamall og góður Reykvík-
ingur, hefði andazt þann 30. nóv. á
heimili sonar síns, Sigvalda Iialda-
lóns lœknis í Grindavík.
Hin síðostliðnu 10—11 ár hafði
ég þó nokkur kynni af Stefáni, og
voru þau öll á þann veg, að ég
hafði fyrir löngu hugsað mér að
minnast hans i þessu blaði, þó að
ekki hafi af því orðið, fyr en nú, að
honum látnum.
Hann var orðinn hálfáttrœður þeg-
ar ég sá hann fyrst, og heyrði ég
hann fyrst nefndan „gamla Stefán",
en við það varð ég var, undireins
við fyrstu kynni, að að þó líkaminn
væri orðinn hrörlegur þá voru engin
ellimörk önnur á Stefáni gamla og
þann áratug sem ég þekkti hann,
varð ég við enga afturför var hjú
honum. Og því kom mér lát „gamla“
Stefáns Egilssonar á óvart.
Stefán var einn af þeim fyrstu
sem ég kyntist er ég kom hingað til
landsins og fór að starfa hér að
garðyrkju. Hann var einn af þeim
allra fyrstu, sem leituðu ráða til
mín um garðyrkju, og hann, öldung-
urinn, færði sér í nyt þau ráð er
honum voru gefin. Hann hafði i
elli sinni dvalið á Ármúla á Snæ-
fjallaströndinni hjá syni sínum Sig-
valda og konu hans, en iðjuleysið
lét aldrei Stefáni. pau sumur sem
hann dvaldi þar vestra, sá hann um
garðana á Ármúla með mestu prýði.
Svo fluttizt Stefán suður til
Reykjavíkur er Sigvaldi varð að
segja héraðinu lausu vegna heilsu-
brests. — þá tók gamli Stefán land
til garðræktar á hinum gróðurlausu
Melum vestan við borgina og fram-
leiddi þar ýmiskonar matjurtir
handa heimilinu. — þá kom Stefán
til mín og fékk ný kartöfluafbrigði,
tilbuinn áburð, fræ o. þ. h. og þurfti
þá um margt að spyrja. Og Stefán
gamli mundi það sem honum var
sagt og jurtunum leið vel í garðin-
um hjá honum.
Svo 1925 fór gamli maðurinn vest-
ur í Flatey með syni sínum, og ekkí
var hann fyr kominn þar en hann
fór að hugsa um garðana, bæði við
læknishúsið og eins i útey, þar sem
lundinn grefur sundur svörð jarðar.
Spratt þar vel því mold er frjósöm.
Mörg bréf bárust mér að vestan frá
Stefáni viðvikjandi garðyrkjunni.
Blómfræ og inatjurtafræ fékk hann
frá mér — en um gulrófnafræ þurfti
hann ekki að biðja.því það ræktaði
hann sjálfur. — Skyldi gulrófnafræ
hafa verið ræktað fyr eða síðar á
Flatey á Breiðafirði? —
í „frístundum" sínum frá garð-
yrkjunni um sumarin var Stefán
oft að hitta uppi á húsaþökum á
eyjunum — var þá að dytta að
sprungnum reykháfum o. þ. h., fást
við sitt gamla handverk. — Eilt
sinn kom ég til Flateyjar; síðan leii
ég á gamla Stefán sem yngsta mann-
inn á eyjunni, — hann gerði mörg-
um yngri manninum skömm til;
enda var nú „Flateyjar framfara stift-
unar stofnfélags bréflega félag“ löngu
búið að vera.
Veðurathuganir gerði Stefán þar á
eyjunni á degi hverjum, þau árin
sem hann dvaldi þar. Ekki ræktaði
Stefán kartöflur einungis handa sér
og sinum, heldur miðlaði hann öðr-
um útsæði af góðum afhrigðum.
Nálega hálfníræður fluttist Stefán
Egilsson til Grindavíkur með Sig-
valda syni sínum fyrir tveimur ár-
um síðan. Ekki var hann iðjulaus
þar fremur en annarsstaðar. Tók sér
land til ræktunar þar í hrauninu og
ruddi. Ógrynni af hraungrjóti varð
hann að flytja burtu og hlóð úr
því skjólgarð fyrir vindáttum. Ótrú-
legt er það hve miklu gamli Stefán
afkastaði þar, og aleinn var hann
við þaö. Brátt mátti sjá blómlegan
r1
Reyhjavík 8imi 249
Niðursuðuvörar vorar:
Kjíít.....II kg. og */2 kg. dósum
Kkía .... - 1-----1/2 - -
BayjarBbjúgu 1 - '/2 -
riskabollnr - 1 - - 1/2 —
Lax.......- 1 - - 1/2 -
hljóta almeiniiugslof
Kf þér hafið ekki reynt vörur
þessar, þá giörið það nú. Notiö
innlendar vörur fremur on erlendar,
með þvl stuðlið þér að þvi, að
íslendingar verðisjálfum sér uéglr.
Pantanir afgreiddar fljótt og
vel hvert á land sein er.
garð þar sem úfið hraun var áður og
í haust sem leið fékk Stefán 20
tunnur af kartöflum upp úr honum,
fyrir utan allt smávegis, gulrófur,
idómkál o. þ. h. — þótti mér þettað
afreksverk, þó ekki væri tekið tillit
tii hins haa aldurs. Yngri menn i
Grindavík gerðu ekki betur og fjærri
því; garður Stefáns bar af öðrum
görðum þar, hvað umhirðu snerti,
því það var vndi gamla mannsins
að láta gróa, þar sem áður var
auðn. Væru margir jafningjar Stef-
áfis Egiissonar um skilning á rækt-
un lands og um framkvæmdir, þá
því skilyrðin eru víða góð ef mað-
urinn réttir náttúru landsins hjálp-
andi hönd. Og hve miklu gætu ekki
ungar sterkar hendur komið til leið-
ar nf góðu, — þegar gamla lúna
höndin hans Stefáns vann slík af-
reksverk. — þá þyrfti hin fátæka ís-
ienzka þjóð ekki að flytja inn kar-
töflur fyrir uppundii' hálfa miljón
krónur á ári.
Síðast kom Stefán heitinn tii mín
í október, hress og ræðinn að vanda,
nú var búið að „taka út“ handaverkin
hans og leggja í dagsverk og gamli
maðurinn átti nú von á jarðabóta-
styrknum sínum, sem viðurkenningu
hins opinbera fyrir starf sitt. En svo
kom Dauðinn og setti endpunktinn
fyrir hina löngu starfsömu æfi. Síð-
ast í nóvember var hann að ljúka
við að slétta steingólf í kjallara og
féll þar í valinn, með múrskeiðina i
hendinni. Hann dó 30. nóv. og vant-
aði þá 2 daga til að hafa Iifað 86 ár.
Stefán Egilsson var fæddur 2. des.
1845, á Laugarvatni. Eg kann ekki að
rekja hans iöngu sögu, því ég þekkti
hann aðeins hinn síðasta áratug æfi
hans. fðjusemi og jafnaðargeð þótti
mér einkenna hann öðru fremur og
fróðléiksfýsn og góðmennska. Hann
var sjálfmenntaður maður og víða
heima, las mikið og erlendar bækur
ekki síður en innlendar. Að loknu
dagsverki tók hann sér alltaf bók í
hönd. Og dagbækur liélt Stefán sið-
astliðin 50 ár.
I iðn sinni, steinsmíðinni, var hann
einnig sjálfmenntaður að öliu leyti,
en þó gcrði hánn tcikningar og út-
reikninga af stórbyggingum og fór
það hið bezta úr hendi. En þeirri
hlið málsins eru aðrir kunnugri en
ég-
Stefán Egilsson Var kvæntur Sess-
clju Sigvaldadóttir fyrrum ljósmóðir
hér í bæ, hún er enn á lífi. Fjórir
synir þeirra komust upp, en þeir eru:
Sigvaldi Kaldalóns iæknir og tón-
skáld, Snæbjörn skipstjóri á „Agli
Skallagrímssyni", Guðmundur stein-
smiður vestan hafs, og Eggei-t söngv-
ari.
En því bið ég Tímann fyrir þessar
línur um Stefán Egilsson, að mér
þótti hann hinn merkilegasti gamli
maður, sem ég hefi þekkt og sönn-
un þess, að enn er kjami og kraftur
í körlum á íslandi, þó ekki komi
það lengur fram í barsmíðum og víga-
ferlum, heldur í einlægri trú á rækt-
un lands og lýðs.
Ragnar Ásgeirsson.
SKRIFSTOFA
FR AMSÓKN ARFLOKKSIN S
er á Amtmannsstíg 4 (niðri).
FERÐAMENN
sem koma til Rvíkur, fá her-
bergi og rúm með lækkuðu
verði á Hverfisgötu 82.
Hallur Hailsson
tannlæknir,
Austurstræti 14. Reykjavík.
Viðtalstími 10—6.
Alltaf lægsta verð á tilbúnum
tönnum. — Fljót afgreiðsla fyrir
-------aðkomufólk. — — —
SJálfs er höndin
hollusf
Kaupið innlenda framleiðalu,
þegar hún er jafngóð erlendri og
ekki dýrari.
Kristalsápu, grænsápu, stanga-
sápu, handsápu, raksápu, þvotta-
efni (Hreins hvitt), kerti alls-
konar, skósvertu, skógulu, leður-
feiti, gólfáburð, vagnáburð, fægi-
iög og kreólínsbaðlyf.
Kanpið HREINS vSrur.
Þær eru löngu þjóðkunnar og
fást í flestum verzlunum landalns
H. £. Hreinn
Skúlagötu. Reykjavík. Sími 1825.
Svar
-------- Nl.
Pússning í sambandi við ljósalagn-
ir Júlíusar Björnssonar stafar, einsog
hér að neðnn er greint, frá brevtingu
á veggjum hússins, sem ég hefi engu
ráðið um.
Neðangreint vottorð hefi ég fengið
frá Júlíusi Björnssyni yfir sundur-
liðun á viðbótum og breytingum að
upphæð 8500 kr., sem húsameistari
hefir kennt mér um.
Rvík, 29. des. 1931.
Herra verkfræðingur
Gunnlaugur Briem,
Reykjavík.
Samkvæmt ósk yðar læt ég yður
liérmeð í té sundurliðað yfirlit yfir
kostnað við raflagnir í Símahúsinu,
umfram það, sem samið var um sam-
kvæmt útboðsuppdrætti:
1. Lögli fyrir ritsimavélar í ritsíma-
salnum kr. 1600.00.
2. Lögu fyrir hleðsluvélar í kjallara
kr. 550.0.
3. Lögn á háalofti, sem var óráð-
stafað þegar útboð fór fram kr.
300.00.
4. Breyting á iögn i afgreiðslusai
kr. 300.00. <þar af ca. 250 vegna lækk-
un lofta í talklefum).
5. Stofnleiðslur, sem undanskildar
voru í útboðinu kr. 550.00.
6. Breyting á lögn í veljarasal kr.
200.00 og viðbótarlögn í stigum ca.
100 kr.
7. Breytingar og viðbætur á lögn,
vegna breytinga á skilrúmum og við-
gerðar vegna skemmda, sem orsök-
uðust af steinhöggi fyrir miðstöðv-
arleiðslu og skolpleiðslur kr. 5000.00.
ákveða straumeyðslu og þar með
RíkissjftOshálfleilm llittaries
í Fáskrúðsfjarðarhreppi, er laus til ábúðar í fardögum 1932,
Tún vænt og girt, vetrarbeit mikil, verstöð og lending góð.
Helmingsnot af fuglabjarginu í Skrúð fylgja jarðnæði þessu
og nokkur rekahlunnindi.
Semja verður um ábúð við
Svein Ólafsson Eirði.
Jörð til ábúdar.
Þrír fjórðu hlutar jarðarinnar Akureyjar í Skarðstrandariireppi verður
laus til ábúðar i næstkomandi fardögum.
Jörðinni fylgja íbúðarhús og venjuleg fénaðarhús.
Hiunnindi eru þar töluverð, dúntekja og sela.
Að öllu samanlögðu mun jörð þessi vera meðal betri jarða landsins.
Lysthafendur snúi sór til Tóns Steingrímssonar sýslumanns í Stykkis-
hólmi, er gefnr allar frekari applýsiugar.
„ ísafirði, 30. desemher 1931.
Oddnr Gríslason
T. W. B11 c h
(Ziitasmiðia Buchs)
Tietgensgade 64, Köbenhavn B.
LITIR TIL HEIMALITUNAR.
Demantssorti, hrafnsvart, kastorsorti, Parisarsorti og
allir litir, fallegir og ster^ir.
Mælum með Nuralin-lit, á ull og baðmull og silki.
TIL HEIMANOTKUNAR:
Gerduft „Fermenta“og „Evolin“ eggjaduft, áfengis-
lausir ávaxtadropar, soya, matarlitir, „Sun“-skósvert-
an, „ökonom“ skósvertan, sj álfvinnandi þvottaefnið
„Persil“, „Henko“-blæsódinn, „Dixin“-sápuduftið,
„Ata“-skúriduftið, kryddvörur, blámi, skilvinduolía
o. fl.
LITVÖRUR:
Brúnspónn.
Anilinlitir, Catechu, blásteinn, brúnspónslitir.
GLJÁLAKK:
„Unicum“ á gólf og húsgögn. Þornar vel. Ágæt tegund.
HOLLENSKT EXPORT KAFFI-SURROGAT:
Bezta tegund, hreint kaffibragð og ilmur.
Fæst alstaðar á íslandi.
legu sjálfvirku tækjanna, og viðbótai'-
lögn í stigum er að mestu leyti
smekkatriði.
6. liður nær til nokkurra breytinga
veljarasals, sem varð að gera vegna
gildleiki leiðslanna, en pipurnar voru
innifaldar í útboðinu.
7. liðurinn er lang hæstur og staf-
ar af breytingum, sem ég hefi engu
ráðið um, og munu slikar breytingar
vera algengasta orsök til þess hve
mikið kostnaður af rafiögnum hefir
hækkað á mörgum opinberum bygg-
ingum hér á landi, svo sem húsa-
meistara er bezt kunnugt um.
Sundurliðun þessi er án skuldbind-
ingar, þar eð verkinu er ekki lokið
að fullu, og það því ekki endanlega
uppgert.
Virðingarfyilst
Júlíus Björnsson.
1. liður vottorðsins að upphæð 1600
kr. felur í sér sjálfstætt verk, sem
var raðgerð að bjóða út seinna, þegar
ákvcðið væri hvaða vélar yrðu í rit
símasalnum, og hvar þær yrðu settar,
en í staðinn vai' settui' þrífasatengill
í ritsimasalinn. Um fyrirkomulag
þessara véla hefir síðar vorið ákveðið
án minnar vitundar og gerður sér-
stakur samningur um þú lögn. þessi
uphæð kemip' því ljósalagnarútboði
mínu ekkert við.
Um 2. lið er það að segja, að hann
var ekki tekinn i útboðið þar sem
ætlast var til, að firmað er útvegaði
sjálfvirku tækin og hleðsluvélamar,
vildi í'Aða um uppsetningu þeirra;
þetta er líka sjálfsætt verk og óvið-
komandi ljósalagnir útboðinu.
3. liður nær til lagnar í nýjum her-
bergum á háalofti, sem ekki voru til
á teikningu, er útboð fór fram.
4. liður stafar nærri eingöngu af
hreytingu á lofthæð í talklefum, sem
ég hefi ekki ráðið.
5. liður næi' yfir stofnleiðslur, sem
voru undanskyldar í upphaflegu út-
boði vegna þess, að þá var ekki
endanlega álcveðið hvaða vélar yrðu
á hverri hæð, og því ekki liægt að
Hefi ég nú sýnt, að það er ekki
hægt að ámæla mér fyrir þessar
10.500 kr., sem áætlað er að þurfi
að. greiða til ofannefndra verka. Af
þessum 10.500 kr. cru um 5000 kr.
fyrir ný verk í húsinu, sem voru
alveg aðskilin frá upphaflega úthoð-
inu, en ca. 5500 kr. breytingar á lögn
þeirri, scm fólst í upphaflega útboð-
inu og voru gerðar vegna brevtinga á
skilrúmum og líka vegna skemmda,
og er aðeins síðast nefnd upphæð
því eiginlega aukning á kostnaði við
það verk er útboðið náði yfir.
Ég vil loks taka það fram, að
starðir lampa, slökkvara og tengia
voru ákveðnir í samráði við fyrv.
landsímastjóra (og Ólaf Kvaran
símastjóra, vegna íbúðar hans) og
fór ég nákvæmlega eftir óskuin
þeirra livað þetta snertir við útboð
ijósalagnarinnar. Rafmagnsteikningar
af húsrúmi sjálfvirlcu tækjanna voru
samkvæmt samningi sendar út til at-
hugunar, án þess að kæmu nokkrar
óskir um breytingar beint þaðan.
Húsameistarinn hefir talið sig
þurfa að skrifa greinar sínar vegna
einhverra árása, sem á sig hafi verið
gerðar út aí ráðstöfunum hans við-
víkjanda fyrirkomulagi í landsíma-
húsinu. Mér er ókunnugt um þess-
ar árásir og eru þær ekki lcomnar
fram að neinu leyti fyrir mína til-
hlutun. Hinsvegar liefir þessi ótíma-
hæra vörn húsameistarans í rauninni
snúist í persónulegar árásir á mig,
til þess fallnar að hnekkja álitl mínu
sem verkfræðings. Hefir mér því þótt
nauðsynlegt að bera hönd fyrir höfuð
mér, ún þess að í vörn minni eigi að
felast neinar rásir á húsameistarann;
því þótt ég álíti hann enganveginn
óskeikulann þannig, að hann geti
ekki misminnt eða lionum yfirsézt 1
ncinu, þá liefi ég ekki löngun né tel
mig liafa ástæðu til þess að hnekkja
áliti hans.
6. Briem.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson
Mímisveg 8. Sími 1245.
Prentsm. Acta.