Morgunblaðið - 07.09.1939, Blaðsíða 3

Fimtudagnr 7. sept. 1939.
M 0Í.B-UU X BLAÐI Ð
B
Einka-lólksbfl-
ar bannaðir
Akstur leigubfla
takmarkaður
Með nýrri reglugerð, sem
út var gefin í gær, er
akstur einkabíla bannaður,
nema til brýnna nauðsynja,
og annar bílaakstur tak-
markaður all-mjög.
Keglngerðin er birt í heiln lagi
.á öðrum -stað í blaðinu, en eítir-
farandi athugasemdir fytgdu henni
:frá atvinnumálaráðun eyt inu:
Bensínnotkun 2 næst undan-
farin ár hefir numið rúmlega
S500 smálestum á ári, og hefir
nær eingöngu farið til bifreiða-
aksturs. Samkvæmt upplýsing
um olíufjelaganna munu ben-
sínbirgðir þær, sem nú eru í';
landinu væntanlega nægja fram
i febrúar með venjulegri notk-
un.
Bensín hefir yfirleitt verið
flutt hingað til lands á tank-
skipum, sumpart beint frá Ame-
ríku, en sumpart frá Englandi.
Vegna fyrirsjáanlegra örðug-
leika á vöruflutningum hingað,
þykir þó nauðsyn að takmarka
notkun bensíns til bifreiðaakst-
urs og setja jafnframt nokkur
ákvæðí er tryggja jafna dreif-
ingu bensíns til annara þarfa.
Til övipaðrá ráðstafana hefir
og verið gripið í Danmörku,
Noregi og Svíþjóð. Þannig mun
akstur einkabifreiða hafa verið
bannaður alveg eða að mestu
leyti, og að minsta kosti í Nor-
egi mjög takmörkuð notkun
allra tegunda bifreiða.
Bifreiðar hjer á landi eru nú
rúmlega 2000 auk rúmlega 100
bifhjóla. Fólksbifreiðar eru nær
950, en vöruflutningabifreiðar
nær 1100. Af fólksbifreiðun-
um eru um 100 fyrir 14 far-
þega og fleiri, og eru flestar
þeirra notaðar í sjerleyfisleið-
unum, um 270 eru leigubifreið-
ar, flestar fyrir 4 farþega og
um 520 einkabifreiðar.
Takmarkanir þær á notkun
þifreiða, sem settar hafa verið,
miða að þessu:
1. Að banna akstur einkabif-
reiða, nema að því leyti, sem
brýn nauðsyn þykir í þágu op-
inberra stofnana og í lækniser-
indum. Þá þykir sjálfsagt að
banna akstur bífhjóla.
2. Að leitast við að koma í
veg fyrir óþarfaakstur yfirleitt
en erfitt er að setja þar um á-
kveðin fyrirmæli og verður
mest að treysta á þegnskap
borgaranna.
Rjettmætt hefir þótt að tak-
marka mjög allan næturakstur
innanbæjar og má geta þess, að
t. d. í Noregi eru sett ákvæði
um, að leigubifreiðar verði ekki
notaðar nema í brýnustu þörf
og aðeins samkvæmt tilvísun
lögreglunnar og munu svipuð
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Tundurduflin
Á uppdrættí þessum eru sýnd svæðin, þar
sem lögð hafa verið tundurdufl nú í ófriðinum,
Beinu strikalínurnar sýna hættusvæðin. — Sjá
gxein á bls. 6.
LONDCN*
5

Tvö flutningaskip
leituðu hingað í gær
Annað þýskt, hitt á leið til
Englands með málm
Igær leituðu tvö skip hafnar hjer í Reykjavík
vegna ófriðarhættu á hafinu. Annað skipið,
þýskt, flýði bresk herskip; hitt, norskt, flýði
þýska kafbáta.
Síld!
Samkvæmt fregn frá Siglu-
firði, sem Morgunblað-
inu barst seinc í gærkvöldi,
hafði talsvert sjest af síld á
austur-veiðisvæðinu síðdegis í
gær. Sáust þar margar falleg-
ar torfur.
Veður var óhagstætt fram
eftir deginum, en fór batn-
andi. Mörg skip fengu þarna
stór köst.
Saltaðar voru í Siglufirði
síðasta sólarhringinn 2615 tn.,
þar af 895 úr reknetum.
Þýska skipið er vöruflutningaskip, eign Hamborgar-Amer-
ríkulínunnar 5880 smálestir brúttó að stærð, kom hingað í gær,
til að komast í hlutlausa hofn. Skipshöfnin er úm 70 manns.
Skipið var á leið til Ástralíu með allskonar vörur (,,Stykgods“)
um 2000 tonn, hafði lagt af stað frá tanarisku eyjunum, og
var ekki komið lengra en til Caþvefdísku eýjanna.
Skipstjóri fjekk skeyti frá
útgerðarfjelaginu þ. 29. ágúst
um að hann skyldi leita til
hlutlausrar hafnar. Hann valdi
Reykjavík og sigldi beint norð-
ur í haf, og kom hingað eftir 8
daga siglingu. Málað hafði ver-
ið yfir reykháfsmerki skipsins
og yfir nafnið.
Skipstjóri hefir skýrt svo frá,
að hann hafi orðið var við bresk
herskip hjer nálægt landinu.
Hann hraðaði för sinni sem
mest hann mátti, og þegar hann
kom að landinu sigldi hailn
svo nálægt ströndinni að mönn-
um, sem sáu til ferða skipsins
þótti óvarlega siglt.
MEÐ JÁRNMÁLM
TIL ENGLANDS.
í gærmorgun barst hafnar-
stjóra skeyti frá skipstjóranum
á norsku skipi Sirahei. Kvaðst
skipstjóri vera sunnan við
Reykjanes og væri á leið til
Reykjavíkur. En hann kæmist
ekki lengra, því hann vantaði
alveg sjókort af Faxaflóa. Baö
hann um að sjer yrði sendur
hafnsögumaður þangað suður
eftir.
Guðbjartur Ólafsson hafn-
sögumaður fór til Sandgerðis
og tók þar bát út í skipið. Kom
skipið hingað kl. að ganga 9 í
gærkvöldi. Það er 3880 smá-
lestir að stærð.
Þannig stendur á ferðum
skips þessa. Það var á leið frá
New Foundland með óunninn
málm til Englands. En þannig
var gengið frá samningum áð-
ur en skipið ljet úr höfn, að það
þyrfti ekki að halda áfram til
Englands, ef ófriður brytist út
meðan það væri í hafi.
Þegar Atheniu var sökt, var
Sirehei 200 mílur þaðan. Þá
fekk skipstjóri skipun frá eig-
endum skipsins að snúa út af
siglingaleið sinni og fara hing-
að. 1 fylgd með honum er kona
hans og börn tvö.
Alveg er óvíst hvað skip
þetta verður hjer lengi. En fjöl-
skylda skipstjóra óskar eftir
fari með Lyru heim til Noregs.
Þar er nú farþegarúm orðið
mjög fult, yfir 100 manns sem
hafa pantað far með Lyru.
LEITA NORSKRA HAFNA.
8000 smálesta skip, þýskt, frá
Hamborg, ,kom í gær til Trond-
heim, siglandi undir dönsknm
fána. Hafði verið málað yfir nafn
skipsins og reykháfseinkenni.
Skipið heitir Fleburg, en er nú
kallað Ebro. Það er eign Ham-
borgar-Ameríkulínunnar.
Þýsk skip, sem eru á leið til
Þýskalands frá Narvik og Kirke-
nes með kis-farm, munu, að því
er menn ætla, leita inn í Trond-
lieim-fjörðinn.
Bresk flugvjel
varpaði sprengj-
unum yfir Esbjerg
Breska stjórnin hefir lýst yfir
því við ríkisstjórn Danmerk-
ur, að hún harmi það mjög, að
Ioftárás var gerð á Esbjerg, en
;rannsóknir hafa leitt í ljós, að
‘sprengikúlurnar voru breskar.
Nákvæmar atliuganir liafa farið
j fram í London og strangar yfir-
heyrslur, út af þessum atburði.
Menn hafa ekki getað komist að
annari niðurstöða en þeirri, að
ein hinna bresku hernaðarflug-
vjela hafa vilst af leið, er hiín
ásamt öðrum flugvjelum tók þátt
í árásarflugi, og orðið fyrir bil-
unum, sem af leiddi að sprengi-
kúlurnar fjellu til jarðar. Flug-
vjelin hafi e. t. v. flogið ofar skýj-
um og ekki vitað hvar hún trar er
sprengjurnar fjellu.
Sendiherra Breta í Khöfn hef-
ir verið falið að bera fram afsak-
anir við dönsku stjórnina vegna
þessa atburðar. (FÚ.).
Engin hætta - segir
sendiherra
Ríkisstjórninni hefir borist
skeyti frá sendiherra ís-
lands í Kaupmannahöfn, þar sem
skýrt er frá því, að íslendingar
þeir, sem dvelja nú í Þýskalandi
og á Norðurlöndum, sjeu ekki í
neinni hættu.
Bræðslu-
síldarverðið
hækkar
í kr. 8.20
Stjórn síldarverksmiðja
ríkisins hefir, samkvæmt
heimild frá atvinnumálaráð-
herra, ákveðið, að hækka
verðið á bræðslusíld þeirri,,
sem verksmiðjunum berst
hjer eftir, upp í kr. 8.20 ‘pr..
mál.
Tilkynning þessi var send út í
gærkvöldi og gildir verðhækkunin
frá þeim tíma.
Yerðhækkun þessi á bræðslu-
síldinni á rót sína að rekja til
verðhækkunar, sem orðið hefir síð-
ustu dagana á bræðslusíldarafurð-
um, mjöli og lýsi.
Oll skip, sem hafa íastan samn-
ing við ríkisverksmiðjurnar, hvort
heldur er með föstu verði við af-
hendingu eða áætlunarverði, njóta
fyrst um sinn þessarar verðhækk-
unar, á þeirri síld, sem þau af-
henda verksmiðjunum hjer eftir.
Bræðslusíldarverðið var kr. G.70
pr. mál.
Hvað um hlut-
leysi Sovjet-
Rússlsnds?
I'
Breska st jórrnin tilkynti j!
gær, að henni hafi eng-
ar tilkynningar borist um hlut-
leysi Spánar, Júgóslafíti, Ar->
gentínu og Sovjet-Rússlands.
En í tilkynningunni segir, að
stjórninni sje kunnugt um að
þrjú þessara ríkja hafi birt
hlutleysisyfirlýsingu — öll
nema Sovjet-Rússland.
Fregn frá Belgrad hermir, að
ríkisstjórnin í Júgóslafíu hafi
fyrirskipað takmarkaða her-
væðingu.
1 tilkynningu istjórnarinnar
segir, að aðeins hafi verið
kvaddir til herþjónustu sjer-
fróðir menn úr varaliðinu.
1. Útvarpserindi Umferðarvik-
unnar: Brynjólfur Stefánsson for-
stjóri flytur erindi kl. 7.15 um
bifreiðatryggingar.
2. Aukið lögreglulið leiðbeinir í
umferð á götum úti.
3. Úthlutað til bifreiðastjóra og
hjólreiðamanna, sjerprentun (í
vasahókarformi) af ljósatíma hif-
reiða og reiðhjóla,
4. Námskeið fyrir sendisveina í
umferðarkenslu hefst kl. 8 í kvöld
í Hafnarhússportinu.
5. Rafskinna flettir 40 síðum
með lesmáli og myndum af um-
ferðarreglum í Skemmugluggan-
iim.
6. Umferðarmyndir til sýnis í
Ibænum og í kvikmyndahúsunum.