Morgunblaðið - 25.09.1958, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 25. sept. 1958
MORCVWBLAÐIÐ
n
Frakklandi
VIÐ raunum færa styrjöldina
heim að bæjardyrum Frakka.
Við munum lama hernaðar-
legt og efnahagslegt vald
Frakklands. Þannig talaði
serkneski uppreisnarforing-
inn Ferhat Abbas fyrir
nokkrum vikum á fundi með
blaðamönnum.
Fyrir nokkrum dögum mynd-
aði Abbas útlagastjórn Serkja
með aðsetri í Kairo. og um leið
er hann farinn að sanna mönnum
í verki, að orð hans hafi verið
annað og meira en innantómur
áróður. Útsendarar hans æða nú
um Frakkland þvert og endi-
langt, svo að hvergi er friður,
hvergi öryggi. Það er ógnaiöld
í Frakklandi.
Vítisvélar, morS og brennur
Skæruhernaður Serkja í
Frakklandi sjálfu hófst aðfara-
nótt 25. ágúst með því að ein
stærsta olíustöð landsins var
brennd til grunna í Marseille.
Hernaðurinn náði síðan hámarki
15. september með morðárásinni
á Jacques Soustelle er hann ók
í bifreið sinni um hábjartan
dag skammt frá Sigurboganum
mikla á Ódáinsvöllum. Sá at-
burður var merki um allsherjar-
sókn serkneskra brennuvarga og
tilræðismanna. 'Samdægurs bár-
ust fregnir af því að vítisvél
hefði sprungið í ráðhúsi Mars-
eille og einn maður látizt
en þrír særzt. Skömmu síðar
sprakk brynvarin bifreið frönsku
lögreglunnar í loft upp í sömu
borg. Sprengju hafði verið komið
fyrir í henni og sprakk hún er
kveikjulyklinum var snúið.
í Le Havre hafnarborginni í
Norður Frakklandi þeystu nokkr-
ir Serkir í bifreið um göturnar
og skutu úr vélbyssum á lögreglu
stöð borgarinnar og á lögreglu-
menn, hvar sem þéir urðu á vegi
þeirra.
Fregnir frá Normandy hermdu
að Serkir hefðu hafið skipulagð-
ar íkveikjur í bændabýlum hér-
aðsins. Brunnu þrír bæir til
grunna á einni nóttu og með þeim
öll kornuppskeran.
Næsta dag var kveikt í sögunar
myllu við Maubeuge í Norður-
Frakklandi og vopnaðir Serkir
réðust inn í lögreglustöðvarnar
í St. Etienne og Lyon í austur-
hluta Frakklands.
Froskmenn gera atlögu
að flotanum
Skömmu síðar bárust þær
fregnir frá Toulon, helztu flota
höfn Frakka á Miðjarðarhafs-
ströndinni, að orðið hefði vart
við hópa serkneskra frosk-
manna, sem syntu í kafi inn í
flotahöfnina og ætluðu að
sökkva 35 þúsund tonna orr-
ustuskipinu Jean Bart. Tókst
að hrekja froskmeimina á
brott með snarræði.
Enn síðar var þess getið að
serkneskir skemmdarverkamenn
hefðu ráðizt inn í stærstu gas-
stöð Parísarborgar í útborginni
Corneuve. Þeim tókst að kveikja
í einum gasgeymi, en með snar-
ræði var útbreiðsla eldsins hindr-
uð. Er álitið að ef gasstöðin öll
hefði sprungið hefði allt Corn-
euve hverfið lagzt í rústir í einu
vetfangi.
deilur um yfirráðin og hefur þá
ekki skort á bræðravíg.
Launmorðingjar hafa gott kaup
Þótt fjöldi hinna eiginlegu
hermdarverkamanna sé vart yfir
5000 í öllu Frakklandi halda þeir
öðrum serkneskum innflytjend-
um í þvílíkri ógn og spennu, að
þeir þora ekkert að aðhafast.
Herráðsfundir skæruíiðanna eru
haldnir í bakhúsum og kjöllur-
um veitingahúsa. Þar er ákveðið,
hvaða serkneskir menn skuli
næst myrtir fyrir samvinnu við
Frakka.
Launmorðingjar sjálfstæðis-
hreyfingarinnar eru vel laun-
aðir. Blaðið France Soir hcfur
það eftir áreiðanlegum heim-
ildum, að þeir hafj 50 þús.
franka í fast kaup á mánuði og
hljóti síðan kaupuppbætur
fyrir einstök vel unnin morð.
Skæruliðahóparnir eru vel
skipulagðir. Yfirleitt starfa
fimm skæruliðar saman í
flokk, og munu að minnsta
kosti 200 slíkir hópar vera
starfandi í París. Að jafnaði
er einn þeirra foringiim og
geymir hann m. a. vpon og
skotfæri síns hóps.
Það vekur nokkra athygli, að
mikill hluti vopna skæruliðanna
kemur frá Italíu. Það eru ítalsk-
ar vélbyssur frá því í heims-
styrjöldinni. Er talið að vopnin
séu keypt af ítölskum kommún-
istum, sem viðuðu að sér ógrynni
hergagna í lok heimsstyrjaldar-
innar og hafa geymt þau siðan.
Breytist Frakkland í fairgabúða-
ríki?
Þótt franska lögreglan hafi oft
verið æði taugaóstyrk í viður-
eign sinni við hina skærulið-
ana, hefur hún þó ekki látið
hafa sig til að vinna hryðju-
verk á móti. Lögregla og herlið
Frakka í Norður-Afríku hefur
oft verið sakað um starfsaðferðir
sem minna á Gestapo-lögreglu
Þjóðverja á stríðsárunum. Máske
hefur það einmitt’ verið ætlun
hermdarverkamannanna, að fá
lögregluna í heimalandinu til að
hefja ósæmilegar fjöldaofsóknir
gegn Serkjum almennt. Slíkt
hafa menn forðazt, því að viður-
kennt er að yfirgnæfandi meirí-
hluti hinna serknesku innflytj-
enda sé ekkert við ofbeldisverkin
riðinn.
Enn er þó ekki séð fyrir end-
ann á þessu. Áframhaldandi
hryðjuverk Serkja geta leitt til
slíks öngþveitis og vandræða-
ástands, að franska stjórnin inn-
leiði herlög í landinu. Hafa jafn
vel heyrzt fregnir af því að innan
ríkisráðh. stjórnar DeGaulles hafi
tilbúnar á skrifborði sínu áætl-
anir um stórfellda auknmgu iog-
reglunnar. Er miðað við það að 20
þúsund uppgjafahermenn sem
gegnt hafa herskyldu í Alsír
verði nú kallaðar til löggæzlu
starfa heima í Frakklandi. Hætt
er við að slík ákvörðun rnyndi
þýða áð teknar væru upp sarns
konar grimmdar-aðferðir og
beitt hefur verið í Norður-Afríku.
Enn heyrist orðrómur um að rík-
isstjórnin hafi fyrirætlanir á
prjónunum um fjöldahandtökur
Serkja í París og mum þeim
verða safnað saman í fangabúðir,
ekki ósvipaðar fangabúðum nas-
ista á stríðsárunum.
Fregnir af þessum fyrirætl-
unum eru enn óljósar. Þær
myndu þýða stórfelldan álits-
hnekki fyrir Frakkland. ef
þær verða framkvæmdar.
Þetta vestræna menningarland
kæmist þar með í tölu lögreglu
ríkjanna, þar sem mannrétt-
indi væru að engu höfð eins
og tíðkast í löndum kommún-
ista.

Olíugeymar brenna í Marseille.
Barizt á breiðstrætunum
Þannig hafa fréttir af morðum
og skemmdarverkum streymt inn
daglega. Serknesku skæruliðarnir
eira engu og allra sízt því sem
Frökkum er sárt um. Jafnvel
hinn gamli Eiffel-turn fær eklii
að vera í friði.- Aðeins smábilun
í sigurverki vítissprengju veldur
því, að hann stendur enn óskadd-
aður.
Það er því enginn vafi á því
lengur, að vígstöðvarnar
liggja við bæjardyr Frakka
sjálfra. Það er barizt á brcið-
um götum Parísar. Franskt
herlið og lögregla á í hörðu
stríði við 5000 manna vopnað
herlið serkneskra skæruliða,
sem leynist meðal sjálfra íbúa
’ landsins. Fraltkar eru í örð-
ugri vígstöðu, því að þeir vita
varla hverjir eru sekir og
hverjir eru saklausir.
Lögregluvörður hefur verið
settur við allar opinberar bygg-
ingar. í hverju pósthúsi, hverjum
banka, hverri opinberri skrif-
stofu standa lögreglumenn með
hjálma á höfði og búnir skamm-
byssum.
Stundum grípur þessa lögregiu
fát og hún skýtur jafnvel á sak-
laust fólk, af því að útlit þess er
líkt og Serkjanna. Þannig gerðist
það fyrir nokkrum dögum, að
lögreglan skaut til bana tvo
portúgalska ferðamenn, aðeins
vegna þess að þeir líktust Serkj-
um.
Meðal serkneskra innflytjenda
Eins og kunnugt er hefur Alsír
nú um langt árabil verið stjórn-
skipulega talið hluti af . sjálfu
Frakklandi. Serkjum hefur því
verið frjálst að flytja búferlum
til Frakklands og leita sér þar
atvinnu. Nú er svo komið, að um
400 þúsund Serkir búa í sjálfu
Frakklandi. Það er úr þessum
hópi, sem sjálfstæðishreyfing Al-
sírs kveður skæruliðana. Ferða-
menn frá París kannast vel við
serknesku teppasalana, er ganga
um og selja ódýrar, handunnar
vörur. Margir hafa einnig komið
inn í Serkjahverfin í París á
vinstri bakka Signu. Fei'ðamönn-
um hefur þó verið ráðlagt síð-
ustu árin að hætta sér ekki inn
í þau, því að engan veginn er
öruggt að þeir sleppi aftur þaðan
á lífi. Lögreglumenn borgarinnar
hætta sér yfirleitt ekki inn 1 þessi
hverfi nema margir í hóp.
Þó er langt frá því að allir
hinir serknesku innflytjendur
séu flugumenn sjálfstæðishreyf-
ingarinnar. Jafnvel franska lög-
reglan á erfitt með að gera sér
grein fyrir hve náið eða víðtækt
sambandið er milli sjáifstæðis-
hreyfingarinnar og innflytjend-
anna. Það er álit manna, að flugu
mennirnir séu ekki nema lítill
hluti innflytjendanna. MiIIi
Serkja hafa líka staðið innbyrðis®>-
Aðalfundur Prestafélags Auslur-
lands og 80 ára afmæli Kolfreyiu-
staðarkirkiu.
AÐALFUNDUR Prestafélags
Austurlands var haldinn að BúS-
um í Fáskrúðsfirði 30. f. m. Frá-
farandi formaður, séra Þorleifur
Kristmundsson á Kolfreyjustað,
setti fundinn og stjórnaði honum.
Aðalmálið á dagskrá fundarins
var starfsaðstaða sveitaprestsins
og hafði séra Jakob Einarsson,
prófastur á Hofi í Vopnaiirði,
framsögu í málinu. Miklar um-
ræður urðu á fundinum, en engar
samþykktir voru gerðar.
Séra Pétur Magnússon í Valla-
nesi flutti fróðlegt erindi, ei hann
nefndi, Seið nútímans. Á aðal-
fundinum var kosin ný stjórn í
félagið og hlutu kosningu, séra
Sigmar Torfason, Skeggjascöðum,
séra Marinó Krietinsson, Val-
þjófsstað og séra Einar Þór Þorst-
einsson, Eiðum.
Lögreglumenn handtaka serkneskan launmorðingja
hverfi Parísar.
einu
í sambaridi við aðalfund Presta
félags Austurlands var minnzt
80 ára afmælis Kolfreyjustaðar-
kirkju. Messað var í kirkjunni
sunnudaginn 31. ágúst. Fyrir alt-
ari þjónuðu séra Einar Þór Þorst-
einsson og séra Pétur Magnússon.
Séra Þorgeir Jónsson, prófastur,
predikaði, en sóknarpresturinn,
séra Þorleifur Kristmundsson,
flutti ágrip af sögu kirkjunnar
og minntist presta, er þjónað
hafa við hana sl. 80 ár. Veður var
hið bezta og fjölmenni við kirkju.
Kolfreyjustaðakirkju bárust
margar góðar gjafir í tilefni af-
mælisins. Ludvig Storr, stórkaup
maður gaf litað gler í alla glugga
kirkjunnar og Fáskrúðsfirðingar
gáfu nýtt og vandað orgei. Þá
bárust kirkjunni eninig tvö alt-
arisklæði, nýr altarisdúkur og
nýr hátíðamessuhökull. Hjónin á
Brimnesi, Sólveig Eiríksdóttir og
Guðmundur Þorgrímsson, gáfu
Biblíu í skrautbandi. Loks var
tilkynnt, að frú Valborg Har-
aldsdóttir, ekkja séra Haralds
Jónssonar prófasts, er þjónaði
Kolfreyjustaðarkirkju í 44 ár, og
börn þeirra, hefðu ákveðið að
gefa kirkjunni skírnarfont til
minningar um séra Harald. Auk
gjafa þeirra, sem nú hafa veiið
taldar, má geta þess, að á síðast-
liðnu ári gáfu konur í söfnuðin-
um kirkjunni fermingarkirtla og
var fermt í þeim í fyrsta sinni
í vor. Þá hafa sömu konur fyrir
skömmu gefið gólfdregil úr
flaueli í kirkjugólfið.
Fyrir afmælishátíðina hafði
kirkjan verið endurbætt og mál-
uð. Listafólkið Gréta og Jón
Björnssot} máluðu hana , og
skreyttu mjög haglega og smekk-
lega. Er hún nú prýðilegasta
guðshús. og söfnuðinum til sóma
í hvívetna.
Á sunnudagskvöldið buðu kon-
ur safnaðarins til kaffidrykkju.
Voru margar ræður fluttar í því
hófi og létu aðkomuprestar i Ijós
hrifningu sína yfir þessu vegiega
, afmæli Kolfreyjustaðarkirkju.