Morgunblaðið - 20.12.1949, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 20. des. 1949.
Frakkar ælla að verja um
400 miljénum punda lil
hervárna á komandi ári
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
PARÍS, 16. desember. — Franska stjórnin hefur nú farið fram
í'( heimild þingsins til að verja um 400 milljónum sterliugs-
punda til hervarna næsta ár. Kom þetta fram í dag, er um-
íæður hófust um fiárlög fyrir 1950.
SAMANBURÐUR «------------------------—
Stjórniii ’rekur í þessu sam-
bandi athygli á því, að o.fon-
greind unphæð sje minna en
fimmtungu) áætlaðra útgjalda
ríkisins á íæsta ári. Ber hún
þetta saman við Breta og Bar.da
ríkjamenn og segir, að þeir fyr
nefndu ætli að verja einum
fjórða hluta ríkistekna næsta
árs til hervarnanna, en þeir
síðarnefndu allt að því einum
þriðja.
Þetta glæsilega leikspil er spilað jafnt af ungum
sem gömlum.
Heildsölubirgðir:
Ásbjörn Ólafsson,
heildverslun.
með vísnahendingum eftir Stefán Jónsson, kennara.
FRÁBÆRT UPPELDISTÆKI.
Jólavísur
Ragnar Jóhannesson og
Halldór Pjetursson:
JÓLAVÍSUR.
Útgef. Hlaðbúð, Rvík.
JÓLAVÍSUR heitir ný barna-
bók eftir þá Ragnar Jóhannes-
son, skólastjóra og Halldór Pjet
ursson, listmálara.
Kvæðin eru fimm, og eru pau
öll helguð jólahátíðinni og und
irbúningi hennar: Níu litlir jóla
sveinar, Aðfangadagskvöld, Á
himni hækkar sólin, Jólaannir
og Gamla jólatrjeð. Kveðskap-
urinn er ljettur og auðskiiin,
við hæfi barna, en ekki barna-
legur. Efni kvæðanna er hið
geðþekkasta, enda virðist höf-
undi mjög lagið að skoða per-
sónur og atburði frá bæjardyr-
um barnsins. Sjerstaklega má
ætla, að kvæðið um jólasvein-
ana og aðfangadagskvöld verði
vinsælt.
Nýu litlir jólasveinar eru
spaugilegir karlar og :.nun
mannúðlegri en þeir, sem ís-
lensk þjóðtrú kynnti fyrir eldri
kynslóðinni. En tímarnir breyt-
ast og mennirnir með — og
jólasveinarnir væntanlega lika.
„Aðfangadagskvöld“ eða „Soll
í blá“ eins og tveggja ára göm-
ul vinkona mín kallar kvæðið
(hendingin „Solla í bláum
kjól“ festist eftirminnilega í
huga hennar) hefur þegar sung
ið sig inn í hjörtu reykvískra
barna. Til dæmis syngja börn-
in á barnaheimilunum það all-
an ársins hring, en þó af mest-
um eldmóði og hrifningu, þeg-
ar líða fer að jólum. og á sjálf-
um jólunum þykir sjálfsagt að
syngja „Soll í blá“ að loknum
jólasálmunum.
Öll kyæði í bókinni eru hin
skemmtilegustu. Þó er einn lít-
ill ljóður á þeim öllum: Þau eru
óþarflega löng. Börnin þreytast
á að syngja löng kvæði, en að
vísu er vandalaust að fella fá-
einar vísur úr eftir geðþótta.
Jólavísurnar eru engu síður
verk Halldórs Pjeturssonar. —
Teikningar hans eru mjög
smekklegar. Þær eru spaugi-
legar og lifandi, en þó einfald-
ar að formi. Þannig á að teikna
fyrir börn. Skemmtilegast hofði
e. t. v. verið að prýða bókina
litmyndum. En það hefði gert
bókina miklum mun dýrari, og
ber því ekki að harma það. —
Væri ekki ráð að hvetja börnin
til að lita myndirnar sjálf? —
Mjer sýnist Halldór hafa gert
hálft í hvoru ráð fyrir því.
Hefting bókarinnar er ekki
svo haldgóð sem skyldi. Aílir j
bókavinir — og þá væntanlega'
bókaútgefendur — vilja, að
börn læri að láta sjer annt um
bækur og fari vel með þær, og
þá þarf að fá þeim í hendur
bækur, sem þola vingjarnlega
meðferð ófimra handa. Vísur
Ragnars og teikningar Halldórs
eiga betra skilið en að verða að
blaðaslitrum á skömmum tíma. *
Vilborg Sigurðardótiir.
iMiiiiiiiiiiMMiiiiiuiiiiiiiiiiinitiHiMimmniiimmuMiHi
KAGNAR JÓNSSON,
hœstarjettarlögmaSur.
Laugaveg 8, sími 7752.
Lögfræðistörf og eignaúmsýsla. §
IMIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIMMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
lniMiimiiiiiim im m iMiiiiimiimmiiiiiiiii m iMMMi
HURÐANAFNSPJÖLD \
og BRJEFALOKUP
Skiltagerðin,
Skólavörðustíg 8. =
Greinorgerð frc STEFI
HERRA ritstjóri!
í heiðruðu blaði yðar, sem út
gjaldskrá árangurinn af því
starfi. Við þetta tækifæri ljet hr.
kom 14. þ. m., er birt brjef til Samsioe færa í fundarbók fje-
ménntamálaráðherra frá Samb. lagsins bókun, sem svo hljóðar
veitinga- og gistihúsaeigenda. í íslenskri þýðingu:
Brjef þetta hefur greint- sam- j „Við sjerstakri fyrirspurn þar
band ekki sýnt oss nje heldur um tjáði hr. Samsioe, að hann
með einu orði rætt við oss um teldi gjaldskrá þá, er nú hefði
efni þess nje heldur gjaldskrá verið sett, að svo miklu leyti sem
vora, þá er brjefið ræðir um. hann gæti dæmt um þetta, vera
Verðum vjer þó að telja, að í aðalatriðum álíka háa sem gjöld
eðlilegt hefði verið að færa í in væru í hinum norrænu lönd-
tal við oss þá missmíð, sem á úm, enda væri honum sjerst.ak-
gjaldskránni var talin að vera, lega kunnugt, að STEF ætlaði í
áður en slíkt brjef væri sent ráð- vissum tilfellum að gefa nokk-
herranum. Að öðru leyti leyfum urn afslátt frá gjaldskránni, ef
vjer oss að biðja yður fyrir þess- samningar tækjust. Á ýmsum
ar athugasemdir við umrætt sviðum eru gjöldin mjög mismun
brjef sambandsins.
Vjer teljum það vera ótvírætt,
að löggilding Menntamálaráðu-
neytisins á fjelagi voru frá 2. , , + , ....
. , , ... , lyst um a Islandi .
februar 1949 veiti oss umboð ton ‘V_
andi á Norðurlöndum, enda virð-
ist í vissum tilfellum, enda virð-
hafa tillit til hinna sjerstöku að-
stæðna, sem stjórnin hefur upp-
listarrjetthafa bæði til að semja
um gjöld fyrir flutning verndaÉt-
ar tónlistar, að setja gjaldskrá
þar um og að innheimta gjöld-
in, hverjir sem rjetthafarnir eru.
Við þetta bætist það, að vjer höf-
um sjerstök umboð allra helstu
tónlistarrjetthafa í öllum heims-
álfum. Munum vjer, ef til mála-
ferla kemur um þessa starfsemi
vora, með ánægju leggja fram
skilríki fyrir umræddum sjer-
stökum umboðum vorum, enda
þótt vjer teljum slikt hvorki
skylt nje nauðsynlegt, þar sem
vjer höfum allsherjar umboð
samkvæmt löggildingu vorri,
eins og greint var hjer á und-;
an.
Gjaldskrá vor frá 22. nóv.
1949 um greiðslur veitingastaða
Hr. Samsioe stjórnar inn-
heimtustarfseminni hjá hinu
sænska STEFI, STIM, og er hann
því allra best fær til að dæma
um þetta. Er þannig augljóst. að
gjöld Veitingamanna hjer á landi,
þau er ákveðin eru í gjaldskrá
vorri, eru ekki óeðlilega há, í
samanburði við gjöldin annarstað
ar á Norðurlöndum, og hljóta
gagnstæðar staðhæfingar í brjefi
Sambands veitinga- og gistihúsa-
eigenda að vera byggðar á mis-
skilningi.
Að öðru leyti skal þess getið
að gjaldskrá vor um gjöld veit-
ingastaða er samin eftir norræn-
um fyrirmyndum og eftir tillög-
um, gerðum af formanni vorum
og varaformanni í samráði við
lögmann Sambands veitinga- og
gistihúsaeigenda, hdl. Hörð Olafs
fyrir rjett til opinbers flutnings' son, enda átti greindur lögmað-
verndaðra tónverka hljóðar svo:
„Veitingastaðir (án vínveit-
inga) greiði auk verðlagsuppbót-
ar fyrir flutningarjett tónverka:
Staðir með allt að 20 sætum,
mánaðarlega kr. 20.00.
Staðir með 20—50 sætum, mán-
aðarlega kr. 35.00.
Staðir með 50—100 sætum,
mánaðarlega 65.00.
Fyrir hver 25 sæti í viðbót,
mánaðarlega 15.00.
Við dansskemmtanir (án vín-
veitinga) greiðist tvöfalt gjald.
Við vínveitingar (án dans-
skemmtana) greiðist tvöfalt
gjald.
Við dansskemmtanir og vínveit
ingar samtímis greiðist fjórfalt
gjald. "
Ef ekki eru daglegar vínveit-
ingar eða dansskemmtanir greið-
ist hlutfallslega minna. Gjöld
þessi miðast við flutning tón-
verka minnst 3 klukkustundir á
dag. Fyrir skemmri tíma greið-
ist hlutfalslega lægra gjald.
Af aðgöngumiðum veitiuga-
húsa, fyrirtækja eða fjelaga, sem
flytja tónverk í sambandi víð
samkvæmisdansskemmtun, skal
auk þess greiða að frádregnum
skemmtanaskatti 3%, þó aldrei
minna en 20 kr. á dag.
Ef flutt eru önnur skemmti-
atriði en tónlist, lækkar gjaldið
hlutfallslega eftir tímalengd“.
„Gjaldskrá þessi gildir fyrir
alla ofangreinda aðilja, að svo
miklu leyti sem þeir gera eigi
samning við Stef um greiðslu fyr
ir -flutningsrjett tónverka. —
Hins vegar mun Stef gefa nokk-
urn afslátt frá gjaldskránni þeim
aðiljum, sem gera samning við
Stef“.
Þessi hluti gjaldskrár vorrar
er, eins og gjaldskráin öll, sam-
inn í samráði við fulltrúa frá
hinu sænska STEFI, STIM, Inge-
mar Samsioe. Var hann viðstadd P E L S A R
ur upptökin að þessum tillögum,
Voru tillÖgur þessar um sumt
lækkaðar, þ. á. m. eftir að hr.
Samsioe ljet bóka umsögn sína,
en í engum atriðum hækkaðar.
Kemur því undarlega fyrir sjón-
ir að þessi sami Hörður Ólafs-
son skuli nú skrifa menntamála-
ráðherra f. h. Sambands veit-'
inga- og gistihúsaeigenda til þess
að reyna að rífa niður og nota oss,
til áfellingar þá gjaldskrárliði,
sem ákveðnir hafa verið í öllum
aðalatriðum samkvæmt ósk hans
sjálfs.
En út af gjaldskránni yfirhöfuð
viljum vjer leggja sjerstaka á-
herslu á að eins og marg oft hef-
ur verið tekið fram opinberlega
af hendi fjelags vors, þá er af-
staða vor sú:
aðallega að vjer viljum semja
við hvern einstakan hljómlist-
arnotenda um gjald hans og
taka fullt tillit til aðstöðu hvers
atvinnureksturs út af fyrir sig,
en til vara að nota umrædda
gjaldskrá ef ekki takast samn-
ingar, sem vjer teljum sann-
gjarna samkvæmt öllu því, er
fyrir liggur í hverju einstöku
tilfelli.
Því miður hafa hljómlistarnot-
endur og fulltrúar þeirra gert oss
mjög erfitt fyrir í þessum efn-
um, sem sjálfsagt stafar að miklu
ltyti af skorti skilnings á því að
tónskáld og eigendur flutnings-
rjettar tónverka eiga tilsvarandi
rjettindi sem rithöfundar, þó
þeim rjettindum hafi verið lítið
framfylgt á undanförnum árum.
Með þökk fyrir birtinguna.
Virðingarfyllst.
S T E F
Samband tónskálda og eigenda
flutningsrjettar.
Jón Leifs,
formaður.
Snæbj. Kaldalóns,
varaformaður.
ur á fundum stjórnar STEFS, er
hún framkvæmdi endurskoðun á ]
gjaldskrá sinni, og er hin nýja uu
Kristinn Kristjánsson
Leifsgötu 30, sími 5644.
iMiMiiiiiiiiimiiioiuiiiiii