Tíminn - 02.08.1950, Blaðsíða 7

166. blað
TÍMINN, miðvikudaginn 2. ágúst 1950
7
99
I»orfinnsgostur“
(Framhald af 8. síðu).
silfurbikar mikinn frá útgerð
armönnum við ísafjarðar-
djúp árið 1876. í Noregi sett-
ist h.ann að í Narvík, varð þar
frömuður um saltfiskverkun
og bátasmíði, og var einn
þeirra sem stórþingið norska
valdi til þess að fara á heims
sýninguna í París árið 1900.
Fóstri Þorvaldar, Símon
Alexíusson, var fyrir eina tíð
kaupmaður á ísafirði, en
einnig kunnáttumaður og
brautryðjandi um fiskverkun.
Til er ljósmynd af verðlauna-
peningi, sem Chr. Popp, kaup-
maður á Sauðárkróki hlaut
fyrir vel verkaðan saltfisk á
sýningu í Björgvin 1898. Er
myndin árituð þakklæti Chr.
Popps til Símonar, fyrir verð-
laun þessi, en Símon mun
hafa ráðið verkunaraðferð á
fiskinum, sem verðlaunin
hlaut.
Þorvaldur Hjaltason fór til
Danmerkur árið 1900, 13 ára
gamall, og hefir dvalið þar
síðan. Lærði verzlunarstörf.
Rak eigin nýlenduvöruverzl-
un frá 1913—1923, en gerð-
ist þá djákni við Hans Egede-
kirkju á Austurbrú. Jafn-
framt síöan 1930 hefir hann
verið formaður hins Kristi-
lega útvarpsnotendafélags í
Kaupmannahöfn. Eru í Dan-
mörku alls fjórar siíkar fé-
lagsheildir útvarpsnotenda,
sem allra saman hafa áhrif á
val 6 manna af 16 sem þar í
landi skipa útvarpsráð. Félag
það er Þorvaldur veitir for-
stöðu hefir tillögurétt um tvo
af þessum sex mönnum, enda
er það annað stærsta útvarps
notendafélagið í Danmörku.
Þá hefir Þorvaldur verið á-
berandi starfsmaður í liði
áhugamanna um kristilega
starfsemi m. a. í félögum
K.F.U.M.
Kvæntur er Þorvaldur Maju
Augustu f. Rosky. Eiga þau
þrjá sonu og eina dóttur, öll
vel gift. Barnabörnin eru 9.
Er einn sonur Þorvaldur full
trúi i rannsóknarlögreglunni,
annar listmálari, þriðji stýri-
maður í utanlandssiglingum.
Dóttirin er gift húsameistara.
Þorvaldur er nú kominn
vestur á bernskustöðvarnar,
en ferðast síðan um Siglu-
fjörð, Akureyri og Sauðár-
krók, en hefir þegar komið á
Þingvöll, séð Geysi, Gullfoss,
komið í Skálholt og séð Suður
landsundirlendið allt til
Fljótshlíðar. Dvelur hér í
bænum hjá Guðmundi Guð-
mundssyni, stórkaupmanni á
Grenimel 31.
Þegar Þorvaldur, 13 ára
drengur, kom til Hafnar og
jafnaldrarnir vissu að hér var
kominn íslendingur spurðu
þeir:
„Hefir þú verið í Reykja-
vík?“ „Nei“.
„Hefirðu séð Heklu?“ „Nei“.
„Hefirðu séð Geysi?“ „Nei“.
„Þá ertu ekki íslendingur!“
Hér eftir þarf Þorvaldur
Hjaltason ekki að falla á sliku
prófi.
ELDURINN
gerir ekki boð á undan sér!
Þeir, sem eru hyggniir
tryggja strax hjá
Samvinnutryggingum
TlMINN á hvert fslenzkt
heimlli.
Semcntið.
(Framhald af 1. slðu.)
ábyrgð á, að dælurnar reyn-
ist vel hér, þar sem svipaðar
dælur eru notaðar við miklu
erfiðari aðstæður vestra.
Allt til sements-
framleíðsíu.
Dr. Vestdal gat þess, að
nægilegt hráefni til sements
framleiðslu hefði fundizt hér
á landi, að undanteknu gipsi,
sem blandað er i sementið,
en gipsið er ekki nema 2% af
efni því, sem notað er til fram
leiðslunnar.
Áætlað var að hin væntan-
lega verksmiðja myndi nota
um 90 þúsund lestir af kalk-
sandi og 20 til 30 þúsund lest
ir af fjörusandi. Fjörusandurj
inn inniheldur þó ekki nógu j
mikið af kísilsýru og verður
þvi að fá hann annarsstaðar.
Grjót sem inniheldur um 70
til 80% af kisilsýru hefir
fundist í Hvalfirði og Borgar
firði undir jarðlögum annars
efnis og verður að sprengja
hann úr námunum. Saman-
borið við það sem annarsstað
ar gerist er þetta tiltölulega
góð aðstaða. Fjörusandurinn
verður tekinn á Akranesi
skammt frá þeim stað sem val
inn hefir verið fyrir verk-
smiðjuna.
Borgar sig án nokkrum
árum.
Þegar kostnaðaráætlunin
var gerð fyrir semenesverk-
smiðjuna var gert ráð fyrir
að hún mundi spara það í er
lendum gjaldeyri á tveimur
og hálfu ári sem næmi erlend
um gjaldeyri sem þyrfti til
byggingu hennar. Á fjórum
árum átti verksmiðjan að
hafa greitt sig að fullu miðað
við verð og notkun á sementi
árið 1946.
Afköst hinnar væntanlegu
verksmiðju eru áætlað um 75
þúsund lestir á ári en mesta
sementsnotkun hér á landi
var árið 1944 og voru þá not
ur 74 þúsund lestir. Verk-
smiðjan verður einnig byggð
þannig að bæta megi við
hana, ef þörf gerðist.
Rafmagn frá Andakílsá.
Mikið rafmagn þarf til
sementsframleiðslu, og verð-
ur það fengið frá orkuverinu
við Andakílsá, en þar er talið
nóg rafmagn aflögu handa
j verksmiðjunni. Rafmagnið
knýr hinar stórtæku myllur,
i sem mala allt það efni sem
' fer til framleiðsiunnar.
j Aftur á móti verður að
! flytja inn oliuna sem notuð
er fyrir brennsluofnanna.
Vinnuafl, olía og rafmagn eru
hæstu útgjaldaliðirnir við
framleiðslu sements og er það
aðeins olían, sem kaupa
verður fyrir erlendan gjald-
eyri. Talið er að um 80 manns
geti unnið við verksmiðjuna
sjálfa auk annarar vinnu
1 sem skapast af framleiðslu
i sements hér á landi.
Hvenær verður hafizt
handa.
Enn er ekki ráðið hvenær
verður hafizt handa um bygg*
ingu þessarar nauðsynlegu
verksmiðju. Öllum undirbún-
ingi er lokið og rannsóknir
sérfræðing hafa leitt það ó-
tvírætt í ljós að hér eru mjög
góðar aðstæður til byggingar
slíkrar verksmiðju. Dr. Vest-
dal átti tal við Ólaf Thors
atvinnumálaráðherra sem
sagði að aðallega væru það
18 mili. dollara til
viðgerðar á
kaupskipum
Truman forseti Bandaríkj-
anna hefir farið fram á það
við þingið að það veiti 18
millj. dollara til viðgerða á
flutningaskipum sem eru í
eign rikisins en hafa ekki ver
ið notuð siðan í siðustu heims
styrjöld.
N. k. mánudag mun Tru-
man halda fund í Hvítahús-
inu, þar sem hann ræðir við
forustumenn beggja þing-
floklcanna um aukin framlög
til landvarna bæði í Banda-
ríkjunum og Atlanzhafsríkj-
unum. Hefir hann þegar farið
fram á að hraðað verði sem
mest undirbúningi landvarna
beggja megin Atlanzhafsins.
Einnig krefst Truman þess,
að gervigúmmí-framleiðsla í
Bandaríkjunum verði aukin
um helming. Til þess að koma
þessu í framkvæmd ve.rður að
starfrækj a gúmmíverksmiðj -
ur ríkisins sem notaðar voru
í síðustu heimsstyrjöld.
Farþegaflugvél
fersf í Brazilíu
S.l. föstudag fórst Constela-
tion flugvél skammt frá Rio
de Janeiro í Brazilíu. í vél-
inni voru 43 farþegar og fór-
ust þeir allir ásamt áhöfn-
inni. Talið er að flugvélin
hafi rekist á rafmagnslínu og
steypst til jarðar. Farþegarn-
ir voru flestir frá Suður-
Ameríku.
fJm gengislaekk-
unina.
(Framhald af 3. síðu.)
í framtíðinni til framkvæmda
eftir því, sem ytri aðstæður
gerðu breytingar á atvinnu-
lífinu nauðsynlegar. Auk þess
hefir komið betur í ljós með
hverjum deginum, að þjóðin
þurfti fleira en ný hraðfrysti
hús, síldarverksmiðjur og
skip. Hún þurfti einnig stór-
kostlega aukningu á fram-
leiðslu rafmagns, bæði til
sjávar og sveita, íbúðarhús,
sjúkrahús, og óteljandi aðra
hluti. Þar við bætist svo, að
fjöldi hugmynda og fyrir-
ætlana um nýjar framkvæmd
ir og framleiðslu hefir aldrei
komizt lengra en á pappír-
inn ef þá það langt, sökum
þess að þær hafa legið utan
sjóndeildarhrings stjórnmála
mannanna, sem einir hafa
bolmagn til þess að koma
málum fram, þegar ríkið ræð
ur mestu á flestum sviðum
atvinnulífsins.
Þetta er reynslan sem þjóð
in þarf að muna vel. Það er
ærið verkefni fyrir ríkisvald-
ið á hverjum tíma að búa sem
bezt í haginn fyrir heilbrigð-
an rekstur og framkvæmdir
í atvinnulífinu, án þess að
það taki að sér rekstur og
framkvæmdir, sem eru því í
rauninni ofviða í lýðræðis-
skipulagi, og sem einstakling
ar og atvinnusamtök þeirra
eru langtum betur til fallin
að annast.
tvö atriði, sem stæðu fyrir
því að byrjað væri á fram-
kvæmdum. Hið fyrra er hvort
ráðlegt væri að leggja nú sem
stæði í svo mikla fjárfestingu
sem næmi kostnaði við bygg-
ingu verksmiðjunnar, hitt er
erfiðleikar á útvegun lánsfjár
til byggingarinnar. Kostnað-
ur við byggingu verksmiðjunn
ar áætlaður 46 milljónir
króna. Talið er að það taki
3 ár að byggja verksmiðjuna
og er því ekki að vænta henn
ar á næstunni.
í verksmiðjustjórn voru
kosnir dr. Jón E. Vestdal for
maður, Helgi Þorsteinsson
framkvæmdastjóri og Sigurð
ur Símonarson. Mælingar á
skeljasandslaginu í Faxaflóa
gerðu þeir Sigurður Símonar
son og Jóhannes Áskelsson
jarðfræðingur.
Þegar þér ferðist á milli
Grænlandsvciðar
Færeyinga
(Framhald af 4. síðu.)
sjómennirnir lagt árar í bát ár
hvert, þegar mesta aflahrota
ársins var fram undan við
Grænland?
J. D.
Fasteignasölu-
miöstööin
Lækjargötu 10 B. Sími 6530
Annast sölu fasteigna,
skipa, bifreiða o. fl. Enn-
fremur alls konar trygging-
ar, svo sem brunatryggingar,
innbús-, líftryggingar o. fl. í
umboði Jóns Finnbogasonar
hjá Sjóvátryggingarfélagi ís-
lands h. f. Viðtalstími alla
virka daga kl. 10—5, aðra
tima eftir samkomulagi.
Akureyrar og Reykjavíkur
þá er það fyrst og fremst þrennt, sem þér kjósið:
Þægindi — Öryggi — Sparnað.
Ferðist þvi með bifreiðum vorum.
Afgreiðslustaðir hinir sömu og áður.
Sama lága verðið. Ferðir alla daga frá báðum
endastöðvum.
H.f. Norðnrleið.
mmtmninn;»iin»»nmtt«tmnmtiiKninnnni:»nnnK«nn.
M.s. „Gullfoss"
fer frá Reykjavík laugardag-
inn 12. ágúst á hádegi til
Leith og Kaupmannahafnar.
Pantaðir farseðlar skulu sótt
ir eigi síðar en föstudaginn 4.
ágúst, annars verða þeir seld-
ir öðrum.
Það skal tekið fram, að far-
þegar verða að sýna fullgilt
vegabréf, þegar farseðlar eru
sóttir.
H.f. Eimskipaf élag íslands
7erii}t
í Svrqarfácri
meö Laxfossi
♦ pat er ódfraAt
Borgarfjörður er baðaður
sólskini. Ferðist þangað og
þaðan með Laxfossi.
Það er ódýrast, þægilegast eg stytzt
Afgreiðsla skipsins i Reykja
vík, sem gefur allar nánari
upplýsingar. tekur einnig dag
lega á móti vörum til:
Akraness,
Borgarness,
Vestmannaeyja.
Farmgjöld eru nú allt að
30% ódýrari en aðrir geta
boðið á sömu flutningaleið-
um.
H-F SKALLAGRÍMUR
Sími 6420 eða 80966.
Þurrkuð og verkuð
GRÁSLEPPA
og
RAUÐMAGI
og
SIGIN GRÁSLEPPA
fæst dagiega i Selsvör
P. SALÓMONSSON.
Vatnsþéttir lampar og raf-
lagnir
Raftækjaverzlunin
LJÓS & HITI h. f.
Laugaveg 79. — Simi 5184.
Frímerkjaskipti
Sendið mér 100 íslenzk fri-
merki. Ég sendi yður um hæl
200 erlend frímerki.
JON AGNARS,
Frímerkjaverzlun,
P. O. Box 356, Rcykjavik.
LÖGUÐ