Morgunblaðið - 09.07.1967, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. JÚLÍ 1967.
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
5
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík. )
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónsson. r
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá. Vigur. t
Matthías Johannessen. S
Eyjólfur Konráð Jónsson. ■
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. s
Ritstjórn og afgreiðsla: Aðalstræti 6. S'ími 10-400.
Auglýsingar: Aðalstræti 6. Sími 2!2-4-'80. ^
í lausasölu: 7.00 eintakið. s
Áskriftaraiald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
SLÆM TÍÐINDI
IT'nn hefuir verð á síldarlýsi
og mjöli failllíð á erlend-
uim mör'kuðum vegna mik-
illar framTeiðs.Iiu keppimauita
okkiar.
VerðfaM þetta kemur í
kjölfar mikiMa erfiðlieilka við
síldveiðarnar, þar sem fflöt-
inn verðlur niú að sækja mun
liemgra en undanfarin sumur
og dregur það auövitað úr
afia, þótt flliutningaiskipin
hafi nókkuð bætt um og
sannað tfflverurétt sinn,
Þesisi mikla lækkun á sfld-
anafurðum sýnir, að skyn-
saimllegt hefði verið að
gieyma kúfinn af hiniuim
geysimikTu tekjum, er mest
veiddiisit og verðið var hæst,
til verðjöfnunar þegar ver
áraði. Ættum við að verða
þessarar reynsillu minnuigir,
þegar aiftur bi'rtir yffir ag
tekjiur iaif sjávarafia eru í há-
marki.
En 'erifiðieikar þeir, sem
nú steðja að sjváarútvetgi og
enginn fær vi'ð ráðið, bera
þess glöggt vátni, hver naiuð-
syn það er að remna fflleiri
stoðum undir Mienzfct a/t-
vinnuMf. AMir skiija nú Iwe
frádleit sú aflstaða Fnaim&ókn-
armamma og kommúndlsta var
að berjast igegin stóriðjiu og
átórvirkjun. Viikjun Búrfeiilb
og bylgging áfbræðslú hefur
ökki úrsliltaþýðingu á etfna-
hagsaiflkomu íslendinga, tii
þess þartf ffleári stórvirkjah-
ir og flieiri iðjuiver, en viisisu-
iega var með þessari ákvörð
un stigi'ð milkiivægt spor í
átt tifll iðnrvæðingar ísHanids,
ag framkvæmdirnar við Búr
feffll' og við Straumsvtílk bæta
mjag ástandið á vinnuimark-
aðnuim og treyista stöðu lands
ins út á við, enda má segjia
að þessar framkvæmdir
Ikamli á hedta 'tíma, Iþegiar
mökfcuð helfur dregið úr
spennu á vinnumarkaðnuim,
fyrst og fremst vegma erfið-
lteika sjávarútvegsins, sem
al'lir vita að spretta af minni
affla og laekkandi verðfLagi á
mörfcuðum okkar.
ÚR HVAÐA
FRAMKVÆ MDUM
Á AÐ DRAGA?
U'inis og fcunniugt er atf
biaðafregnuim beittu fuflll1-
trúar FraimsóknarfLokiksiLns
sér gegn þvlí á bongarstjóm-
arfundi sflf. flimmtudlag, að
Bæjarúltgerð Reykjavífkur
yrðu tryggð framllög af um-
framitidkjuim af útsvörum,
þótt áiiir a'ðrir ifllldkkiair
greiddu þeirri ákvörðun já-
yrði sitt. Engu að síður þykj
ast Fram&óknarmenn hlynnt
ir því að Bæjarútgerðin
haldi áfram og vita að sjállf-
sögðu að það er ógjörlegt án
þess að útvegað sé fjármiagn.
Ef sfliíkt fé miá ekki taka af
umframltekj'uim af útsvörum
er etttki lannað fyrir hendi en
að draga úr framkvæmdium
borgiar'innar, það skiHur hver
maður.
Eðli'llegt er þess vegna að
spurt sé, eins og Geir Hall-
grímsson bongarstjóri raun-
ar gerði á bongarstjórnar-
fundinum, hvaða fram-
kvæmdir borgarinnar það
séu, sem Framsóknarmenn
vil'ja draga úr eða feflflia nið-
ur. —
Þeirri spurndngu komast
þau Kristján Benediflotsson
og Sigríður Thorlaciuis ekki
hjá að svara, ef þau viija
llálta taka eitthvert mark á
afstöðu sdnnd og gerðum. Við
bíðum svarsins.
LÍTILMÓTLEGT
NART
ITfllastum mun finnaislt það
* ffitiflimótiegt nart m/ál-
gagna Framsóknar og komm
úniSta í Bjiama Benediktsison
forsætiisráðherra þegar þessi
biöð riáðast á hann fyrir að
hafia hiltt Ihina ungu, banda-
blsku igeimfara og vísinda-
menn að máli inni á öræfum.
Aflllhr hiinn menntaði heimur
veit að undirbúningur Banda
ríkjanna og Sovétríkjanna
að fllendingu mannaðra geim-
fara á tumgfllnu á næs'tu ár-
um er eittlhvert stórlbrotn-
asta viðfangisefni, sem mianm
flteigu hyggjuiviiti, vSsindum og
tækni hetfur verið beitt að.
Hefuir athygflli aflflls mannkyns
beinzít að þessum undirbún-
ingi undianfarin ár.
Það saetir því viissufflega
engri furðu þótt florsadtisráð-
herra fefliands hafi sýn/t á-
Ihuiga sinn á þeim hluita
þesisa undir(búningsstar(fls,
sem fer fram hór í okfcar
Lamdi.
En sjónarm'ið stjórnarand-
staeðiniga er þröngt og iág-
búrufliegt. Jafnvel að llloknum
kosningum geta þeiir dkki
unrnt for&ætiisráðherra iands-
ins að sýna álhuga á vfísinda-
Legu Starfi, sem badði íisltend-
ingair ag 'affliar þjóðiir heims
flyfflgjaist mdð af l'ífandi áhuga
og efltirvænltingu.
Það er rót't eins og Ey-
steiini og LúðvJk fimniist að
Bjairni Benedflktsson sé í
bapþhfliaiuipi við þá sjállfa um
að ltenda á tungiimi!!

UTAN ÚR HEIMI
Flokksmenn Wilsons
óánægðir og gramir
í FYRSTA skipti síðan stjórn
Verkamannaflokksins í Bret-
landi vann hinn glæsilega
kosningasigur sinn fyrir 15
mánuðum, er stefna stjórnar-
innar gagnrýnd í grundvall-
aratriðum af mörgum stuðn-
ingsmönnum hennar og vel-
unnurum.
Óánægjan í vinstra armi
fiokksins er alkunn. Alvar-
legra er, að töluverðrar
óánægju gætir nú einnig í
hægra arminum. Og til þess
að vega og meta stöðu stjórn-
arinnar verður að hafa þá
staðreynd í huga, að það ér
ekki sízt vegn þess að for-
sætisráðherrann þykir ekki
hafa haldið vel á málumum,
sem stjórnin hefur lækkað í
áliti að undanförnu.
Aðeins rúmu ári eftir að
stjórnin hlaut 100 þingsæta
meirihluta í kosningunum,
virðast ráðherrar hennar vera
eins þreytulegir og óánægðir
og ráðherrar Attleestjórnar-
innar 1951, en sú stjórn hafði
■orðið að glíma við geysiflókin
og erfið viðfangsefni eftir
ihe.msstyrjöldina.
Auðvelt er að rekja þau
mál, sem vakið hafa gremju
vinstrisinna í flokknum. f
Vietnammiálinu segja vinstri
menn, fylgir Wilson stefnu
Johnsons forseta, þótt hann
reyni að fylgja sjálfstæðri
stefnu. í málefnum Evrópu
reynir hann að koma sér í
mjúkinn hjá de Gaulle, án
þess að þykjast veita því eftir
tekt að de Gaulle hefur gert
að engu tilraun hans til að
tryggja Bretum aðild að Efna-
hagsbandalaginu. í deiltmuim
í Austurlöndum nær hefur
hinn óútreiknanlegi utanríkis-
ráðherra Wilsons, George
Brown, lýst því yfir, að Bret-
ar muni ekki fara frá Aden,
þegar þeir veita nýlendunni
sjálfstæði á næsta ári, og á
Ailsherjarþinginu hafa yfir-
lýsingar utanríkisráðlherrans
um stefnumið ísraelsmanna í
stríðinu vakið ugg um, að
þær geti torveldað tilraunir
til að finna skjóta og sann-
gjarna lauisn á mjög alvarlegu
deilumáli.
Vinstri armurinn er ekki
síður óánægður með stefnuna
í innanríkismálum. Vinstri
jafnaðarmenn geta ekki fyrir-
gefið Wilson „íhaldsúrræði“
þau, sem hann beitti 1 júlí í
fyrra til þess að leysa erfið-
leikana í efnahagsmálunum,
en þau fólu mieðal annars í sér
hækkun á bankavöxtum, kaup
bindingu og aukið atvinnu-
leysi, en að því virtist bein-
línis vera stefnt með ráðstöf-
ununum. Frank Couisins, leið-
togi sambands flutningaverka
manna, sem hefur 1.250.000
félagsmenn, en hann sagði sig
úr stjórninni í mótmælaskyni
við stefnu Wilsons, hamrar
stöðugt á því, að undirrót
efnahagserfiðleikanna sé sú,
að stjórnin styðji stefnu
íhaldsmanna, verji óhóflega
miklum hluta þjóðarteknanna
til vamarmála og reyni að
tryggja það að Bretland verði
áfram miðstöð alþjóðlegra við
skipta.
Harold Wilson
Á landsfundi flokkisins eftir
þrjá mánuði mun Michael
Foot, skoðanabróðir Cousins,
bjóða sig fram gegn fjármála-
ráðherranum, James Callag-
han, í kosningunum um gjald-
kera flokksins, sem er mjög
eftirsótt embætti. Þegar hinn
gamalreyndi leiðtogi vinstri
jafnaðarmanna, Aneurin Be-
van, andaðist 1960 var vinur
hans, Foot, kjörinn þingmað-
ur í kjördæmi hans, Ebby Vale
Ákvörðun Footis um að keppa
við Gallaghan fyrir opnum
tjöldum er fyrsti stjórnmóla-
atburðurinn, sem bera má
saman við afsagnir þriggja
ráðherra, Bevans, John Free-
mans og Wilsons sjálfs, árið
1951 vegna ágreinings við
flokksforyistuna um markmið
og leiðir. Þar með reis upp
í Efnahagsbandalagið, suimir
þeirra eru þessu andvígir en
allur þorri þeirra eru sam-
mála um, að Bretum verði
sýnd sú smán að verða mein-
uð aðild að bandalaginu um
fyrirsjáanlega framtíð. Þeir
eiga erfitt með að skilja hvers
vegna landvarnarróðherrann,
Dennis Haley, kom því til
leiðar, að Bretar skuldbundu
sig til samvinnu við Frakka
um smíði nýrrar herþotu, sem
kosta átti 600 milljónir punda,
með þeim eina árangri að
Frakkar hættu við allt sam-
an. Og þessa samvinnu kallaði
Healey „kjarnann í stefnu
brezku stjórnarinnar varðandi
flugvélasmíði, bæði að því er
snertir skipulagningu í her-
málum og iðnaðarmálum.“
Þeir eru ekki síður ugg-
andi vegna stefnunnar í efna-
hagsmálum en vinstri armur-
inn, og við bætist annað mjög
mikilvægt áhyggjuefni. Kjarni
vinstra armsins eru deildir
Verkamannaflokksins í ýms-
um kjördæmum, en hægri
armurinn og miðjumennirnir
standa í nánum tengslum við
verkalýðshreyfinguna. Sex
af hverjum sjö fundarmönn-
um á landsfunduun flokksins
eru fulltrúar verkalýðsfélaga
og flokkurinn fær fimm sjöttu
hluta tekna sinna frá verka-
lýðshreyfingunni.
Mikillar ólgu gætir enn í
verkalýðshreyfingunni vegna
júlíráðstafananna, og sam-
skipti hennar og stjórnarinn-
ar hafa aldrei verið jafnstirð
í tæp 20 ár. Forsætisráðherr-
ann neyddist jafnvel nýlega
Spákonan segir við Brown: Og svo skaltu vara þig á því
aff láta þaff ekki henda þig aftur aff hóta að segja af þér.
Þaff er ekki víst aff aftur verffi reynt aff fá þig ofan af því.
klofningur í flokknum, sem
var ekki yfirstiginn fyrr en
að rúmum tíu árum liðnum.
En Harold Wilson stafar
ennþá meiri hætta af óánægj-
unni meðal þeirra flokks-
manna, sem standa til miðju
í flokknum og hægra megin
við miðju. Áhrifa'mestu menn-
irnir í þessum örmum flokks-
ins eru ekki flæktir í kreddu-
sjónarmið eða úreltar megin-
reglur eins og leiðtogar
vinstri armsins. Það sem þeir
vilja fyrst og fremst er dug-
mikil stjórn, sæmilega traust
stefna í efnahagsmálunum og
skynsamleg stefna í utan-
ríkismálum.
Sumir þessara manna eru
fylgjandi því, að Bretar gangi
til þess að halda sérstakan
fund að sveitasetri sínu til
þess að koma á betra sam-
starfi. Margir gagnrýnendur
Wilsons halda því fram, að
honum hafi orðið á mistök í
fyrra, þegar hann tók þann
kostinn að auka atvinnuleysi
í stað þess að gera upp reikn-
ingana við forstjóra erlendra
banka og láta hart mæta
hörðu.
Enn af elztu og reyndustu
leiðtogum hægri jafnaðar-
manna hefur látið svo um
mælt, að Attlee forsætisráð-
herra hefði heldur barizt við
hina enlendu peningafursta
en gera verkamenn atvinnu-
lausa, og ef nauðsynlegt hefði
Framhald á bls. 5