Morgunblaðið - 23.12.1956, Blaðsíða 17

Sunnudagur 23. des. 1956
MORCUNBLAÐlfí
41
„Dichtung und Wahrheit11 og hef-
ur honum vafalaust oft orðið
starsýnt á þær í æsku. Næst við
er herbergi móður Goethes og er
þar mynd af henni. Þar eru skáp-
ar með miklu af postulíni og ýms
málverk og skrautmunir.
Það kemur víða fram, að móðir
Goethes hafi verið óvenjuleg
kona. Hún var jafn lífsglöð og
maður hennar var skapþungur
og 21 ári eldri var hann en hún.
Hún var hinn bezti félagi barna
sinna og frjálslyndur uppalandi.
Þegar hún sagði börnunum sögur
hafði hún oft þann sið að láta
þau botna sögurnar sjálf. Fekk
hugarflug þeirra þá að njóta sín
Þegar sjö ára stríðið geisaði tóku
Frakkar, sem voru banaamenn
Austúrríkis gegn Friðrik mikla,
Frankfurt. Æðsti maður setuliðs-
ins settist að í húsi Goethes. Fjöl-
skyldan var mjög vinveitt Friðrik
mikla en faðir frú Goethe, sem
var æðsti maður Frankfurt, var
á bandi Austurríkismanna. Hér
steðjuðu að ýmsir örðugleikar og
lá við stórvandræðum vegna
stirðleika Goethes gamla. Það
var heldur ekki þægilegt að hýsa
franskan hershöfðingja. En frú
Goethe komst léttilega yfir þetta
og ungi Goethe taldi sig síðar
hafa orðið fyrir miklum menning-
arlegum áhrifum af setugestinum,
Thorane greifa. Frú Goethe lifði
lengi í ekkjudómi eftir dauða
manns sins en Cornelia dóttir
hennar dó á unga aldri og son-
urinn var víðs fjarri. En ef á móti
blés sagði gamla konan: „Ef ég
hugsa til sonar míns verður allt
að gulli“. Þegar hin fræga skáld-
kona Frakka, Madame de Stael
hitti gömlu konuna kynnti hún
sig fyrir henfii með orðunum: „Ég
er móðir Goethes". Þegar hún lá
banaleguna bað hún um, að son-
ur sinn yrði ekkert látinn vita
um alvöruna fyrr en seint og
loks sá hún um allt varðandi sína
eigin útför — allt frá því stærsta
til kökurnar, sem bera ætti fram
í erfinu.
k
Til hliðar við herbergi hús-
móðurinnar er svo stofa sú þar
sem Goethe fæddist. Eru þar
ýmsir munir, sem hafðir voru til
skreytingar við útför hans. Þar
er einnig í glerkassa fæðingar-
vottorð hans frá 2. sept. 1749 svo-
hljóðandi:
„S. T. Hr. Joh. Caspar Göthe,
Ihro Röm. Kayserl Majestát
wiircklicher Rath, einen Sohn,
Joh. Wolffgang“.

Eldhúsið.
Foreldrar Goethes.
Á sömu hæð er herbergi Corne-
líu systir Goethes en þar er safn
ýmsra skjala varðandi hana en
ekki húsmunir, því þá tók hún
alla með sér við giftingu, eins og
áður getur.
Á þriðju hæð er hið svonefnda
„skáldaherbergi“ og er mynd af
hluta af því með þessari grein
Þar er skrifborð Goethes, seni
hann hafði erft eftir ömmu sína
og skuggamyndir af honum og
Lotte Buff. Lotte er hin sama og
kvensöguhetjan Lotte í „Þján-
ingum unga Werthers", sem gerði
Goethe heimsfrægan.
í „húsi skáldsins“ eru fjölda-
mörg önnur herbergi, stærri og
smærri, sem of langt yrði upp
að telja, enda er húsið mjög stórt
og gengur álma aftur úr því. I
garðinum fyrir aftan húsið er
vatnsker, og var Goethe þar oft
að leik á æskuárum sínum.
k
Meðan gengið er um húsið skýr
ir ungur maðúr, sennilega há-
skólastúdent, það sem fyrir augun
ber. Hann heldur sér hæversk-
lega fyrir aftan „pílagríma"-
flokkinn, sem labbar forvitnis-
lega um herbergin. Einhver kynni
aS halda að þeim, sem skoðar
þetta hús þyki minna í varið,
vegna þess að það sé ekki hið
upprunalega hús, heldur nýleg
eftirgerð þess. En svo er ekki. Sú
staðreynd að þýzka þjóðin, ný-
komin úr hörmungum stríðsins,
skuli hafa sameinast um að
byggja þetta hús að nýju eykur
aðeins gildi þess. Og það gengur
undri næst, að slík enduibygg-
ing skyldi hafa tekizt. En um
allt Vestur-Þýzkaland eru svona
endurbyggingar og viðgerðir
merkra húsa, sem skemmdust 1
stríðinu, annað hvort á döfinni
eða þeim er lokið. Það þarf mikla
þolinmæði og kunnáttu til að
reisa úr rústum aldagömul hús,
hallir og kirkjur. En með slíkri
starfsemi er menningarlegu
Grettistaki lyft. Það sýnir líka
ást þjóðarinnar á hinum gömlu
menningarverðmætum að við-
reisn þessi skuli vera látin gerast
jafnhliða annari uppbyggingu eft
ir styrjöldina. Einhverjir kynnu
að halda, að þetta væri látið sitja
á hakanum vegna þess að það
verði ekki látið í askana. En svo
er ekki og ber það menningu
þýzku þjóðarinnar fagurt vitni.
Endurbygging Goethe-hússins í
Grosser Hirschgraben í Frankfurt
er skýrt dæmi um þetta.

GLEÐILEG JÓL!
Gott og farsælt nýár.
Þökkum viðskiptin á liðnu árL
Hárgreiðslustofan PÍRÓLA
Grettisgötu 31
S
GLEÐILEG JÓL!
Kristján G. Gíslason & Co. h.f.
f
1
I
f
í
1
1
&
GLEÐILEG JÓL!
i
I
Í
og farsælt komandi ár!
Timburverzlunin Völundur h.f.
GLEÐILEG JOLl
REYKHÚSre,
Grettisgötu 50
GLEÐILEG JÓL!
H.F. OFNASMIÐJAN j)
Einholti 10 (f’
GLEÐILEG JOL!
Verzlunin ÁRNES j!
GLEÐILEG JÓL!
Verzlun Benónýs Benónýssonar,
Hafnarstræti 19.
P>íQ=^(p>CQ=^CP>5Q=r<Cra<Q=<CP<Q=<<J=,tQ=<CP<Q=><CP<Q=<ö=^Q=<C J
GLEÐILEG JÓL!
farsælt komandi ár!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Smjörbrauðsstofan BJÖRNINN,
Njálsgötu 49. — Sími 5105
GLEÐILEG JOL!
HÓTEL BORG
vinum beztu jólaóskir.
>
I
i*
' I
GLEÐILEG JÓL!
Við sendum öllu okkar verkafólki og viðskipta-
JÓN GÍSLASON