Morgunblaðið - 12.07.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. JÚLÍ 1980
27
Þeir höíðu engan áhuga á því hvort fanginn taiaði
eða ekki, aðeins að sýna hvernig ætti að bera
sig til við pyntingar...
(SJÁ: Viðbjóður)
miiii i ii——I^■
Rétt eins og í
villta vestrinu
Litli, berfaetti drengurinn, sem
sá um verslunina í fjarveru föður
síns, lá letilega á litríkum sessun-
um á hörðu steingólfinu og hafði
ekki minnstu hugmynd um hvað
hann átti að setja upp fyrir spán-
nýjan skriðdrekabanann, sem kom-
ið hafði verið fyrir uppi við vegginn
við hliðina á rifflum, skammbyss-
um og göngustöfum, sem mátti
skjóta fólk með. Hann virtist enda
láta sér standa á sama um hvað
faðir hans verslaði með, það hefðu
þess vegna getað verið bakaðar
baunir.
Nokkrum húsum fjær er Alþjóða
hass-verslunin. Gul Bad Shah, eig-
andi verslunarinnar, vissi fyrir víst
hvað varan kostaði en var hins
vegar álíka rólegur í tíðinni og litli
drengurinn. Ekki virtist um neitt
laumuspil að ræða.
„Hassið kostar 60 dollara kílóið,"
segir Gul Bad Shah og réttir yfir
borðið nokkur sýnishorn, stimpluð
gullinni eldflaug, merki verslunar-
innar. „Ópíum er á 80 dollara,
morfín á 4000 og heróín á 10.000
dollara kílóið."
En sér hann um að koma vörunni
til kaupandans? „Það er erfitt að
koma henni til Bandaríkjanna,"
viðurkenndi hann, „en það er
hægðarleikur að koma henni til
Þýskalands og Englands. Hvað
viltu fá mikið?“
Nokkur kíló af hassi og senda
þau til Englands, ef þú vildir gera
svo vel. Gul Bad Shah hristir
höfuðið. „Því rniður," segir hann.
Dr. Qian Xinzhong, heilbrigðis-
málaráðherra í Kína, var á ferð í
Bandaríkjunum ekki fyrir alls
löngu og lét þá að því liggja, að
bandarískir læknar gætu margt
lært af kínverskum læknisdómum
eins og t.d. nálastungunum og
ýmsum lítt þekktum grösum. Kín-
verskir læknar hafa þó margt
annað á sinni könnu.
Skurðlæknir nokkur í Xian, sem
hafði til meðferðar mann með
nýrnasteina ekki allsmáa, tók sér
námamennina til fyrirmyndar og
sundraði steinunum með spreng-
ingu. Læknirinn, dr. Xu Minsheng,
leitaði fyrst ráða hjá sprengiefna-
sérfræðingi og smíðaði síðan lítið,
haganlegt tæki til að koma fyrir og
sprengja örsmáa sprengju innan í
sjúklingnum. Eftir að hafa gert 13
tilraunir á dýrum, gat hann reikn-
að nákvæmlega út hve mikið þurfti
af sprengiefninu til að eyða stein-
unum, en forðast um leið að gera
sjúklinginn ófrjóan, sem oft hafði
viljað brenna við með tilraunadýr-
in. Sjúklingurinn, sem fann aðeins
„Ég sel aðeins hass í tonnatali ef ég
þarf að koma því á áfangastað."
Darra Adem Khel er lítill bær í
Norðvestur-Pakistarf, skammt frá
landamærunum við Afganistan.
Þar er höndlað með eitt og annað
en þó einkum dauðann. Bærinn er
líkastur samansafni af niðurnídd-
um, illa smíðuðum bílskúrum. Þeg-
ar járnslegnar hurðirnar eru
dregnar frá, blasir það við, sem á
boðstólum er og gert hefur Darra
frægan og nú, með stríðinu í
Afganistan, ríkan líka. Auðurinn
nýtilkomni hefur þó ekki breytt
yfirbragði bæjarins og mun líklega
ekki gera. Auður hér um slóðir er
metinn í bifreiðum og búfé, landi
og lausum aurum, ekki í hátimbr-
uðum húsum og heimilisprýði.
Hundar, hænur og asnar reika
um strætin. Bláeygir vatnabufflar
silast áfram fyrir vögnunum í
kæfandi hitanum, sem er nærri 40
stig á Celsíus. Tvö kameldýr fóru
hjá og af svipnum mátti ráða, að
þau vildu helst vera annars staðar
niðurkomin. Hvorki fé né fólk
kippti sér upp við mennina, sem
stóðu á aðalgötunni miðri og létu
skothrinurnar rjúka úr rifflum og
skammbyssum. Vopnasalarnir
hafa nefnilega tröllatrú á því, að
kúnnarnir reyni varninginn áður
en gert er út um kaupin, enda er
óánægður viðskiptavinur ekkert
lamb að leika sér við í þessum
heimshluta.
í Darra eru ekki aðeins seld vopn
hverjum sem hafa vill, heldur eru
Nú lækna þeir
þá í hvelli —
með hvelli!
til lítilsháttar titrings og doða
neðst í kviðarholi, fór beint í
vinnuna að sprengingunni lokinni.
Kínversk læknisfræði er mörg-
um undrunarefni. I september á
síðasta ári höfðu læknar í Shang-
hai grætt meira en hundrað tær á
limlestar hendur en þó má segja,
að einn læknirinn hafi gengið
skrefi lengra. Læknirinn, sem hafði
til meðferðar mann, sem hafði
misst báðar hendur um úlnlið
fimm árum áður, festi málmlófa
við annan stubbinn. Á málmlófan-
um voru tveir gaddar og á þá stakk
hann tveimur tám af manninum og
áttu þær að koma í stað þumalfing-
urs og vísifingurs. Þegar stubbur-
inn og tærnar höfðu verið tengd
Mesta verslunin er með riffla ...
þar einnig framleidd morðtól, sem
við fyrstu sýn virðast sakleysis-
legri en efni standa til. Fyrir um
það bil fimm pund má fá svartan
sjálfblekung með merkimiða, sem
segir að hann sé „framleiddur í
Japan“. Af pennanum má hleypa 25
mm byssukúlu. Göngustafsbyssan
kostar 35 pund. Skrúfa verður af
broddinn til að opna hlaupið og
gikkurinn er í handfanginu.
Þetta er þó aðeins banvænt
glingur. Mesta verslunin er með
riffla — ekki aðeins heimagerða
heldur miklu fremur riffla, sem
hefur verið stolið eða teknir sem
herfang. Nú þegar múhameðsku
ríkin hafa ákveðið að styrkja afg-
önsku skæruliðana fjárhagslega
má búast við að vopnamarkaðurinn
blómstri sem aldrei fyrr. Darra býr
sig undir metvertíð.
- PETER NIESEWAND
saman, gat höndin greint hart frá
mjúku, hita frá kulda, tekið upp
fjöður eða fimm kílóa þunga, skrif-
að og skáldað með kínverskum
bursta. A.m.k. fimm álíka aðgerðir
hafa verið gerðar síðan.
Ekki má gleyma tannlæknunum.
í Shanxi-héraði hafa þeir þann
háttinn á, að þeir draga út
skemmdu tönnina, setja hana í
skrúfstykki þar sem hún er boruð
og bætt og síðan sett í aftur — allt
saman á innan við hálftíma.
Tanndráttur getur að sjálfsögðu
verið sársaukafullur en þeir kunna
ráð við því á sjúkrahúsi einu í
Mansjúríu. Þar hafa tannlæknarn-
ir dregið út 30.000 tennur með því
einu að þrýsta á ákveðna staði sem
nálastungufræðin greinir frá. Ekki
aðeins eina tönn, heldur allt að 12
tennur í einu, ásamt gömlum og
grónum jöxlum.
Moð hjálp ýmissa annarra gam-
alla lækningaaðferða, grasalækn-
inganna, hafa kínverskir læknar,
að eigin sögn, ráðið bót á heila-
himnubólgu, matareitrun, of háum
blóðþrýstingi, æðakölkun og jafn-
vel hvítblæði.
Kínverjar geta þó ekki losnað úr
viðjum liðins tíma, þess tíma þegar
„langlífi" lét álíka vel í eyrum og
„hamingjuleitin" í eyrum Banda-
ríkjamanna. Af þeim sökum hafa
nokkrir læknar reynt að grafast
fyrir um leyndardóma langrar ævi
og í því skyni voru athuguð 53
gamalmenni á aldrinum 90—112
ára. Öll búa þau í fjallahéruðunum
í Suðvestur-Kína, en þar gerist fólk
eldra en aðrir Kínverjar.
Niðurstöðurnar ættu ekki að
koma neinum á óvart: Hreint loft,
líkamleg vinna, fábrotið fæði, eink-
um grænmeti, létt lund og — síðast
en ekki síst — engin mengun af
neinu tagi.
- DENNIS BLOODWORTII
Frakkar
drekkja sér
árlega —
í brennivíni
IJm þessar mundir er verið að
skora á Valery Giscard d’Estaing
forseta að koma arðbærustu fram-
leiðslugrein landsins fyrir kattarn-
ef, þ.e. áfenginu. Áskorun þessi
birtist í skýrslu sem sýnir fram á,
að Frakkar eru á góðri leið með að
sökkva í eina allsherjar áfengis-
vímu.
Rannsóknin sem skýrslan byggist
á hefur staðið í þrjú ár, undir stjórn
krabbameinssérfræðingsins Jean
Bernard prófessors, og er mikilvæg,
þó ekki væri fyrir annað en það að
sýna svart á hvítu hinar umfangs-
miklu afleiðingar áfengisneyslunn-
ar í „blautasta" landi á Vesturlönd-
um, en í Frakklandi látast 40.000
manns árlega af völdum ofdrykkju.
Skýrslan gerir þó meira, því að
þar er mælt með tíu ára áætlun
gegn áfengisvandanum sem mun
hafa geigvænleg áhrif, bæði félags-
lega og efnahagslega. Það yrði
sennilega auðveldara að rifa seglin í
bílaiðnaðinum.
Hinir samantvinnuðu hagsmunir
franskra vínbænda, áfengis- og
bjórframleiðenda, eru „alvarlegasta
þjóðfélagsmeinið" í landinu, eins og
Giscard forseti hefur sjálfur orðað
það. Hver Frakki neytir að meðal-
tali 27 lítra af hreinu alkóhóli á ári
og er það 25 prósent meira en í
Vestur-Þýskalandi og meir en helm-
ingi meira en í Bretlandi og Banda-
ríkjunum.
Yfir fjórar og hálf milljón Frakka
eru háðir áfengi að staðaldri eða
einn af hverjum tíu. Tvær milljónir
eru skráðar ólæknandi áfengissjúkl-
ingar. Nærri 50 prósent allra vinnu-
slysa og yfir 40 prósent umferðar-
slysa má rekja beinlínis til áfeng-
isneyslu.
Fjármálaráðherrann, Robert
Papon, áætlar, að áfengissýki kosti
þjóðina yfir 8.000 milljarða króna á
ári hverju, að mestu leyti í iðnaði,
en áhrif verkfalla á framleiðsluna
eru smámunir einir í samanburði. í
staðinn fær ríkið innan við 1100
milljarða í skatta af áfengi.
Þótt hinn dæmigerði sídrukkni
Frakki sé enn sýndur á skopmynd-
um sem flækingur með rauðvíns-
flösku í hendi, er áfengissýkin orðin
allsherjarógnun við þjóðfélagið í
heild.
- PAUL WEBSTER
LÆKNISRÁÐ VIKUNNAR
Risöfar-
ar ’80
NOKKUR ungmenni í Breiðholti
hyggjast fara til Noregs 6.ágúst
n.k. Eru það skátar úr Haförnum
og fara þeir á skátamót sem
skátar frá Drammen halda við
bæinn Risör. Mótið munu sækja
um 1000 skátar frá Noregi, Finn-
landi og Svíþjóð, auk skátanna frá
Haförnum.
Mikið og hratt gengissig nú að
undanförnu hefur sett fjárhags-
áætlun úr skorðum hjá skátunum
og til að mæta því hafa þeir hafið
Þetta er merki mótsins er RisOr-
farar fara á.
sölu á happdrættismiðum sem
þeir ætla að draga úr 1. ágúst n.k.
Vinningar eru úttekt hjá Sjón-
varpsmiðstöðinni s.f. Siðumúla 2
en þar fást hljómflutningstæki,
sjónvarpstæki og ýmis konar bún-
aður í sambandi við þau.
Vinningshlutfall er hátt eða 1/3
af heildarupphæð happdrættisins.
Vinningar eru 15 að upphæð
samtals kr. 1.660.000,- og skiptast
þeir þannig að einn vinningur er
að upphæð kr. 700.000.- einn á kr.
200.000.- einn á kr. 100.000.- tveir
á kr. 80.000.- hvor og tíu á 50.000.-
hver.
Fjöldi útgefinna miða er 5000.-
Verð hvers miða er kr. 1000.-
Þð er von Ris0rfara að fólk taki
þeim vel og styrki þá með því að
kaupa af þeim happdrættismiða.
Læknar vara
við slysum
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning frá
læknaráði Borgarspítalans:
Nú er tími mikilla ferðalaga og
því aukin hætta á slysum á vegum.
Læknaráð Borgarspítalans vill af
gefnu tilefni brýna fyrir öku-
mönnum og öðrum vegfarendum
að sýna tillitssemi og varkárni í
umferðinni og hafa það í huga að
afleiðingar óaðgætni eru oft mjög
alvarlegar • og óbætanlegar.
Læknaráð vill enn fremur brýna
fyrir bændum og búaliði að sýna
aðgætni í notkun heyvinnuvéla,
ekki síst ef unglingum er ætluð
meðferð þeirra.
Heyskapur
hafinn í
Skagafirði
Bæ. Hofðastrond 9. júli.
SEGJA má að heyskapur, þar sem
hann á annað borð er byrjaður,
hafi gengið vel og víða er töluvert
magn komið í hlöður. Sums staðar
í úthéraðinu er sláttur þó ekki
hafinn vegna kals og lélegrar
sprettu. F'uglar virðast koma ung-
um sínum óvenjuvel upp. Álfta-
hjón, sem verpt hafa hér við
túnfótinn í mörg ár eru nú með
fimm unga og æðarfugl er með
óvenjumikið af ungum, enda hefur
svartbak verið eitthvað fækkað
með svefnlyfi. Skagafjörður virð-
ist nú að mestu þurr af fiski, en
nokkur afli er á djúpmiðum og þá
sérstaklega á færi.
Björn i Bæ