Morgunblaðið - 24.07.1987, Blaðsíða 15

r
skorti Guðs dýrð. Læknar hafa sagt
þessum mönnum að þeir séu sjúkir
og lögin að þeir séu glæpamenn. í
ljósi þessara árása er furðulegt
hvað margir þeirra eru í tilfinninga-
legu jafnvægi og kynferðislega
ábyrgir. Ég tel að prestastefnusam-
þykktin um eyðni vinni gegn því
viðhorfi að menn séu álitnir syndar-
ar vegna kynhneigðar sinnar. Hún
felur í sér takmarkað samþykki.
4. Pjórða guðfræðilega af-
staðan er fullt samþykki. Þeir sem
taka undir þetta sjónarmið ganga
út frá því að samkynhneigðin sé
eðlislæg fremur en fijálst val. Auk
þess telja þeir að þessi afstaða hvíli
á þeirri sannfæringu að samkyn-
hneigð geti tjáð og verið farvegur
fyrir mennsku Guðs. Árið 1963 kom
fram það sjónarmið Kvekara að
ekki beri að harma samkynhneigð
fremur en að menn séu örvhentir.
Samkynhneigðir menn geta verið
óeigingjamir rétt eins og gagnkyn-
hneigðir og þess vegna telja
Kvekarar að þeir séu ekki verri sið-
ferðilega séð. Kaþólikkinn John
McNeill heur tekið í sama streng í
bókinni sinni „The Church and the
Homosexual". Þessi afstaða getur
hjálpað mönnum almennt að hafna
stöðnuðum viðhorfum og gert þá
fijálsari til að þroska persónuleika
sinn að mati John McNeill. Norman
Piottinger hefur fært að þessu við-
horfi ítarleg rök sem ekki verða
rakin hér að öðru leyti en því að
samkynhneigðir þurfi innileg og
varanleg sambönd rétt eins og
gagnkynhneigðir og hvorugum beri
að neita um viðeigandi kynlífstján-
ingu.Ég tel að prestastefnusam-
þykktin um eyðni taki undir þetta
sjónarmið, þótt hún feli ekki í sér
fullt samþykki.
III.
Siðfræðingurinn Reinhold
Niebuhr, sem var einn af raunsæ-
justu kristnu mönnum 20. aldar,
hélt því fram að kristnir menn verði
að lifa við þá spennu „að hafa og
hafa ekki sannleikann". Okkar
sannleikur er alltaf ófullkominn og
getur afbakast. Þótt við höfum
sannfæringar, lifum við einnig af
fyrirgefningu Guðs og berum virð-
ingu fyrir sannfæringu þeirra sem
eru á öndverðum meiði. Þetta er
mjög mikilvægt og þegar um er að
ræða samkynhneigð er það mjög
brýnt.
En aldrei hefur verið eins brýnt
að taka ekki aðeins mið af mannin-
um heldur lögmálum Guðs í náttúr-
unni. Við verðum að sjá sambandið
milli fagnaðarerindisins og lögmáls
eða lögmáls og fagnaðarerindis. Við
verðum að taka til endurskoðunar
ýmislegt í kristinni hefð í ljósi auk-
innar reynslu og þekkingar og
áframhaldandi opinberunar Guðs.
Við eigum samt sem áður hvorki
að áfellast kristna menn frá fýrri
tíð, né álíta að við höfum allan sann-
leikann. Dómar okkar hveijir sem
þeir eru eru skilyrtir og ófullkomn-
ir. En við höfum upplýsingar nú sem
þeir höfðu ekki og það væri ótrú-
mennska að nota ekki þau bestu
leiðarljós sem við höfum.
Við höfum litla áreiðanlega þekk-
ingu um orsakir samkynhneigðar.
Það er erfitt að skilgreina hana í
heild. þar sem samkynhneigt fólk
er ólíkt rétt eins og gagnkynhneigt
og oft óhamingjusamt. Um er að
ræða breytilega hegðun og tilfinn-
ingar. Það er því varhugavert að
nota einhveija klisju um þetta fólk.
Oft gefur klisjan til kynna hræðslu
við samkynhneigð (homophobiu)
fremur en haldbæra þekkingu. Við
verðum að gera okkur grein fyrir
því að kynhneigðin er samofín hæfi-
leikanum til þess að elska.
Það ætti einnig að vera öllum
ljóst að um er að ræða minnihluta-
hóp. Talið er að aðeins 4—5% karla
og um 2,5% kvenna í Bandaríkjun-
um sé algjörlega kynhverft fólk og
svipaðar tölur eru gefnar upp í
Þýskalandi.
Sálfræðingurinn Sigmund Freud
benti á að ein leiðin til þess að glíma
við óæskilegar tilhneigingar í eigin
fari sé að ráðast á þær í öðrum.
Hræðslan við samkynhneigð (homo-
phobian) er algengari í körlum
vegna öfgakenndra ímynda um
karlmennsku og það er skýringin á
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1987
15
ofsóknum í garð homma fremur en
lesbía. Þetta fyrirbrigði finnum við
greinilega í Gamla testamentinu og
samtímanum. Mannfræðingar hafa
tekið eftir því að í ættfeðrasam-
félögum er samkynhneigð hræðileg
synd, en í mæðraveldismenningu
er þessu á annan veg farið.
Sumum fínnst samkynhneigt fólk
vega að sameiginlegum gildum
hjónabands og fjölskyldu. En við
skulum ekki skella skuldinni á
minnihlutahópa þegar um er að
ræða brogað gildismat almennt.
Það er afar stutt í fordóma bæði
hér heima og erlendis. Nýverið var
kannað hvort merkja ætti eyðni-
sjúklinga sérstaklega. 4% voru á
því og 15% vildu láta tattovera þá.
Þetta er enn eitt dæmið um óttann
við eyðnismitun. Það er alkunna
hvernig skuldinni er skellt á minni-
hlutahópa. Þetta er þekkt fyrir-
brigði úr sögunni og talandi dæmi
um mannréttindabrot og kom t.d.
fram í afstöðu nasista til gyðinga
og kynhverfra.
Alnæmi sem stafar af HlV-veir-
unni (nr. 1,2 & 3) verður ekki
skrifað á reikning samkynhneigðra.
Ef við lítum á söguna hefur pestin
alltaf réttlætt ofsóknimar og mað-
urinn hefur lítið breyst hvað það
varðar.
ix
Ótvíræður stuðningur kirkjunnar
við borgaraleg réttindi samkyn-
hneigðra á ekki að velta á því hvort
samkynhneigð sé guðfræðilega eða
siðferðilega við hæfí. Mannréttindi
eru barátta fyrir þjóðfélagslegu
réttlæti. Sum ríki hafa sett vemd-
arákvæði samkynhneigðum til
handa. Lög sem fjölluðu um „óeðli-
leg kynmök" hafa verið felld úr
gildi á síðari tímum, árið 1957 í
Bretlandi en árið 1969 í Þýska-
landi. Það sem sumir kristnir menn
telja synd á þröngum kenningarleg-
um grundvelli, ber ekki að gera að
glæp nema sá gildisdómur verði
varinn á breiðari gmndvelli al-
mennrar velferðar og almennu
velsæmi og velferð einstaklingsins
sé ógnað.
Vísindamenn hafa á seinni tímum
hvatt kirkjuna til að taka kyn-
hneigðina alvarlega. Það á bæði við
um konur og kynhverfa en í báðum
tilvikum hefur gengið illa að fá
þessa hópa viðurkennda að fullu.
Vissulega verður að veita kyn-
hverfu fólki sálgæslu við hæfí og
það á rétt til þátttöku. Borgaraleg
réttindi skipta minnihlutahópa
miklu máli. Rannsóknir á þessum
málum verða að halda áfram. Það
er ljóst að kynhneigðin er mikilvæg
virðing hvers og eins. Það snertir
reyndar okkur öll. Hvemig getum
við lifað óttalausari og öruggari
fyrir náð guðs? Menn verða að leita
svara við ýmsum spumingum. Það
gefur auga leið að í ljósi alnæmis
em samkynhneigðir og gagnkyn-
hneigðir kallaðir til ábyrgðar.
Guð forði okkur frá því að reisa
múra fordóma. Minnumst þess að
máttarverkum Krists var m.a. ætlað
að sýna að sjúkdómar væm ekki
refsing Guðs. Alnæmi er ekki refs-
ing Guðs fremur en aðrir sjúk-
dómar.
Ýmislegt er nú gert til að snúast
gegn þessum vágesti. Meðal annars
hefur Móðir Teresa fengið leyfí hjá
Ed Koch borgarstjóra í New York
til þess að reka bóndabæ fyrir al-
næmissjúklinga, þar sem þeir dvelja
síðustu vikumar og dagana sem
þeir lifa. Koch benti henni á að það
væri erfiðleikum bundið að hafa
eyðnisjúklinga sem ekkert þekktu
á jarð- og garðræktar. Hún svaraði
því til að fingralaust og holdsveikt
fólk gæti þetta og varpaði þeirri
spurningu til borgarstjórans hvort
hann tryði því ekki að fólk sem
bæði hefði fingur og tær gæti þetta
einnig?
Þess háttar sjónarmið er talandi
dæmi um þá kristnu lífsafstöðu að
lifa upprisumegin við krossinn.
Heimildir:
James B. Neslon: Embodiment, An Approach to
Sexuality and Christian Theology, Augsburg 1979.
Jeffrey Weeks: Sexuality, Ellis Horwood, 1986.
Tidsskrift for Sjelesorg, Modum Bad, mars/april
1987.
Jens Hvidfelt Nielsen: Lokaræða, 30. maí 1987.
Höfundur er sóknarprestur í
Keílavík.
MtlUP*
inaHetf^
KWslmakertibtráPhiV^ge^^SS^"
óþarfleQa stort- P ^verjUm og einum.
Shopho
ne
sem hentar
SophoK12simakertið:
Bjóðum mikið
úrval
vandaðra
símakerfaog
símstöðva»
öllum
stærðum og
gerðum
• ssísassu-v
•.S^Wáinnan^-
umogeinnibæiarlmu
. scmameíaminnimeð
milli innanhússlma.
Hátalari og hringing an
Ftethlaða fóanleg sem neldnr
SKganaana.Þ**'*"
, Fjartíannanamöguleka
Sem vert er að kynna ser hja
söiumönnum okkar _ö
. Skjásímar, er syna skilaboo.
Sop^° KJ ........... _
Litiðenöflugt_--r^TStotuog lítil tyrirtaeki.
boðið hingaðtil.
He\mi\istóeki tf

torgpntdHiifrUt
Metsölubladá hverjum degi!