Morgunblaðið - 30.03.1993, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MARZ 1993
ÁRSTÍÐIRNAR
Gunnar Guðbjörnsson Úlrik Ólason
Tónlist_____________
Jón Ásgeirsson
Einsöngvararnir Inga Jónína
Backman, Gunnar Guðbjörnsson,
Bergþór Pálsson, hljómsveit undir
forustu Szymons Kurans og Söng-
sveitin Fílharmónía, undir stjórn
Úlriks Ólasonar fluttu Árstíðirnar
eftir Franz Joseph Haydn, sl.
laugardag í Langholtskirkju.
Haydn heyrði óratíur eftir
Hándel er hann starfaði um tíma
í Lundúnum og eftir heimkomuna
samdi hann óratoríuna Sköpunina
í samvinnu við Van Swieten og
munu fá stórverk hafa hlotið jafn
góðar móttökur. Van Swieten,
sem var mikill aðdáandi Hándels
og J.S. Bachs, og stóð að flutn-
ingi ýmissa verka eftir þessa
meistara, t.d. með aðstoð Moz-
arts, lagði til að Haydn semdi
nýja óratóríu og vann textann upp
úr kvæðinu The Seasons eftir
James Thomson.
Árstíðimar eru ekki eins sam-
felld „inspírasjón" eins og Sköp-
unin, meira „niðri á jörðinni" og
er textinn á köflum óraunsær lof-
söngur borgarbúans um dýrðarlíf
sveitafólksins. Þrátt fýrir þetta
er tónlistin meistaraverk og ein-
staka kaflar gulli slegnir. Bónd-
ann Símon söng Bergþór Pálsson
og var söngur hans út allt verkið
glæsilegur. Til að nefna eitthvað
sérstaklega var hin skemmtilega
aría Schon eilet froh (í vorinu),
með tilvitnunina í Surprice-sinfó-
níuna, Seht auf die breiten Wiesen
hin (í haustinu) og síðasta aría
verksins, Erblicke hier, frábær-
lega vel flutt, þó ekki skorti neitt
á, þar sem hann tók þátt í ýmsum
samsöngsatriðum.
Gunnar Guðbjörnsson söng
sveitapiltinn Lúkas og var athygl-
isvert hversu vel hann flutti ka-
vatínuna Dem Druck erlieget die
Natur, er liggur á mjög lágu tón-
sviði og á að túlka magnleysi
manna og dýra í ofurhita sumar-
sólarinnar. I ástardúettinum Ihr
Schönen aus der Stadt var söngur
Gunnars glæsilegur og auðheyrt
að rödd hans er að fyllast af styrk
og hljómdýpt. Sveitastúlkan
Hanna var mjög vel sungin af
Ingu J. Backman. Söngur hennar
í ástardúettinum og aríunni Welc-
he Labung fur die Sinne var glæsi-
legur, svo og flutn-
ingur hennar í því
skemmtilega ljóði
Ein Mádchen, das
auf Ehre hielt.
Samsöngsatriðin
voru mjög vel flutt
og þar átti kórinn oft
skemmtileg stef og í
stóru kórþáttunum
var hann oft mjög
góður, þó nokkuð
megi finna að því
hversu hraðar línur
runnu saman, bæði
hvað varðar tónskip-
an og textafram-
burð. Nokkuð ósam-
ræmi var í samhljóm-
an hljómsveitarinn-
ar, svo mjög, að á
köflum varð ekki
greint vel hvað
strengjasveitin lék.
Þarna kemur að
nokkru til reynslu-
leysi stjórnandans í
að stjórna hljómsveit, sérstaklega
er varðar mótun blæbrigða í
hljómsveitarþáttunum og að
byggja upp þau leikrænu atriði,
t.d. sólaruppkomuna, veiðimanna-
kórinn og spunakórinn, sem var
allt of gassafenginn, svo að
spunaleikur hljómsveitarinnar
týndist. Uppskerugleðin var besti
kórþátturinn, ærslafullur og íjör-
ugur eins og vera ber.
í heild voru þetta skemmtilegir
tónleikar enda er tónlist Haydns
falleg og leikandi létt. Eftir tón-
leikana var Guðmundur Jónsson
óperusöngvari heiðraður en hann
söng hlutverk Símonar í upp-
færslu Árstíðanna fyrir réttum
fimmtíu árum.
Gunnar
Reynir
Sveinsson
Kammerjazz
íslenska hljómsveitin stóð fyrir
jazztónleikum, sem útvarpað var
beint frá Norræna húsinu sl.
sunnudag. Á efnisskránni voru tvö
verk eftir Gunnar Reyni Sveinsson,
Samstæður og Að leikslokum.
Flytjendur voru auk Sigurðar
Flosasonar, sem stjórnaði tónleik-
unum, Reynir Sigurðsson, Þórður
Högnason, Matthias Hemstock,
Arnþór Jónsson, Hilmar Jensson
og Martial Nardeau.
Þegar jazz tók að festa rætur
utan Ameríku, trúðu margir að þar
væri að finna þá fersku tónlistar-
iðkun, sem tónlist Vesturlanda
ætti eftir að endurfæðast í og upp
af þeim meiði vaxa ný list. Kom
þar til nýtt tónmál, ný tegund af
hrynskerpu og endurvakning fomr-
ar listar, að leika af fingrum fram.
Þetta gekk ekki eftir og þá reyndu
tónhöfundar að blanda saman hefð-
bundinni klassík en um leið að
halda til haga því sem einkenndi
jazzinn. Þessari listiðju var gefið
nafnið „The third stream“. Gunnar
Reynir er sá höfundur íslenskur
sem haslað hefur sér völl á þessum
vettvangi og er verkið Samstæður
líklega hans þekktasta verk og
hefur það verið flutt víða um heim.
Samstæður er að hluta til kamm-
erverk, hvað snertir hljóðfæraskip-
an í hefðbundnum skilningi en
einnig jazzverk. Þessu er faglega
saman skipað og var mjög vel flutt.
Seinna verkið heitir Að leikslokum
og er það í þremur þáttum, þar sem
Saxófónninn er í einleikshlutverki,
sem Sigurður Flosason lék á af
mikilli fimi. Að leikslokum er heil-
steypt verk og hefst á einleiks-
þætti, fúghettu fyrir alt-saxófón,
sem Sigurður lék mjög vel. Annar
þáttur nefnist Elegie og þar bætast
í hópinn viprafónn, bassi og
tromma. Elegian er fallega samin
og heilsteypt sem tónsmíð. Gunnar
notar oft þrástef sem undirleiks-
þema en vinnur einnig úr þeim.
Þriðji þátturinn heitir Etude og er
fyrir kammerkvartett. Þar er leikið
með sveifluna á mjög skemmtileg-
an máta og var þessi kafli ákaflega
vel fluttur.
Gítarkonsert frumflutt-
ur á Háskólatónleikum
Norrænu kvikmyndahátíðinni lokið
Börn náttúrunnar kosin
besta mynd Norðurlanda
Verðlaun úr hendi forsetans
Friðrik Þór Friðriksson tekur við verðlaunum Norrænu kvik-
myndahátíðarinnar úr hendi Vigdísar Finnbogadóttur forseta
íslands.
HÁSKÓLATÓNLEIKAR verða
í Norræna húsinu á miðviku-
Leikfélag Reykjavíkur hefur
sýnt Ronu ræningjadóttur yfir
30 sinnum fyrir fullu húsi.
30 sýningar
á Ronju ræn-
ingjadóttur
LEIKFÉLAG Reykjavíkur hefur
sýnt Ronju ræningjadóttur yfir
30 sinnum fyrir fullu húsi.
Sýningin fékk mjög góða dóma
hjá gagnrýnendum og ekki síður
hafa áhorfendur verið ánægðir.
Áætlað er að sýningum ljúki um
mánaðarmótin apríl-maí.
(Fréttatilkynning)
dag, 31. mars og hefjast klukk-
an 12.30. Frumfluttur verður
konsert fyrir tvo gítara og
strengjakvartett eftir Martial
Nardeau. Einnig er á efnis-
skránni kvartett fyrir gítar,
flautu, víólu og selló, eftir
Franz Schubert.
Flytjendur verða: Einar K. Ein-
arsson og Kristinn H. Árnason
gítarleikarar, Martial Nardeau
flautuleikari, Szymon Kuran og
Zbigniew Dubik fiðluleikarar,
Guðmundur Kristmundsson lágf-
iðluleikari og Bryndís Halla Gylfa-
dóttir sellóleikari.
Konsertinn fyrir tvo gítara og
strengjakvartett var saminn árið
1990. Martial Nardeau segir klass-
íska gítarleikara kvarta stundum
undan því hve miklir einfarar þeir
séu í listinni og að þá langi að
deila tónlistarflutningi oftar með
öðrum. Því hafi hann samið þetta
verk fyrir tvo gítara og strengja-
kvartett sem gæti jafnvel verið lít-
il strengjasveit.
Kvartettinn sem Schubert
samdi (1814) er að stofni til Næt-
urljóð fyrir gítar, flautu og víólu
eftir Wenzel Matiegka (1773-
1830), en hann var tónskáld og
gítarleikari frá Bæheimi. Schubert
endursamdi tónverkið fyrir fjögur
hljóðfæri og frumsamdi einn kafla.
Kvikmyndin Börn náttúrunn-
ar eftir Friðrik Þór Friðriksson
var valin besta kvikmynd Norð-
urlanda árið 1993 á 10. Nor-
rænu kvikmyndahátíðinni sem
slitið var á laugardag við hátíð-
lega athöfn í Háskólabíói. Verð-
launaféð er 150.000 danskar
krónur. Dómnefnd áhorfenda
taldi norsku myndina Loft-
skeytamaðurinn eftir Erik
Gustavsson vera bestu mynd
hátíðarinnar, og besta stutt-
mynd var valin Eitt ár í eyði-
byggðum eftir Morten Skall-
erud.
Keppnin um bestu Kvikmynd
Norðurlanda árið 1993 var aðal-
hluti 10. Norrænu kvikmyndahá-
tíðarinnar, og kepptu tuttugu
kvikmyndir frá Norðurlöndunum
fimm um hnossið. Til þess að
myndirnar væru gjaldgengar
þurftu þær að hafa verið frum-
sýndar á síðustu tveimur árum.
Alþjóðleg dómnefnd, skipuð þeim
Árna Þórarinssyni, ritstjóra, sem
var formaður nefndarinnar,
breska leikstjóranum Christopher
Lee, Jannike Áhlund, ritstjóra
sænska kvikmyndatímaritsins
Chaplin og Ulrich Gregor frá kvik-
myndahátíðinni í Berlín, kusu
mynd Friðriks Þórs Friðrikssonar,
Börn náttúrunnar, bestu mynd
Norðurlanda árið 1993. Börn
náttúrunnar var tilnefnd til Ósk-
arsverðlauna í fýrra sem besta
erlenda kvikmynd, og er hún eina
íslenska kvikmyndin sem hefur
náð þeim alþjóðlega árangri. Vig-
dís Finnbogadóttir, forseti Is-
lands, afhenti Friðriki Þór Frið-
rikssyni verðlaunin í lokaathöfn
hátíðarinnar í Háskólabíói, og
þakkaði hann meðal annars
starfsfélögum sínum á Norður-
löndum fyrir ánægjulega sam-
vinnu og sagði að verðlaun þau
sem Börnum náttúrunnar hefur
áskotnast séu nú þijátíu talsins.
Loftskeytamaðurinn (Telegraf-
isten) er skandinavísk samfram-
leiðsla, byggð á bókinni Drau-
móramenn, eftir Knut Hamsun.
Hún segir frá Rolandsen nokkr-
um, sem er uppfínningamaður og
eldhugi, og reynir ákaft að vinna
ástir ungrar konu en með tak-
mörkuðum árangri lengi vel. Leik-
stjóri myndarinnar, Erik Gustavs-
son, hefur starfað við kvikmynda-
gerð í u.þ.b. tvo áratugi og var
önnur mynd hans í fullri lengd,
Herman, framlag Norðmanna til
Óskarsverðlaunanna árið 1990.
Markús Örn Antonsson, borgar-
stjóri, afhenti Erik verðlaunin sem
Reykjavíkurborg gaf til keppninn-
ar.
Eitt ár í eyðibyggðum (Áret
gjennom Borfjord) sýnir hvernig
eitt ár líður í hinum afskekkta
Berufirði í Norður-Noregi á fimm-
tíu þúsundföldum hraða, og tekur
aðeins tólf mínútur að sýna at-
burði ársins. Leikstjóri myndar-
innar, Morten Skallerud, er jafn-
framt tökumaður hennar, og tók
hann við verðlaunafénu, 300 _þús-
und krónum, úr höndum Ólafs
G. Einarssonar, menntamálaráð-
herra.