Tíminn - 11.06.1940, Side 2

TÍMIHiny, þrigjndagiim 11. júiií 1940
61. Mað
242
<gímiwt
hlenzk
bygglngarefni
Eftír Eínvarð Hallvarðsson
Þriðjudaginn 11. jjííní
„Fagur er dalur“
„Fagur er dalur“.
Það er einkennilegt samband
á milli umhyggju um frelsi ís-
lands og endurreisn íslenzkra
skóga. Fyrir einni öld sagði Jón-
as Hallgrímsson:
„Fagur er dalur og fylliat skógi
og frjálsir menn, þegar aldir renna."
Síðan liðu nokkrir áratugir.
Þá segir Hannes Hafstein í alda-
mótakvæði sínu:
„Sú kemur tíð er sárin foldar gróa,
sveitirnar fyllast, akrar hylja móa,
brauð veitir sonum móðurmoldin frjóa,
menningin vex í lundum nýrra skóga.“
Hannes Hafstein lét það verða
eitt af sínum fyrstu verkum,
þegar hann hafði fengið stjórn-
arvald á íslandi, að hefja skipu-
lega skógrækt, sem síðan hefir
verið haldið við og aukin. Og
eigi mundi hitt eyfirzka skáldið
hafa látið sitja við orðin tóm,
ef honum hefði verið unnt að
fylla dali landsins með skógar-
gróðri.
Nýlega hefir einn af þeim
valdsmönnum hér á landi, sem
alla æfi hefir verið manna skel-
eggastur í sjálfstæðismáli þjóð-
arinnar, Magnús Torfason fyrv.
sýslumaður Árnesinga, sýnt
að hugsjónin um að klæða land-
ið er í huga hans nátengt
hugsuninni um að frjálsir menn
skuli búa á íslandi, Magnús
Torfason hefir nýlega afhent
stjórn Kaupfélags Árnesinga
3000 kr. að gjöf með því eina
skilyrði, að þeim verði varið til
ao koma upp skóglendi á jörð
félagsins, Laugardælum.
Magnús Torfason hefir tveim
sinnum áður á æfinni lagt sig
fram um gróðurmálefni Árnes-
inga með sérstöku átaki. Hann
gaf 3000 kr. til að prýða kring
um Laugarvatnsskóla, og voru
hinir einkennilegu grasstallar og
grasvellir við framhlið skóla-
hússins að verulegu leyti gerðir
fyrir þá gjöf. Um sama leyti
vann sýslumaður að þvi á Al-
þingi og annars staðar, að
nokkru af auði Strandakirkju
væri varið til að girða hin víð-
áttumiklu sandlönd, sem liggja
milli Selvogs og Þorlákshafnar.
Er það land nú á góðri leið með
að gróa að nýju. Strandakirkj a
breiðir lífhjúp yfir hinn svarta
dauða sand fyrir áheit bæn-
heitra manna um allt land.
Þessi framkvæmd sýslumanns
sýnist að vera fullkomlega í
anda kristindómsins. En þó
undarlegt sé, risu afvegaleiddir
starfsmenn kirkjunnar móti
þessu lífgrasamáli, en töpuðu
því máli hér á jörðinni og munu
væntanlega sízt fá mildari út-
reið, þegar kemur til hinna eig-
inlegu máttarvalda Árnessýslu
hinumegin við landamerkin.
Margir stjórnmálamenn reyna
að vera kænir og reikna flókin
dæmi um framtíðina, en lang-
flestir margfalda skakkt á ein-
hverjum vandasömum stað í
dæminu og komast að rangri
niðurstöðu. Magnús Torfason er
einn af þeim fáu mönnum,
sem margfalda rétt á þessum
vettvangi. Hann einn skildi rétt
hið flókna dæmi Bændaflokks-
ins og hann einn kom sigri
hrósandi út úr því völundarhúsi.
Nú sýnist lítill vafi á, að hann
hafi reiknað rétt dæmið um
skóggræðsluna í Árnessýslu.
Hann gefur myndarlegan sjóð
til málsins og felur hann umsjá
kaupfélagsins á Selfossi. Hann
setur að skilyrði, að þessi skóg-
rækt verði framkvæmd í Laug-
ardælum. Það er hið gamla höf-
uðból með mörg hundruð hekt-
ara af frjórri jörð. Kaupfé-
lagið á þessa jörð vegna marg-
háttaðra framtíðarafnota. Þeg-
ar byrjað er á skógrækt í Laug-
ardælum, er það á jörð, sem
allir bændur sýslunnar eiga.
Hún liggur rétt hjá verzlunar-
staðnum. Þar kemur upp skóg-
lendi og gróðrarstöð. Kaupfé-
lagið er stórt fyrirtæki. Það get-
ur tæplega annað en bætt við
verulegum stuðningi. Ekki einu
sinni, heldur ár eftir ár. í Laug-
ardælum sjá Árnesingar, að
skógur þrífst vel um alla sýsl-
una. Það vekur áhuga að prýða
Grein sú, sem Hörður Bjarna-
son arkitekt skrifaði í Morgun-
blaðið í síðastliðnum mánuði
um þetta mál, hefir að vonum
valcið allmikið umtal og umræð-
ur í blöðum, enda er hér um
athyglisvert mál að ræða.
Væntanlega munu flestir vera
sammála um það, að það væri
mjög mikilsvert ef hægt væri að
nota meira af innlendum efnum
í varanlegar byggingar hér á
landi en verið hefir og að sjálf-
sagt sé að vinna að því að svo
megi verða. —
Það virðist einnig auðsætt, að
það sé mögulegt, með sérstökum
vinnsluaðferðum að framleiða
úr íslenzkum jarðefnum efni-
vöru, sem komið geti í stað ein-
stakra tegunda erlends bygg-
ingarefnis. — Hins vegar virð-
ast þeir, sem um þetta hafa rit-
að, ekki vera á einu máli um
það hvaða innlend efni séu tíl-
tækilegust til þessa og einnig
virðast hugmyndir manna um
kostnaðinn vera nokkuð á reiki.
— Um þetta mál í heild sinni
mun ég ekki leggja annað til
málanna að svo stöddu en það,
að ég álít þetta vera rannsókn-
arefni, sem ríkisstjórnin ætti
að fela rannsóknarnefnd ríkis-
ins eða Atvinnu|deild Háskól-
ans til rækilegrar athugunar,
til þess að óyggjandi niður-
stöður fengjust, sem byggja
mætti á ráðstafanir um fram-
kvæmdir eftir því sem ráðlegt
yrði talið af ábyrgum opinber-
um stofnunum. Þær rannsókn-
ir, sem einstakir menn hafa
þegar gert, mætti þá nota að
einhverju leyti sem grundvöll og
myndi þannig það, sem fyrir
liggur af því tæi væntanlega
geta orðið til þess að létta
rannsóknarstarfið og flýta fyrir
árangri.
Herra Hörður Bjarnason hefir
sem sagt vakið hér athygli á
merkilegu máli, en hann hefir
hins vegar ekki sjálfur komið
fram með neitt nýtt annað en
það, að hann hefir gert sig sek-
með trjárækt kringum sveita-
bæina. Smátt og smátt flytja
bifreiðar kaupfélagsins unga
teinunga úr gróðrarstöðinni í
Laugardælum heim til hundrað
heimila í sýslunni. Þá rætast
orð skáldsins-
„Fagur er dalur og fyllist skógi
og frjálsir menn, þegar aldir renna.“
J. J.
Virðulega samkoma!
Það voru sjómenn, sem fundu
þetta land.
Þegar ég fyrir tveim árum sá
Ásbergsskipið og Gauksstaða-
skipiö, annað frá 8. og hitt frá
9. öld, þá stóð það ljóslifandi
fyrir mér, hvílíkt sjómannsaf-
rek það var, að finna ísland, og
þó enn miklu meira sjómanns-
afrek að flytja landnámsfólkið
á þessum borðlágu, óyfixbyggðu
skipum yfir hið breiða haf, á-
samt búslóð þeirra og búfénaði!
Ég hygg, að fundur íslands og
landnám, sé sinnar tíðar mesta
afrek, sakir þess, hversu hið
nýja land lá langt frá öðrum
löndum, og að fyxir þann tíma
hafi aldrei áður verið setzt að í
landi, sem yfir jafn breitt haf
þurfti að sækja.
En íslendingar áttu eftir að
auka enn við sjómannsafrek sín!
Þeir sigldu til Grænlands,
námu það land, og þeir fundu
Ameríku og héldu nokkrir þang-
að skipum sínum, þótt ekki yrði
þar úr landnámi til frambúðar.
Á landnámsöld og söguöld
önnuðust íslenzkir menn milli-
landasiglingar þjóðarinnar.
En þegar valdabarátta ein-
staklinga og ættbálka hafði
þjakað þjóðina eins og heims-
styrjöld, þjóðfrelsinu var glatað
an um vítavert hirðuleysi um
það að fara rétt með mál á op-
inberum vettvangi, sem ekki
verður komizt hjá að átelja og
á ég þar við sögu þá, sem hann
segir í grein sinni um viðskipti
hr. Guðmundar Einarssonar frá
Miðdal við Gjaldeyris- og inn-
flutningsnefnd.
Það vill svo til, að hann
starfar í næsta herbergi við
skTifstofur nefndarinnar og það
hefði því ekki kostað hann mik-
ið ómak að leita þar réttra upp-
lýsinga um þetta mál. Kaflinn
í grein H. B. um þetta er svo-
hlpóðandi:
-----„G. E. sótti sex sinnum
á þremur árum um leyfi til þess
að flytja inn brennsluofn til
brennslu byggingarefna ásamt
nauðsynlegum vélum, en slíkar
vélar eru það stórvirkar, að þær
framleiða á einum degi nægilegt
af múrsteini í meðalstórt ein-
lyft hús. Verð ofnsins var ekki
hátt, og fé fyrir hendi, enda ætl-
aði G. E. fyrst í stað að reyna
framleiðslu þessa á eigin ábyrgð.
Innflutningsnefnd synjaði allt-
af um leyfið, þar til loksins s. 1.
haust, er stríðið var skollið á,
þá var V% hluti upphæðarinnar
leyfður, en þá var ekki unnt að
fá ofn nema frá Ameríku, sem
var margfallt dýrari þótt hann
gerði aðeins sama gagn og
samskonar ofnar og vélar frá
Þýzkalandi. Þýzku tilboðin voru
um 37.000,00 ríkismörk, en nú-
verandi amerískt verðlag á sama
er þrefallt meira“. — Og síðan
bætir hann við: „Hefði
brennsluofninn og vélarnar
komið þegar fyrst var um beðið,
má ætla, að nú væri hægt að
framleiða þá múrsteina, sem
nægðu til að byggja úr öll ein-
lyft hús í sveitum og kaupstöð-
um landsins þar sem slíkt kem-
ur til greina.----“.
Ég hefi athugað hvað hæft sé
í þessu og má í raun og veru
segj a, að það sé ekki neitt. Sann-
leikurinn er þessi:
1. Umsókn um leyfi fyrir
tækjum til framleiffslu bygging-
arefna fyrir Rm. 37,000,00 hefir
aldrei komið til gj aldeyrisnefnd-
ar og því aldrei verið synjað.
2. Leyfi það, sem G. E. telur
sig hafa fengið síðstl. haust eft-
ir að ófriður var hafinn, var
veitt 13. marz 1939, en ófriðurinn
hófst 1. september.
Að öðru leyti skal þetta tek-
ið fram: Hr. G. E. sótti á árinu
1937 um gjaldeyris- og inn-
og landið komst undir erlendan
konung, var svo af okkur dreg-
ið, að þá áttum við ekki lengur
skipakost, og aff minnsta kosti
ekki metnaff til sömu sjómanns-
aíreka og áður. Skyldi nú Nor-
egskonungur sjá landinu fyrir
millilandasiglingum og senda
hingað eigi minna en 6 haffær
skip árlega með vörur.
Oft urðu á þessu vanefndir,
og þær vanefndir urðu landinu
ósjaldan þungbærar.
Hefði þjóðin verið þess um-
komin að halda uppi millilanda-
siglingum sínum, eftir að hún
komst undir erlend yfirráð, er
óvíst að jafn illa hefði farið og
raun varð á.
Vegna hvers?
Vegna þess, að það voru sjó-
mennirnir íslenzku, sem önnuð-
ust millilandaverzlunina, og
hefðu þeir haldið því áfram, er
óvíst að þjóðin hefði nokkurn-
tíma orðið efnalega eins þraut-
pínd og staðreyndirnar greina.
En það var með verzluninni,
sem erlendir yfirdrottnar náðu
til sín landsnytjum og arðin-
um af striti fólksins!
En hér skal ekki dvalið við þá
sögu.
Á hitt ber að minna, að þótt
farmennskan íslenzka lognaðist
útaf eftir hin miklu unnu afrek,
Guðbraxtdur Magnússon:
Nlómann astéttl n
Ræða Sluit á sfómannadeginum í Eyfum
flutningsleyfi fyrir kr. 11,000.00
til innkaupa á rafmgansofni til
postulínsbrennslu og fylgdu þær
skýringar, að þetta væri y3 af
öllum stofnkostnaði postulíns-
verksmiðju, er nægði til að hefja
postulínsvinnslu í smáum stíl
og var ráðgext að fullgera verk-
smiðjuna á þrem árum. Nefndin
taldi ekki fært að sinna um-
sókn þessari, enda leit hún svo
á, að þetta væri fulldýr tilraun
til framleiðslu á postulínsvarn-
ingi, sem að vísu getur verið
nauðsynlegur til sérstakra hluta
en þó hefir þess ekki verið getið
hingað til, að umsækjandi hafi
gert ráð fyrir að framleiða
postulín til bygginga. — Um-
sókn þessi var endurnýjuð
haustið 1937 og farið fram á
innflutning í ársbyrjun 1938 en
nefndin taldi ekki heldur þá
fært að veita gjaldeyri til þess-
ara innkaupa.
Um haustið 1938 leitaði G. E.
enn til nefndarinnar og fór nú
fram á innflutningsleyfi fyrir
rafmagnsofni til leirbrennslu
fyrir kr. 5,900 og vél til mótun-
ar á blómsturpottum og ýms-
um búsáhöldum úr leir fyrir
kr. 4,500. Nefndin tók þessu máli
vel bæði af því að talið var
sækilegt að gera umsækjanda
mögulegt að endurnýja þau tæki,
sem hann hefir starfað með og
breyta þeim um leið þannig, að
nota mætti raforku í stað kola
og svo hitt, að nú kom það í
fyrsta sinni fram, svo mér sé
kunnugt, að hann hugsaði sér
einnig að gera tilraunir með
framleiðslu á hlutum til bygg-
inga, svo sem steinum, þakhell-
um og flísum, en með rafmagns-
ofni taldi hann sér fært að gera
slíkar tilraunir hér heima, en
áður þurfti að senda slíkt utan
til prófunar. Leyfið var síðan
veitt skömmu eftir áramótin
eins og áður er sagt fyrir kr.
8,500.00, sem umsækjandi taldi
sér nægja fyrir ofninum og vél-
unum vegna hagstæðara til-
boðs.
Að vísu var ekki gert ráð fyrir
að yfirfærsla færi fram fyrr en
að haustinu en þá var gert ráð
fyrir aðalútflutningnum til
Þýzkalands samkvæmt venju.
Ég hefi nú sagt þessa sögu,
að gefnu tilefni, eins og hún
gekk, samkvæmt þeim gögnum
sem fyrir liggja um þetta mál.
Það er að vísu orðið all titt, að
sum blöðin hirði lítt um að far
með rétt mál þegar gjaldeyris-
nefnd á í hlut og við nefndar-
menn erum orðnir þvi vanir að
lesa í blöðunum ósannindi og
blekkingar um störf okkar. Er
þaö hvorttveggja, að við hirðum
ekki um að svara slíku yfirleitt
og svo hitt, að við höfum ekki
tíma til þess. Þrátt fyrir þetta
hefi ég i þetta sinn, vegna eðlis
málsins, talið rétt að það sanna
kæmi fram.
Sjómannadagur
í Vestmannaeyjum
Þjóðhátíð Vestmannaeyja er
löngu landskunn.
Munu önnur byggðarlög smátt
og smátt taka hana til fyrir-
myndar um slíkar héraðssam-
komur.
Fer það því að vonum, að sitt-
hvað sé til frásagnar frá fyrsta
sjómannadegi, sem hátíðlegur er
haldinn í þessari miklu sjó-
mannabyggð, umfram það, sem
útvarpsfregnum er fært að
flytja í yfirlitsfregnum sínum
um almenn hátíðahöld þennan
dag.
Lúffrasveitin.
Eyjabúar hafa eignast eigin
lúðrasveit. Hefir hún aðeins
starfað stuttan tíma, en sveitin
hefir náð ótrúlega góðum
árangri. Bar meðferð hinnar
ungu hljómsveitar vott um
smekkvísi og álitlega hæfileika.
Stjórnalidinn er Hreggviður
Jónsson í Hlíð.
Glíman.
Að kvöldi sjómannadagsins
var mikil samkoma í hinu veg-
lega samkomuhúsi eyj arinnar.
Var þar hvert sæti skipað og
meir en það. Mun þetta þó mesta
samkomuhús á landinu og er á
allan hátt vel fyrir komið. Þarna
fóru fram aðalræðuhöld dagsins
og síðan að sjálfsögðu dansinn,
sem stiginn var undir stjórn
ágætrar danshljómsveitar fram
undir morgun. En það, sem vakti
ekki sízt athygli aðkomumanns,
var það, þegar hópur vaskra
glímumanna gekk fram og sýndi
íslenzka glímu af þeirri leikni,
sem minnti á hina gömlu góðu
daga glímunnar, þegar hún var
upp á sitt bezta, til dæmis í
Reykjavík og á Akureyri. Að
glímusýningunni aflokinni var
skipt liði og hófst nú hin
skemmtilegasta bændaglíma,þar
sem glöggt kom fram að mikill
líkamsvöxtur og miklir kraftar
mega sín jafnan mikils í ís-
lenzkri glímu, ef leikni og þjálf-
un fylgir, en þó er enn meir
komið undir skapinu, harðfylgi
og snarræði. Voru bændurnir
hvor um sig á vöxt góðir meðal-
menn, mjög vel þjálfaðir og hin-
ir glæsilegustu glímumenn.
Heyrðist það þó á áhorfendun-
um, að sá mundi hafa sigrað, er
menn síður hafi átt von á að
héldi velli í þessari raun. Svo var
mikill og að því er virtist óvænt-
ur fögnuðurinn.
Þessa fremd, þessa glæsilegu
glímusýningu, eiga Eyjamenn að
þakka hinum áhugasama í-
þróttakennara, Þorsteini Einars-
syni. Og verður hún enn meiri
við það, að glímumennirnir eru
sumir sjómenn, sem ekki láta
undir höfuð leggjast að ganga til
glímuæfinga, þótt þeir séu að
sem hvorki við sjálf eða um-
heimurinn enn hefir metið að
verðleikum, þá lagðist sjó-
mennskan ekki niður fyrir því.
íslendingar hafa verið miklir
sjómenn á öllum öldum, og má
segja,að sjómennskan hafi stað-
ið í öfugu hlutfalli við smæð
fiskibátanna, sem þeir, sakir
viðarfátæktar landsins, urðu að
notast við til veiðifanga.
Og leyfið mér að varpa fram
þeirri fullyrðingu, að óvíða i
löndum muni hafa verið til betri
sjómenn en einmitt þar á ís-
landi, sem verst voru skilyrði,
og stundaður var sjór að vetrar-
lagi. Nefni ég í því sambandi til
dæmis sjósóknina „frá söndun-
um“, hinar vandasömu brim-
lendingar þar, og sjósóknina frá
Breiðafirði, sakir hinna miklu
strauma og örðugrar lendingar-
aðstöðu. Og loks sjósóknina
frá Vestmannaeyjum á opið haf,
þar sem ósjaldan var vandsigld
„Leiðin“ til heimahafnar.
Ellegar hákarlalegurnar!
Hyggið þér, að þessi örðuga
aðstaða, sjósóknin á litlu ára-
bátunum, hafi ekki átt sinn
drjúga þátt í að halda seiglu og
þreki í þjóðinni, þrátt fyrir allt,
sem á móti blés, öld eftir öld!
Þá er enn ein hlið á sjó-
mennskunni íslenzku, sem ég
hygg, að menn hafi almennt
ekki gjört sér grein fyrir.
Verstöðvarnar voru unglinga-
skólar fyrri alda.
Þangað sóttu bændasynir og
vinnumenn, sem til einhvers
dugðu.
Þessir menn komu úr einangr-
un dreifbýlisins.
Þeir komu úr fjölmörgum
sveitum og að kalla má sinn af
hverju landshorni í aðalver-
stöðvarnar.
Þá var að duga eða drepast.
Þeir tognuðu elcki svo lítið á
árinni vel flestir. Róðurinn var
hin nytsama iþróttakennsla
þeirrar tíðar, sem þá jafnframt
tók ekki lítið til skapgerðarinn-
ar, stældi skapgerðina, gæti hún
tekið stælingu!
Þarna kynntust menn úr
fjarlægum byggðarlögum, lærðu
landafræði, heyrðu sagt frá
landsháttum og lærðu deili á
frásagnarverðum mönnum og
umtalsverðum málefnum.
Þarna lifði sagan samhliða því,
að saga skapaðist.
Æfintýri og þjóðsögur voru
salt í graut landlegunnar. Rím-
ur vo'ru kveðnar, kveðizt á, farið
í bændaglímu og lesið upphátt,
þegar bækurnar komu til sög-
unnar. Og þá var lagið tekið,
þegar svo bar undir.
En ungu mennirnir komu
heim, mannaðri og margfróðari,
úr þessum eina almenna
menntaskóla, sem fábrotin lífs-
skilyrði þjakaðrar þjóðar hafði
upp á að bjóða, þjóffar, sem ekki
kunni þá full deili á sjaldgæfum
auðlindum landsins né heldur
manndómi þeim, er með henni
sjálfri bjó!
Sjómenn fundu ísland!
En þó voru það sjómenn ann-
ara þjóða, sem fundu hina miklu
auðlegð í hafinu umhverfis ís-
land. Og þeir fundu tækin til
þess að ná þessari auðlegð.
koma þreyttir af sjónum.
Slíkir atburðir gjörast einung-
is, þar sem gróska er í hvort-
tveggja, mannfólki og athafna-
lífi.
Vestmannakórinn.
Brynjólfur Sigfússon hefir
jafnan haft forustu í söngmál-
um Vestmannaeyja. Stundaði
hann eins og Sigfús Einarsson
á sínum tíma nám hjá hinum
kunna danska organleikara, Júl-
íus Foss. Átti Vestmannakórinn,
sem er skipaður konum og körl-
um, sinn mikla þátt í að setja
svip á hátíðahöld dagsins. En
hér bar nýrra við.
Vestmannakórinn flutti þenn-
an dag í fyrsta sinn kvæði og
lag, sem ekki aðeins mun fara
eins og eldur í sínu um allt
landið, þegar því verður sleppt
lausu, heldur mun hvorttveggja
lifa álíka blómlegu lífi og til
dæmis „Hvað er svo glatt“.
Höfundur þessa „lofaða“
kvæðis er Örn Arnarson.
Það heitir „Til Eyja“.
„Blessuð sértu sveitin mín“ er
sungið um allar sveitir!
En kvæðið er og verður lof-
söngur æskunnar og þá jafn-
framt lofsöngur fulltíða manns-
ins og gömlu konunnar, meðan
þessir aðilj ar eru þess umkomnir
að minnast sinnar eigin æsku.
En skáldið byrjar á því að
spyrja:
„Manstu okkar fyrsta fund
íorðum daga í Eyjum?“
Brynjólfur Sigfússon á sinn
mikla þátt í því, að þetta kvæði
er orðið til. Hann hafði fyrir-
fram valið því lagið. Og hann
hefir með Bellmannskri leikni
raddsett gamalkunnugt gleðilag,
sem fullyxða má að sé kvæðinu
samboðið.
Vestmannakórinn hreif Eyja-
búa óstjórnlega með þessu sam-
eiginlega afreki þeirra Arnar og
Brynjólfs.
Vestmannakórinn „ætlaði of-
an hvort eð var“, hann hefir
lengi ætlað í söngför til höfuð-
staðarins, og þess vegna var ekki
farið fram á að fá birta hér að
svo stöddu nema viðlagið úr um-
ræddu kvæði.
„Og sumarsólin skein
á sundin blá,
og út við unnarstein
lék aldan smá.
Og ástin helg og hrein
lét hjörtu slá,
en sumarsólin skein
á sundin blá“.
í næsta blaði verður greint
frá viðtali við heiðursgest sjó-
mannadagsins í Vestmannaeyj-
um, elzta starfandi formanninn
í byggðarlaginu, Þorstein Jóns-
son í Laufási.
G. M.
Um aldamót spurði Einar
Benediktsson:
„Vissirðu hvað Frakkinn
fékk til hlutar?
Fleytan er of smá,
sá grái er utar.
Hve skal lengi
dorga, drengir, '
dáðlaust upp við sand?“
Og það var eins og menn
hrykkju við! Nú var ekki lengur
dorgað dáðlaust upp við sand!
Við vitum, hvað hefir skeð
síðan!
Við kunnum öll sögu þeirrar
þróunar!
Hvernig línan og netin og vél-
bátarnir og togararnir og botn-
varpan og síldarverksmiðjurnar
og frystihúsin og vélbátavarpan,
lifrarsamlögin og olíusamlögin,
hafa hjálpað okkur til þess að
bjarga „okkar hlut“ af auðæf-
unum, sem af fjölmörgum þjóð-
um er ausið upp úr hafinu um-
hverfis okkar dásamlega lancþ
Og við megum vita, að fyrir
þá framtakssemi, að fleytan var
stækkuð og hætt var að dorga
upp við sand, þá hefir á síðustu
áratugum — þrátt fyrir heims-
kreppu í viðskiptalífi, hafizt hér
meiri umbóta- og framkvæmda-
öld, heldur en dæmi munu til
með nokkrum öðrum hundrað
þúsund manneskjum á jafn
skömmum tíma!
Og nú er íslenzki sjómaðurinn
ekki aðeins fiskimaður, — nú er
hann orðinn farmaður í annað
sinn!
Við höfum eignazt farkost, svo