Morgunblaðið - 16.09.1994, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Embættismannaviðræður við Rússa og Norðmenn um fiskveiðideilur
Úthafsveiðiregl-
ur vísa á lausn
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra
----------?-----------
segir í viðtali við Olaf Þ. Stephensen að
embættismannaviðræður við Norðmenn og
Rússa geti einkum verið gagnlegar til að
ræða úthafsveiðireglur, sem vísi á varanlega
lausn fískveiðideilna.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR ríkjanna þriggja, sem deila nú um
fiskveiðar í Smugunni, á fundi Barentsráðsins i gær. Frá vinstri:
Jón Baldvin Ilannibalsson, Bjarn Tore Godal og Andrej Kozyrev.
EMBÆTTISMENN íslarids og
Noregs munu hittast 11. október
til að ræða fiskveiðideilu ríkjanna
og önnur samskipti ríkjanna á sviði
sjávarútvegs. Jafnframt hefur ver-
ið ákveðið að ræða við embættis-
menn Rússa um veiðar í Smugunni
og önnur sjávarútvegsmál. Rætt
var við Jón Baldvin Hannibalsson
í gær, er fundi Barentsráðsins var
nýlokið, en þar átti hann einka-
fundi með Bjorn Tore Godal, utan-
ríkisráðherra Noregs, og Andrej
Kozyrev, sem er utanríkisráðherra
Rússlands.
„Á miðvikudagskyöld átti ég
fund með Kozyrev. í stuttu sam-
tali kom okkur saman um að við
myndum setja sameiginlega upp
vinnuhóp til að ræða á embættis-
mannagrundvelli sameiginleg mál
milli íslands og Rússlands," segir
Jón Baldvin. „í hádeginu [á
fimmtudag] ræddum við svo sam-
an allir þrír, Kozyrev, Godal og ég.
Þar varð niðurstaðan sú, hvað
varðar þær viðræður, sem við God-
al ákváðum á Borgundarhólmi að
myndu verða milli íslendinga og
Norðmanna, að þær skyldu hefjast
11. október.“
Utanríkisráðherra segir að á sín-
um tíma hafi verið skilgreint um
hvað viðræður þessar ættu að snú-
ast, og Norðmenn þá tekið fram
að þeir vildu ekki ræða um Sval-
barðasvæðið. Af íslands hálfu hafi
það hins vegar verið tekið fram á
Borgundarhólmsfundinum í ágúst-
lok að íslendingar kynnu að taka
upp málefni Svalbarða í viðræðun-
um.
Ekki þríhliða viðræður
Jón Baldvin segir það misskiln-
ing, sem fram kom í norskum fjöl-
miðlum í gær, að um þríhliða við-
ræður Rússa, íslendinga og Norð-
manna verði að ræða. „í þessum
samtölum í hádeginu var það skýrt
tekið fram af minni hálfu að þar
með færu fram tvennar tvíhliða
viðræður, og þær yrðu aðgreind-
ar,“ segir Jón Baldvin. „Annars
vegar væru sérfræðingaviðræður
um sameiginleg hagsmunamál og
eftir atvikum ágreiningsmál milli
íslendinga og Norðmanna, sem
áður hefðu verið ákveðnar og nú
tímasettar 11. október. Hins vegar
væri embættismannafundur ís-
lands og Rússlands, sem yrði tíma-
settur síðar.“
Jón Baldvin segir að embættis-
mannafundurinn með Rússum
verði til undirbúnings opinberri
heimsókn sinni til Moskvu, þar sem
hann mun ræða við Kozyrev.
Utanríkisráðherra segir ekkert
hafa verið ákveðið um þríhliða við-
ræður í framhaldi af tvíhliða fund-
um. „Það mun ráðast af því hvort
út úr þessum samtölum kemur eitt-
hvað, sem gefur sérstakt tilefni til
að löndin ræði það sameiginlega.
Þetta eru eðlilega aðskildar við-
ræður, vegna þess að við viljum
ræða ýmislegt við Rússa, sem er
óskylt því sem við viljum tala um
við Norðmenn.“
Smuguveiðar ræddar við
Rússa
— Hvaða mál verða rædd við
Rússa?
„Það verða áreiðanlega veiðar
íslendinga í Smugunni, en jafn-
framt tvíhliða samskipti Islands
og Rússlands, ekki sízt á vegum
sjávarútvegsmála og viðskipta-
mála. Öll mál, sem varða úthafs-
veiðimál, úthafsveiðiráðstefnan .og
þau mál, sem þar liggja fyrir, sam-
starf á sjávarútvegssviðinu, hvort
sem er við veiðar, vinnslu, mark-
aðssetningu, sölukerfi og fleira."
Viðræðurnar við Kozyrev voru
mjög vinsamlegar, segir Jón Bald-
vin, og hann var ánægður bæði
með innihald þeirra og tón.
Rætt um framtíðarlausn
— En hvaða árangri geta emb-
ættismannaviðræður skilað? Þurfa
ekki stjórnmálamenn að hittast til
að koma málinu á hreyfingu fyrir
alvöru?
„Það eru fyrst og fremst þær
hugmyndir, sem fyrir liggja á út-
hafsveiðiráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna, sem gagnlegt væri að
ræða betur. Þær vísa á framtíðar-
lausn almennt séð, ekki bara varð-
andi ísland, Rússland og Noreg,
þegar um er að ræða fiskistofna,
sem ganga inn og út úr lögsögu.
Grunnhugmyndirnar liggja fyrir;
um svæðisbundna stjórnun, skil-
greiningar á rétti strandríkja, af-
neitun á einhliða aðgerðum, kröfu
um samninga. Það, sem út af
stendur og væri gagnlegt að ræða
betur, væri hverjir eru hagsmuna-
aðilar, hverjir skuli eiga aðgang
að svæðisstofnunum og hvaða
mælikvarða beri að leggja því til
grundvallar.“
Göngum til viðræðna án
skilyrða
— Fóru Norðmenn fram á að
íslenzk skip dragi sig til baka úr
Smugunni á meðan viðræður fara
fram?
„Sú krafa kom hvergi fram. Ég
var spurður á blaðamannafundi
hvort Islendingar væru tilbúnir að
gera eitthvað til að bæta andrúms-
loftið eins og það var kallað, til
dæmis __ að draga skip okkar til
baka. Ég svaraði því á þann veg
að við hefðum frá fyrsta degi leit-
að eftir viðræðum og samningum
vegna þess að við teldum að það
væri engin lausn að eitt ríki af
mörgum afsalaði sér einhliða rétti
sínum. Norðmenn gerðu það ekki
heldur. Slíkt væri þess vegna eng-
in lausn. Við göngum til þessara
viðræðna án nokkurra fyrirfram-
skilyrða.“
Öryggis-
gæzla um
Jón Baldvin
SJÓMENN í Norður-Noregi voru
mátulega hrifnir af komu ís-
lenzka utanríkisráðherrans til
Tromsö á fund Barentsráðsins.
Norsk sljórnvöld sáu ástæðu til
að Ieggja Jóni Baldvin Hannib-
alssyni til öryggisvörð, en sjó-
menn hafa þó ekki veitzt að ráð-
herranum í eigin persónu.
„Það er auðfundið á norður-
byggjum og strandbyggjum að
þetta er mikið tilfinningamál,"
sagði Jón Baldvin í samtali við
Morgunblaðið. „Á miðopnu
Norðurljóssins [norður-norsks
dagblaðs] voru viðtöl við sjó-
menn, sem sögðu hunzkastu
heim, Hannibalsson.“
— Hefur verið gerður að þér ,
aðsúgur?
„Ekki nema af fréttamönn-
um.“ I
— Er rétt að þér hafi verið
fenginn öryggisvörður?
„Það er einhver maður, sem
labbar hérna í humátt á eftir
mér.“
Frumsýna
samadag
BORGARLEIKHÚSIÐ og Þjóðleik-
húsið frumsýna leikrit á sama degi
í næstu viku, þ.e. fimmtudaginn 22.
september. Þetta er óvenjulegt, en
stjómendur leikhúsanna reyna að
forðast að frumsýna á sömu dögum.
Borgarleikhúsið frumsýnir Leyni-
mel 13 eftir Emil Thoroddsen, Har-
ald Á. Sigurðsson og Indriða Waage
og Þjóðleikhúsið Sannar sögur af
sálarlífi systra eftir Guðberg Bergs-
son í leikgerð Viðars Eggertssonar.
Sigurður Hróarsson, leikhússtjóri
í Borgarleikhúsinu, sagði að upphaf-
lega hefði verið ráðgert að frumsýna
Leynimel 13 laugardaginn 17. sept-
ember. Ákveðið hefði verið að fresta
frumsýningunni vegna þess að þann
dag frumsýnir Þjóðleikhúsið óperuna
Vald örlaganna. Sigurður sagði að
Borgarleikhúsið hefði ekki vitað af
frumsýningu á Sönnum sögum úr
sálarlífi systra fyrr en um seinan.
Ákveða þurfi frumsýningu með 2-3
vikna fyrirvara og því væri ekki
hægt að' breyta dagsetningunni nú.
Sambandsleysi
Stefán Baldursson, Þjóðleikhús-
stjóri, sagði að leikhúsin hefðu í gegn-
um árin haft samráð þegar frumsýn-
ingardagar væru ákveðnir og reynt
að forðast að hafa frumsýningar á
sömu dögum. Hann sagði að í þessu
tilviki hefði eitthvað skort á samband.
Kostnaður Landsvirkjunar af samningi við landeigendur
Sjálfstæðisflokkurinn á
Yestfjörðum
Bætur til heima-
manna 381 millj.
HEILDARKOSTNAÐUR Landsvirkjunar af samningi við heima-
menn vegna virkjunar Blöndu frá árinu 1981 til ársloka 1993 nam
381 milljón króna reiknað á verðlagi um seinustu áramót.
Italski ferða-
maðurinn
talinn af
FORMLEGRI leit að ítalska ferða-
manninum sem hvarf við Gullfoss
var hætt í gærkvöldi og er hann tal-
inn af, samkvæmt upplýsingum frá
lögreglunni á Selfossi.
í gær settu leitarmenn brúðu í
svipaðri þyngd og hinn horfni í foss-
inn og rak hana á land í Nauthaga-
vík í Hvítá nærri Jaðri. Hyggjast
ieitarmenn viðhalda eftirgrennslan á
því svæði næstu daga. Þrátt fyrir
að formlegri leit sé hætt, verður leit-
arlið kallað út á morgun og gengið
eftir árbökkum frá Gullfossi og leitað
með bátum niður að ármótum Hvítár
og Brúarár.
í Morgunblaðinu sl. miðvikudag
var frá því greint að kröfur á hend-
ur Landvirkjun vegna vatnsrétt-
inda og bóta fyrir það land á heið-
unum beggja vegna Blöndu sem
farið hefur undir vatn vegna virkj-
unar árinnar er samtals tæplega
192 millj. kr. Skv. upplýsingum
frá Landsvirkjun nemur kostnaður
í samræmi við samning við heima-
menn vegna bóta til iandeigenda
og endurbóta á heiðunum vegna
þeirrar röskunar sem virkjunin
hafði í för með sér rúmlega 380
millj. kr. Þar af éru beinar bóta-
greiðslur til landeigenda 88 millj.
kr., kostnaður vegna vegagerðar á
heiðum og girðinga tæplega 220
millj. kr., 42 millj. vegna gangna-
mannaskála og annar kostnaður
við framkvæmd samnings Lands-
virkjunar og heimamanna 31,5
millj. kr.
Þá hefur Landsvirkjun greitt um
c Bætur vegna
Alls, 1981-1993: 381.000.000 kr. Blöndu
187.000.000 kr. Heiðavegir
88.000.000 kf. Bætur til landeigenda
42.B00.000 kr. 32.500.000 kr 31.500.000 kr Gangnamannaskálar Girðingar Annar kosln. v. samn.
R&iknaö á verölagl viö sföustu áramót
41 millj. kr. fyrir vatnsréttindi sam-
kvæmt úrskurði matsnefndar en
ógreiddar eru um 53 millj. kr. fyr-
ir vatnsréttindi sem tilheyra afrétt-
um þar sem eignarréttur er um-
deildur.
Þessu til viðbótar.hefur Lands-
virkjun staðið fyrir uppgræðslu og
rannsóknum á gróðurfari á heiðun-
um ofan virkjunarinnar og á lífríki
árinnar og heiðavatna skv. samn-
ingi við heimamenn. Hefur Lands-
virkjun varið um 300 millj. kr. til
uppgræðslu og um 100 millj. tii
fiskirannsókna og seiðasleppinga.
Olafur
Hannibalsson
i profkjor
ÓLAFUR Hannibalsson blaðamað-
ur hefur tilkynnt Geirþrúði Charl-
esdóttur, formanni kjördæmisráðs
Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörð-
um, að hann hafí ákveðið að gefa
kost á sér í prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins á Vestfjörðum.
Ólafur -sagði þegar hann var
spurður hvort hann gæfi kost á sér
í ákveðið sæti á lista Sjálfstæðis-
flokksins á Vestfjörðum fyrir
næstu alþingiskosningar: „Nei, ég |
geri það ekki. Mín skoðun er sú j
að frambjóðendurnir eigi ekki að
raða sjálfum sér niður, áður en
prófkjörið fer fram. Prófkjör er að
mínu mati til þess ætlað að ákvarða
röð manna á framboðslista."
Á ísafirði verður á morgun hald-
inn fundur kjördæmisráðs Sjálf-
stæðisflokksins á Vestfjörðiim, þar
sem m.a. verður tekin ákvörðun
um það hvort prófkjör fer fram eða
ekki. Fastlega er búist við því að
ákveðið verði að hafa prófkjör og
er talið líklegt að annaðhvort 15.
október eða 22. október verði fyrir
valinu sem prófkjörsdagur.
I
I
: