Morgunblaðið - 15.09.1939, Blaðsíða 7

Föstudagur 15. sept. 1939.
MORGUNBL A ÐIÐ
7
Telmðnyi og
Páll ísólfsson
Sæti Dómkirkjunnar voru
þunnskipuð á kirkjuhljóm-
leik þeirra Emils Telmányi og
Páls ísólfssonar á þriðjudags-
kvöldið, hvort sem nú er um
að kenna stríðinu, eða áhuga-
leysi á tónlist alment — og þá
kirkjutónlist sjerstaklega.
Tíðindi. voru það á þessum
hljómleik, að hjer gaf að heyra
íslenskt orgeltónverk í fyrsta
skifti, Chaconne Páls Isólfsson-
ar, sem menn muna, að hann
ljek á norræna kirkjutónlistar-
mótinu í Khöfn í sumar, og
hlaut mjög lofsamleg ummæli
erlendra tónlistardómenda fyr-
ir. Verkið er samið um íslenskt
(miðaldastef í dóriskri tónteg-
und — og er það upphafsstef
Þorlákstíða. Tónverkið er ágæt-
lega bygt og mjög tilbreytinga-
ríkt innan hinna þröngu skorða,
er tónskáldið setur sjer sjálft,
þar sem eru bæði Chaconne-
formið og hin stranga miðalda-
lega dóriska tóntegund.
Viðfangsefni Telmányis voru
flest eða öll tónlistarvinum hjer
vel kunn: La folia eftir Corelli,
D-dúr sónata Hándels, Cha-
conne eftir Bach og að lokum
Preludium og Allegro í Pag-
nani-stíl, eitt þeirra fiðlutón-'
verka, sem Kreisler gaf út fyrir
allmörgum árum, undir nöfn-
um ýmsra klassiskra höfunda.
En það vakti talsvert umtal fyr-
ir skemstu, er Kreisler gekst
við því, að hafa sjálfur samið
þessar tónsmíðar, sem tónlistar-
heimurinn hafði möglunarlaust
þegið fyrir góða og gilda klas-
sik.
Enda þótt færri væru áheyr-
endurnir í Dómkirkjunni að
þessu sinni, og engin fagnað-
arlæti, held jeg að Telmányi
hafi nú leikið af enn meiri sann-
færingarkrafti, af ennþá meiri
,,intensited“ og eldi, en fyrra
kvöldið í Gamla Bíó. Chaconne
BaChs var í framsetningu hans
;stórfenglegt drama í tónum,
laust við stað og stund. Bacb
úreldist sannarlega aldrei, með-
an til eru menn, sem geta leikið
hann svona.
E. Th.
Ný bók eftir Grjetar Fells er
væntanleg á bókamarkaðinn seint
í þessum mánuði. Ber hún nafnið
„Ilmur skóga“. Þetta er fyrsta
bókin, sem samin hefir verið á ís-
lenska tungu um Vedantaheim-
spekina indversku. Að vísu fjall-
ar bókin ekki eingöngu um þau
fræði, en alt, sem í henni er, er þó
Samið í anda þeirra. Boðskapur
bókarinnar er fyrst og fremst hin
háleita algyðistrii Austurlanda, og
eru öll viðfangsefni mannsand-
ans, sem tekin eru til meðferðar í
bókinni, leyst í ljósi hennar. Ým-
islegt í bók þessari mun koma
mönnum á óvart og er sumt þess
eðlis, að vestrænum hugsunar-
hætti, sem stundum er nokkuð
atirður og þunglamalegur, getur
virst það of ljósvakakent. Bn bók
in er, að því er höfundurinn segir,
rituð fyrir hugsandi menn, sem
þora að taka afleiðingum af
rjettri hugsun.
Skákþingið:
r
Islendingar
r
unnu Ira
Samkvæmt einkaskeyti, sem
Morgunbl. hefir borSst
frá Buenos Aires, hafa Islend-
ingar nú teflt við Ira í kepn-
inni um forsetabikarinn, með
með úrslitum, að Islendingar
unnu 2VZ gegn 1 Vá-
í fyrri hluta skákþings þessa
unnu íslendingamir Ira með
31/2 gegn i/o.
Að þessu sinni tapaði Baldur
Möller fyrir O’Donovan á fyrsta
borði..
Ásmundur Ásgeirsson gerði
jafntefli við Kerlin á öðru borði.
Jón Guðmundsson vann Mim-
us á þriðja borði, og
Einar Þorvaldsson vann Nash
á fjórða borði.
Islendingar hafa nú lokið við
sjö umferðir af fjórtán í kepn-
inni, um forsetabikarinn. — 1
þessum 28 skákum hafa íslend-
ingar 2014 punkt, eða 73,21%,
og má gera ráð fyrir að þeir
sjeu enn efstir, eða með þeim
efstu.
Ef taldar eru allar skákirnar,
sem Islendingar hafa teflt á
‘þessu skákþingi (líka fyrri
hlutinn), þá hafa Islendingar
331/2 punkt í 52 skákum, eða
64,42%. Allir þessir vinningar
skiftast þannig á milli keppend-
anna:
Baldur Möller á fyrsta borði
7 punkta í 12 skákum, eða
58,33%.
Ásmundur Ásgeirsson á öðru
og fyrsta borði (einu sinni),
8I/2 punkt í 12 skákum, eða
70,83%.
Jón Guðmundsson á þriðja
og ö§ru borði (tvisvar) 8
punkta í 10 skákum, eða
80,00%.
Éinar Þorvaldsson á fjórða
og þriðja borði 4 punkta í 10
skákum, eða 40 % .
Guðmundur Arnlaugsson á
fjórða borði 6 punkta í 8 skák-
um, eða 75,00%.
130 hvalir til Suður-
eyrarstöðvar
Til hvalveiðistöðvarinnar á
Suðureyri voru á þessu
sumri komnir 130 hvalir á
mánudaginn var. Var fram-
leiðslan orðin um síðustu helgi
um 3000 föt af lýsi. En hval-
kjöt var komið þangað 450
tonn. Hefir altaf fengist mark-
aður fyrir hvalkjötið í Noregi
til refafóðurs.
Hvalirnir hafa yfirleitt ver-
ið sóttir all-langt vestur í haf
í sumar, þetta 100—130 mílur.
En þegar svo langt þarf að
gækja veiðina, er ekki hægt að
nota hana eins vel eins og þeg-
ar hún er nærtækari.
I fyrra hættu hvalveiðamenn
1. september. En nú var ráðgert
að halda veiðum áfram sem
lengst. Er hætt við, að úr þessu
sje tíð farin að spillast, svo lít-
ið verði um veiði hjer á eftir.
Dagbók
I. O. O. F. 1 = 1219158'/2 =
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Stinningskaldi á S og SV. Skúr-
ir.
Næturvörður er í nótt í Ingólfs
Apóteki og Laugavegs Apóteki.
Næturlæknir er í nótt Karl S.
Jónasson, Sóleyjargötu 13. Sími
3925.
Bifreiðastöðin Hekla, Lækjar-
götu 4, sími 1515, hefir aksturinn
í nótt.
Búðum lokað. Öllum, sölubúðum
(nema brauð- og mjólkurbúðum)
verður lokað á morgun, samkvæmt
fyrirmælum ríkisstjórnarinnar. Á
)á að fara fram talning á vöru-
birgðum í sambandi við skömtun-
ina.
Matvörukaupmenn lialda áríð-
andi fund í Kaupþingssalnum kl.
10 í fyrramálið. Eru þangað boð-
aðir allir matvörukaupmenn bæj-
arins, hvort sem þeir eru í fjelagi
matvörukaupmanna eða ekki.
Hjónaband. Á morgun (laugar-
dag) verða gefin saman í Osló
fi'ú Editli Resberg og Herluf
Clausen forstjóri. Brúðkaupið fer
fram á lieimili brúðarinnar, Osc-
arsgatan 53, Osló.
ívar Guðmundsson blaðamaður
(Vivax) kom heim með Brúar-
fossi í ‘gær. Hann var sem kunn-
ugt er með knattspyrnmnönnun-
um í Þýskalandsförinni.
Sigtryggur Klemensson lÖgfræð-
ingur hefir verið ráðinn forstjóri
Skömtunarskrifstofu ríkisins.
Hallgrímur Benediktsson stór-
kaupmaður var meðal farþega á
Brúarfossi frá útlöndum, ásamt
konu sinni og dóttur.
Línuveiðarinn Jökull frá Hafn-
arfirði kom af síldveiðum fyrir
Norðurlandi í fyrrinótt. Jökull
mun aflahæstur af línuveiðurun-
um í sumar, aflaði 9770 mál í
bræðslu og 1800 tunnur í salf.
Mótorbáturinn Snæfell kom til
Hafnarfjarðar í gær af síldveið-
um úti fyrir Skaga, með 24 tunn-
ur síldar. Aflinn fór í Frystihús
Ingólfs Flygenring og á að notast
til beitu.
f útflutningsnefnd hefir nú ver-
ið fjölgað um tvo menn, svo að
nefndin er nú skipuð fimm mönn-
um. Þeir tveir, sem bættust við,
eru Ólafur Johnson stórkaupm.
og Skúli Guðmundsson alþm.
Spegillinn kemur út á morgun,
með forsíðumynd eftir J. S.
Kjarval.
Tónlistarskólinn verður settur í
Þjóðleikhúsinu í kvöld kl. 6.
Baldvin Einarsson fulltrúi hjá
Eimskip og frú hans voru meðal
farþega með Brúarfossi.
Söltun á Siglufirði þrjá síðustu
sólarhringa hefir verið samtals
2394 tunnur. Alt úr reknetum, að
Undanskildum 25 tunnum úr herpi-
nót.
Norskt veiðiskip frá Vestur-
Grænlandi kom nýlega til Siglu-
fjarðar. Hefir það stundað rost-
unga- og hákarlaveiðar. Skipið
hafði meðferðis tvo lifandi rost-
ungsunga, 3—4 mánaða gamla.
Fjárgirðing bæjarins verður
smöluð á morgun. Eru fjáreigend-
ur beðnir að mæta kl. 2 við girð-
inguna.
Drangeyjarsundið. Stjó£n í. S.
í. hefir nú viðurkent tíma Hauks
Einarssonar, sem besta árangur,
er náðst hefir í Drangeyjarsundi,
svo kunnugt sje.
Farþegar með e.s. Brúarfossi
frá útlöndum í gærkvöldi voru:
Gísli Sveinsson alþm. og frú,
Stefán Jóh. Stefánsson ráðh., Guð-
rún Eiríksdóttir, Margrjet Sveins-
dóttir, Soffía Pálma, Helga Sig-
urðardóttir, Stella Gunnarsson,
Carl Tulinius, Guðrún Tulinius,
Hjalti Jónsson framkv.stj., Helgi
Hermann Eiríksson skólastj., Kósa
Kristjánsson, Agnar Þórðarson,
Gunnar Guðjónsson skipam., Sól-
veig Guðmundsdóttir, Unnur
Dahl, Ásmundur Jónsson, Dulcía
Ólafs, Runólfur Ólafs, Eygerður
Björnsdóttir, Úlfar Jacobsen,
Sveinn Ingvarsson, Ólafur Þórð-
arson, Dídí Þórðarson, Dídí Her-
mannsdóttir, Ásta Ólafsson, Guð-
rún Þórðardóttir, Kristín Krist-
jánsdóttir, Unnur Vilmundsdóttir,
Þórunn Benediktsson, Guðrún
Helgadóttir, Jenny Jónsdóttir,
Einar Petersen, Halldór Sigfús-
son, Kristinn Einarsson, Garðar
Fenger, Ólafur Tryggvason, Vil-
helm Stefánsson, Stefán Jónsson,
Árni Björnsson, Guðmundur
Guðnason, Sveinn Ólafsson, Jón
Kristinsson, Gunnar Zoega, Jón-
ína Jónsdóttir, Ólöf Pálsdóttir,
Árnheiður Ilalldórsdóttir, Sigríð-
ur Guðmundsdóttir, Sigríður
Bjarnadóttir, Kristín Jónsdóttir,
Jónína Þorvaldsdóttir, Bergljót
Sigurðardóttir, Ragna Rögnvalds-
dóttir, Regína Eiríksdóttir, Kol-
beinn Grímsson, Gunnar Ólafs,
Dagbjartur Jónsson, Grímur Eng-
ilberts, Pjetur Nikulásson, Ólaf-
ur Tryggvason.
Póstferðir í dag. Frá Rvík:
Mosfellssveitar, Kjalarn., Reykja-
ness, Ölfuss og Flóapóstar. Þing-
vellir. Þrastalundur. Hafnarfjörð-
ur. Fljótshlíðarpóstur. Austanpóst
ur. Akranes. Borgarnes. Snæfells-
nespóstur. Stykkishólmspóstur.
Norðanpóstur. Dalasýslupóstur.
Súðin austur um í hringferð. —
Til Rvíkur: Mosfellssv., Kjalarn.,
Reykjan., Ölfuss og Flóapóstar.
Þingv. Þrastal. Hafnarfj. Meðal-
lands og Kirkjubæjarklaustur-
póstar. Akranes. Borgarnes. Norð-
anpóstur.
Útvarpið í dag:
20.30 Garðyrkjuþáttur.
20.50 Strok-kvartett útvarpsins
leikur.
21.20 Illjómplötur:
a) Lög leikin á ýms hljóðfæri.
b) 21.30 Harmóníkulög.
Úthlutun matvælaseðla.
Allir íbúar lögsagnarumdæmis Reykjavíkur fá úthlut-
að matvælaseðlum dagana 16. og 17. þ. m. (laugard. og
sunnud.) samkv. reglugerð ríkisstjórnarinnar frá 9. þ. m.
Heimilisfeður og einstaklingar, eða aðrir fyrir þeirra
hönd, mæti annanhvorn þessara daga með útfyltar skýrsl-
ur um heimilisfólk og vörubirgðir, sem sendar hafa verið
í öll hús í bænum. Úthlutað verður í barnaskólunum f jór-
um, og skulu menn mæta í skóla þess skólahverfis^ er þeir
búa í. Skólahverfin takmarkast þannig:
Til Reykjaskólahverfis telst alt fyrir innan Lauga-
veg 165.
Til Skildinganesskólahverfis telst Grímsstaðaholt og
Skildinganesbygð.
Skólahverfi Miðbæjar- og Austurbæjarskóla skiftast
um eftirtaldar götur: Klapparstígur, Týsgata, óðinstorg,
Óðinsgata og Urðarstígur.
Skólahúsin verða opin frá kl. 9 f. h. til kl. 7 e. h.
Menn eru ámintir um að hafa skýrslurnar greinilega
og samviskusamlega útfyltar.
Úthlutunarnefnd Reykjavíkurbæjar.

mwB
Jarðarför konunnar minnar
VALGERÐAR EYÓLFSDÓTTUR,
Aðalbóli á Akranesi, fer fram laugardaginn 16. þ. m. klukkan
iy2 e. h. og hefst með húskveðju frá heimili hinnar látnu.
Jón Benediktsson.
Jarðarför konunnar minnar
ÁSU HALLDÓRSDÓTTUR
fer fram laugardaginn 16. þ. œi. frá Dómkirkjunni og hefst
með húskveðju á heimili okkar, Flókagötu 12, kl. 1 e. h.
Elías Árnason.