Morgunblaðið - 24.12.1988, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. DESEMBER 1988
312.000 tonn af loðnu komin á land:
Útflutningsverðmæti loðnu-
afurða 2,3 milljarðar króna
LOÐNUAFLI á haustvertíð varð alls um 312.000 tonn, nánast það
sama og í fyrra (311.267 tonn). Heildarverðmæti aflans og afurða
unninna úr honum er hins vegar töluvert meira. Afúrðaverð hefúr
hækkað mikið svo og verð aflans upp úr sjó. Nú hefúr 17.531 tonni
verið landað erlendis, en aðeins 1.281 á sama tíma í fyrra. Landan-
ir erlendis hafa því meira en tífaldazt. Verðmæti aflans upp úr sjó
er um 1,25 milljarðar og útflutningsverðmæti um 2,3 milljarðar.
Af heildaraflanum hafa um
293.000 tonn farið til bræðslu,
17.531 verið landað erlendis og
2.Ó00 tonn hafa verið unnin í meltu.
Mjölframleiðslan nemur um 48.000
tonnum að útflutningsverðmæti um
1,5 milljarðar króna miðað við 9,50
dala meðalverð á próteineiningu í
mjölinu. Lýsisframleiðslan er um
40.400 tonn að verðmæti 770 millj-
ónir. Erfíðara er að meta meðalverð
á lýsi em mjöli vegna meiri verð-
sveiflna. Lýsisverð hefur rokkað frá
300 dölum tonnið í 470 en meðal-
verð gæti verið nálægt 410 dölum,
18,860 krónum tonnið. Meðalverð
á mjöltonninu er um 30.600 krónur.
Verð á loðnu upp úr sjó hækkaði
töluvert milli vertíða. Á síðustu
vertíð var það á milli 2.000 og 3.000
tonnið, en strax í úpphafí þessarar
vertíðar, voru boðnar rúmar 3.000
krónur fyrir tonnið. Nú, í desem-
ber, var verð svo komið í. 4.400
krónur, en mismunandi eftir fjar-
lægð verksmiðja frá miðunum. Verð
erlendis er yfír 5.000 krónur, en
reikna má með því, að meðalverð
fyrir aflann upp úr sjó sé um 4.000
krónur og heildarverð aflans því
1,25 milljarðar króna. Samkvæmt
útgefnum kvóta eru nú eftir
483.000 tonn af loðnu óveidd.
Nýlokið er rannsóknarleiðangri
Hafrannsóknastofnunar á loðnu-
miðin, en vegna veðurs, náðust ekki
marktækar niðurstöður. Annar leið-
angur verður farinn í janúar á
næsta ári og í lok þess mánaðar
er að vænta tillagna fiskifræðinga
um það, hvort heppilegt sé að veiða
meira. Loðnukvóti var ákveðinn til
bráðabirgða fyrir upphaf vertíðar í
sumar og aukinn á haustmánuðum
í kjölfar leiðangurs Hafrannsókna-
stofnunar. Af þeirri aukningu komu
54.000 tonn í hlut Norðmanna, sem
fengu leyfí til að taka þann afla
innan íslenzku fiskveiðilögsögunnar
eins og síðustu ár. Veiðar þeirra
hófust nú í desember í fyrsta sinn,
en áður hafa þeir ekki byijað veiðar
hér fyrr en í janúar. Aðeins 7 skip
komu hingað og hafa fengið sam-
tals 3.900 tonn. Veiðar þeirra munu
halda áfram á nýja árinu
Útflutningur á ferskri loðnu hef-
ur ekki verið teljandi á haustvertíð
fyrr en nú, að hann er orðinn veru-
legur. Tæpum 7.000 tonnum hefur
verið landað í Noregi, rúmum 9.000
VEÐURHORFUR íDAG, 24. DESEMBER
YFIRLIT í GÆR: Gert er ráð fyrir stormi á austur-, Færlyja- og
suðausturdjúpi. Við Færeyjar er 970 mb lægð, sem hreyfist aust-
ur. Yfir Grænlandi er 1.018 mb hæð. Um 1.000 km austur af Ný-
fundnalandi er vaxandi lægð, sem hreyfist austnorðaustur. Áfram
veröur frost um allt land.
SPÁ: Fremur hæg norðaustanátt og talsvert frost um allt land. Él
á Norður- og Austurlandi, einkum í útsveitum, en léttskýjað á Suð-
ur- og Vesturlandi.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA
HORFUR Á JÓLADAG: Hvöss austanátt og heldur hlýnandi. Snjó-
koma eða slydda norðanlands en slydda eða rigning syðra. Einna
helst þurrt á Vesturlandi.
HORFUR Á ANNAN IJÓLUM: Hvöss norðaustanátt. Snjókoma á
Norður- og Austurlandi en annars þurrt að mestu, kólnandi veður.
TÁKN: x Norðan, 4 vindstig: Vindörin sýnir vind- 10 Hitastig: 10 gráður á Celsíus
Heiðskírt stefnu og fjaðrirnar vindstyrk, heil fjöður er 2 vindstig. • V * Skúrir
V Él
'(jjm. Léttskýjað / / / / / / / Rigning Þoka
k Hálfskýjað / / / * / * ? ? Þokumóða Súld
'(Mk Skýjað / * / * Slydda / * / OO Mistur
* * * -4- Skafrenningur
j Alskýjað * * * * Snjókoma * * * K Þrumuveður
VEÐUR VÍÐA UM HEIM kl. 12:00 í gæ r að ísl. tíma hiti veður Akureyri +11 skýjað Reykjavfk +8 léttskýjað
Bergen 2 skýjað
Helsinki 1 skýjað
Kaupmannah. 4 rignlng
Narssarssuaq +18 heiðskfrt
Nuuk +10 léttskýjað
Osió 3 skýjað
Stokkhólmur 3 skýjað
Þórshöfn 5 skýjað
Aigarve vantar
Amsterdam 10 rignlng
Barcelona 14 hálfskýjað
Berlín 8 aiskýjað
Chicago 4 léttskýjað
Feneyjar 2 þokumóða
Frankfurt 7 rigning
Glasgow 8 skúr
Hamborg 8 súld
Las Palmas 19 mistur
London 13 rigning
Los Angeles 9 þokumóða
Lúxemborg S 8Útd
Madríd S háifskýjað
Malaga 16 skýjað
Mallorca 16 léttskýjað
Montreal +9 alskýjað
New York 2 alskýjað
Orlando 17 skýjað
Parfs 8 súld
Róm 10 þokumóöa
San Diego tl hálfskýjað
Vín 9 skýjað
Washington 3 alskýjað
Winnipeg +8 snjókoma
ív Færeyjum og slökum 1.500 í
Skotlandi. Jón Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Félags íslenzkra físk-
mjölsframleiðenda, sagðist í sam-
tali við Morgunblaðið hafa af þessu
verulegar áhyggjur. Svo mikill út-
flutningur sem þessi á haustmánuð-
um benti til verulegra siglinga eftir
áramót, en reynslan sýndi að sigl-
ingar með loðnuna hæfust ekki að
marki fyrr en hún væri komin út
af austur- og suðausturströndinni
og sigling til Færeyja og annarra
landa því styttri en þegar miðin
væru út af Norðurlandi. Afleiðing
siglinganna á haustvertíðinni væri
sú, að samdráttur í hráefniskaupum
verksmiðjanna væri að meðaltali
2.000 til 8.000 tonn á verksmiðju
og væri það mjög bagalegt.
Afgreiðsla fjárlaga dregst fram yfir áramót:
Gerðist síðast við af-
greiðslu fjárlaga 1980
NOKKUR dæmi eru um að fjár-
lög hafi ekki verið afgreidd fyrr
en á þvi ári sem þau gilda fyrir,
eins og nú gerist. Síðasta dæmið
er frá árinu 1980 en þá var
minnihlutastjórn Alþyðuflokks
við völd.
Afgreiðslu fjárlaga fyrir næsta
ár var frestað fram yfír áramót, en
Alþingi samþykkti á fímmtudag lög
um greiðsluheimild til ríkissjóðs,
fyrir þann tíma sem fjárlög eru
ekki í gildi, þ.e. frá áramótum
1988-89 þegar fjárlög fyrir árið
1988 falla úr gildi, fram til þess
tíma þegar fjárlög fyrir árið 1989
taka gildi.
Síðast gerðist þetta árið 1980.
Ríkisstjóm Ólafs Jóhannessonar
sagði af sér í október árið 1979,
en hafði áður lagt fram fjárlaga-
frumvarp. Minnihlutastjóm Bene-
dikts Gröndal setti lög 31. desem-
ber, um bráðabirgðafjárgreiðslur
ríkissjóðs fyrir árið 1980 þar til ný
fjárlög tækju gildi. Stjómin lagði
fram fjárlagafmmvarp í febrúar en
um sama leyti tók ríkisstjórn Gunn-
ars Thjroddsen við völdum. Hún
lagði fram fjárlagafmmvarp í mars,
sem varð að lögum í apríl.
Þegar Viðreisnarstjórnin, ríkis-
stjóm Ólafs Thors, tók við í nóvem-
ber 1959, vannst ekki tími til að
afgreiða fjárlög en fjárlagafrum-
varp stjómarinnar fyrir árið 1960
var lagt fram í janúar það ár. Þá
munu vera dæmi um það frá ámm
heimsstyijaldarinnar seinni að af-
greiðsla fjárlaga hafí frestast fram
yfir áramót.
Alþingi samþykkti fyrst fjárlög
árið 1875, en samkvæmt stjómar-
skránni 1874, fékk Alþingi löggjaf-
aravald um fjárhagsmálefni ís-
lands. Fjárlög vom fyrst samþykkt
fyrir tvö ár í einu, en 1921 vom í
fyrsta skipti afgreidd fjárlög fyrir
eitt ár í senn, þ.e. fyrir árið 1922.
Árið 1931 vom samþykkt lög um
ríkisbókhald og endurskoðun, sem
gerðu ráð fyrir að ríkisbókhald
væri fært eftir fullkomnum endur-
skoðunarreglum. Árið 1966 vom
síðan núgildandi lög um samningu
fjárlaga og bókhald ríkisins sam-
þykkt.
Veitt á stöng í
Þjórsá og Hvítá?
LÍKUR eru á að Hvítá í Borgar-
firði og Þjórsá geti orðið stang-
veiðiár áður en langt um líður.
Ár þessar hafa tekið miklum
breytingum undanfarin ár í þá
átt að þær hafa orðið tærari og
tærari með hverju ári.
Þorkell Fjeldsted bóndi í Feiju-
koti segir að Hvítá hafí tekið mikl-
um breytingum síðastliðin 20-30
ár. Sandburður er víða og einnig
er áin tærari á sumrin en áður.
Jökulliturinn á ánni er að hverfa
miðað við það sem áður var, þá
varð hún iðulega mjólkurhvít ef það
hitnaði f veðri. „Annars er hún að
verða eins og bergvatnsá og hægt
er að telja steinana í botninum svo
til allt sumarið. Það er spuming
hvort ekki væri hægt að veiða á
stöng við þessar aðstæður og menn
hafa reynt héma eitthvað ofan til
við ánna í gegnum árin“, sagði
Þorkell.
Það em fleiri ár en Hvítá sem
hugsanlega bætast í hóp stangveið-
iáa næsta sumar eins og til dæmis
Þjórsá. í bókinni „Hann er á“ fyall-
ar Jón Jónasson um Þjórsá. Hann
segir m.a.: „Einnig veit ég að ein-
hveijir landeigendur við Þjórsá em
að spá f stangveiði fyrir löndum
sínum, því áin er tærari nú eftir
virkjanimar. Uppi em hugmyndir
að veita Þjórsá í Þórisstaðavatn og
þá er engin spuming, áin yrði næst-
um eins og venjuleg veiðiá á litinn."
!