Morgunblaðið - 27.07.1985, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 1985
29
þar lengst við lýðskólann á Voss,
stundar barnakennslu og ýmis
sveitastörf 1920—24, frá æskuár-
um virkur í íþróttaiðkunum og fé-
lagsstörfum glímufélagsins Teits
og svo ungmennafélags Biskups-
tungna, verður 1921 formaður
HSK, starfsamur fulltrúi HSK að
málefnum UMFt og tSl og tekur
sæti í sambandsstjórn UMFÍ 1924,
situr sem nemandi á námskeiði
ÍSÍ 1924—25 fyrir leiðbeinendur í
íþróttum og í framhaldi af því
hvetur hann til Noregsferðar ung-
mennafélaga til að kynna glímuna
sumarið 1925 og treysta hæfni
ungmennafélaga að kenna glimu,
ferðast um 1925—26 á vegum
UMFÍ og annast íþróttanámskeið.
— Gagntekinn af hugsjón, þekk-
ingu á þörf og klyfjaður menntun
og reynslu leggur Sigurður, van-
búinn fjár og stuðnings til að reisa
fyrirhugaðri starfsemi sinni húsa-
kost á Söndunum við Geysi. Þar
eru lóðir, hitaorka og Beiná með
virkjunarmöguleika. Bílfært var
þá aðeins að Torfastöðum en það-
an 3 klst. lestagangur að Geysi.
Margir vildu aðstoða Sigurð en
bolmagn þeirra lítið. Að Setbergi
við Hafnarfjörð býr þá framtaks-
samur og hugkvæmur maður, Jó-
hannes Reykdal. Hann hleypur
undir bagga hjá Sigurði. Lánar
honum húsavið, annast að tegla
burðarvirki væntanlegra skóla-
húsa, sér um flutninga á öllu efni
að Torfastöðum og sendir síðan
smið til þess að standa fyrir hús-
asmíðinni. Skyldi andvirði alls
þessa greitt er efni leyfðu. Stærð
þessa fyrsta hluta skólahúss
íþróttaskólans var 16x9 m á einni
hæð. Leikfimisalurinn þar af
10x5,5 m en hann var einnig not-
aður sem mat- og kennslustofa.
Þessi salur var í 18 ár notaður við
íþróttaiðkanir. Sundlaug 25x6 m
hlóð Sigurður úr mýrarsnyddu
spöl vestur af skólahúsinu. Var
fyrir henni grafið niður á hvera-
hrúðurslag. Hún var 1929 lögð
niður er steinsteypt laug var gerð
20x7 m. I septemberhefti Skinfaxa
auglýsir Sigurður: „Iþróttaskólinn
í Haukadal. Iþróttaskóli minn
byrjar 1. nóvember nk. og stendur
yfir 3—4 mánuði ..." Fyrsta vet-
urinn voru nemendur 12. Fyrir
heimilishaldinu stóð systir Sig-
urðar, Sigríður. Kennari með Sig-
urði þennan fyrsta vetur var
Magnús Björnsson síðar ríkisbók-
ari. Rafmagns naut ekki við, svo
eldamennska fór fram við gufu-
hita eða kolaeld. Kaffivatn var frá
hverasvæðinu. Skólastarfið var
hafið með lýðháskólasniði og aðal-
áherslan lögð á íþróttir og félags-
lega mótun. Skólatíminn miðaður
við lok haustanna og vinnufram-
boð á vertíð. Einn nemendanna í
fyrsta hópnum gaf skóladvölinni
þessa umsögn „ ... Þó Sigurður
væri harðskeyttur, þá þótti öllum
nemendum hans ákaflega vænt
um hann og telja sig hafa orðið
fyrir ákaflega góðum áhrifum af
honum og íþróttakennslu hans.
Iþróttastæling sú sem þeir hlutu I
Haukadal hafi kennt þeim að bera
sig vel og djarfmannlega og búið
þá á allan hátt undir lifsbarátt-
una.“ Um 1930 var skólahúsið
stækkað. Af þeirri viðbót stendur
enn kennslustofan og efri hæð
gamla hússins. — 1932 er Beiná
virkjuð og sú rafstöð endurbyggð
1945. Á árunum 1945—46 er reist-
ur steinsteyptur leikfimisalur,
16x8 m, ásamt forstofu við annan
gafl og eldhús við hinn á jarðhæð,
en á efri hæð íbúð. Þar með lauk
byggingarframkvæmdum við skól-
ann án þess að til yrðu herbergi til
fataskipta og baða. Til allra þess-
ara framkvæmda fékk Sigurður
litla styrki frá opinberum sjóðum
og þvi miður taldi hann sig eigi
hafa bolmagn til að taka lán, svo
unnt yrði að afla skólanum 2—3
íbúða fyrir kennara og starfslið,
kennslustofu, herbergi til fata-
skipta og baða, endursmíði laugar
og fullvinnslu leiksvæðis. Sigurð-
ur kenndi ávallt íþróttirnar, leik-
fimi, sund og glímu, heilsufræði
og íþróttasögu. Kennara fékk
hann að skólanum til þess að
kenna íslensku, bókmenntir,
reikning, bókfærslu, dönsku,
ensku og félagsfræði. Alls urðu
þessir kennarar 19. Af þeim störf-
uðu lengst: Steinar Þórðarson frá
Háleggsstöðum í Skagafirði (13
vetur) og séra Guðmundur óli Ól-
afsson sóknarprestur í Skálholti
(8 vetur). Meðal margra sem
heimsóttu íþróttaskóla Siguröar
Greipssonar til að flytja þar er-
indi eða kenna á námskeiðum var
ég. Kom ég árlega frá 1941 til
1970. — Sigurður blístraði til
íþróttaiðkana í sal. Fyrst æfði
hann með piltunum leikfimi.
Beitti hann þar vinnuaðferðum
Niels Bukh í Ollerup, þ.e. hans al-
þýðlegu dönsku leikfimi, stórar
hreyfingar, armsveiflur, beygjur
og teygjur eins og liðir og liðbönd
eða mýkt vöðva leyfðu. Æfingar
framkvæmdar í sífellu án tafa.
Alla veturna var æfingavalið hið
sama. Fóru 30—40 mínútur í þess-
ar æfingar, sem Sigurður lét ljúka
með tvímenningsæfingum og æf-
ingum við rimla. Að þessum æf-
ingum loknum lét hann piltana
taka til við stökk á áhöldum og á
dýnu. Við þessar kröftugu æfingar
lak svitinn af piltunum. Piltarnir
voru flestir í svörtum skálmstutt-
um buxum, berfættir flestir, nema
I stökkum. Aldrei sá ég Sigurð
leyfa piltunum knattleiki og virt-
ist mér hann heldur amast við
meðferð knatta. Sigurður stjórn-
aði æfingunum með sinni kröftugu
rödd, sem hann beitti skemmti-
lega. Hún gat hlaðist tröllslegri
kingi, breyst í hvísl, hækkað
snögglega í hvellt „Nú“ til áherslu
eftir að hafa sagt fram forsögn
æfingar. Þá um leið lyftist vinstri
höndin í höfuðhæð út af öxlinni,
lófi sneri fram, þá blakaði hann
henni um úlnlið eins og fugl væng
meðan hægri höndin sem hékk
niður með hliðinni hristist. Sam-
fara þessu fylgdu svipbrigði í and-
liti. Það varð enn langleitara,
augntóftir urðu opnari, munnur
opinn svo neðri kjálkinn seig. Or
svipnum skein mikil spurn. Þá gat
hann allt í einu sett í brúnirnar,
svo andlitið fékk á sig hörku og
um leið krepptust hnefar ýmist
með hliðum eða framan við bolinn.
Það var tilkomumikið að horfa á
Sigurð og hlusta á hann stjórna
æfingu og virða fyrir sér piltana
hversu háttbundið þeir fram-
kvæmdu forsögn kennarans í sam-
ræmi við raddblæ hans, svipbrigði
og handahreyfingar. Er leikfimi-
æfingum og stökkum lauk spenntu
piltarnir á sig belti og tók þá Sig-
urður með þeim séræfingar fyrir
glímu. Er piltarnir höfðu tekist
glímutökum hver á öðrum hófust
glímur. Sigurður stóð venjulega í
suðvesturhorni salarins og hafði
þaðan yfirsýn. Sæi hann eitthvað
athugavert þá ýmist kallaði hann
til viðkomandi glímumanna með
nafni og áréttaði eða gekk til
þeirra, stöðvaði þá, lét þá beita
viðkomandi bragði samkvæmt for-
sögn sinni. Skildu þeir ekki eða
næðu ekki umræddri hreyfingu,
sýndi hann þeim hana eða bragðið
með því að taka það á öðrum hvor-
um. Beitti einhver viðfangsmann
sinn þjösnaskap eða tröllskap, átti
hann til að víkja sér að honum,
stöðva hann, láta hann sleppa tök-
um en taka hann sjálfur tökum og
láta hann finna fyrir átaksglímu.
Átti hann þá til að glíma um sinn
við þennan glímumann nokkuð
fast, svo að honum skildist hvað
kennarinn átti við. Sá nokkrum
sinnum að piltar vildu ógjarnan
lenda í höndum Sigurðar og gættu
þess því betur en ella að sitja á
strák sínum eða skeyta skapi sínu
á andstæðingnum.
Þó Sigurður hefði gætur á illsku
eða þjösnaskap, þá hafði hann
engu minna auga með linlegum
átökum og amlóðaskap. Greip
hann engu síður fram í fyrir slíku
framferði með orðum eða glímu-
tökum. Sýndu piltar kveifarskap
eða væru hvumpnir, stöðvuðu við-
ureign, slepptu tökum, hengsluð-
ust upp við vegg eða húktu á gólfi,
nudduðu olnboga eða limi, þá
ávarpaði Sigurður þá uppörvandi,
vék að atvikum úr daglegu lífi eða
greip til tilvitnana ú íslendinga-
sögum og gat þá verið ertinn, jafn-
vel meinyrtur. Sæi Sigurður karl-
mennskutilþrif eða fallega sótt
bragð, þá reigðist hann, hendur
hans krepptust á bognum hand-
leggjum fyrir framan bolinn, and-
litiö var spurult, opinn munnur og
neðri kjálkinn hékk slakur eða
andlitsdrættir urðu hörkulegir,
bitið á jaxlinn sem við mikil átök.
Lyki bragðinu vel, þá rumdi í Sig-
urði eða hann hló við og frá hon-
um heyrðist viðurkenning t.d.
„þetta var rétt, Gvendur, svona
taka karlmenni klofbragð".
Glímuviðureignin var uppistað-
an í glímuæfingum frekar en nost-
ur við æfingu einstakra bragða
þar sem flókin viðbrögð voru rak-
in sundur í þætti. Karlmennskan
látin bera af amlóðaskapnum. Á
þessum glímuæfingum mun mörg-
um kveifarlegum hafa runnið í
skap, bitið á jaxlinn og leitast við
að standa sig, láta ekki amlóða-
nafn festast við sig. Kennarinn
hafði vald á iðkendahópnum með
kunnáttu sinni og beitingu per-
sónuleika síns. Er glimuæfingu
lauk og piltarnir höfðu tekið af sér
beltin lét Sigurður þá setjast
niður á gólfið flötum beinum. Tók
hann þá með þeim æfingar, sem
vörðuðu rétta beitingu arma og
fóta á vatn við ýmsar sundaðferð-
ir. Að þessum æfingum loknum
hlupu piltarnir til herbergja sinna
og klæddu sig til sunds. Er til
laugar var komið var óspart
stungið sér til sunds. Eftir að hafa
leikið sér um stund skipaði Sig-
urður piltunum í flokka og lét þá
ýmist æfa mismunandi sundað-
ferðir þversum eða langsum í
lauginni, með eða án kúta, eftir
því sem æfð voru sundtök með
örmum sér, eða fótum sér eða
samtök arma og fóta. Við lok tím-
ans voru piltar látnir synda í
hringi meðfram veggjum. Er
sundæfingu lauk þurrkuðu piltar
sér í salnum og er þeir voru þurrir
tók Sigurður með þeim Mullersæf-
ingar. Sigurður tók stundum með
þeim þessar æfingar og voru það
mikil tilþrif. Engum vettlingatök-
um beitt á líkamann i formi
stroka og klapps, mjaðmavindur,
bolbeygjur, fettur, fótspörk aftur
og fram með armteygjum fram, út
af öxlum og í seilingu með tilheyr-
andi öndunaræfingum. — Mörg
kvöld er verkum var lokið og mat-
ur sjatnaður var haldið í salinn og
glímt, stokkið á dýnu, stokkið til-
hlaupslaust langstökk og þrístökk
en þó var öllu mest stokkið há-
stökk með tilhlaupi. Sum kvöld
var efnt til kvöldvöku eða mál-
fundar í félagi skólans. Hófust
þær á söng. Stundum höfðu piltar
erindi að flytja eða lásu upp.
Eitt sinn heyrði ég lesið úr blaði
skólans, Hauki. Á flestum kvöld-
vökum hafði Sigurður eitthvað að
flytja piltunum til vakningar og
umhugsunar. Mér er kunnugt um
að mörgum pilti, sem hlýddi á
hugvekjur Sigurðar, eru og
ógleymanleg hvatningarorð hans,
málsnilld og þá ekki síst persónu-
töfrar hans sem ræðumanns.
Ég hreifst mörgum sinnum af
málflutningi Sigurðar. Hann hafði
aldrei erindi sín skrifuð né minn-
ispunkta á blaði. Minni hans var
frábært og er hann sl. vetur dvaldi
á sjúkrahúsi fór hann með langt
kvæði fyrir mig. Sigurður byrjaði
stundum hugvekjur sínar lágum
rómi, næstum því hvíslandi, virt-
ist varfærinn og leitandi, augna-
ráðið fjarrænt, ræðumaður reist-
ur, háleitur, ekkert hreyfði hann
sig úr stað meðan hann talaði,
armar héngu oftast slakir með
síðum, hann notaði hendurnar til
áherslu, kreppti þær á bognum
örmum framan við sig, þær hækk-
uðu eftir því hve honum var mikið
innifyrir, stundum lyftist vinstri
höndin í höfuðhæð, höndin opin og
lófinn sneri fram. Allt í einu
slæmdi hann hendinni boginni um
úlnlið, kom þetta fyrir er hann
benti á eitthvað fjarstætt eða
léttvægt, fánýtt og varhugavert.
Rödd Sigurðar var sérkennilega
margbreytileg. Meðan Sigurður
flutti mál sitt átti hann óskipta
athygli viðstaddra. t lok kvöld-
vöku var sungið ættjarðarljóð.
Samhliða skólastarfinu rak Sig-
urður búrekstur. Hafði fjárbú,
kúabú og hross. Gróðurhús átti
hann, nokkur hænsni og töluverða
kartöflurækt. Hafði hann vetrar-
mann til þess að létta sér búrekst-
urinn. Sumir þeirra voru gamlir
nemendur hans, sveitapiltar, van-
ir búverkum og harðduglegir.
Þeirra á meðal Hafsteinn Þor-
valdsson og Þórarinn Sveinsson á
Eiðum. Oftast voru nemendur í
skóla Sigurðar 18—25. Veturinn
1939—40 voru þeir flestir eða 40.
Varð þá Sigurður að grípa til
tveggja nýreistra gróðurhúsa og
nýta þau fyrir svefnskála nokk-
urra námssveina. Sagðist einn
nemandanna, sem sváfu í glerhúsi,
minnast þeirrar dvalar með „hlý-
hug“. Síðasta veturinn, sem skól-
inn starfaði, voru nemendur 9
talsins. Á þessum 43 árum, sem
Sigurður stárfrækti íþróttaskóla
sinn, urðu miklar breytingar á
fræðslukerfi þjóðarinnar. Við
upphaf skólastarfsins voru enn
starfandi með lýðskólaformi skól-
ar, sem stálpuð ungmenni sóttu, á
Núpi, Hvítárbakka, Laugum og
Eiðum auk bændaskóla og ungl-
ingaskóla á nokkrum stöðum. Með
lögum um héraðsskóla 1929 verða
4 fyrst töldu skólarnir héraðsskól-
ar og fleiri eru stofnaðir: á Laug-
arvatni, Reykjum og síðast á
Skógum. Lög um gagnfræðaskóla í
kaupstöðum 1930 renna stoðum
undir stofnun og starfrækslu
slikra skóla. Allir þessir opinberu
skólar njóta lögboðinna bygg-
ingastyrkja og rekstrarstyrkja úr
ríkissjóði (50—75%). Skólaskyida
er eigi tengd þessum skólum. Lítil
fjárráð og mikil aðsókn til hér-
aðsskóla heldur stórum hópi utan
skólanna. Úr þeim hópi er leitað
til Sigurðar og þá eru það íþrótta-
iðkanirnar sem heilla. Einnig voru
þeir, sem komnir voru undir tví-
tugt, að vakna til löngunar á námi,
þar sem þeir bjuggu aðeins að
barnaskólanámi og sækja því til
Sigurðar. Með tilkomu fræðslu-
laga 1947 hækkar skólaskylda og
til verða fleiri skólar, t.d. miðskól-
ar. Eldri nemendum er gefinn
kostur á námi og til verða val-
greinar fyrir þá. Möguleikar til
þess að afla sér menntunar innan
fræðslukerfisins verða fleiri, nær-
tækari og opnari. Aðsókn að skól-
um, sem eigi falla að þessu kerfi,
minnkar, t.d. húsmæðraskólar, og
margir leggjast niður. Þessi þróun
hafði áhrif á starfrækslu íþrótta-
skóla Sigurðar Greipssonar. Vet-
urinn 1954—55 voru þar 15 nem-
endur og 1967—68 13. Upp úr 1950
er tekið að ræða framtíð skóla
Sigurðar, þegar séð var hver þró-
unin var í skólamálum. Tillögur
komu fram um að skólinn yrði val-
greinaskóli þ.e. sama og 4. bekkur
á gagnfræðastigi, en þá yrði árleg-
ur starfstími að leggjast í 7—8
mánuði og til þess að skólinn gæti
notið opinberra styrkja þyrfti
hann að verða sjálfseignarstofn-
un. Til voru aðilar sem höfðu látið
sig varða starfsemi Sigurðar og
voru reiðubúnir að ganga til móts
við hann ef hann væri til þess fús,
en hann gat eigi sætt sig við leng-
ingu skólatímans og við sjálfs-
eignarstofnun var hann hræddur,
svo til þess kom ekki. Til skólans
sóttu yngri nemendur, sem hvað
þroska áhrærði féllu eigi vel að
kennsluháttum Sigurðar. Þeir
höfðu sumir lent út úr fræðslu-
kerfinu af ýmsum ástæðum eða
voru óráðnir í námsvali sínu og
því komið fyrir í Haukadalsskól-
anum. Skólinn i Haukadal naut í
upphafi ákveðins styrks á fjárlög-
um en upp úr 1943 hlaut skólinn
framlag eins og unglingaskóli með
heimavist; að laun skólastjóra,
kennara og ráðskonu voru greidd
úr ríkissjóði. Eftirlaun hlaut Sig-
urður er hann lagði niður starf-
rækslu skólans.
Þó margir hafi veitt Sigurði
Greipssyni aðstoð við að gera hug-
sjón að veruleika, þá er á engan
hallað, þegar minnst er þess bak-
hjarls, sem veitti honum lengsta
og farsælustu aðstoðina en það
var kona hans, Sigrún Bjarnadótt-
ir, fædd 1903 en lést 1979, farin að
kröftum. Foreldrar hennar voru
María ljósmóðir Eiríksdóttir og
Bjarni bóndi Guðmundsson. Þau
voru búendur að Bóli i Biskups-
tungum.
Sigrún var starfsstúlka við
íþróttaskólann áður en hún gerð-
ist þar ráðskona haustið 1931. Ár-
ið 1932 giftist hún Sigurði. Hvílík
störf þessi hlédræga en hlýlega
kona axlaði má hverjum vera aug-
ljóst, þó þeir þekktu lítið til dag-
legs lífs á skólaheimilinu. Starfs-
stúlkna 1—2 naut hún við elda-
mennsku, þjónustu og ræstingu en
sinna varð hún börnum þeirra
hjóna og líta til með búrekstri, því
að kýr, sauðfé og hross höfðu þau
hjón ásamt nokkurri garðyrkju.
Mikil umsýsla hennar var eigi ein-
vörðungu að vetrinum, heldur
hlóðust að henni störf að sumrinu
við gisti- og veitingarekstur. Að-
staða til rekstrar stórs heimilis
íþróttaskólans var aldrei þénug,
t.d. var raforka óstöðug, vatni
dælt til eldhúss með vatnshrút,
sem stöðugt var að bila, starfað að
þvottum á berangri á hverasvæði
o.s.frv.
Þegar Sigurðar Greipssonar er
minnst og honum þökkuð stór-
merk störf, þá má eigi gleyma
þeim stóra þætti sem Sigrún
Bjarnadóttir á í þeim. Störf þeirra
hjóna að skólahaldi í 43 ár er for-
tiðarsaga. Merkur menningarþátt-
ur í íþróttasögu tslands en sorg-
legt að þegar skólastjórinn er
færður til grafar er heimilið að
mestu rústir.
Börn áttu þau hjón sex. Tvö, “
piltur og stúlka, létust í bernsku.
Fjórir synir lifa þau hjón: Bjarni,
fæddur 1935, bifreiðastjóri,
kvæntur var hann Ingibjörgu Osk-
arsdóttur. Þau skildu, eignuðust 3
börn, tvö þeirra Karl og Sigrún
eiga 3 börn, sambýliskona Bjarna
er Guðrún Jónsdóttir. Greipur,
fæddur 1938, búfræðingur, starfs-
maður Skógræktar ríkisins og
Landgræðslusjóðs, kvæntur Krist-
ínu Sigurðardóttur, eiga tvö börn.
Þórir, fæddur 1939, garðyrkju-
maður og íþróttakennari, kvæntur
Þóreyju Jónasdóttur, eiga 3 börn.
Már, fæddur 1945, íþróttakennari
og veitingamaður, kvæntur Sigríði
Vilhjálmsdóttur, eiga 3 börn.
Afkomendur þeirra sem lifa eru
14.
Sigurður Greipsson skólastjóri
íþróttaskólans í Haukadal, bóndi
og veitingamaður, sem á sl. vetri
var fluttur úr eldi heimilis síns á
Söndunum við Geysi í héraðs-
sjúkrahúsið á Selfossi, þar sem
hann lést 19. júlí sl., var fæddur í
Haukadal, hinu forna mennta-
setri, 2. ágúst 1897, sonur Greips
bónda þar og hreppstjóra Sigurðs-
sonar, Pálssonar og konu hans,
Katrinar Guðmundsdóttur bónda
að Stóra-Fljóti Jónssonar.
I stórum dráttum hafa ævistörf
hans verið rakin hér að framan en
að mestu dvalið við íþrótta- og
skólastarf hans, en margt er ótalið
til að mynda bústörf, gistihúsa-
rekstur og störf í hreppsnefnd og
skólanefnd sveitar hans. Með-
stjórnandi var hann í fram-
kvæmdastjórn tSÍ 1943—49 og þá
um árabil í sambandsráði tSt.
Nú, þegar hann er kvaddur, eru
þakkarorð til hans fátækleg. í lif-
anda lífi var honum sýnd ýmiss
konar virðing og þökk. Vænst mun
honum hafa þótt um fjöldaheim-
sókn nemenda slnna er hann varð
sjötugur og hann gekk með þeim
fylktu liði undir fánaborg heim að
Haukadal. Nemendur hans og vin-
ir fengu Halldór Pétursson list-
málara til að mála af honum mál-
verk og Sigurjón Ólafsson mynd-
höggvara til að gera af honum
hrjóstlíkan. Sæmdur var hann
Fálkaorðunni.
Ungmennafélag íslands,
tþróttasamband tslands og
Glímusamband tslands gerðu Sig-
urð að heiðursfélaga samtaka
sinna og Héraðssambandið Skarp-
héðinn kaus hann heiðursfor-
mann. Sonum Sigurðar skulu tjáð-
ar þakkir fyrir umburðarlyndi við
okkur, hinn stóra hóp samherja
föður þeirra að félagsmálum, sem
svo oft og lengi röskuðum föður-
legri umsjá hans og má segja lögð-
um með nemendum íþróttaskólans
heimili þeirra undir skóla- og fé-
lagsstörf.
Hinum mæta Haukdæli, Sigurði
Greipssyni, harðfylgnum glæsi-
manni, dreng góðum og trúum
vormanni tslands, sem átti sér
hugsjónir tengdar ræktun lýðs og
lands, framkvæmdar fyrir sam-
hug fenginn úr félagsbundnu
starfi og iðkun íþrótta, er þakkað
ævistarfið, þegar hann er lagður í
kæra móðurmold á bökkum Bein-
ár, og við sem hans nutum réttum
úr bökunum með orðtak ung-
mennafélaganna á vörunum: „ts-
landi allt“.
I>orsteinn Einarsson