Morgunblaðið - 12.05.1991, Blaðsíða 2

‘kJh
SENDIHERRA Á FARALDSFÆTI
eftir Jóhannes Tómasson
SENDIHERRAR ÍSLANDS
hjá erlendum ríkjum eru eins
og rótlaust þangið, svo að vitn-
að sé í frægar ljóðlínur Jó-
hanns Sigurjónssonar. En þeir
eru ekki reikulir af fúsum og
frjálsum vilja heldur mega
þeir sæta því að vera færðir
milli landa á nokkurra ára
fresti. I þessum hópi er Ingvi
S. Ingvarsson, einhver reynd-
asti embættismaður utanríkis-
þjónustunnar, en hann var nú
nýverið skipaður sendiherra
Islands í Danmörku. Að ein-
hverju marki má kannski
segja að Ingvi sé að fikra sig
heim á leið eftir langa og gift-
usamlega þjónustu í stórveld-
aranni. Síðustu árin hefur
Ingvi verið sendiherra í Was-
hington, en í eina tíð hafði
hann sama starf í Moskvu, svo
að einhverjir kynnu að halda
að hann sé að taka niður fyrir
sig með nýju vistinni í Kaup-
mannahöfn. En það er öðru
nær. Sendiráðið í Kaupmanna-
höfn hefur jafnan talist meðal
mikilvægustu sendiráða Is-
lands á erlendri grund, bæði
vegna gamalla tengsla og
tíðra ferða íslendinga til Dan-
merkur allt fram á þennan
dag, sem gerir það að verkum
að óvíða eru meiri annir í
nokkru sendiráði en því við
Dantes Torgið í Kaupmanna-
höfn. -
Istuttu spjalli er Ingvi
fyrst spurður hver séu
fyrstu verkefni sendi-
herra er hann tekur
við embætti í nýju
landi:
-Eftir að hafa af-
hent Margréti Dana-
drottningu trúnaðar-
bréf mitt frá forseta Islands snúast
fyrstu viðfangsefnin um að setja
sig inn í allar aðstæður hér, stjórn-
málin og almennt-efnahagsástand.
Jafnframt heimsæki ég utanríkis-
ráðherrann og helstu embættis-
menn í utanríkisráðuneytinu. Síðan
er venjan að nýr sendiherra heim-
sæki alla starfsbræður sína. Það
er þó nokkur handleggur því hér
eru milli 60 og 65 sendiherrar er-
lendra ríkja.
Verða störfín hér í Kaupmanna-
höfn ólík því sem var í Washington?
Málaflokkar ólíkir
-í sjálfu sér ekki. Störf sendi-
herra eru alls staðar mikið til hin
sömu, að koma fram við ýmis tæki-
færi fyrir hönd lands síns og vera
fulltrúi þess í ýmiskonar mála-
rekstri. Málaflokkar geta að vísu
verið ólíkir. í Bandaríkjunum var
hvalamálið oft fyrirferðarmikið en
hér verður norræn samvinna efst á
baugi. Ráðherrar og embættismenn
koma oft hingað vegna norrænna
mála og stundum erum við fulltrúar
þeirra á fundum ef þeir komast
ekki sjálfír. Vegna tengsla Norður-
Ingvi S. Ingvarsson
sendiherra
Ingvi S. Ingvarsson sendiherra |
(lengst 151 vinstri), Hólmfríður
Jónsdóttir kona hans og Svend
Aage Nielsen sem var sendiherra
Dana á íslandi en er nú prótókoll-
stjóri en myndin var tekin eftir
að Ingvi hafði afhent Margréti
Danadrottningu trúnaðarbréf
sitt.
landanna fer minni tími í það hér
að upplýsa um pólitíska stöðu frá
degi til dags enda hittast ráðherr-
arnir oft og eru í nánu sambandi.
Viðskipti landanna eru mikil og í
tengslum við sendiráðið hér starfar
sérstakur viðskiptafulltrúi. Hér búa
líka mjög margir Islendingar og fer
talsverður tími í að aðstoða þá, oft
vegna einhverra vandamála. Menn-
ingartengsl landanna eru einnig
með miklum blóma.
Mér sýnist því á öllu að hér verði
nóg að gera og í litlum sendiráðum
eins og okkar verða menn að ganga
1 öll störf og þess vegna verður
kannski minni tími til að fara um
landið og heimsækja önnur lönd
sem tilheyra þessu embætti en þau
eru ísrael, Ítalía og Tyrkland.
Ég hugsa mjög gott til starfsins
hér enda eru samskipti íslands og
Danmerkur til fyrirmyndar. Viðmót
Dana í garð íslendinga er vinsam-
legt og réttsýni þeirra við lausn
handritamálsins gleymist ekki. Ég
held að nú sé að fullu gróið yfir
gömul sárindi.
Ingvi hefur undanfarið verið
sendiherra í Washington, þar áður
var hann ráðuneytisstjóri, árin
1977-1982 var hann sendiherra í
Svíþjóð og þar áður sendiherra ís-
lands hjá Sameinuðu þjóðunum.
Hann hefur einnig starfað í Belgiu,
Frakklandi og Sovétríkjunum. En
þurfa sendiherrar að tala tungumál
viðkomandi þjóðar?
Sænskan flækist fyrir
-Það er auðvitað kostur og sam-
skiptin verða mun betri og auðveld-
ari ef svo er. Besta erlenda tungu-
málið hér mér er enskan enda lærði
ég í Skotlandi og Englandi og hef
starfað mikið í Bandaríkjunum. Ég
komst dálítið inn í rússnesku og
frönsku er ég var í þeim löndum
og talaði þokkalega sænsku þegar
ég var í Stokkhólmi og ég er
kannski helst hræddur um að hún
eigi eftir flækjast fyrir dönskunni
mér. Starfsmenn utanríkisráðu-
neytisins eiga kost á að sækja tung-
umálanámskeið og nota margir sér
það.
Hins vegar eru fáir sendiherrar
hér sem tala dönsku. Sænski sendi-
herrann talar sænsku og sá norski
notar sitt móðurmál. Við íslending-
ar njótum þess að hafa lært dönsku
og ég þykist því betur á vegi stadd-
ur í þessum efnum en margir starfs-
bræður mínir hér.
Hveijir eru helstu kostir og gall-
ar þess að fiytjast úr einu landi í
Rætt við
Ingva S.
Ingvarsson
sendiherra
íDanmörku
annað á fárra ára fresti?
-Ég hygg nú að kostirnir séu
fleiri en gallarnir. Það er stefna
ráðuneytisins að menn séu ekki
lengur en fjögur til fimm ár á hverj-
um pósti en áður kom fyrir að
menn voru jafnvel 10 til 20 ár í
sama stað. Éf mjög lengi er dvalið
í sama 'landi eiga menn erfiðara
með að losa sig og það er hætta á
að þeir staðni og þreytist og síðan
er þetta eilíf spurning um það hvar
menn vilja að börnin festi rætur.
Gallarnir eru einkum þeir að nauð-
synlegt er að endurnýja kunningja-
hópinn nokkuð oft. En mér finnst
áríðandi að starfsmenn utanríkis-
ráðuneytisins starfi heima á íslandi
á milli pósta erlendis.
Er það hvíld frá sendiherrastarf-
inu að koma heim og gegna emb-
ætti ráðuneytisstjóra?
-Mér fannst það nú engin hvíld!
Sú staða er áreiðanlega ein sú erfið-
asta í allri þjónustunni. Þau ár sem
ég gegndi henni voru utanríkisráð-
herrarnir þrír, alit ágætir og hæfir
menn. En það er gaman að fá tæki-
færi til að starfa heima öðru hveiju
því það fer ekki hjá því að menn
slitna dálítið úr tengslum við heiml-
andið og ættingja og vini þar eftir
langdvalir erlendis.
Nú koma æ fleiri sendiherrar úr
röðum þeirra sem starfað hafa lengi
í þjónustunni - er það þróun í rétta
átt?
Hafa bestan undirbúning
-Það er nú allur gangur á þessu
en ég er þeirrar skoðunar að starfs-
menn utanríkisþjónustunnar hafi
bestan undirbúning til að gegna
þessum embættum. Þeir eru fjöl-
menntaðir eftir að hafa öðlast
reynslu af áralöngu starfi á ýmsum
stöðum.
Ingvi nefnir að margt hafi breyst
síðustu árin og telefax og önnur
tækni létti mönnum störfín og seg-
ir hann að samskiptin heim fari í
vaxandi mæli fram gegnum telex
og telefax. Þá segir hann uppi hug-
myndir um að koma á beinni tölvu-
tengingu milli ráðuneytis og sendi-
ráðanna. En eiga sendiherrar sér
uppáhaldsstaði eða lönd?
-Það held ég ekki en það er þó
einstaklingsbundið. Starfíð hjá stór-
veldunum er erfítt og það er
kannski fjölbreyttara hjá minni
þjóðunum. Ég held nú að menn
setji sjaldnast fram ákveðnar óskir
um pósta og þó að það sé gert er
ekki alltaf auðvelt að fara eftir
þeim.
Er þá ekki hægt fyrir þig að
setja ákveðna stefnu að lokinni
dvölinni hér?
-Jú, heim - á eftirlaunin! Eftir
nokkur ár verð ég kominn á eftir-
launaaldur og þá er óhjákvæmilegt
að láta af störfum og snúa sér að
einhveiju öðru.