Morgunblaðið - 28.08.1966, Side 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 28 ágúst 1966
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti S. Simi 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
1 lausasöiu kr. 5.00 eintakið.

HVAÐ VILL FRAM-
SÓKNARFL OKKUR-
INN?
T andsmenn hafa að vonum
hent mjög gaman að skrif
um Framsöknarforingjanna
um „hina leiðina". Þeir hafa
verið beðnir að útskýra í
hverju þessi „hin leið“ þeirra
væri fólgin, en vafizt tunga
um tönn. Hinsvegar hæla þeir
mjög efnahagsástandinu á ís-
landi á tímum vinstri stjórn-
arinnar og segja, að allt hafi
horft til hins verra, eftir að
Viðreisnarstjórnin tók við.
Af þessu ætti að mega draga
þá ályktun, að „hin leiðin“ —
andstaðan við stefnu Viðreisn
arstjórnarinnar — sé það
þjóðfélgsástand, sem hér ríkti
á mesta haftatímanum, þegar
allt viðskipta- og efnahagslíf
var háð geðþótta stjórnar-
valda, sem úthlutuðu leyfum,
bönnuðu mönnum fram-
kvæmdir og svo framvegis.
En þótt Framsóknarforingj-
arnir séu óþreytandi í því að
lofa vinstri stjórnina, vilja
þeir þó helzt ekki viðurkenna
að „hin leiðin“ sé sama stefna
og þá var fylgt.
Þess vegna er eðlilegt að
spurt sé, hvað í rauninni vairi
fyrir foringjum Framsóknar-
flokksins, hvað það sé, sem
þeir mundu breyta, ef þeir
hefðu völd til, einkum í þeim
tilgangi að stöðva verðbólg-
una, sem þeir nú segjast vera
mjög andvígir. Skulu að sinni
aðeins bornar fram fáar fyr-
irspurnir, sem unnt ætti að
vera að svara með jái eða
neii.
— Vitlja foringjar Framsókn
arflókksins hækka vexti, og
telja þeir, að slík ráðstöfun
rhundi draga úr verðbólg-
unni?. Og hve mikið vilja
þeir lækka vextina, t.d. í 1%?
Vilja þeir auka útlán banka
og sparisjóða og prenta seðla
eins og hver vill hafa. Telja
þeir að slíkt mundi draga úr
verðbólgu?
— Vilja foringjar Fram-
sóknarflokksins hækka toll-
inn og þar með vöruverð, t.d.
til að auka tollvernd íslenzks
iðnaðar? Telja þeir að slíkt
mundi draga úr verðbólgu?
Þessar spurningar skulu
látnar nægja að sinni. Þær
ættu að vera nógu einfaldar
til þess að unnt væri að svara
þeim undanbragðalaust. og
þegar þeim hefur verið svar-
að, ættu menn að geta áttað
sig á hagvísindum Framsókn-
arforingjanna.
Á AÐ BYGGJA
ATVINNUHÚS-
NÆÐI?
l?ramsóknarmenn og komm-
únistar klifa sýknt og
heilagt á því, að fjármunum
sé sóað, þegar atvinnufyrir-
tæki byggja yfir rekstur sinn.
Er mjög fjargviðrast yfir því,
að nokkur iðnaðar- og verzl-
unarfyrirtæki í Reykjavík
hafa skapað sér sæmilega
starfsaðstöðu með nýbygg-
ingu, eftir að bygging at-
vinnuhúsnæðis mátti heita
bönnuð um langt skeið í höf-
uðborginni.
Sannleikur þessa máls er
sá, að fyrirtækin hafa brotizt
í því að koma sér upp hús-
næði af brýnni þörf. Þar hafa
framsýnir athafnamenn skil-
ið, að ógjörlegt var að bæta
og efla reksturinn, nema að
koma við betri vinnutilhög-
un, hafa fullkomið húsnæði
og góða aðstöðu fyrir starfs-
fólkið. Hér er því um að ræða
eðlilega og sjálfsagða framþró
un, þar sem ný vinnu'brögð eru
tekin upp, framleiðslan aukin
og bætt og þar með verð-
mætasköpunin, sem ekki ein-
ungis skilar fyrirtækjunum
nýjum og betri hag, heldur
þjóðinni allri.
En stjórnarandstæðingum
er sérstakur þyrnir í augum
þau hús, sem byggð hafa ver-
ið við Suðurlandsbraut i
Reykjavík. Þar er að vísu um
allmörg hús að ræða og sum
allstór, þótt hús Sambands-
ins sé einna glæsilegast. Áreið
anlega hefur SÍS byggt þetta
af brýnni þörf, og reynir að
hagnýta það eins og bezt verð
ur á kosið, og svo er einnig
um aðra þá, sem atvinnu-
húsnæði hafa byggt í borg-
inni.
Rétt er það, að í mörgum
þessara húsa er rekin verzlun,
en þó einna helzt verzlun
með bifreiðavarahluti, svd
og viðgerðarþjónusta. Vera
má að stjórnarandstæðingar
telji þetta óþarfan rekstur,
en það er nú einu sinni svo,
sem betur fer, að fleiri og
fleiri eignast eigin bifreiðir
og fram að þessu hefur vara-
hlutaþjónustan þótt of léleg
en ekki of góð hér á landi.
Raunar eru aðeins fá ár
síðan bæði kommúnistar og
Framsóknarmenn hneyksluð-
ust mikið yfir því, að bifreið-
ar voru fluttar til landsins,
og það var talin hin mesta
blaðið, er undanfari blaða-
daúða venjulega sjúkdómur,
sem heltekur alla starfsemi
þess. Fyrst missir það hæfan
og lifandi ritstjóra, síðan fara
beztu fréttamenirnir að tínast
burtu og þar með missir það
möguleika á að laða að sér
unga og eínilega menn. Og
eftir því, sem lognmollan læð
ist yfir blaðið fækkar auglýs-
ingum og tekjurnar rýrna.
Loks getur svo farið, að hvert
minnsta áfall ríði blaðinu að
fullu — kaupkröfur, sem blað
ið hvorki megnar að uppfylla
né standa gegn með hörku —
o. s. frv., þar tiJ aðstandendur
blaðsins eiga ekki annars úr-
kosta en viðurkenna fyrir
sjálfum sér eg öðrum að bar-
áttan sé gersamlega vonlaus
og leggja beri blaðið niður.
Sjúkd jmurinn, sem leiddi
til dauða „New York Herald
Trtbune'*, hafði verið í tvo
áratugi að búa um sig og það,
sem gerði út um örlög blaðs-
ins, voru samtals 114 daga
verkföll á þremur árum. Fyr-
irsjáanlegt var, að útbreiðsla
blaðsins, sem verið hefur að
undanförnu um 300.000 ein-
tök, mundi enn fara minnk-
andi og auglýsingatekjur jafn
framt. Beztu starfskraftar
blaðsins voru löngu farnir að
leita á önnur mið og lítið eftir
sem fengur var í utan hin
forna frægð blaðsins.
„New York Rerald Tribune"
á sér langa og merkilega sögu,
sem segja má, að hafi hafizt
árið 19?5 með stofnun blaðs-
ins „New York Herald“ en
stofnandi þess vai hinn víð-
frægi útgefandi James Gord-
on Bennet. Nokkrum árum
síðar, 1841. stofnaði Horace
Greeley blaðið „New York
Tribune*’. Blað Bennets var
fjörlegt blað og frá upphafi
var lögð mikil áherzla á nýjar
og ferskar fréttir bæði af
heimavettvangi og erlendum.
Þegar skipin voru að koma til
New York frá Evrópu voru
blaðamennirnir sendir á bát-
um á móti þeim til þess að
tala við áh3Ínir og farþega og
ÞKIR ERTJ óefað margir, sem
liugsa t'l þess með mikilli
eftirsjá að hið inæta banda-
ríska dagblað „New York
Herald Tribune" skuli hafa
hætt göngu sinni. Blað þetta
hefur áratugum saman verið
eitt af stórveldunum í blaða-
heiminuin og merkisberi góðr
ar blaðamennsku í hvívetna.
Við sögu þess hafa komið
margir kunnir menn, enda
blaðið eitt hið þekktasta og
virtasta í heiminum og hverj
um einum talinn sómi að
vinna þar.
„New York Herald Tribune"
dó engum skyndidauða, frem
ur en blöð yíirleitt gera, því
að eins og bandaríska viku-
ritið TIME segir 1 grein um
Whitelaw Reid, eldri
John Whitney
Stanley Walker
fá hjá þeim nýjustu fréttir af :
atburðum og ástandi í Evrópu •
— og um það bil sem skipin :
lögðu að bryggju voru frétt- ;
irnar komnar í blaðið. Það :
var Bennet sem sendi blaða- ;
manninn Stanley til að leita :
landkönnuðarins dr. Living- ;
stone í myrkviðum Afríku. Z
„New York Tribune“ var með ;
nokkru öðru marki. Það var Z
ágætt blað, en fyrst og ;
fremst blað borgarbúa og lét I
stjórnmál mikið til sín taka. ;
Varð það áhrifamikið mál- .•>
gagn republikanaflokksins, •
sem þá var á gelgjuskeiði — ;
en þó ekki hægri sinnaðra en •
svo að það hafði á árunum :
1851-—61 fyrir fréttamann i •
Lundúnum mann að nafni ;
Karl Marx. •
Þegar Greeley, stofnandi ;
Framhald á bls. 31 :
Lessing Engelking
Almenn eftirsjá að N.Y.
Herald Tribune
sóun á gjaldeyri. Lengur þora
þeir ekki að fjargviðrast yfir
bílaeign landsmanna, en
grípa þá til þess ráðs að út-
mála, að þjónusta við bif-
reiðaeigendur sé óþarfur at-
vinnurekstur.
í húsunum við Suðurlands-
braut eru auk þess vöru-
geymslur, og er í því sam-
bandi athyglisvert, að skipu-
lagssérfræðingar þeir, sem
unnið hafa að skipulagi
Reykjavíkur, telja að mjög
þurfi að auka byggingu
geymsluhúsnæðis, en ekki að
þar sé um óþarfa húsnæði að
ræða.
Loks eru svo skrifstofurn-
ar; en aldrei má byggja skrif-
stofuhúsnæði án þess að
kommúnistar fjargviðrist vf-
ir sóuninni — og raunæ
sóknarmenn líka, þe< ’
bandið á ekki í hlui.
tímaþjóðfélag er einu sinni
með þeim hætti, að marghátt-
uð störf fara fram á skrifstof-
um, og það fólk, sem skrif-
stofuvinnu hefur gert að at-
vinnu, á fullan rétt á því að
starfa í heilsusamlegu hús-
næði.
En hvernig var það annars?
Greiddu ekki Framsóknar-
menn og kommúnistar at-
kvæði með því, að nýr mið-
bæjarkjarrí! yrði í heildar-
skipulagi Reykjavíkur, og
hafa þeir ekki stundum talað
um, að skömm væri að því
hve illa gamli Miðbærinn
væri uppbyggður? Ætla þess-
ir menn e.t.v. að byggja ein-
tómt íbúðarhúsnæði í gamla
Miðbænum og hinum nýja,
eða hafa þeir, þrátt fyrir allt
kilning á því, að skrifstofur
j verzlanir og sú starfræksla
.em þar fer fram, sé ekki síð-
ur nauðsynleg en aðrar grein-
ar atvinnulífsins. Og hvernig
er það, sitja þeir ekki einmitt
á skrifstofum, þegar þeir tata
um fánýti þeirra?
Annars er sú árátta, að
geta aldrei metið störf verzi-
unarstéttarinnar réttilega og
hina geysimiklu þýðingu henn
ar svo barnaleg, að naumast
ætti að þurfa eyða að því
orðum.
Og að því er iðnfyrirtækin
varðar, þá er það augljóst,
að íslenzkur iðnaður fær ekki
staðist og þróast, nema hon-
um sé gert kleift að starfa í
viðunandi húsnæði. Þótt mik-
ið hafi áunnizt í því efni a
undangegngnum árum, er sízt
ástæða til að öfundast yfir
því, eins og bæði kommúnist-
ar og Framsóknarmenn þó á-
fellt gera