Morgunblaðið - 23.08.1981, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1981
7
Þakkir
Hjartanlegt þakklæti til allra, sem glöddu mig með
heimsóknum, gjöfum og kveðjum á 80 ára afmæli mínu
5. ágúst.
Guð blessi ykkur öll.
Petrina Jónsdóttir,
Smáratúni 41, Keflavík.
SIEMENS

EW4S nG
27“ \eeW> rn®£KíeQt
90“ —22“ °9^ogsmeKW 9
^stóKSS»*'éttut-
SIEMENS EINKAUMBOÐ
SMITH & NORLAND H/F.,
Nóatúni 4, 105 Reykjavík.
Sími 28300.
GENGI VERÐBREFA
VERÐTRYGGD
SPARISKÍRTEINI
RÍKISSJÓÐS:
1969 1. flokkur
1970 1. flokkur
1970 2. flokkur
1971 1.
1972 1.
flokkur
flokkur
1972 2. flokkur
1973 1. flokkur A
1973 2. flokkur
1974 1. flokkur
1975 1. flokkur
1975 2. flokkur
1976 1. flokkur
1976 2. flokkur
1977 1. flokkur
1977 2. flokkur
1978 1. flokkur
1978 2 flokkur
1979 1. flokkur 1
1979 2. flokkur
1980 1. flokkur
1980 2. flokkur
1981 1. flokkur
Medalávöxtun spariskirteina umfram verd-
tryggingu er 3,25—6%.
Kaupgengi
pr. kr. 100.-
7.013,49
6.562.54
4.801,84
4.316,37
3.745,59
3.186.55
2.364,23
2.178,03
1.503.39
1.230.40
926,69
877,87
709,40
658.84
551.85
449,76
354,96
300.17
232,89
177,74
140.18
123,35
16. AGUST 1981
VERÐTRYGGÐ
HAPPDRÆTTISLÁN
RÍKISSJÓÐS
A — 1972
B — 1973
C
D
E
F
G
1973
— 1974
— 1974
— 1974
— 1975
H — 1976
I — 1976
J — 1977
Kaupgengi
pr. kr. 100.
2.414,86
1.988.89
1.699,37
1.447,73
996,86
996,86
667,65
638,16
488,70
456,15
Ofanskráö gengi er m.v. 4% ávöxtun
p.á. umfram verötryggingu auk vinn-
ingsvonar. Happdrœttisbrófin eru gef-
in út á handhafa.
HLUTABRÉF
Eimskipafélag
íslands
Tollvöru-
geymslan hf.
Skeljungur hf.
Fjárfestingarf.
íslands hf.
Kauptilboö
óskast
Kauptilboö
óskast
Sölutilboö óskast
Sölutilboö
óskast.
VEÐSKULDABRÉF VEÐSKULDABRÉF
MEO LÁNSKJARAVÍSITÖLU: ÓVEROTRYGGD:
Kaupgengi m.v. nafnvexti Ávöxtun Kaupgengi m.v. nafnvexti
2Vj% (HLV) umfram (HLV)
1 afb./ári 2 afb./ári vordtr. 12% 14% 16% 18% 20% 40%
1 ár 97.62 98,23 5% 1 ár 68 69 70 72 73 86
2 ár 96,49 97,10 5% 2 ár 57 59 60 62 63 80
3 ár 95,39 96,00 5% 3 ár 49 51 53 54 56 76
4 ár 94,32 94,94 5% 4 ár 43 45 47 49 51 72
5 ár 92,04 92,75 5V*% 5 ár 38 40 42 44 46 69
6 ár 89,47 90,28 6%
7 ár 86,68 87,57 6V?%
8 ár 83,70 84,67 7%
9 ár 80,58 81,63 7%%
10 ár 77,38 78,48 8%
15 ár 69,47 70,53 8Y4%
TÖKUM OFANSKRAÐ VERÐBRÉF í UMBOÐSSÖLU
MáKITIA6MtfáM IWUIM Hft
VERÐBRÉFAMARKAÐUR, LÆKJARGÖTU 12 R.
Iðnaðarbankahúsinu. Sími 28566.
Opiö alla virka daga frá kl. 9.30—16.
Umsjónarmaður Gísli Jónsson______________114. þáttur
Ónefndur Reykvíkingur
(af póststimpli að dæma)
sendi mér vel stílað og snöf-
urlegt bréf. Þótt ég viti ekki
hver hann eða hún er, þykir
mér rétt að birta meginefni
bréfsins, enda er þar vikið að
merkilegu efni, kannski
nokkuð út frá öðru sjónar-
horni en tíðkast í þáttum
sem þessum. Mér þykir
ástæða til að þakka enn bréf
og símhringingar. Þessum
þætti var aldrei ætlað að
verða eintal sálarinnar né
heldur nokkurs konar dóm-
stóll. Hann átti að verða
vettvangur, þar sem menn
gætu skipst á skoðunum og
fróðleik um móðurmálið.
Gef ég þá hinum óþekkta
bréfritara orðið um sinn:
„Hr. Gísli Jónsson.
Tilefni III. þáttur um ís-
lenskt mál í Mbl.
Ég vil í upphafi bréfs
þessa þakka marga ágæta
þætti.
Fyrst nokkur orð um er-
indið úr Heimsósóma. Er nú
alveg víst að krjár merki
kröfugerð? Það er rétt að
krjá minnir á fr. crier, e. cry,
og svo má gjarnan minnast á
d. no. krig = stríð (e.t.v.
upphafl. heróp). En hvað
með orðið kræ á dönsku? Mig
minnir (hef ekki danska
orðabók við höndina) að kræ
þýði skepnur eða húsdýr. Því
kemur mér til hugar að
merking erindisins sé sú að
skapmiklir, stoltir (þ.e.
ofstoltir, drambsamir) menn
láti vopn (eða hendur) skipta
þegar verja skal smælingj-
ana (mannskepnur) en verj-
ast ekki með því að rita til
varnar þeim sem bágt eiga.
Hið mælta mál eða ritaða er
miklu vænlegra til sigurs
þrátt fyrir lítinn mannafla.
Hið ritaða orð er miklu meiri
brynvörn en stinnt stál (vopn
til bardaga). Hvernig líst þér
nú á?“
Umsjónarmaður þáttar
svarar spurningu þessari
svo, að honum þyki skýr-
ingartiiraun bréfritara
frumleg, en ekki sannfær-
andi. Bréfritari heldur svo
áfram:
„Annars voru það önnur
orð sem ýttu mér út á
ritvöllinn, nefnilega: „Þær
(orðmyndirnar) sýna okkur
hversu erlend áhrif sóttu á
málið á öldum áður ...“
o.s.frv. Hér kemur enn fram
sá kvilli sem þið íslensku-
menn eruð haldnir — að
halda að allt illt í íslensku
málfari komi utan að. Ykkur
er þetta ákaflega ofarlega í
huga, en ég ímynda mér að
þetta sé einhver varnarað-
ferð hjá ykkur. Það er svo
auðvelt, og líka vinsælt, að
kenna öðrum um. Er þetta
ekki flótti frá veruleikanum?
Ég skal reyna að útskýra það
hér á eftir í nokkrum orðum.
Taktu eftir að þú grípur ekki
einn til þessarar afsökunar,
en ég tel þig ekki vera í
góðum félagsskap þrátt fyrir
það.
Ég álít að það sem verst
hefur gerst í málefnum ís-
lenskrar tungu sé það að
framburði hefur, já, hrakað,
og í sambandi við það hefur
fleira vont komið á eftir. Það
er auðvitað of mikil alhæfing
að halda því fram að versn-
andi framburður eigi alla sök
á því sem úrskeiðis hefur
farið í íslenskri tungu, en
framburðurinn er víst engin
„smáþúfa" þegar tungumál á
í hlut.
Ég skal segja þér að ég er
eindregið fylgjandi því að
tekinn verði upp samræmdur
framburður að tillögu dr.
Björns heitins Guðfinnsson-
ar ... Annað er vitleysa og
lítilmennska, útkjálkastefna
óraunhæf, enda gerði dr.
Björn ráð fyrir að láta það
lifa í landshlutaframburði
sem lífvænlegt var.
Athugum nokkur dæmi.
Látum liggja milli hluta, en
dettur nokkrum í hug að það
hafi verið erlendum áhrifum
að kenna að við skulum vera
farin að rita jslenskur með
s? Meira að segja danir
(Danir) sem eru stundum
sagðir mæla slöppustu og
úrkynjuðustu tunguna rita
enn í dag „islandsk". Ættum
við ekki að rita íslendskur
(af ísland)? ... Ekki getum
við kennt Dönum að minnsta
kosti um að við felldum niður
d í íslenskur. Nei, ætli sökin
sé ekki okkar sjálfra, slapp-
leiki og „frjálsræði"?
Hvað segirðu t.d. um p,t,k,
(sem dr. Björn og m.a.s. ég er
mjög hrifinn af hjá Norð-
lendingum)? Er ekki ömur-
legt að hlusta á b,d og g í
staðinn? Ég vil minna á að í
ensku eru þessi hljóð enn
mjög ákveðin og heyrast
greinilega, en Danir eru á
undan (eða hitt þó heldur)
okkur í því að slaka á þessum
hljóðum. Ekki verður ensk-
unni kennt um þetta.
Eins og dr. Björn mælti
með að halda norðlensku p,t
og k-i að þjóðinni mælti
hann líka með skaftfellska
rn og rl framb. Danir segja
et barn og Bretar segja t.d.
meet me on the corner.
(Innskot umsjónarmanns:
Bréfritari á hér við að r-ið sé
raddað eða lint). Það væri
dálaglegt ef Danir segðu et
bann og Bretar „meet me on
(eða at) the conner," (Inn-
skot umsjónarmanns: Hér á
bréfritari við óraddað eða
hart r, sem breytist í d í
framburði (badn) o.s.frv.).
Segja ekki margir (taktu
eftir „margir“, ekki „mikið
af“, kvilli sem hrjáir mikinn
hluta þjóðarinnar á þessum
tímum) bannið og banna-
skóli? Menn hafa svo sem
veitt þessu athygli og úr því
varð máltækið bannandi, þ.e.
barnandi, manni er best að
lifa. Og hvað með rl? Bretar
segja early, en það skal
viðurkennt að r-ið heyrist
varla nema hjá Skotum. Við
ættum að segja árla, árlla, en
ekki álla. (Innskot enn:
Bréfritari getur fallist á að
r-ið í árla verði óraddað, en
vill útrýma framburðinum
ádla).
Nei, satt að segja fer okkur
ekki (á sjálfsagt að vera
ferst okkur ekki) að deila á
aðrar þjóðir og skamma þær
fyrir að spilla tungunni. Það
er sjálfsagt að halda vöku
sinni.“
Rúmsins vegna birtist nú í
dag ekki meira af þessu
snaggaralega bréfi, en fram-
haldið kemur síðar, og ég
mun reyna að svara í alvöru
ýmsu merkilegu sem mér
þykir ástæða til að ræða
nánar, hvort heldur ég er
sammála bréfritara eða ekki.
í bili kveð ég hann/hana með
þessari stöku, sem Hlymrek-
ur handan orti fyrir
skemmstu:
Það er ekki að því að grínast,
þegar íslenskir samhljóðar týnast,
enda hálærðir menn
þar á höttunum enn
sem þeir hyggja sitt erindi brýnast.
Noregsferð
Löngu er uppsett í ferö Fáks á Evrópumótiö í
hestaíþróttum í Larvík í Noregi. Opnast hefur
möguleiki á sérstakri hópferö (50 sæti) í 4 daga. Farið
yröi út á föstudaginn 28. ágúst og komiö heim
mánudaginn 31. ágúst. Feröin kostar kr. 2.950. meö
ökuferðum aö og frá Larvík. Ljóst er aö íslendingar
ætla a fjölmenna á Evrópumótiö og hvetja landann til
nýrra afreka! Upplýsingar á skrifstofu Fáks eftir kl. 2.
Sími 30178.