Morgunblaðið - 02.09.1993, Blaðsíða 8

VIÐSKIFTIAIVINNULÍF
FIMMTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1993
Verslun
Grípandí gluggaútstíllingar
Rætt við útstillingahönnuði Habitat sem telja mörgu ábótavant
í gluggaútstillingum hér á landi
ÚTSTILLINGAR í verslunum eru áfkaflega misjafnar og á með-
an sumar þeirra virkilega laða að viðskiptavini hrekja aðrar
væntanlega viðskiptavini á brott. En hvað er það sem gerir gæfu-
muninn? Þeir sem svarað geta því eru æ fleiri Islendingar sem
farið hafa til útlanda til að læra útstillingahönnun og koma heim
titlaðir sem útstillingahönnuðir. Morgunblaðið ræddi tvær ungar
konur sem eru útstillingahönnuðir hjá Habitat, en sú verslun
hefur vakið athygli fyrir fallegar og fagmannlegar útstiilingar.
UTSTILLIIMGAHONNUÐIR — Þær Aðalheiður
Gylfadóttir og Svava Grímsdóttir eru báðar starfandi sem útstill-
ingahönnuðir í versluninni Habitat. Myndin er tekin af þeim inni
í versluninni, en Habitat hefur vakið athygli fyrir fallegar og frum-
legar útstillingar.
Þær Aðalheiður Gylfadóttir og
Svava Grímsdóttir, útstillinga-
hönnuðir sem báðar vinna hjá
Habitat, sögðu að íslenskar versl-
anir legðu nú meiri áherslu á út-
stillingar sínar en fyrir áratug eða
svo. Aðalheiður lærði í Bretlandi
og Svava í Danmörku en nokkur
fjöldi íslendinga hefur farið í nám
í útstillingahönnun. Aðeins hluti
þeirra skilar sér út í atvinnulífið
og margir þeirra sinna útstilling-
hönnun aðeins að hluta með öðr-
um störfum. Aðalheiður og Svava
segja enn færri útstillingahönnuði
starfa sjálfstætt þar sem markað-
urinn sé svo bundin við ákveðin
tímabil, svo sem jól og páska, en
minna að gera þess á milli. „Það
hefur kannski líka sitt að segja
að þetta er mjög vanþakklát
vinna. Margir kaupmenn vilja fá
mikið fyrir lítið. Útstillingin á að
vera glæsileg en má ekki kosta
mikið,“ sagði Svava.
Litlir og grunnir gluggar
Enn eru ekki margar verslanir
á íslandi sem hafa lærða útstill-
ingahönnuði í föstu starfi, en þær
Aðalheiður og Svava nefndu versl-
anir eins og IKEA, Hagkaup og
Húsasmiðjuna. Margir verslunar-
eigendur reyndu hins vegar að
gera þetta sjálfir og sögðu þær
að mjög auðvelt væri að sjá hvort
fagmaður hefði séð um útstilling-
una eða ekki.
Um hvað væri helst ábótavant
hjá íslenskum verslunum sögðu
þær glugga oft of litla og grunna
og ekki væri nógu mikið gert fyr-
ir „andlit“ verslana, þ.e. umhverf-
ið að utan og við innganginn. Oft
væri uppröðun í búðum einnig
skipulagslaus og það vildi gleym-
ast að stilla þeirri vöru sem væri
árstíðabundin á áberandi staði
þegar hún væri vinsæl.
Röng kreppuviðbrögð
Aðalheiður sagði athygli vekja
að nú þegar kreppti að væru út-
stillingar og auglýsingar eitt það
fyrsta sem íslensk fyrirtækin
drægju úr kostnaði við. Hún sagð-
ist hafa kynnst þveröfugum við-
brögðum í Bretlandi þar sem enn
meiri áhersla væri lögð á útstill-
ingar til að laða viðskiptavini til
verslananna þegar samdráttar
gætti. „Islendingar líta allt öðrum
augum á þetta én gert er víða
erlendis. Eg vann um tíma í
Selfridges á Oxford Street og um
leið og talað var um kreppu var
helmingi meiri áhersla lögð á út-
stillingar þar sem talið er að þær
hafí sömu áhrif og auglýsingar.
Sagt er að ef búðin er ekki í lagi
þá er alveg eins gott að sleþpa
auglýsingum."
Aðalheiður sagði búðir oft
verða varar við áþreifanlega
aukna veltu þegar þær hefðu gert
átak í útstillingarmálum sínum
og sagðist hún þekkja dæmi þess
að velta verslunar hefði aukist um
helming vegna þess.
Jólaglugginn skipulagður í
janúar
Um hvernig íslenskar verslanir
væru í samanburði verið erlendar
sögðu þær það vera mjög mis-
jafnt. Erlendar stórverslanir gætu
sett miklar upphæðir í að skapa
ákveðna stemmingu og það þekkt-
ist að vangaveltur hæfust um jó-
laútstillingu ársins í janúar! Einn-
ig þekkist það í stórum verslunum
erlendis að settar væru upp leik-
piyndir úr þekktum ævintýrum í
verslununum og þegar gesti koma
í verslunina ganga þeir inn í ævin-
týrið. Þetta væri vissulega kostn-
aðarsamt en fyrir þessu hefði
hefð og þannig skapaðist
skemmtilegt andrúmsloft.
Svava og Aðalheiður sögðu hins
vegar að skemmtilegar útstilling-
ar þyrftu þó ekki alltaf að kosta
mikið og t.d. væri mjög sniðugt
fyrir búðir að koma sér upp litlu
stúdíói, eiga t.d. nóg af málningu,
ódýr efni sem hægt er að búa til
hitt og þetta úr o.fl. Einnig hafa
verið haldin námskeið til að kenna
fólki útstillingar. Það væri af hinu
góða þó vissulega gætu verslunar-
eigendur eða aðrir ekki orðið
fullnuma í slíku á nokkrum vikum.
Sótt til Bretlands
Reglulega eru haldnar alþjóð-
legar sýningar í útstillingum og
að sögn Aðalheiðar er mikill mun-
ur á hvaða áherslur fulltrúar frá
ólíkum löndum hafa. „Japananir
búa t.d. sérstaklega til gínur fyrir
eitt ákveðið tilefni. Þjóðverjar eru
mjög nákvæmir og allt þarf að
vera fullkomið en Bretar leggja
meiri áherslu á húmorinn. Varla
er hægt að segja að íslendingar
hafi ákveðinn stíl og hér í Habitat
reynum við að fylgja línunni sem
er í smærri búðunum í Bretlandi."
Fólk
Starfsmaður
Iðntæknistofn-
unar á Akureyri
MKRISTJÁN Björn Garðarsson
hefur verið ráðinn til starfa fyrir
Iðntæknistofnun
Islands, með að-
setur á Akureyri.
Kristján starfaði
sem iðnráðgjafí og
framkvæmdastjóri
Iðnþróunarfélags
Norðurlands
vestra 1991-1993.
Hann er fæddur
1953 og lauk B.Sc. prófi í rekstrar-
verkfræði frá Aalborg Universit-
etscenter í Alaborg árið 1989 og
M.Sc. prófi í iðnaðarverkfræði frá
Bradley University, Illinois,
Bandaríkjunum árið 1991. Kristján
er kvæntur Helgu Alfreðsdóttur
og eiga þau þijú börn.
Fjölmiðlun
Turner til
Hollywood
TED Turner, stofnandi Cable
News Network eða CNN-sjón-
varpsstöðvarinnar, hefur loksins
látið gamlan draum sinn rætast
og ráðist til inngöngu í Holly-
wood. Það gerði hann með því að
kaupa tvö kvikmyndaver, Castle
Rock Entertainment og New Line
Cinema, fyrir 672 milljónir dollara
í reiðufé og hlutabréfum. Mun
Turner eða fyrirtæki hans, Turn-
er Broadcasting System, TBS,
einnig taka við skuldum kvik-
myndaveranna, 170 milljónum
dollara.
Rekstur þessara tveggja vera hef-
ur gengið vel og þau munu því gefa
Turner tækifæri til aukinna umsvifa
í skemmtanaiðnaðinum. Castle Rock
hefur framleitt vinsælar myndir á
borð við In the Line of Fire og A
Few Good Men. New Line er þekkt
fyrir ódýrar kvikmyndasyrpur eins
og Teenage Mutant Ninja Turtles
og Nightmare on Elm Streét en hef-
ur auk þess gert metnaðarfyllri
myndir eins og Glengarry Glen Ross.
T o r g i ð
„Æðislegir" íslendingar
HÆTT er við að ýmsum viðskipta-
vinum hins nýja pizzustaðar, Dom-
ino's Pizza, hafi brugðið nokkuð í
brún við samskiptin þar sem þjón-
ustulund starfsfólks er slík að varla
þekkjast sambærileg dæmi hér á
landi. Símsvörunin er til fyrirmynd-
ar og kurteisi sendlanna einstök.
í sjálfu sér ætti það ekki að vera
í frásögur færandi að starfsfólk
fyrirtækis sem skipt er við komi
fram þannig að viðskiptavinurinn
. sé ánægður með þjónustuna. Því
miður hefur það hins vegar verið
þannig hér á landi að starfsmenn
fjölmargra fyrirtækja virðast telja
sig vera að gera viðskiptavinum
persónulega greiða með því að
afgreiða þá. Þrátt fyrir að menn
virðist hafa verið að vakna til vit-
undar um mikilvægi slíkra þátta í
ímynd fyrirtækja, hefur það samt
ekki komið nægilega vel fram í
framkvæmdinni.
Athyglisvert verður að fylgjast
með hvaða áhrif innreið alþjóð-
legra fyrirtækja, líkt og Domino’s,
hefur á verslunar- og viðskiptalíf
hér á landi og þ.á.m. hvort starfs-
menn fyrirtækja hér á landi muni
í auknum mæli læra þá list að sýna
eðlilega þjónustulund.
Múgæsing
Ýmislegt annað hefur vakið at-
hygli á pizzumarkaðnum að undan-
förnu þar sem svo virðist sem ein-
hvers konar „pizzu-æði" hafi gripið
landann. Mikill fjöldi pizzustaða
hefur verið settur á laggirnar und-
anfarna mánuði og virðist þar ekk-
ert lát á. Þetta minnir um margt á
margumtöluð fiskeldis- og loð-
dýraævintýri þjóðarinnar. í því
sambandi vaknar upp sú spurning
hvort íslendingar séu það ófrjóir í
hugsun að þeir verði að apa upp
eftir náunganum ef vel tekst til eða
hvort eitthvað annað búi að baki
slíkri „múgæsingu", líkt og virðist
hafa gripið um sig á pizzumarkaðn-
um.
Ekki er nóg með að pizzu-
stöðunum skjóti upp líkt og gorkúl-
um heldur virðast þeir nú flest all-
ir fara sömu leið til að laða til sín
viðskiptavini. í fyrstu var aðalgul-
rótin sú að viðskiptavinirnir fengu
fría heimsendingarþjónustu og
lögðu pizzustaðirnir mikla áherslu
á að taka það upp hver eftir öðr-
um. Til eru dæmi um að pizzastað-
ir hafi jafnvel auglýst sem svo að
þeir sendu pizzur heim til við-
skiptavina án endurgjalds. Ef
menn hins vegar kæmu og næðu
í pizzurnar sjálfir fengju þeir nokk-
ur hundruð króna afslátt af vör-
unni. Hvað er þetta annað en orða-
leikur og til þess eins að gera lítið
úr viðskiptavininum, sem auðvitað
er með þessu fyrirkomulagi sjálfur
að greiða fyrir heimsendingarþjón-
ustuna?
Annað „auglýsinga-æði“ pizzu-
staða er að nokkrir þei.rra hafa
auglýst að undanförnu að pizzan
sé komin heim í hús innan 30 mín-
útna frá pöntum og skiptir litlu
hvort viðkomandi pizzustaður hafi
burði til að fylgja því sómasamlega
eftir eða ekki. Sé farið yfir 30 mín-
útna mörkin fæst pizzan ókeypis.
Þannig eru dæmi um að viðskipta-
vinir hafi fengið sendar heim hálf-
hráar pizzur frá stöðum sem eðli-
lega leggja sig alla fram við að
uppfylla þessi ákveðnu tímamörk.
Jafnframt hefur komið fram í fjöl-
miðlum að pizzusendlar hafa lent
í umferðaróhöppum vegna flýtis-
ins. Væri ekki nær að einhverjir
pizzustaðir legðu áherslu á að vera
með ódýrari pizzur, hollari pizzur,
fjölbreyttari pizzustærð eða eitt-
hvað annað sem getur skipt neyt-
andann máli, og unnið sér þannig
sérstöðu á markaðnum?
Skyndibitamarkaðurinn hefur
ekki verið ýkja hátt skrifaður né
vakið mikla athygli í íslensku við-
skiptalífi fram að þessu en ákaf-
lega fróðlegt hefur verið að fylgj-
ast með pizzumarkaðunum að
undanförnu. Hér hefur verið gagn-
rýnt hversu einsleit og ófrumleg
samkeppnin hefur verið, en á móti
má segja að hún hefur verið hörð
og almennt neytendum í hag.
Væntanlega má ýmislegt læra af
þessu nýjasta „fiskeldis-ævintýri"
þjóðarinnar og fróðlegt verður að
fylgjast með framþróuninni á þeim
markaði og ekki síst hvaða „æði"
tekur við í viðskiptalífinu þegar
þessu slotar.
ÁHB/HKF