Morgunblaðið - 25.02.1983, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1983
íslenzka járnblendifélagið:
Aukin eftirspurn
eftir járnblendi
„VIÐ sjáum engin teikn ennþá á lofti um breytingar á verðlagi til hins betra,
en hins vegar viröist eitthvað vera að lifna yfir eftirspurninni," sagði Jón
Sigurðsson, forstjóri íslenska járnblendifélagsins, í samtali við Mbl., er hann
var inntur eftir stöðu markaðsmála fyrirtækisins.
„Það er allavega byrjunin, hvað hefur heldur aukizt að undan-
sem verður," sagði Jón Sigurðsson
ennfremur. Þá kom það fram hjá
Jóni Sigurðssyni, að til stæði að
setja annan ofn verksmiðjunnar í
gang á næstunni til að geta annað
þeim pöntunum og afskipunum,
sem þegar liggja fyrir.
Jón Sigurðsson sagði að ljóst
væri með afskipanir fram í apr-
ílmánuð, en hvað framhaldið
áhrærði, væri það nokkuð óljóst.
Um ástæður þess, að eftirspurnin
förnu, sagði Jón að stálver væru
aðeins farin að auka framleiðslu
sína, sérstaklega í Bandaríkjun-
„Tapið á síðasta ári verður
eitthvað í námunda við 170 millj-
ónir króna á síðasta ári, en end-
anlega tölur þar að lútandi liggja
enn ekki fyrir," sagði Jón Sigurðs-
son aðspurður um afkomuna á síð-
asta ári.
Álverð hefur hækkað
nokkuð að undanförnu
— Áhrifin koma ekki fram strax vegna
langtímasamninga, segir Ragnar
S. Halldórsson, forstjóri ÍSAL
„ÞESSI verðhækkun á áli er auðvitað gleðileg. Hins vegar koma áhrifin ekki
fram strax hjá okkur, þar sem við seljum alla okkar framleiðslu töluvert
langt fram í tímann,“ sagði Ragnar S. Halldórsson, forstjóri ÍSAL, í samtali
við Mbl., er hann var inntur eftir áhrifum þess, að álverð hefur farið
hækkandi á alþjóðamörkuðum að undanförnu. Hefur hækkað úr tæplega
1.000 dollurum tonnið í um 1.300 dollara hvert tonn.
Ragnar sagði ennfremur, að
ÍSAL byggi við sérstaka stöðu að
því leyti, að bæði hækkanir og
lækkanir kæmu seint inn í mynd-
ina, þar sem samningar fyrirtæk-
isins væru gerðir svo langt fram í
tfmann.
„Þótt ekki sé hægt að fullyrða
neitt, þá vonar maður að málin
séu að þróast í rétta átt. Það mun
hins vegar taka okkur langan tíma
að rétta úr kútnum að nýju, þar
sem við höfum tapað um 60 millj-
ónum dollara á síðustu tveimur
árum,“ sagði Ragnar S. Halldórs-
son.
Ragnar sagði að tap fyrirtækis-
ins á árinu 1981 hefði verið í nám-
unda við 28 milljónir dollara og
tapið í fyrra því um 32 milljónir
dollara. „Til að ástandið verði við-
unandi fyrir okkur þarf verðið að
komast í um 1.750 dollara fyrir
hvert tonn,“ sagði Ragnar.
Ragnar sagði aðspurður, að
ÍSAL seldi langstærstan hluta
framleiðslu sinnar til Evrópu.
„Hins vegar hefur framleiðslan
farið víðar á þessum síðustu og
verstu tímum."
Launahækkunin 1. marz
um 300 milljónir króna
ALMENN laun í landinu hækka um
14,74% um næstu mánaðamót, í kjölfar
hækkunar framfærsluvísitölu og út-
reiknings verðbóta. Samkvæmt grófri
áætlun eru almenn laun í landinu, fyrir
vísitöluhækkunina, um 2.000 miiljónir
króna um þessi mánaðamót.
Miðað við ofangreinda hækkun, er
útgjaldaauki vinnuveitenda nú tæp-
lega 300 milljónir króna, þannig að
heildarlaun í landinu verða um 2.300
milljónir króna.
Miðað við verðbólguspár verða
heildarlaun í landinu á bilinu
27.000—28.000 milljónir króna á
þessu ári, en almenn laun í landinu
voru á bilinu 16.000—17.000 milljón-
ir króna á síðasta ári. Hækkunin
miili ára er því á bilinu 65—70%.
MorfpinbMíA/ KEE
Svavar, Konráð og Bjarni heita þessir ungu herramenn og eru Gylfasynir, synir Sigrúnar Þorláksdóttur og Gylfa
Gunnarssonar, en þau búa i Grimsey. Strákarnir eru þríburar á sjötta ári, fæddust 14. september 1977.
Fréttaritari Morgunblaðsins í Grímsey kvað þá vera dugnaðarstráka en dálitla prakkara. Gylfi faðir þeirra
þríbura er ættaður frá Akureyri, bróðursonur Jóhanns heitins Konráðssonar söngvara en Sigrún móðir þeirra er
dóttir Þorláks Sigurðssonar, oddvita í Grímsey. Hún er fæddur og uppalinn Grímseyingur. Alfreð Jónsson,
fréttaritari Morgunblaðsins í Grímsey sagði í saratali við Morgunblaðið að mjög erfitt, ef ekki ógerlegt, væri að
þekkja þá þríbura í sundur, svo líkir væru þeir. Það er kannski skýringin á því, hvernig húfurnar eru merktar.
Selveiðar heyri undir
sjávarútvegsráðuneyti
— Búist við að veiðilaun verði greidd
fyrir seli í ár eins og í fyrra
í FRUMVARPI til laga um selveiðar við ísland, sem kynnt hefur verið í
ríkisstjórn, er gert ráð fyrir að selveiðar heyri undir sjávarútvegsráðuneytið.
Þá er lagt til að sérstök nefnd verði skipuð og fjalli hún um ýmis mál, sem
upp kunna að koma varðandi nýtingu á sel og þau atriði sem tengjast sel og
selveiði. í þeirri nefnd er lagt til að eigi sæti fulltrúar frá sjávarútvegsráðu-
neyti, Náttúruverndarráði, Búnaðarfélagi íslands, Fiskifélagi fslands og
Hafrannsóknarstofnun og á síðastnefnda stofnunin að sjá um rannsóknir á
sel.
Að sögn Jóns B. Jónassonar,
formanns nefndar þeirrar er vann
frumvarpið, eru ákvæði 1 því um
rétt landeigenda, bann við selveið-
um erlendra þjóða við landið og
ráðuneytinu er samkvæmt laga-
frumvarpinu heimilt að setja
reglugerð um selafriðun eða sel-
veiðar, um ráðstafanir til að
fækka sel ef svo horfir og fleira. f
sem stystu máli sagði Jón, að
frumvarpið væri rammi um þessi
mál í heild sinni, en ekki eru til
lög sem spanna þessi atriði. Ekki
er búist við að þetta frumvarp
verði lagt fram á yfirstandandi
þingi.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Morgunblaðið hefur aflað sér
hyggst Hringormanefnd greiða
veiðilaun fyrir unna seli í ár eins
og gerð var tilraun til í fyrra.
Hugmyndir eru uppi um að standa
öðru vísi að veiðunum nú en í
fyrra þannig að selshræ verði ekki
skilin eftir eins og einhver brögð
voru að í fyrra. í þessu sambandi
má nefna, að ný refabú eru nú
komin að Haga á Barðaströnd og í
Selárdal og fengu bæði þessi bú
sel frá Brjánslæk í fyrrahaust í
fóður.
í fyrra jukust selveiðar nokkuð
við landið, en þó ekki landselsveið-
ar sem voru með hefðbundnum
hætti. Alls munu um 4.500 selir
hafa verið veiddir, um 2.500 land-
selskópar, um 1.000 útselskópar og
um 1.000 fullorðin dýr.
Dómur fallinn í Hæstarétti vegna þyrluslyssins á Kjalarnesi árið 1975:
Flugmaðurinn sýndi ekki af
sér stórkostlegt gáleysi
— dómi undirréttar hnekkt
HÆSTIRÍrn iJR felldi í síóustu viku dóm í mili sem reis vegna greiðlsu á
v*tryggingarverði þyrlunnar TF-LKH, sem fórst á Kjalarnesi 17. janúar 1975,
en allir sem í þyrlunni voni fórust í slysinu.
Meginniðurstaða Hæstaréttar
er sú að flugmaðurinn, Lúðvík
Karlsson, hafi ekki sýnt stórkost-
legt gáleysi við hleðslu þyrlunnar,
heldur telur meirihluti Hæstarétt-
ar það mikla vangá hjá flugmann-
inum að hafa ekki gætt réttra
hleðslumarka. Er talið að flugslys-
ið verði öðrum þræði rakið til
óhagstæðs veðurs yfir slysstaðn-
um, en þó verði ekki ályktað af
gögnum málsins að misvinda veð-
urlag hafi verið eina orsök slyss-
ins, heldur verði að telja að
ofhleðsla og ókyrrð í lofti vegna
misvinda hafi valdið því að þyrlan
fórst.
Samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið fékk hjá Ragnari
Aðalsteinssyni hrl., lögfræðingi
dánarbús Lúðvíks Karlssonar, varð
niðurstaðan í héraðsdómi sú, að
Lúðvík Karlsson flugmaður og
Kristján Helgason, meðeigandi
hans að þyrlunni, teldust vátrygg-
ingartakar að jöfnu og eigendur.
Því væri tryggingarfélaginu þar
sem þyrlan var tryggð, Almennum
tryggingum, skylt að greiða þann
helming tryggingarfjárins sem til-
heyrði Kristjáni Helgasyni, þar
sem hann gat ekki borið ábyrgð á
flugslysinu. Hins vegar taldi rétt-
urinn að flugmaðurinn hefði sýnt
af sér svo stórkostlegt gáleysi, að
sýkna ætti vátryggingarfélagið af
að greiða vátryggingarbætur
vegna kaskótryggingar þyrlunnar
af hans helmingi, en tryggingin
nam 70 þúsund dollurum.
Hæstiréttur hnekkti dómi undir-
réttar hvað varðaði sekt Lúðvíks
Karlssonar og taldi hann ekki hafa
sýnt það gáleysi sem leiddi af sér
sýknu tryggingarfélagsins. Þvf má
segja að flugmaðurinn hafi verið
sýknaður, ef svo mætti að orði
komast um látinn mann. Þvf voru
Almennar tryggingar dæmdar til
að greiða bótakröfuna, 35 þúsund
dollara til hvors dánarbús, Lúðvíks
Karlssonar og Kristjáns Helgason-
ar, samtals 70 þúsund dollara
ásamt vöxtum. Að sögn Ragnars
Aðalsteinssonar nema vextirnir
um 90 þúsund dollurum, þannig að
bótaupphæðin ásamt vöxtum er
nálægt 160 þúsund dollurum.
Almennar tryggingar reistu
sýknukröfu sína í málinu á þvf að
þyrlan hafi bæði verið ofhlaðin og
ranghlaðin þegar hún hóf sig til
flugs. Því hafi verið um að ræða
stórkostlegt gáleysi flugmannsins
og leysi það tryggingarfélagið und-
an skyldu sinni til greiðslu vá-
tryggingarverð þyrlunnar. Þessari
kröfu hafnaði Hæstiréttur.
Þá voru Almennar tryggingar
dæmdar til greiðslu málskostnaðar
í héraði og fyrir Hæstarétti, sam-
tals krónur 150 þúsund.
Dóm þennan kváðu upp hæsta-
réttardómararnir Þór Vilhjálms-
son, Ármann Snævarr, Halldór
Þorbjörnsson og Guðmundur
Skaftason, settur hæstaréttardóm-
ari, en Sigurgeir Jónsson hæsta-
réttardómari skilaði sératkvæði. I
sératkvæðinu kemur það m.a.
fram, að dómarinn sé ekki sam-
mála meirihluta réttarins um að
sannað sé að flugmaðurinn, Lúðvfk
Karfsson, hafi sýnt af sér gáleysi,
heldur telur hann orsök slyssins
ókunna.
Rætt um sæðissölu á
Norðurlandaráðsþingi:
Engin lög til
í Danmörku
— segir danski innan-
ríkisráðherrann
Osló 24. febrúar. Frí Sigtryflfi SigtryffKssyni,
rrétUstjóra MorifiinblaAsins.
RUNE Gustavsson, sænskur þing-
maður, lagði fram fyrirspurn á þingi
Norðurlandaráðs í gærdag, þar sem
hann spurði hvað dönsk yfirvöld
hygðust gera til að koma í veg fyrir
sæðisgjafastarfsemi, þ.e. sölu á sæði
karlmanna til kvenna, sem stunduð
hefur verið um árabil í Danmörku.
Britta Shall Holberg, innanrík-
isráðherra Danmerkur, sagði í
svari sínu, að engin lög væru til
um slíka starfsemi f Danmörku.
Innanríkisráðherrann danski
sagði Dani ekki hafa haft sérstak-
ar áhyggjur af þessari starfsemi
til þessa. Allir „sæðisbankar" á
vegum ríkisins væru undir eftirliti
lækna á sjúkrahúsum, sem fylgd-
ust mjög nákvæmlega með fram-
vindu mála.
Danski innanríkisráðherrann
sagði ennfremur, að mjög lítið
væri um sjálfstæða starfsemi af
þessu tagi. Danir væru hins vegar
á varðbergi og væru tilbúnir að
grípa til aðgerða, þegar þess gerð-
ist þörf.