Morgunblaðið - 03.03.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MARZ 1973
Heppni að ekki hefur
orðið slys í sprengingu
— Almannavarnaráð varar enn við
sprengihættu vegna gass í Eyjum
ALMANNAVARNARÁÐ hefnr
að gefnu tilefni óskað greinar-
gerðar frá ráðunauti sínum, Rún
ari Bjarnasyni, efnaverkfræðingi
og slökkviliðsstjóra í Reykjavík
um sprengihættu af völdum loft
Sinfóniutónleikar;
ítalskur fiðluleikari
— norskur
Pina Carmirelli
11. REGLULEGIR tónleikar S'n
fóníuhljómsveitar fslands verða
haldnir í Háskólabíói fimmtudag
inn 8. marz. Stjórnandi verður
Karsten Andersen, aðalhljóm-
sveitarstjóri Harmonien í Berg-
en, sem er tónlistarunnenduim að
góðu kunnur frá því hann stjórn
aði S. í. á síðustu Listahátíð og
ennfremur á tónleikum 5. októ-
ber sl. Á efnisskrá tónleikanna er
Kamival í París eftir Svendsen,
fiðlukonsert eftir Alban Berg,
sem fluttur er í fyrsta sinn hér
lendis, og Sinfónía nr. 4 í e-moll
eftir Brahms.
Einleikari verður Pina Carmir
elli, sem talin er í fremstu röð
ítalskra fiðluleikara og hefur leik
ið með ýmsum beztu hljómsveit
um í Evrópu svo sem BBC í Lond
on, Filharmóníuhljómsveit Berlín
ar, Fil'harmoníuhljómsveit Vínar
og Scala í Milano. Jafnframt leik
stjórnandi
ur hún mikið kammertónlist, og
má nefna að 1966 lék hún með
Rudolf Serkin í Carnegie Hall,
New York, allar fiðlusónötur
Beethovens, en þeir tónleikar
voru einnig haldnir í Washing-
ton og Balt'.more. Pina Carmirelli
stofnaði Boccherini kvintettinn
og Carmirelli kvartettihn, sem
hafa ferðazt viða um í Evrópu og
i Bandaríkjunum. Carmirelli er
kennairi „Accademia di Sta. Cicil
ia“ í Róm. Hún leikur á Stradi
varius „Toscana“ fiðlu, sem hún
hlaut að gjöf frá ítölsku ríkis-
stjórninni. Pina Carmirelli leikur
einnig hj'á Tónlistarfélaginu að
þessu sinni, og verða þeir tónleik
ar mánudaginn 5. marz næstk.
Karsten Andersen
mengunar í Vestmannaeyjum og
fylgir hún hér með:
„Vegna fréttar á forsiðu Al-
þýðublaðsins 2. marz með fyrir
sögninni „öll spá um sprengi
hættu út í bláinn,“ virðist full
þörf á sérstoakri viðvörun varð
andi sprengihættu af völdum eld
gossins í Vestmannaeyjum.
Jarðfræðingur sá, sem blaðið
hafði viðtal við segir að vatnsefni
myndi sprengihættou ef magn
þess sé 3—4%, en þurfi til þess
20% súrefni, en ekkert súrefni
sé 3 gasinu og sé því engin
sprengihætta. Hér gætir alvar-
legs misskilnings, sem nauðsyn
ber til að leiðrétta. Hið rétta er,
að vatnsefni myndar sprengifima
blöndiu með andrúmslofti við 4%.
Til þess að brenna öllu þessu
vatnsefni þai'f ekki n-ema 2% af
súrefni. Hins vegar er talið að
brunahraðinn verði mun hægari
og sprenging eigi sér ekki stað,
ef súrefnisprósentan er lægri en
6%, vegna nærveru óvirkra loft
tegunda eins og koltvísýrings
eða köfnunarefnis. Staðreynd er
hins vegar, að á mörgum stöð-
um þar sem vatnsefni hefur
mælzt yfir sprengimörk’jm, hef
ur súrefnd verið yfir 6%. Við
það bætist, að aðrar eldfimar
lofttegundir eins og kolmónoxið
og metan hafa mælzt í gasinu og
eykur það á sprengihæfni þess,
enda hefur verið mæld á möng
um stöðum í bænum sprengi-
hætta með þar til gerðum mæl
um, bæði af íslenzkum og er-
lendum sérfræðingum. Eitt hús í
bænum hefur þegar eyðilagzt af
sprengingu. Að ekki hefur orðið
siys vegna spreng'ngar má frem
ur þakka heppni og varúðarráð-
stöfunum en því, að sprengi-
hætta sé ekki fyrir hendi. Rétt
er að taka það fram, að mæling
um með sprengimælum hefur
borið vel saman við mælingar á
einstökum lofttegundum í Orsat
mælitækjum."
Um hádegisbilið i gær kom togarinn Uranns til Reykjavíknr með
loðnu, en fyrir nokkrimi dögum var skipið gert út á loðnn, eins
og frá var skýrt í Mbl. Er skipið með loðnutroll, sem mnn hafa
rifnað í fyrstu ferðinni, en skipið kom úr ferðinni með 150 tonn.
(Ljósm.: H. Stefánsson).
Hverjir fálóðir?
BORGARSTJÓRN vísaði á fundi
sínum á fimmtudaginn var til
borgarráðs tiliögu Alfreðs Þor-
steinssonar (F) sem fól í sér
að borgarráð skyldi semja regl-
ur um lóðaúthlutun, þar sem sér
stakt tillit væri tekið til þeirra,
sem af óviðráðanlegum orsök-
um hefðu flutzt úr borginni um
tíma, og uppfylltu því ekki skil-
yrði sem vanailega er sett um
að þeir sem fái úthlutað, þurfi
að hafa verið búsettir hér í
Reykjavík síðastliðin fimm ár.
Alfreð Þorsteinsson (F)
kvaðst vilja gagnrýna, að engar
reglur væru til um lóðaúthlut-
un heldur hefði borgarráð jafn-
an mótað sér sjálft meginregl-
Hlekktist á
ARNAR frá Þorlákshöfn fékk
á sig brotsjó fyrir austan Vest
mannaeyjar í gærdag klukk-
an rúmiega 14, en þá var þar
vonzkuveður. Mun skipið, sem
er 220 riimlestir hafa brotnað
talsvert að ofan. Engin slys
urðu á mönnum og kom varð
skipið Þór Arnari til aðstoðar
og dró hann inn til Vestmanna
eyja. Einhver sjór mun hafa
komlzt í skipið, en að öðru
leyti voru skemmdir ekki full
kannaðar.
ur með misströngum kröfum
eftir ástæðum. Þá kvað hann
og óréttlátt, að útiloka t.d. náms
menn sem heim væru að koma
að loknu námi erlendis.
Kristján J. Gunnarsson (S)
Það er rétt, að engar sérstakar
formlegar reglur hafa verið tiil
um lóðaúthlutun heldur hefur
borgarráð mótað sér ákveðnar
reglur, sem að nokkru hafa mót
azt af framboði og eftirspurn
eftir lóðunum og fer það bæði
eftir tegundum þeirra og ekki
síður eftir því hvar þær eru
í bænum. Reglum borgarráðs
hefur jafnan verið beitt af mik-
illi tiihliðrunarsemi í sambandi
við búsetuskilyrði manná og þá
auðvitað einkum í þeim tilfell-
um er menn hafa t.d. vegna
starfa sinna dvalið eriendis eða
utan borgarinnar um tíma.
Aftur á móti get ég vel fall-
izt á það, að vel getur verið
rétt, að móta um þessi mál
einhverjar meginreglur sem
hægt verður að beita með
nokkrum sveigjanleika eftir að-
stæðum. Og vissulega er ég and
vigur því, að steinar séu lagðir
í götu þeirra manna sem áhuga
hafa á og bolmagn til að reisa
sér hús. Ég legg því til að þessu
máli verði vísað til borgarráðs
ti'l meðferðar.
Tillaga Kristjáns var síðan
samþykkt með 15 samhljóða at-
kvæðum.
Þ
FRÉTTIR
í STUTTU MÁLI
Verðjöfnunar-
sjóður
vöruflutninga
Sl. þriðjudag mælti Matthi-
as Bjarnason fyrir þingsálykt
unartillögu um verðjöfnunar-
ajóð vöruflutninga. Flutnings
menn ásamt honum eru Sverr
ir Hermannsson, Guðlaugur
GLslason og Halldór Blöndal.
Tiliagan felur í sér að undir
búin verði stofnun verðjöfn-
unarsjóðs vöruflutninga, sem
hafi þann tilgang að verð á
allri vöru verði það sama á
öllum stöðum, sem vöruflutn-
ingaskip sigla til og flugvélar
og vöruflutningabifreiðar
halda uppi áætlunarferðum til.
Allmiklar umræður urðu
um þessa tillögu og kom með
al annars fram, að ástand
vöruflutninga á sjó er slæmt,
og taldi flutningsmaður, að
það hefði verið betra fyrir
stríð en nú er. Skipaútgerð rík
isins hélidi uppi strjálum ferð
um, og hefði ástand í þeim efn
um farið versnandi með ári
hverju. Þá kom fram, að flutn
ingskostonaður á einu tonni af
mjöli til Isaf jarðar er nú um
3000 krónur.
Auk flutningsmanns tóku til
máls Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson, Pétur Pétursson og
Karvel Pálmason.
Búskapur á
ríkisjörðum
Helgi Seljan lagði fram fyr
irspurn um búskap á ríkisjörð
um, hve margar þeirra væru
leigðar öðrum en bændum.
í svari landbúnaðarráð-
herra, Halldórs E. Sigurðsson
ar kom fram, að ríkisjarðir
eru nú 820 talsins, og þar af
eru aðeins 52 leigðar öðrum
en bændum.
Sjónvarp á
Austfjörðum
Eysteinn Jónsson spurðist
fyrir um, hvernig sjónvarps-
mál Austfirðinga stæðu. Kom
fram í svari Magnúsar Torfa
Ólafssonar menntamálaráð-
herra, að nú byggju 73 býli á
Austurlandi við óviðunandi
sjónvarpsskilyrði og 43
bygffju við slæm stkilyrði. —
Skipting þessara býla eftir
sýslum væri þessi:
1 Norðurmúlasýslu bygigju
18 býli við óviðunandi skilyrði
en 17 við slæm. f Suður-Múla
sýslu byggju 24 býli við óvið
uinandi sfcilyrði, en 25 við
slæm skilyrði. í Austur-Skafta
felilissýslu byggi 31 býli við ó-
viðunandi skilyrði, en aðeins
eitt við slæm.
Áætlanir væru uppi um 4
sjónvarpsstöðvar I Austur-
landskjördæmi. Eina fyrir
Fljótsdalshrepp, fyrir 8 bæi,
e'na fyrir Geithellnahrepp fyr
ir 16 bæi, eina fyrir Bæjar-
hrepp fyrir 14 bæi og eina fyr
ir Borgarhafnarhrepp fyrir 14
bæi. Væri áætlað að kostnað
ur vegna þessara stöðva yrði
urn 14 milljónir. — Þá yrði
endurvarpsstöð næstum full-
búin.
Athugun á
virkjunar-
aðstæðum í
Jökulsá eystri
Gunnar Gíslason spurðist
fyrir um hvort ríkisstjórnin
hefði látið fara fram athugun
á virkjunaraðstæðum í Jök-
ulsá eystri í Skagafirði í sam
ræmi við þingsályktunartil-
lögu, sem hann hefði flutt á
síðasta þingi og vísað hefði
verið til ríkisstjórnarinnar.
f svari Magnúsar Kjartans
sonar orkumálaráðherra kom
fram, að allvíðtækar athugan
ir hefðu farið fram, og nú
væri fyrirhuguð nákvæm
kortagerð af svæðinu, eftir
ljósmyndum, sem þegar hefðu
verið teknar. Slík kortagerð
væri aligjör forsenda fyrir ná
kvæmari átæliunum í þessu
sambandi.
Vantraustið
rætt n.k.
mánudag
Nú hefur verið ákveðið, að
umræður um vantrausttillögu
sjálifstoæðismanna verði n. k.
mánudag, en umræðunum var
sem kunnugt er frestað vegna
náttúruhamfaranna í Eyjum
og þeirra ákvarðana, sem
taka varð vegna þeirra, o>g
enga bið þoldu.
Enn deilt um
samtengingu
rafveitna
Allmiklar deilur urðu vegna
þriggja fyrirspurna frá Ingva
Tryggvasyni um rafveitumál
á Norðurlandi. Lagði raforku-
málaráðherra mikla áherzlu á,
í svörum sínum við fyrirspurn
unum, að samtenging orku-
vera væri grundvallar for-
senda allra virkjunarfram-
kvæmda á Norðuriandi. Láirus
Jónsson og Gunnar Gíslason
gerðu athugasemdir við þess
ar fuUyrðingar ráðherrans.
Sagði Lárus, að erfitt væri að
koma heim og saman, hvernig
það gæti ver.ð forsenda fyrir
virkjunum á Norðurlandi, að
tengja þær við svæði, sem
sennilega myndi framleiða
miklu meiri orku, en það gæti
notað, enda væri víst ætlunin
sú, að tengja Norðurland við
Suð-Vesturland til að afla því
grunnorku. Sagði þingmaður-
inn, að Norðlendingar óttuð-
ust, að mikið öryggisleysi yrði
í sambandi við þá orkuöflun.
Gunnar Gíslason sagði að uppi
væri mikill ágreiningur milli
ráðherrans og heimamanna
um þetta atriði. Sagði hann að
heimamenn teldu að virkjun
fyrir norðan myndi veita þeim
mun meira öryggi í rafmagns
málum, en lína norður yfir
Sprengisand. Þá benti hann á,
að ekki væri ráðlegt að
byggja al'lar stórvirkjanir
landsins á því svæði, sem
jarðfræðingar nefndu eldgosa
svaéðið. Vitnaði þingmaðurinn
til yfirstandandi náttúruham-
fara í því sambandi.