Morgunblaðið - 16.07.1976, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. JULÍ 1976
15
Hóta að myrða
fleiri nazista
Paris, 15. júli. Reuter.
HÓPUR andstæðinga naz-
ista lýsti sig ábyrgan á
morði þýzka stríðsglæpa-
mannsins Joachim Peiper
í dag og hótaði að ráðast til
atlögu gegn fyrrverandi
foringjum úr SS sem eru í
felum í Vestur-Þýzkalandi.
Talsmaður hóps, sem kallar sig
,,hefndarmennina“, hringdi til
blaðsins Aurore í París og sagði
að menn úr honum hefðu myrt
Peiper, sem var fyrrverandi of-
ursti í SS og var sekur fundinn
um að hafa fyrirskipað aftökur 71
bandarísks stríðsfanga í Belgíu í
gagnsókninni í Ardenna-fjöllum
Líkið er óþekkjanlegt og í sum-
um blöðum koma fram vangavelt-
ur um hvort það sé af einhverjum
árásarmanninum og að Peiper
hafi notað tækifærið til að komast
undan, þar sem hann hafi gert ráð
fyrir að lögreglan héldi að hann
hefði verið fórnarlambið. Peiper
var um tíma í herráði Heinrich
Himmlers, yfirmanns SS.
Eanes
herráðs-
forseti
1944.
Franska stjórnin fór hörðum
orðum um morðið í dag. „Við get-
um ekki látið viðgangast að hópar
Frakka, ef þeir eru þá Frakkar,
taki lögin í sínar hendur," sagði
Jean Lecanuet dómsmálaráð-
herra, sem sjálfur barðist í
frönsku andspyrnuhreyfingunni.
Beðið er eftir niðurstöðu lík-
krufningar áður en formlega
verður staðfest að það hafi I raun
og veru verið Peiper sem brann
inni í þorpinu Traves í Austur-
Frakklandi. Riffill Peipers fannst
skammt frá heimili hans og það
styður þá kenningu lögreglunnar
að hann hafi háð skotbardaga við
árásarmennina áður en hann var
myrtur.
Lissabon, 15. júlí. AP.
ÆÐSTA stjórn portúgalska her-
aflans, byltingarráðið, bað
Antonio Ramalho Eanes forseta
að gegna stöðu forseta herráðsins
i dag.
Eanes var herráðsforseti áður
en hann bauð sig fram til forseta
og beiðnin er talin formsatriði.
Fyrirennari hans i forseta-
embættinu, Francisco da Costa
Gomés, var einnig herráðsforseti
auk þess að vera forseti og
stjórnarskráin kveður á um að
forseti skuli gegna störfum æðsta
yfirmanns heraflans.
Ráðið skýrði jafnframt Eanes
frá tillögum sínum um val nýs
forsætisráðherra. Samkvæmt
stjórnarskránni þarf Eanes að
ráðfæra sig við ráðið áóur en
hann velur forsætisráðherra, en
hann hefur sagt að hann muni
fela sósíalistaforingjanum Mario
Soares stjórnarmyndun.
Eanes mun skýra opinberlega
frá ákvörðun sinni á morgun og
Soares mun leggja fram ráðherra-
lista sinn á miðvikudag sam-
kvæmt heimildum í Lissabon.
Sex dráttarbátar með nýjan borpall í togi utan við höfnina í Rotterdam. Borpailur-
inn heitir Andoc og verður fullgerður í Noregi. Ferðin tekur tvær vikur.
Bretar og Kenýumenn
flýja enn frá Uganda
London, Sameinuðu þjóðunum
15. júlí AP-Reuter
TÓNNINN f diplómatfskum sam-
skiptum Bretlands og Uganda
verður stöðugt hörkulegri. 1 dag
ftrekaði James Callaghan for-
sætisráðherra Bretlands kröfu
sfna um að Ugandastjórn gæfi
Bretum skýringu á þvf hvað orðið
hefði um brezk-fsraelsku ekkj-
una, Dóru Bloch, sem hvarf á
meðan árás Israelsmanna á Ent-
ebbeflugvöll stóð yfir. Utvarpið í
Uganda skýrði frá þvf f kvöld að
tveir Bretar, karl og kona, hefðu
verið rekin úr landi fyrir njósnir
Frjálslyndu
norðanmaður
WALTER Mondale öldunga-
deildarmaður er frá Minnesota,
einu Norðurríkjanna og heima-
rfki Hubert Humphreys, og lfk-
lega frjálslyndastur þeirra
manna sem Jimmy Carter hafði
augastað á sem varaforsetaefni.
Margir telja að Mondale sé því
heppilegasta mótvægið sem
Carter hefði getað fundið.
Mondale keppti sjálfur að
forsetaframboði i eitt ár en
ákvað að hætta í nóvember
1974 þar sem hann taldi sig
ekki hafa nógu mikinn áhuga á
starfinu. Siðan hefur sífellt
verið yitnað til þessarar ákvörð-
unar Mondales.
Sumir töldu ákvörðunina
bera vott um leti, og Carter var
einn þeirra i fyrstu. Aðrir
sögðu að hún sýndi aó hann
væri raunsær stjórnmálamaður
— að hann hefði séð að honum
hafói oróið litið ágengt í bar-
áttu sinni og væri enn litt kunn-
ur meðal almennings þrátt
fyrir ræðuhöld og ferðalög i 30
ríkjum.
Carter hefur sagt að hann
taki skýringu Mondales fylli-
lega til greina. Samt hefur ekki
tekizt að eyða efasemdum um
hvort Mondale er nógu áhuga-
samur og dugandi og frá þvi
hefur verið skýrt að hann hafi
of háan blóðþrýsting.
En Mondale hefur sagt að
hann liti varaforsetaframboðið
öðrum augum en forsetafram-
boð. Hann lét þau orð falla
nýlega að baráttan fyrir því að
verða varaforseti hefði þann
kost að henni lyki fljótt og væri
ekki eins löng og ströng og bar-
áttan fyrir því að verða forseti.
Vinir Mondales segja að hann
sé ágætur baráttumaður i kosn-
ingum og hafi gaman af hitta
fólk og halda ræður en hafi
óbeit á ýmsum öðrum hliðum
kosningabaráttunnar, ekki sizt
fjársöfnun í flokksjóði.
Fyrir Carter hefur Mondale
þann höfuðkost að hann hefur
ágætt samband við verkalýðs-
hreyfinguna og er þekktur
fyrir að hjálpa þeim sem litils
mega sín. Hann er talinn einn
frjálslyndasti þingmaður
öldungadeildarinnar þar sem
hann hefur látið mest að sér
kveða i fjármálanefndinni.
Sennilega er enginn betur til
þess fallinn að fá verkalýðs-
hreyfinguna og frjálslynda
Norðurrikjamenn til heils-
hugar stuðnings við Carter og
eyða tortryggni i hans garð.
Helzti ókostur hans er sá að
hann er ekki nógu þekktur og
hann viðurkennir það sjálfur.
Einhverjir gárungar sögóu að
flestir kjósendur héldu að
Mondale væri útborg Los
Angeles. Mondale sagði: „Ég
held að það sé alveg rétt.“
Mondale og Carter hafa virzt
ósammála i mörgu'm veigamikl-
um málum sem frjálslyndir
Mondale.
demókratar bera fyrir brjósti.
Mondale hefur til dæmis verið
því mótfallinn að samþykkt
verði lög sem leggi bann við því
að foreldrar séu skyldaðir til að
senda börn sín í skóla í öðrum
hverfum til að tryggja
kynþáttajafnrétti. En nýlega
hefur Mondale sagt að hann
telji ekki að verulegur munur
sé á frjálslyndum skoðunum
sínum og hófsamari skoðunum
Carters. „Ég er framfara-
sinnaður demókrati, raunsær
demókrati,“ sagði Mondale.
Mondale er 48 ára gamall og
hóf afskipti sin af stjórnmálum
18 ára gamall þegar hann var i
skóla i St.Paul í Minnesota og
fékk stúdenta til liðs við
demókrata i stað þess að styðja
vinstri hópa. Hann varð skjól-
stæðingur Hubert Humphreys,
sem hann hjálpaði í kosningum
til öldungadeildarinnar 1948,
og er það enn. 32 ára gamall
varð Mondale yngsti dómsmála-
ráðherra sem kosinn hafði ver-
ió í Minnesota og gegndi því
starfi 1960 til 1964.
Mondale var kosinn til
öldungardeildarinnar 1966.
Tveimur árum síðar skipulagði
hann ásamt öðrum mis-
heppnaða baráttu Humphreys
fyrir þvi að verða forseti. Hann
var endurkosinn til öldunga-
deildarinnar 1972 með yfir-
gnæfandi meirihluta atkvæða.
í þágu CIA. I dag komu jafnframt
20 brezkir borgarar frá Uganda
til Nairobi í Kenýa. Talið er að
þeir hafi fundið sig knúna til að
fara frá Uganda fyrir fullt og allt,
en þeir vildu ekki ræða við frétta-
menn til þess að koma ekki þeim
Bretum sem enn eru i landinu 1
bobba. Þeir eru nú um 500 tals-
ins. Aðeins fjórir brezkir dipló-
matar eru enn 1 Uganda. Sendi-
fulltrúi Breta, James Horrocks,
og einum samstarfsmanna hans
var vísað úr landi á miðvikudag,
en nýr sendifulltrúi f stað hans
hefur verið útnefndur, Eustace
Gibbs, sem af tilviljun er nú
staddur f Austur-Afrfku f eftir-
litsferð fyrir brezka utanrfkis-
ráðuneytið. Ekkert bendir til að
James Hennessey, sendiherra f
Kampala, muni snúa þangað aft-
ur frá London.
Þá streydu áfram í dag kený-
anskir flóttamenn frá Uganda til
heimalands síns, og í dag fóru
a.m.k. 200 manns yfir landamær-
in. Margir þeirra skýrðu frá lim-
lestingum og ofsóknum á hendur
Kenýamönnum i Uganda.
Umræðan um Entebbemálið i
öryggisráði Sameinuðu þjóðanna
endaði í hnút í nótt eftir fjögurra
daga, oft á tiðum, hörkurifrildi.
Afríkulönd sem höfðu krafizt for-
dæmingar á árás ísraelsmanna
drógu ályktun sína til baka á síó-
ustu stundu þegar ljóst var oróið
að þeim myndi ekki takast að afla
þeirra níu atkvæða af 15 sem
nauðsynleg voru til að hún hlyti
samþykki ráðsins. Chaim Herzog,
fulltrúi Israel, sem hafði af hörku
varið aðgerðirnar á Entebbe,
sagði í yfirlýsingu: „Israel hefur
ekki verió fordæmt og hefur þar
með varið heiður sinn“. Ekki
tókst heldur að fá nægilegt fylgi
við ályktun Breta og Bandaríkja-
manna um alþjóðlega fordæm-
ingu á hermdarverkastarfsemi.
I lokaárás sinni á Bandaríkin og
ísrael sagði Juma Oris, utanríkis-
ráðherra Uganda að aðgerð Isra-
elsmanna hefði torveldað samn-
ingaviðræður við flugræningja i
framtíðinni og fá ríki myndu hér
eftir leggja það á sig að reyna að
bjarga lifum gisla þeirra.
Náðun fanga á
Spáni ráðgerð
Madrid, 15. júli. AP. Reuter
SPÆNSKA stjórnin
hyggst náða pólitíska
fanga til aö stuðla að
þjóðarsáttum og treysta
stöðu sína, þar sem hægri-
menn hóta að berjast gegn
umbótafrumvörpum henn-
ar á þingi og vinstrimenn
ráðgera götunaaðgerðir til
að sannreyna umbótavilja
hennar.
Samkvæmt heimildum i stjórn-
inni getur náðunin náð til 450
pólitískra fanga sem hafa ekki
verið dæmdir fyrir hryðjuverka-
starfsemi. Liklegt er að tilkynnt
Verði um náðunina á morgun að
loknum fundi sem Adolfo Suarez
forsætisráðherra heldur með
stjórn sinni.
Hægrimenn jafnt sem vinstri-
sinnar munu liklega ekki gera sig
ánægða með fyrirhugaðar náðan-
ir — hægrimenn vegna þess að
þeim finnst þær ganga of langt og
vinstrimenn vegna þess aó þeim
finnst þær ekki ganga nógu langt.
Stjórnin telur hins vegar að
náðanirnar geti stuðlað að sáttum
hennar og vinstrisinnaðra
stjórnarandstæðinga.
Sterk staða hægrimanna á þingi
veldur stjórninni áhyggjum og
búizt er við að Suarez forsætisráð-
herra flýti fyrirhuguðum þing-
kosningum til að hnekkja áhrif-
um þeirra. Kosningarnar verða
líklega haldnar næsta vor og
Suarez mun nota þjóðaratkvæða-
greiðslu sem fram fer i haust um
breytingar á stjórnarskránni til
að auka þrýstinginn á íhalds-
menn, samkvæmt heimildum í
Madrid.
Stjórnin er óánægð með úrslit
atkvæðagreiðslunnar i þinginu
um nýja refislöggjöf og óttast að
umbótatillögur hennar fáí ekki
nauðsynlegan tvo þriðju meiri-
hluta atkvæða. Öttazt er að þingió
leggist gegn áformum stjórnar-
innar um að breyta því þannig að
það verði í tveimur deildum og
kosið beinum kosningum þar sem
þingmenn vilji ekki að áhrit
þeirra verði skert.