Morgunblaðið - 09.12.1917, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Sparifataefni
bezt og* íallegust í Klæöaverzl.
H. Andersen & Sðn,
' Aðalstraefci 16.
Suðurvígsföóvarnar.
Auk þess hers Miðríkjanna, sem hrakið hefir ítali írá Isonzo að
Piave, hafa Miðríkin nú sert fram sók'narlið frá Tyrol og K&rnthen. —
Myndin hér að ofan sýnir herflutninga á vegunum þar, sem liggja niður
skörð hinna fögru Alpafjalia ofan á sléttur Norður-ítaliu.
Lloyd George.
Tvær ræður.
Meðan á ráðstefnu bandamanna
stóð í París nú síðast, voru fulltrú-
arnir eitt sinn (mánudag 12. nóv.)
í boði hjá Painléve forsætisráherra.
Þar hélt Lloyd George þrumandi
ræðu, sem mikið hefir verið um rætt
erlendis.
Hann lýsti yfir því, að það væri
engum að gagni, að bandamenn
vildu eigi kannast við ófarir sínar.
Þegar vér — mælti hann — sækj-
um einn kílómeter fram á vígstöðv-
unum, þegar vér tökum eitthvert
þorp og nokkur hundruð fanga, þá
æpum vér siguróp. Vér höfum ástæðu
til þess, þvi að það er tákn um yfir-
burði vora og trygging fyrir því að
vér náum sigri að lokum. En hvað
mundum vér segja ef vér sæktum
fram 50 kílómetra, ef vér handtækj-
um 200.000 óvini og næðum 2500
beztu fallbyssum þeirra ásamt óhemju
ósköpum af hergögnum?
Síðan nefndi hann mörg dæmi
þess að bandamenn hefðu látið sig-
urinn ganga sér úr greipum vegna
fyrirhyggjuskorts og samvinnuleysis.
Ef það hefði verið góð samvinna með-
al bandamanna, þá hefðu þeir eigi
þurft að hugsa um það, að bjarga
Ítalíu, heldur hefðu þeir nú verið
að vinna sigur á óvinum sínum.
Hann strykaði undir það, að því
að eins yrði komið í veg fyrir ófar-
ir bandamanna, að fastri samvinnu
yrði komið á á öllum vigstöðvum.—
Frakkar voru óánægðir með þessa
ræðu og Bretar eigi siður. Og þeg-
ar Lloyd George kom aftur heim til
Lundúna, krafði Asquith hann reikn-
ingsskapar á ummælum sinum. Þó
varð Asquith eigi jafn skorino ður
og menn höfðu búist við og virtist
sumum af mótstöðumönnum Lloyde
George sem hann sýndi honum of
mikla nærgætni.
Asquith sagði það væri • ekki
rétt, að hægt hefði verið að koma
í veg fyrir neinar ófarir bandamanna
í stríðinu, enda þótt sameiginlegt her-
ráð hefði verið til. En er bann hafði
lokið máli sínu reis Lloyd George
á fætur.
Hann byrjaði með því að skýra
frá því, að hann hefði eigi beint
ásökunarorðum sínum um fortíðina
að neinni sérstakri herstjórn, hers-
höfðingja eða þjóð. Hann hefði að
eins nefnt ýms dæmi því til sönn-
unar, að bandamenn hefðu orðið fyr-
ir áföllum, vegna samvinnuleysis. —
Asquitfi spurði um vígstöðvar ítala,
mælti hann. Það er vandi að gefa
svör við slíkum spurningum. Hann
spurði um það hvað Cadorna segði.
Eg er ekki viss um það, að eg geti
svarað því. Það mætti segja mikið
um það sem Cadorna segir og um '
það hvað vér hugsum.
Vér berum heldur enga ábyrgð
á því hvernig fer á vígstöðvum Itala.
Vér vissum um hitt og þetta, vér
héldum hitt og þetta og giunaði
sumt. ítalska stjórnin vissi þó nokk-
uð um það, hvað vsr í aðsigi, en
það var ómögulegt fyrir Sir Willi-
am Robertson að hafa nein áhrif á
það sem þar gerðist. En hefði verið
sambands-herstjórnarráð í Versailles,
þá hefði Robertson getað gert eitt-
hvað.
Eg hefði getað haldið ræðu þar
sem eg hrósaði herjunuro, hershöfi-
ingjunum, stjórnunum og þjóðunum,
en það hefði ekki ' haft nein áhrií.
í stað þess kaus eg að halda ásök-
unjrræðu. Það hlaut að neyða menn
til þes að tala um þessar fyrirætlan-
ir með herstjómarráðið, og það var
talað um það í 2 eða 3 heimsá'fum.
Og árangurinn er sá, að r.ú hefir
Bretlandi, Ameiíku, Ítalíu og Fiakk-
landi skilist þetta má! og hver til-
gangnrinn er með því. Það er mjög
þýðingarmikið.
Alt þetta skraf um vigstöðvar að
austan og vest^n er bara bull. Vig-
völlurinn er norður, suður, austur
og vestur og það er skylda vor að
þröngva alls staðar kosti óvinanna
og ráðast á þá hvar sem vér get-
um. Það er það sem vér eigum að
gera.
Þess vegna viíjum vér her-mið-
stjórn, er athugi alt orustusvæðið
en ekki nokkurn hluta þess. Vér
þurfum á allri þeirri reynslu og allri
þeini hjálp rð haíd.i, sem vér get-
um fengið og bandamenn vorir þarfn-
ast þess þó enn fiekar en vér, nú
sem stendur.
Síðan mintist hann á árásir og að-
finslur blaðanna.
— Eigum vér að þola það að
menn hér í landi sái vantrausti á
Frökkum í brjóst Englendinga bara
af stjórnmálaástæðum eða eigin hvöt-
um ? Við veiðum að stöðva þann
ósóma, segi eg. Altaf siðan eg fór
fyrst að hsfa afskifti af þessu strfði,
hefi eg eigi að eins kept að þvi að
koma á samvinnu milli bandamanna
heldur meiiu, vináttu, velvilja, bróð-
em'. Eg hefi gert alt það, sem í
mínu valdi stendur, til þess að gera
þessar þjóðir að vinum. Og í þvf
eru sigrar vorir fólgnir. Það hefir
ákaflega mikla þýðingu að fullkom-
inn velvilji sé á báða bóga.
Ef vér vinnum í félagi þá ber eg
engau kviðboga fyrir því, sem fyrir
kann að koma. En eg ber á-
byggjut fyrir framtíðinni. Þvi
hen eg aldrei leynt. Það er bezt
að skýra mönnum frá því sem fyrir
getur komið. En engar áhyggjur
geta breytt þeirri sannfæringu minni,
að það er að eins tvent, sem getur
ráðið niðurlögum yorum.
Annað er kafbátahættan. Ef hún
hefði svift oss frelsinu á sjónum, þá
hefðu allar vonir vorar sannarlega
verið otðnar að engu, En nú óttast
eg ekki kafbátana lengur. Vér höf-
um fundið slóð þeirra.
En hvað er þá hitt? Það er skort-
ur á _eindrægni. Eg ætla að styðja
hverja þá uppástungu er líklegt er
•að færi oss nær sigri, sönnum sigri,
þeim sigri er flytur frið og græðir
sár heimsias, sem nú laugast i blóði,
Fréttaritari »Politiken« í London
segir að þennan dag, sem Lloyd
George flutti þessa ræðu í neðri
deild brezka þingsins, muni hann
hafa unnið einn hinn mesta þing-
sigur sinn. Hreif hann alla með
mælsku sinni og voru fagnaðarlætin
oft svo mikil í þingsalnum, að hann
varð að hætta í miðju kafi og setjast
niður. Jafnvel Asquith klappaði hon-
um lof í lófa.
Danmörk
og Bandarikin.
Bode innanrikisráðherra
talar nm hag Dana.
Conger, fréttaritari »Associated
Pressc í Kaupmannahöfn hefir ný-
lega átt tal við Ove Rode, innan-
ríkisráðherra Dana, um það hver á-
hrif friðslit Bandarikjanna hefðu haft
á hag Dana. Mælti þá ráðherrann
á þessa leið:
Danska þjóðin hefir átt bágt með
að skiija það, að friðslit Bandatikj-
anna skyldu einmitt hafa svo alvar-
legar afleiðingar fyrir hag hennar,
En eins og Danmörk gætti þess vand-
lega að rækji allar skyldur sinar sem
hlutlaus þjóð og fylgdi örugg þeirri
viðskifta politik sem Bandarikin sköp-
uðu meðan þau voru hiutlaus, eins
mun hún með sömu nákvæmni haga
sér eftir þeim skilyrðum, er friðslit
Bandarikjanna hafa haft i för með
sér. Og eins og Danmörk bar full-
komið trúnaðartraust til Bandaríkj-
anna, sem hins volduga verndara
hlutleysingja, eins er hún þess full-
viss, að ófriðarríkið Bandaríkin mun
aldrei af ásettu táði vilja vinna vin-
gjörnu og hlutlausu landi mein.
Eg hygg samt að Bandaríkin geri
sér það ekki ljóst, að hve miklu leyti
stöðvun á útflutniugi þaðan stefnir
til glötunar fyrir Danmörku. Handa
þjóðinni sjálfri og til framleiðslu
smjörs og flesks, sem jafnan — einn-
ig í stríðinu — hefir að mestu leyti
farið til Englands, þurfum vér að fá
heimingi meira af kornmat og mat-
vælum en vér framleiðum sjálfit. Nú
hafa allir aðflutningar verið stöðvaðir
mánuðum saman og danska stjórnin
verður nú að reyna að selja aftur1