Morgunblaðið - 03.03.1973, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MARZ 1973

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóri og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 300,00 kr.
í lausasólu 1
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100.
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
3,00 kr. eintakið.
þessa skiptingu Morgunblaðs-
ins á verðmætisaukningunni
ög notar framleiðsluskýrslur
til að sanna, að hún hafi orðið
meiri á árinu 1971 en Morg-
unblaðið segir, en minni á ár-
inu 1972, en fær að öðru leyti
sömu útkomu eða rúmlega
22% verðmætisaukningu frá
1970.
í framleiðsluskýrslum, sem
Tíminn styðst við í því augna-
miði að reyna að flækja mál-
ið, eru birgðir í árslok 1971
færðar því ári til tekna, en
ir engu um heildarútkomuna
í árslok 1972, sem Morgun-
blaðið ræddi um. Það er því
alger óþarfi fyrir Morgun-
blaðið að stæla v»ð Tímann
um þetta atriði. Morgunblað-
ið er nóg að Tíminn staðfest-
ir, enda ekki annað hægt, að
um rúmlega 22% verðmætis-
aukningu sé að ræða frá 1970,
nema Tíminn tekur þetta að-
eins nákvæmar og segir
aukningu hafa verið 22,2%
(19,6%+2,6%).
Magnútreikningar Tímans
22% VERÐMÆTISAUKNING
FRÁ 1970
¥ Tmræður hafa að undan-
^ förnu verið miklar um
þá staðreynd, að útflutnings-
verðmæti þjóðarinnar hefur
aukizt verulega sl. tvö ár.
Morgunblaðið birti fyrir
viku tölur um útflutnings-
verðmæti áranna 1970, 1971
og 1972 ásamt heildaraflatöl-
um fyrir sömu ár. Tölumar
voru teknar úr tímaritinu
Ægi og frá Hagstofunni og
eru óvefengjanlegar.
Það var jafnframt skýrt
tekið fram í leiðara blaðsins,
að samsetning aflans hefði
versnað frá árinu 1970, enda
var það metaflaár af þorsk-
afla, en verðmætisaukningin
hefði meira en bætt þetta upp
og væri rúm 22% á þessum
umræddu tveimur árum, eins
og tölurnar sanna. (Útflutn-
ingsverðmætið var árið 1970
kr. 10.081.443.00, en árið 1972
kr. 12.319.900.00).
Þessari verðmætisaukningu
var skipt nokkurn veginn
jafnt milli áranna 1971 og
1972 í leiðara Morgunblaðs-
ins, enda studdist blaðið við
útflutningsskýrslur.
Tíminn sættir sig ekki við
í útflutningsskýrslunum fær-
ast þær árinu 1972 til tekna.
Með þessum leik fær Tíminn
þá útkomu, að verðmætis-
aukningin hafi verið 19,6%
árið 1971, en 2,6% árið 1972.
Það er vandséð til hvers blað-
ið er með þessa birgðaflutn-
inga um áramótin 1971/72,
þar sem um tveggja ára tíma-
bil er að ræða og þetta breyt-
síðar í leiðaranum á föstu-
daginn eru algerlega út í hött
sem svar við leiðara Morgun-
blaðsins.
Það hefur aldrei ríkt neinn
ágreiningur um, að samsetn-
ing aflans á árinu 1972 hafi
verið sumum greinum sjávar-
útvegsins og fiskvinnslunnar
óhagstæð. Auk þess sem
nefndur leiðari Morgunblaðs-
ins fjallaði alls ekki um af-
komu sjávarútvegsins, hvorlci
í heild né einstakra greina
hans, heldur um útflutnings-
verðmætið með tilliti til efna-
hagsafkomu allrar þjóðarinn-
ar.
Það er ólíklegt að Tíminn
geti með þessari langloku
sinni um magnútreikninginn
leitt huga nökkurs lesanda
frá staðreyndinni um verð-
mætisaukninguna. Ekki held-
ur getur það dugað blaðinu
að reyna að dylja verðmætis-
aukningu útflutningsins í
heild með því að hamra á ein-
stökum þáttum þjóðarbúsins,
svo sem minnkandi afla togar
anna. Yissulega minnkaði afli
togaranna 1972 og vissulega
mun hann enn minnka 1973,
ef stjórnin ætlar að binda þá
við bryggjur allt árið og veiða
í þá bryggjuufsa í Reykjavík-
urhöfn.
Það er skiljanlegt að Tím-
inn vilji heldur ræða um afla-
brest togaranna en útkom-
una úr þjóðarbúinu í heild,
en ekki heldur getur tregfiski
bjargað Tímanum í því efni,
þar sem rekstrarörðugleikar
togaranna eru meira að kenna
ríkisstjórninni en þorskfiskin-
um.
Gunnar Thoroddsen;
Norræn bróður
hönd yfir hafið
Við þekkjum öll þá áráttu ein-
stakra manna að niðra norrænni
samvinnu og kalla hana einskis nýta,
þegar fyrir kemur, að bræðraþjóð-
irnar eru ekki sammála okkur um
eitthvert áhuga- og hagsmunamál
okkar. Slíkar raddir eru hljóðar nú,
þegar samhugur Norðurlanda og
einstæður vinarhugur hefur sýnt sig
í verki með jafnáþreifaniegum hætti
sem nú í nauðum. En á slíkum stund
um er gott að staldra við og virða
fyrir sér, hver sé grundvöliur himm-
ar norrænu samvinnu, orsök henn-
ar og dýpri rök.
HIN VÍÐFKÐMA NORRÆNA
SAMVINNA
Sameiginlegur uppruni norrænu
þjóðanna, saga þeirra, tunga og
menning er sá trausti grundvöllur,
sem samvinna þeirra og samhugur
byggist á. Skyldleiki, blóðbönd
tengja saman. Svipuð viðhorf við
verðmætum lífsins, virðing fyrir
mannréttindum eru fastmótuð og rót
gróin í Hug og hjarta þessara þjóða.
Eínræðishugmyndir og tröðkun á
málfreísi og mannhelgi eiga ekki
hljómgrunn eða jarðveg á Norður-
löndum.
Af öllum þessum ástæðum er nor-
ræn samvinna hjartfólgið hugsjóna-
mál, og hún er svo víðförul og víð-
feðm, að hún er eins og þéttriðið
net, sem nær út í allar greinar þjóð-
lífsins. Ótejandi eru þau félög og
starfshópar, sem hafa reglubundið
samband við hliðstæða aðila í hin-
um löndunu'm. Vinabæjasambandið
nær víða og hefur miklu áorkað til
skilnings, kynningar og vináttu. Nor
rænu félögin eru tengiaðilinn við
álmenning, en Norðurlandaráð sam-
starfsvettvangur fyrir þing og
ríkisstjórnir.
MKNNINGAK OG FÉLAGSMÁL
Norræn samvinna hefur byggzt
og hlýtur að byggjast fyrst og
fremst á samstarfi um menningar-
mál og félagsmál. Á þeim sviðum
hefur hún náð góðum og glæstum ár
angri. Um samræmingu í löggjöf hef
ur einnig mikið áunnizt. Öllum þess-
um áföngum ber að fagna og vinna
áfram af fullu kappi að því að bæta
þar enn um. En það er varhugavert
að ætlast til samstöðu milli Norður-
landa í öllum málum. Það er óraun-
sætt að gera ráð fyrir slíku og
óhyggilegt að ætlast til þess. Það
veldur aðeins sárum vonbrigðum.
Sumir einlægir fervígismenn nor-
rænnar samvinnu beittu sér eitt sinn
fyrir stofnun varnarbandalags
þriggja Norðurlanda: Danmerkur,
Noregs og Svíþjóðar. Slíkar tilraun
ir voru dæmdar til að mistakast.
Lega Norðurlanda og margvíslegar
aðstæður gerðu og gera það að verk-
um, að uim baindalaig þeiiirna ailra í
vainnanmálium veirður vart að ræða.
SAMVINNA I
EFNAHAGSMÁLUM
1 efnahags-, viðskipta- og at-
vinnumálum eru hagsmunir á marga
lund mjög ólíkir. Tilraunir hafa ver
ið gerðar um viðtækt samstarf Norð-
urlanda um efnahagsmál. Hugmynd-
irnar um Nordek frá 1968—70 voru
gagnmerkar og komnar mjög vel á
veg. En í lokaisii'gliinig'u lienitu þær á
skeri. Finnar treystust ekki til þátt-
töku, þegar til átti að taka. Var
ástæðan yfirleitt talin það tillit, sem
þeir þurfa að taka til síns austlæga
granna. Hins vegar gerðust öll fimm
ríkin meðlimir friverlunarbandalags
inis Eföa. En mú skiljast l'eiðlir aftur
í sa.mbaind'i við Efniaihagsbamda-
lag Evrópu, þar sem Danmörk ein
hefur gerst fullgildur aðili, en hin
ríkin gert viðskiptasamninga við
bandalagið.
Þegar varnarbandalagið fór út um
þúfur og Nordek bar upp á sker,
skorti ekki frýjunaryrðin frá ýms-
um: Þarna sjáið þið norræna sam-
vinnu í verki, — ekkert nema innan
tóm orð og glasaglaumur, — nú er
hún búin að syngja sitt síðasta vers.
En allar þessar illspár voru vind-
högg. Norræn samvinna lifir og dafn
ar vel i sínum óteljandi greinum til
gagns og gleði fyrir þjóðir Norður-
landa.
VINUB, SEM í RAUN REYNIST
Sá bróðurhugur, sem býr að baki
norrænnar samvinnu, hefur birzt á
þessum vetri siem vermiamdi sóL Hamm.
lýsir og yljar, þegar skammdegið
grúfir yfir og heljarhrammar eldjöt-
urnisinis liykjast uim hiina blómiliegu
byggð á Heimaey. Ráðamenn Norður
lanida haifa bruigðið við af daamafáum
dreinigskap. Það vair miinmiisistæður at-
burður á þingi Norðurlandaráðs 20.
febrúar, þegair þimigforseti iias tiMög-
una um 1500 milljóna framlagið til
Is'liands, þinigheimnur alfl'ur reis úir sæt-
uim tiíl siaimþykkis og Jón Skaiftaisioin,
fonmaður íslemzku þimigma.mnianefnd-
airiintniair, þakkaði af simekkvísd og
miyndarskap.
Hitt er ekki síður vert athygli og
aðdáunar, hver samúð og örlæti
streymir frá hinum almenna borgara
á Norðurlöndum, ungum sem öldnum,
snauðum sem ríkum. Úr öllum áttum
berast gjafir og framlög til íslenzkra
sendiráða, stofnana og íélaga, sem
hafa forgöngu um söfnun. Er
skemmst að minnast viðbragða Norð
manna við sjónvarpsþættinum þar,
‘— eða þegar unglingar i skóla taka
sig til, fá hraun sent flugleiðis frá
Heiimaey, paikka hraiumimol'uim í piiast-
poka og selja á stuttri dagstund fyr-
ir 300 þúsund islenzkar krónur; —
eða fólikið, sem ætliaiði til Isiteinris
i saimair og vax búið að saÆmia sér
fyrir ferðakostnaði, en hætti við
ferðina og lagði fjárhæðina í Vest-
mannaeyjasöfnunina.
Það hefur enn sannast á norræn-
um frændum okkar, að sá er vinur,
er í raun reynist.